Nguyên nhân gây nên hôi nách
Hôi nách là một tình trạng rất phổ biến và đôi khi gây những trở ngại đáng kể cho nhiều người. Việc có những hiểu biết đúng đắn và đầy đủ về vấn đề thường gặp này sẽ giúp bạn nâng cao chất lượng cuộc sống và tự tin hơn khi gặp phải. Qua bài viết này, hãy cùng Bác sĩ Hoàng Trung Hiếu tìm hiểu về nguyên nhân, các biểu hiện thực tế và cách điều trị hôi nách nhé. Show
Nội dung bài viết
Hôi nách là bệnh gì?Hôi nách có thể khiến bạn mất tự tin, mặc dù đây là vấn đề mà hầu hết mọi người đều đã từng gặp phải. Bạn có thể chỉ hôi vùng nách hay nằm trong tình trạng tăng tiết mồ hôi cơ thể, tuy nhiên nách có mùi hôi thường không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Bạn có thể thực hiện các biện pháp để giúp giảm thiểu và ngăn ngừa mùi hôi nách, điều này có thể làm giảm bớt phần nào lo lắng cho bạn.1 Chứng hôi nách có thể khiến bạn tự ti, ngại giao tiếp với người khácNguyên nhân khiến nách có mùi hôiCơ thể mỗi người được bao phủ bởi các tuyến mồ hôi để tiết mồ hôi, đây là một chức năng cần thiết và quan trọng trong điều hòa nhiệt độ cơ thể. Theo thống kê trên một người khỏe mạnh bình thường có tới 2 – 4 triệu tuyến mồ hôi.2 Tuyến mồ hôi được phân thành 2 loại chính:1
Khi cơ thể bạn nóng lên hay khi tăng thân nhiệt cơ thể, các tuyến mồ hôi nước sẽ có vai trò tiết ra mồ hôi để làm dịu mát cơ thể. Ban đầu mồ hôi thường là vô khuẩn (không chứa vi khuẩn) và không có mùi, cho đến khi chúng bị xâm nhập bởi các vi khuẩn trên da. Ngoài ra một số loại thực phẩm và đồ uống, cũng như một số loại thuốc cũng có thể khiến mồ hôi từ không mùi thành có mùi hôi. Ngược lại, các tuyến mồ hôi dầu hoạt động chủ yếu khi bạn bị căng thẳng lo lắng, chúng sẽ tiết ra các chất dịch lỏng không mùi (mồ hôi). Mồ hôi này bắt đầu có mùi khi nó tiếp xúc với các loại vi khuẩn trên da của bạn. Thông thường các tuyến mồ hôi dầu không hoạt động khi còn nhỏ, mãi đến tuổi dậy thì chúng mới bắt đầu tiết ra mồ hôi, đó là lý do giải thích tại sao khi đến tuổi dậy thì chúng ta sẽ bắt đầu nhận thấy và để ý mùi cơ thể của mình của người khác.1 Mồ hôi khi tiếp xúc với các loại vi khuẩn có thể gây mùi khó chịuĐa số mọi người thì tiết mồ hôi hằng ngày là điều bình thường, nhưng có một số người sẽ đổ mồ hôi nhiều hơn, tình trạng này gọi là chứng tăng tiết mồ hôi hay hyperhidrosis. Tình trạng này ảnh hưởng đến khoảng 3% dân số thế giới.2 Những người mắc chứng tăng tiết mồ hôi sẽ đổ mồ hôi rất nhiều ở các vùng trên cơ thể, đặc biệt ở bàn tay, bàn chân và dưới nách của họ, ngay cả khi không thấy nóng và không tập thể dục. Chứng tăng tiết mồ hôi thường vô hại, nhưng đôi khi nó là kết quả của sự hoạt động quá mức của tuyến giáp.1 Bên cạnh đó, một số nguyên nhân gây thay đổi đột ngột về mùi cơ thể (cả mùi hôi nách), bao gồm:2
Triệu chứng nhận biết hôi náchMột số dấu hiệu nhận biết hôi nách như:4
Khi nào bạn cần liên hệ với các bác sĩ?Một số tình trạng bệnh lý có thể làm thay đổi lượng mồ hôi của một người hoặc mùi cơ thể họ tạo ra, đây là dấu hiệu của các nguyên nhân tiềm ẩn nghiêm trọng hơn. Ví dụ, bạn có tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc khi bạn đến thời kỳ mãn kinh có thể khiến mồ hôi đổ ra nhiều hơn, từ đó có thể gây mùi hôi nách. Các bệnh lý về gan, bệnh lý về thận và bệnh tiểu đường có thể làm thay đổi độ đặc của mồ hôi.5 Bạn nên đến khám các bác sĩ khi nhận thấy có bất kỳ thay đổi nào trong các điều dưới đây:5
Bạn cũng nên liên hệ các bác sĩ khi nhận thấy mùi cơ thể bạn đột nhiên có mùi khác, chẳng hạn như là mùi trái cây có thể gợi ý bạn đang mắc bệnh tiểu đường do hàm lượng ceton cao trong máu, trong khi các bệnh lý gan, thận có thể dẫn đến mùi cơ thể giống mùi chất tẩy trắng hay mùi khai của amoniac do tích tụ các chất độc trong cơ thể. Điều trị bệnh hôi náchĐiều trị chứng hôi nách tại nhà6Sử dụng các sản phẩm dùng tại chỗ (vùng nách) chứa các chất chống tiết mồ hôi hoặc chất khử mùi. Chất chống tiết mồ hôi: chứa các thành phần hợp chất của nhôm, có tác dụng chặn các lỗ chân lông ở nách tạm thời, do đó làm giảm lượng mồ hôi tiết ra từ nách. Chất khử mùi: các chất này có thể khử được mùi hôi nhưng không không làm giảm tiết mồ hôi. Chúng thường chứa cồn và làm cho da vùng nách của bạn nghiêng về tính axit, khiến da vùng nách kém hấp dẫn hơn đối vi khuẩn. Ngăn chặn các vi khuẩn trên da biến đổi mồ hôi ban đầu vô khuẩn và không mùi thành các thành phần có mùi hôi. Ngoài ra các chất khử mùi thường được thêm vào mùi hương nước hoa nhằm mục đích át đi mùi hôi của mồ hôi. Sử dụng các sản phẩm lăn, xịt khử mùi là biện pháp đơn giản và dễ thực hiện nhất trong nhiều trường hợp bệnh nhẹCác điều trị chuyên biệt cho chứng hôi náchTiêm botulinum toxin4Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Hoa Kỳ đã phê duyệt phương pháp điều trị tiêm botulinum toxin (tiêm botox) cho chứng hôi nách. Người ta cũng đã tiến hành các nghiên cứu cho thấy nó cũng hiệu quả đối với các vùng khác của cơ thể (ngoài vùng nách). Nó có thể giúp ích cho phụ nữ lứa tuổi sau mãn kinh, những người tiết mồ hôi quá nhiều trên đầu, hay ảnh hưởng đến bàn tay, bàn chân. Kỹ thuật tiêm botulinum toxin cần được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên mônCơ chế hòa động của botulinum toxin: Khi được tiêm botulinum toxin vào da vùng nách, thuốc sẽ ngăn chặn một số chất hóa học có vai trò trong dẫn truyền thần kinh – có tác dụng kích thích tuyến mồ hôi tiết ra mồ hôi. Khi các chất hóa học này bị chặn bởi botulinum toxin, tuyến mồ hôi ở vùng nách sẽ không còn nhận được kích thích từ não bộ, do đó chúng sẽ không tiết mồ hôi nữa. Đây là một phương pháp hiệu quả và an toàn, rất ít tác dụng phụ, cảm giác ít đau hoặc khó chịu. Nếu được thực hiện đúng cách bởi các bác sĩ da liễu có chuyên môn, hầu hết các bệnh nhân nhận thấy có kết quả từ bốn đến năm ngày sau điều trị và hiệu quả giảm tiết mồ hôi kéo dài từ 4 đến 6 tháng, có khi lâu hơn. Khi đổ mồ hôi nhiều trở lại, bạn có thể cần được điều trị tiếp tục. Thuốc uống được kê toa7Đây là các thuốc kháng cholinergic, như là propantheline bromide, glycopyrrolate, oxybutynin và benztropine. Các thuốc này có cơ chế là ngăn chặn hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh trong quá trình kích thích tuyến mồ hôi tiết ra mồ hôi. Tuy nhiên việc sử dụng các thuốc kháng cholinergic phải được các bác sĩ tư vấn kỹ vì ngoài hiệu quả đem lại là giảm tiết mồ hôi vùng nách, chúng cũng làm giảm tiết mồ hôi toàn thân. Thuốc cũng gây nhiều tác dụng phụ như giãn đồng tử ở mắt, làm mờ mắt, khô mắt, hay khô miệng, ngoài ra còn gặp phải tình trạng khó tiểu hay táo bón. Phẫu thuậtNếu các phương pháp điều trị nêu trên không đem lại hiệu quả, phẫu thuật có thể được xem xét. Phẫu thuật là điều trị vĩnh viễn đi kèm nhiều nguy cơ, các bác sĩ sẽ cắt bỏ các tuyến mồ hôi vùng nách, từ đó giảm đi số lượng các tuyến mồ hôi, tất nhiên sẽ làm giảm lượng mồ hôi tiết ra. Tuy nhiên, phẫu thuật nào cũng có nhiều tác dụng phụ cần lưu ý. Khi tuyến mồ hôi bị loại bỏ khỏi vùng dưới cánh tay, sẽ không còn mồ hôi tiết ra, nguy cơ nhiễm trùng cũng tăng lên. Bệnh nhân có thể bị đau nhức và bầm tím, có thể gây mất cảm giác vùng dưới cánh tay và để lại sẹo xấu. Lưu ý khi điều trị chứng hôi náchCác biện pháp ngăn ngừa chứng hôi náchBạn có thể thực hiện một số biện pháp dưới đây để ngăn chặn mùi mồ hôi nách dưới cánh tay:
Người mắc chứng hôi nách nên kiêng ăn gì?Như đã đề cập ở trên thì các tác nhân phổ biến làm tăng tiết mồ hôi vùng nách và làm mồ hôi chuyển thành mùi khó chịu là do nhiệt độ nóng, phản ứng căng thẳng lo âu và một số loại thực phẩm. Các nghiên cứu đã chỉ ra các loại đồ ăn và đồ uống thường gây tình trạng trên là:4 8
Tổng kết về chứng hôi nách
Với những hiểu biết mới về tình trạng hôi nách thì đây bệnh không lây truyền, không ảnh hưởng đáng kể tới người bệnh. Bạn có thể áp dụng các biện pháp ngăn ngừa và điều trị cơ bản nêu trên để có thể kiểm soát tình trạng tốt hơn. Bất cứ khi nào bệnh diễn tiến nặng hay trầm trọng hơn, hãy tới khám các bác sĩ da liễu để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất nhé! |