Bhxh nguyễn văn thân trường tiểu học thạnh an2 năm 2024

Việc dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đề xuất cho rút 50% để giải quyết cùng lúc hai bài toán đảm bảo quyền lợi rút bảo hiểm của lao động và vẫn bảo lưu được chế độ hưu trí về sau.

Đưa ra hai phương án

Hiện nay, trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi Chính phủ trình Quốc hội đang đề xuất hai phương án hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Bhxh nguyễn văn thân trường tiểu học thạnh an2 năm 2024
Người lao động đến làm thủ tục rút BHXH một lần tại BHXH Hội An, Quảng Nam. Ảnh: XC

Phương án 1: Quy định việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với 2 nhóm người lao động khác nhau.

Nhóm 1: Người lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội trước khi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng, có nhu cầu thì vẫn được nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Nhóm 2: Với người lao động bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày Luật sửa đổi có hiệu lực trở đi (dự kiến ngày 1/7/2025) thì không được nhận bảo hiểm xã hội một lần. Chỉ giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong các trường hợp gồm: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài định cư; bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành.

Phương án 2: Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, tự nguyện và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm, mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần, nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng còn lại dược bảo lưu để người lao động tiếp tực tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.

Xử lý bài toán an sinh

Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐTB&H) lý giải đề xuất không cho rút bảo hiểm xã hội một lần quá 50% bởi qua phân tích số lao động rời lưới an sinh giai đoạn 2016-2022, có khoảng 700.000 người rút bảo hiểm xã hội một lần/năm với xu hướng tăng lên, gần 80% trong số này ở độ tuổi 20-40. Lý do rút bảo hiểm là có áp lực về tài chính.

Bhxh nguyễn văn thân trường tiểu học thạnh an2 năm 2024
Giao dịch tại BHXH TP Hồ Chí Minh

Theo ông Nguyễn Duy Cường, nếu người lao động cứ khó khăn lại rút một lần thì sau này sẽ không có lương hưu. Do vậy, phương án 2, được rút nhưng khống chế mức hưởng 50%, sẽ giải quyết cùng lúc hai bài toán, vừa đảm bảo quyền lợi rút bảo hiểm của lao động mà vẫn bảo lưu được chế độ hưu trí về sau.

"Người lao động có công việc ổn định thì mới không nhận bảo hiểm xã hội một lần", ông Cường nói về điều kiện tiên quyết để hạn chế tình trạng rút bảo hiểm.

Giải thích về cách thức bảo lưu 50% mức hưởng còn lại, ông Cường phân tích với ví dụ cụ thể, người lao động có thời gian tham gia BHXH 10 năm, muốn rút sẽ được giải quyết tối đa 5 năm và phần thời gian này coi như xóa bỏ vì đã hưởng hết quyền lợi. 5 năm còn lại được bảo lưu trong hệ thống, nếu người lao động đi làm lại và tiếp tục đóng BHXH thì được cộng nối tiếp để hưởng đầy đủ các chế độ BHXH với quyền lợi cao hơn.

"Quá trình đóng tiếp, người lao động được hưởng đầy đủ các chế độ thai sản, ốm đau, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động. Nếu đến tuổi về hưu mà chưa đóng đủ 15 năm, người lao động có nhiều sự lựa chọn, có thể tiếp tục rút BHXH một lần; tự nguyện đóng một lần cho số năm còn thiếu để hưởng lương hưu; hoặc nhận trợ cấp hàng tháng và được nhà nước cấp BHYT", ông Nguyễn Duy Cường cho biết.

Bộ phận kỹ thuật đã thử tính toán nếu cho rút 8% phần đóng của lao động thì sẽ bằng 0,96 bình quân tiền lương tháng đóng BHXH với mỗi năm tham gia, tức bằng 48% mức hưởng một lần theo quy định hiện nay. Luật hiện quy định mức hưởng một lần bằng hai tháng bình quân tiền lương đóng BHXH cho mỗi năm tham gia.

Về mặt kỹ thuật, ông Nguyễn Duy Cường cho rằng quy định cho rút 50% như dự thảo hợp lý hơn, để lao động không phải thắc mắc phần 14% doanh nghiệp đóng dẫn đến tranh luận đó có phải tiền đóng của chủ sử dụng hay không.

Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần như giảm điều kiện hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

Người lao động có thêm sự lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí. Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo.

"Quy định hưởng BHXH một lần là vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp cho nên Bộ LĐTBXH đề xuất Chính phủ xin ý kiến Quốc hội với cả hai phương án trên", ông Nguyễn Duy Cường cho biết.

(Thanhuytphcm.vn) - Thực hiện chương trình kỳ họp thứ 6, chiều 2/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi. Dự thảo luật vừa được Chính phủ trình Quốc hội vào đầu giờ chiều 2/11.

Đáng chú ý, tại dự thảo luật, Chính phủ trình 2 phương án rút BHXH một lần. Theo đó, phương án 1 quy định việc hưởng BHXH một lần đối với hai nhóm người lao động khác nhau. Cụ thể, nhóm 1 là người lao động đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực (dự kiến 1/7/2025), sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH, nếu có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần. Nếu người lao động lựa chọn bảo lưu, không nhận BHXH một lần thì sẽ được hưởng các quyền lợi bổ sung như: chỉ cần đóng BHXH đủ 15 năm và đủ tuổi nghỉ hưu thì được hưởng lương hưu; hưởng trợ cấp hàng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng… Nhóm 2, đối với người lao động bắt đầu tham gia vào BHXH từ khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, không được nhận BHXH một lần. Chỉ giải quyết hưởng BHXH một lần trong các trường hợp: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như quy định hiện hành.

Phương án 2, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.

Thảo luận tại tổ, nhiều đại biểu (ĐB) thống nhất với các điều khoản, điểm mới của dự án luật; đồng thời tập trung trao đổi về các nội dung còn gây tranh luận như việc rút BHXH 1 lần, mức xử phạt đối với đơn vị sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc…

Bhxh nguyễn văn thân trường tiểu học thạnh an2 năm 2024
Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM thảo luận tại tổ, chiều 2/11

Về phương án rút BHXH một lần, ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, chúng ta không khuyến khích việc rút BHXH 1 lần. Tất nhiên, người đóng vào thì có quyền được rút ra, nhưng là hưởng phần 8% đã đóng và phải trừ đi chi phí quản lý. Phần còn lại do người sử dụng lao động đóng thì sẽ đưa vào để trở thành Quỹ trợ cấp hưu trí. Cho ý kiến tại thảo luận tổ, ĐB Tạ Thị Yên (Điện Biên) nhận định, vấn đề hưởng BHXH một lần là nội dung luôn được thảo luận, tranh luận khá gay gắt vì có sự xung đột lợi ích. Người đóng BHXH mong muốn được rút tiền ngay khi mất việc để giải quyết những nhu cầu tài chính cấp bách của mình, còn Nhà nước lại muốn bảo vệ lâu dài cho người lao động, nhất là khi họ hết tuổi lao động, già yếu, không còn thu nhập nữa, không muốn họ trở thành gánh nặng tài chính cho gia đình và xã hội. Do đó, mong muốn của cả hai bên đều rất chính đáng.

Theo ĐB Tạ Thị Yên, trong thực tế, tiền đóng BHXH là để dưỡng già và gắn với bảo hiểm y tế vốn được chi trả như nhau và không phụ thuộc vào số năm đóng cũng như mức hưởng BHXH. Với mục tiêu mở rộng hướng tới bao phủ trợ cấp xã hội BHXH, những người rút BHXH một lần sẽ vẫn được Nhà nước đảm bảo. Vì vậy, ĐB nghiêng về phương án 2 là đảm bảo lâu dài, bền vững an sinh xã hội cho mọi người dân. Cần có quy định phù hợp để giảm tình trạng rút BHXH một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí cũng như giảm quyền lợi nếu như hưởng BHXH một lần.

ĐB Trần Thị Diệu Thúy, Chủ tịch Liên đoàn Lao động TPHCM thì cho rằng trong quá trình đóng góp ý kiến cho dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), đoàn viên, người lao động, đặc biệt là cán bộ công đoàn cơ sở ở TPHCM đều mong muốn Quốc hội áp dụng phương án 1, bởi phương án 1 trong dự thảo là phương án tối ưu nhất để lựa chọn. “Chúng ta phải chấp nhận việc sẽ có một làn sóng rút BHXH một lần để giải quyết câu chuyện này, bởi nếu áp dụng phương án 2, người lao động khó khăn muốn rút BHXH một lần thì họ vẫn rút; còn đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực trở đi (dự kiến 1/7/2025) thì không được nhận BHXH một lần” - ĐB Trần Thị Diệu Thúy góp ý.

Về mức đóng BHXH, ĐB Hoàng Văn Cường cho rằng, quy định hiện nay về mức đóng của người lao động là 8%, người sử dụng lao động 14%, tổng cộng là 22% tiền lương, đó không phải là con số nhỏ, đặc biệt đối với doanh nghiệp. Do đó, cần nghiên cứu lại tỷ lệ đóng góp này theo hướng tỷ lệ đóng góp có thể giảm xuống để đối tượng tham gia BHXH phủ rộng hơn.

Bhxh nguyễn văn thân trường tiểu học thạnh an2 năm 2024
Đại biểu Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM

ĐB Nguyễn Thị Lệ, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM bày tỏ băn khoăn vì một số nội dung đề xuất của cử tri TPHCM chưa được tiếp thu, thể hiện trong dự thảo. Cụ thể, về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, ĐB cho rằng dự thảo quy định chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh thuộc diện phải đăng ký kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý, điều hành hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng tiền lương… phải tham gia bắt buộc là chưa hợp lý. Bởi vì những nhóm đối tượng này không phát sinh quan hệ lao động (chủ hộ kinh doanh vừa là chủ vừa là người lao động) và không hưởng lương, do đó không có căn cứ xác định trách nhiệm và mức lương tham gia BHXH bắt buộc. Do đó, nên khuyến khích các đối tượng này tham gia BHXH tự nguyện sẽ phù hợp hơn.

ĐB Nguyễn Thị Lệ cũng bày tỏ quan tâm các hành vi bị nghiêm cấm theo điều 8 dự thảo luật. Hiện nay, có những đơn vị sử dụng lao động chậm đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế cho người lao động nhưng vẫn trích trừ tiền đóng của người lao động hàng tháng khi trả lương. Do đó, cần thiết phải quy định hành vi chiếm dụng tiền đóng BHXH tại Luật BHXH để làm tiền đề quy định và xử lý vi phạm đối với hành vi này của người sử dụng lao động tại pháp luật hành chính và hình sự. Thực tế rất nhiều trường hợp doanh nghiệp vi phạm đóng BHXH nhưng chỉ đến khi công nhân khiếu kiện (do không được hưởng các chế độ), công nhân ngừng việc tập thể thì cơ quan chức năng mới vào cuộc…