Thành phần khí của đất trồng là gì
Đất là yếu tố mang tính quyết định trong canh tác nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp hữu cơ. Đất có tốt, thì canh tác mới đạt các tiêu chí năng suất, chất lượng như mong đợi. Để đánh giá về đất canh tác, người ta thường đề cập đến các điểm như: độ phì, chất hữu cơ, mùn, hệ vi sinh, Vậy các bạn đã biết những thành phần của đất trồng là gì? Chất hữu cơ và mùn trong đất là gì? Có ảnh hưởng đến cây trồng như thế nào? Cùng Đặng Gia Trang tìm hiểu qua bài viết sau. Show
1/ Đặc điểm của đất trồng Việt Nam?Đất ở mỗi quốc gia trên thế giới sẽ có đặc trưng riêng khác nhau. Tại Việt Nam, có 31 triệu hecta đất được hình thành từ nhiều loại đá mẹ và mẫu chất. Theo số liệu thống kê, tại nước ta hiện có tổng 22 nhóm đất chính và 66 đơn vị đất. Trong đó, chiếm phần lớn là các nhóm đất phù sa, đất xám, đất đỏ (trên 90%). Đất Việt Nam có các đặc điểm như sau:
2/ Những thành phần của đất trồng?Đất có 3 phần chính là phần khí, phần lỏng và phần rắn. Mỗi phần sẽ đảm nhiệm các chức năng riêng. Việc nắm rõ thông tin về thành phần của đất sẽ giúp các bạn có phương pháp cải tạo đất trở nên chất lượng hơn, làm cho cây mau lớn và khỏe mạnh. 2.1. Phần khíPhần khí của đất trồnglà không khí trong khe hở của đất, cung cấp oxy cần thiết cho cây và làm đất trở nên tơi xốp. Không khí có trong đất trồng cũng chứa các chất nitơ, oxi, cacbonic giống như không khí trong khí quyển. Tuy nhiên, lượng oxy trong đất thấp hơn lượng oxi trong khí quyển nhưng lượng cacbonic lại nhiều hơn lượng oxi trong khí quyển tới hàng trăm lần. 2.2. Phần lỏngPhần lỏng của đất trồnglà nước trong đất. Phần nước này có tác dụng hòa tan các chất dinh dưỡng. Cụ thể, rễ cây hấp thụ nước và muối khoáng nhờ lông mút, lông mút hấp thụ muối khoáng cho cây. Bất cứ một loại cây trồng nào cũng cần được cấp đủ nước mới sinh trưởng tốt. Chỉ cần thiếu nước trong một khoảng thời gian ngắn thì cây cũng có thể bị héo, chết khô. 2.3. Phần rắnPhần rắn củađất trồng có các thành phần gìtạo thành? Phần rắn gồm các chất vô cơ và chất hữu cơ. Trong đó, đất canh tác khô thường chứa khoảng 5% chất hữu cơ và 95% chất vô cơ. Đất than bùn lại chứa tới 90% chất hữu cơ. Đất xám có chỉ có khoảng 1% chất hữu cơ. Chất vô cơChất vô cơ là thành phần chủ yếu của đất với các chất hóa học H, C, S, K, P và N cần thiết cho cây trồng. Những nguyên tố này chứa trong đất nhiều hơn trong đá nên đất trồng mới nuôi sống được thực vật. Một trong những sản phẩm cuối cùng của quá trình phong hóa đá mẹ là các hạt keo đất. Chúng có bản chất vô cơ với khả năng hấp phụ các chất độc trong đất, làm giảm độc tính của những chất gây độc cho thực vật. Chất hữu cơChất hữu cơ là yếu tố cơ bản để phân biệt giữa đất và đá mẹ. Số lượng và tính chất của chất hữu cơ tác động mạnh mẽ đến quá trình hình thành đất, góp phần quyết định nhiều tính chất: lý, hoá, sinh và độ phì nhiêu của đất. Toàn bộ các hợp chất hữu cơ có trong đất được gọi là chất hữu cơ của đất. Có thể chia chất hữu cơ của đất làm 2 phần:
Nguồn gốc của chất hữu cơ: Trong đất tự nhiên, nguồn hữu cơ cung cấp duy nhất cho đất là tàn tích sinh vật bao gồm xác thực vật, động vật và vi sinh vật. Ðối với đất trồng trọt ngoài tàn tích sinh vật còn có một nguồn hữu cơ bổ sung thường xuyên đó là phân hữu cơ. 3/ Quá trình biến hóa xác hữu cơ trong đấtSự biến hoá xác hữu cơ trong đất là một quá trình sinh hoá học phức tạp, xảy ra với sự tham gia trực tiếp của vi sinh vật, động vật, oxy không khí và nước. Xác thực vật tồn tại trên mặt đất hoặc trong các tầng đất, trong quá trình phân giải chúng mất cấu tạo, hình dạng ban đầu và biến thành những hợp chất hoạt tính hơn, dễ hoà tan hơn. Một phần những hợp chất này được khoáng hoá hoàn toàn, sản phẩm của quá trình này là nước, một số khí và những hợp chất khoáng đơn giản, trong số đó có nhiều chất dinh dưỡng cho thực vật. Một phần được vi sinh vật dùng để tổng hợp protit, lipit, gluxit và một số hợp chất mới, xây dựng cơ thể chúng và khi chúng chết đi lại được phân huỷ. Phần thứ ba biến thành những hợp chất hữu cơ cao phân tử có cấu tạo phức tạp đó là những hợp chất mùn. Những hợp chất mùn này lại có thể bị khoáng hoá. Như vậy xác hữu cơ trong đất chịu sự tác động của 2 quá trình song song tồn tại, tuỳ theo điều kiện đất, khí hậu, thành phần xác sinh vật mà một trong hai quá trình ấy chiếm ưu thế. Hai quá trình này là: quá trình khoáng hoá xác hữu cơ và quá trình mùn hoá xác hữu cơ. 4/ Mùn và quá trình mùn hóaMùn là những hợp chất hữu cơ cao phân tử phức tạp mà phân tử bao gồm nhiều đơn vị cấu tạo khác nhau, chúng được nối với nhau bằng các cầu nối. Mỗi đơn vị cấu tạo bao gồm nhân vòng, mạch nhánh, chúng chứa nhiều nhóm định chức khác nhau và mang tính axit. Mùn hoá là quá trình tổng hợp những sản phẩm phân giải xác hữu cơ dẫn đến sự hình thành những hợp chất mùn. 5/ Thành phần của mùnMùn đất gồm 2 phần:
5.1 Acid HumicAcid humic không hoà tan trong nước và axit vô cơ. Thành phần nguyên tố của axit humic chủ yếu bao gồm C, H, O, N. Hàm lượng các nguyên tố này khác nhau phụ thuộc vào loại đất, thành phần hoá học của tàn tích sinh vật, điều kiện mùn hoá và phương pháp tách acid humic khỏi đất. Về cơ bản acid humic là keo ở dạng gel, nhưng chúng rất dễ bị tán bởi các dung dịch kiềm để tạo thành dung dịch phân tử hoặc dung dịch keo. Vì ở dạng keo nên axit humic có khả năng hấp phụ cao. Tính đệm của acid humic cũng rất cao cho nên ở đất giàu acid humic thì pH đất ổn định hơn. 5.2 Acid FulvicLà acid mùn có màu vàng, dễ tan trong nước, axit hoặc kiềm loãng. gần giống với acid humic, thành phần nguyên tố của acid fulvic khác nhau ở những đất khác nhau. Một phần acid fulvic được hình thành do kết quả của quá trình mùn hoá xác hữu cơ, phần khác được hình thành do sự biến đổi axit humic thành axit fulvic. 5.3 Hợp chất HuminHumin là phần không hoà tan của hợp chất mùn, nó bao gồm các axit mùn liên kết chặt chẽ với phần vô cơ của đất. Humin là nhóm các hợp chất hữu cơ khác nhau, chúng phân biệt với các nhóm khác chủ yếu bởi tính chất không hoà tan trong môi trường axit lẫn môi trường kiềm. 6/ Vai trò của chất hữu cơ và mùn trong đấtCó thể nói chất hữu cơ và mùn đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với tất cả quá trình xảy ra trong đất và hầu hết các tính chất lý, hoá, sinh của đất. Vai trò của chúng được thể hiện ở những điểm chính sau: 6.1 Ðối với quá trình hình thành và tính chất đất
6.2 Cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và vi sinh vật
6.3 Duy trì và bảo vệ đất
Từ đó, có thể thấy vai trò của chất hữu cơ và mùn trong đất là hết sức quan trọng. Để bắt đầu canh tác nông nghiệp hữu cơ tốt nhất, nên chọn đất làm trung tâm, chất hữu cơ và mùn trong đất là hai yếu tố cần được bảo vệ và tăng cường. Sfarm.vn *Xem thêm:
5/5 - (11 bình chọn)
=> Bình luận và chia sẻ ý kiến của bạn cùng SFarm nhé!
|