Bài 19 bức tranh của em gái tôi

1 . Khái  quát hóa kiến thức về thể loại văn học:

a. Truyện kể dân gian chủ yếu do ai sáng tác và lưu truyền ( chọn ý đúng nhất):

• A. Những người lao động bình dân
• B. Các nhà nho thời phong kiến
• C. Các nhà văn trong thời kỳ
• D. Các ông vua

b)  Truyện kí trung đại có những đặc điểm gì nổi bật?( chọn ý đúng nhất)

• A. phản ánh sự kiện lịch sử
• B. phản ánh mâu thuẫn xã hội
• C. đề cao đạo lý làm người
• D. thể hiện mơ ước của nhân dân

c)  Truyện khí hiện đại giống và khác truyện kí trung đại ở những đặc điểm nào?

d)  Trong các bài thơ hiện đại đã học ở lớp 6 em thích bài thơ nào? Vì sao?

Xem lời giải

2. Cũng cố một số nội dung của các văn bản đã học

(1). Đặc điểm nghệ thuật nổi bật của văn bản” Bài  học đường đời đầu tiên” ( trích Dế Mèn Phiêu Lưu Ký của Tô Hoài) là gì( chọn ý đúng) 

• A. Lối kể chuyện lôi cuốn
• B. Cách miêu tả sinh động hấp dẫn
• C. Khả năng quan sát tinh tế ngôn ngữ trong sáng gần với cuộc sống
• D. Thể hiện tư tưởng bảo vệ thiên nhiên

(2) Truyện Bức tranh của em gái tôi đã cảnh tỉnh mọi người điều gì?

• A. Cần quan tâm đến những người em gái
• B. Cần có tấm lòng trong sáng hồn nhiên nhân hậu( như nhân vật người em gái)
• C. Không nên ích kỷ( như nhân vật người anh trai)
• D. Cần tin tưởng vào tài năng và đạo đức của người khác

(3)  hình tượng cây tre trong bài thơ Cây tre Việt Nam mà ẩn dụ tượng trưng cho điều gì?

• A. Tình cảm gắn bó giữa người với người
• B. Sự gần gũi thân thuộc giữa con người với thiên nhiên
• C. Tâm hồn cốt cách của con người Việt Nam
• D. Cảnh đẹp của thiên nhiên đất nước Việt Nam

(4) Hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ Đêm nay bác không ngủ được miêu tả  vào thời điểm nào?

• A. Trong thời kỳ cách mạng tháng Tám năm 1945
• B. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp
• C. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Mỹ
• D. Trong những năm đế quốc Mỹ đánh phá miền Bắc

(5) Dòng nào Miêu tả đúng và đủ nhất chân dung của chú bé liên lạc trong bài thơ Lượm của Tố Hữu?

• A. Khỏe mạnh hoạt bát vui tươi
• B. Nhí nhảnh hồn nhiên Gan Dạ
• C. Bé Nhỏ Đáng Yêu
• D. Anh hùng bất khuất

Xem lời giải

b. Qua cả các truyện dân gian và truyện trung đại đã học ở kì 1, hãy viết đoạn văn (khoảng 10-15 dòng)  nêu suy nghĩ của em về đạo lý tình nghĩa của con người Việt Nam

Xem lời giải

c, Qua các văn bản Sông nước Cà Mau vượt thác, Cô Tô,.... đã học ở kì 2 Hãy viết một đoạn văn (khoảng 10-15 dòng)  nêu suy nghĩ và cảm xúc của em về sự giàu có và tươi đẹp của thiên nhiên Việt Nam

Xem lời giải

3. Cùng cốm một số kiến thức Tiếng Việt

a. Phương án nào đúng khi nói về các thành phần chính của câu?

• A. chủ ngữ vị ngữ  bổ ngữ
• B. chủ ngữ vị ngữ trạng ngữ
• C.  ngữ chủ ngữ vị ngữ
• D.   chủ ngữ vị ngữ  định  ngữ

b.  Mô hình cấu trúc so sánh nào đúng và đủ nhất

• A. từ ngữ + là( bằng,nh anhư)+ từ ngữ
• B. Từ ngữ + hơn(kém)+Từ ngữ
• C. Danh từ+như+danh từ
• D. Vế  chỉ sự vật được so sánh+ từ so sánh+ về chỉ sự vật dùng để so sánh

c.  dòng nào nếu đúng đặc điểm của phép nhân hóa?

• A. miêu tả vật như con người
• B. nói quá lên nhân lên
• C. miêu tả hết sức sinh động có hồn
• D. miêu tả hết sức ví von, bóng bẩy

d.  Ẩn dụ  khác hoán dụ như thế nào? ( Khoanh chọn vào đáp án đúng. Chú ý  dấu gạch chéo: ẩn dụ/ hoán dụ)

• A. lấy tên sự vật này để gọi tên sự vật khác trên cơ sở giống nhau/ khác nhau
• B. lấy tên sự vật này để gọi tên sự vật khác trên cơ sở giống nhau/ hạt ngờ
• C. Giúp cho việc miêu tả sinh động có hồn/ không sinh động có hồn
• D. Giúp cho việc bộc lộ tình cảm kín đáo/ không  kín đáo

Xem lời giải

D. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Sưu tầm một số mẫu đơn từ, tìm ra sự giống nhau và khác nhau giữa các mẫu từ đơn đó.

Xem lời giải

2. Tìm hiểu trên Internet về giá trị của kho tàng truyện kể dân gian Việt Nam

Xem lời giải

4. Củng cố một số kiến thức tập làm văn

Chọn một trong các đề sau, viết các ý chính vào vở bài tập

a. Kể lại một câu chuyện mà em đã được đọc, được chứng kiến, được tham gia.

b. Miêu tả một cảnh đẹp trên quê hương em hoặc một nơi khác mà em được chứng kiến

Xem lời giải

C. Hoạt động vận dụng.

1. Nêu suy nghĩa và cảm xúc của em về hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của nhà thơ Minh Huệ

Xem lời giải

2. Từ bài cây tre Việt Nam của Thép mới, hãy trao đổi với người thân về tâm hồn, cốt cách của con người Việt Nam trong thời đại ngày nay.

Xem lời giải

3. Trong chương trình Ngữ văn lớp 6 em cảm thấy hứng thú nhất đối với bài học phần học nào? Vì sao?

Xem lời giải

Bức tranh của em gái tôi

• Câu 1 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
• Câu 2 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
• Câu 3 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
• Câu 4 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức
• Câu 5 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Soạn bài Bức tranh của em gái tôi ngắn gọn gồm có phần yêu cầu, phần đáp án chuẩn và phần giải thích, hướng dẫn ngắn gọn cho từng câu hỏi có trong cuốn sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 1 thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc. Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Câu 1 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Trả lời:

- Người kể chuyện: anh trai

- Xuất hiện ở: ngôi thứ nhất (xưng tôi)

Câu 2 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Trả lời:

- Em thích nhất dáng vẻ tinh nghịch, thích thú khi làm mọi việc của Mèo. Vì trông cô bé thật dễ thương, đáng yêu, lạc quan và tràn ngập sức sống.

- Em thích Mèo tò mò, sáng tạo ra màu vẽ từ mọi thứ trong nhà. Vì cho thấy sự đam mê hội họa và khả năng sáng tạo của em.

Câu 3 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Trả lời:

Trước khi xem bức chân dung của mình do em gái vẽ, nhân vật "tôi":

• tự ti về bản thân mình bất tài
• cảm thấy ghét, khó chịu với mọi điều em gái làm
• cảm thấy mình bị bỏ rơi, bị cho ra rìa

→ Nhân xét: đó là những cảm xúc tiêu cực, nhưng rất bình thường mà ai trong tình huống đó cũng phải trải qua

Câu 4 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Trả lời:

- Sau khi xem bức chân dung của mình do em gái vẽ, nhân vật "tôi" đi từ sự "ngỡ ngàng", đến "hãnh diện" và "xấu hổ".

- Có sự thay đổi ấy vì:

• ngỡ ngàng: vì không nghĩ mình được em chọn để vẽ
• hãnh diện: vì được em yêu quý, vì là anh trai của người em tài năng
• xấu hổ: vì đã đối xử không tốt với em, vì không tốt đẹp được như em vẽ

Câu 5 trang 51 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức

Trả lời:

Điều quan trọng nhất để gắn kết các thành viên trong gia đình là: tình yêu thương, san sẻ, quan tâm, tin tưởng, và chia sẻ với nhau.

-------------------------------------------------

>> Xem thêm: Soạn Ngữ văn 6 Bức tranh của em gái tôi chi tiết

Ngoài bài Soạn bài Bức tranh của em gái tôi ngắn gọntrên đây, chúng tôi còn biên soạn và sưu tầm chọn lọc nhiều đề thi KSCL đầu năm lớp 6, đề thi giữa kì 1 lớp 6, đề thi học kì 1 lớp 6, đề thi giữa kì 2 lớp 6 và đề thi học kì 2 lớp 6 tất cả các môn. Mời quý thầy cô, phụ huynh và các em học sinh tham khảo.

Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 6, cùng các tài liệu học tập hay lớp 6, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm dành riêng cho lớp 6:

• Tài liệu học tập lớp 6
• Kết nối tri thức với cuộc sống THCS: Giáo án, tài liệu dạy và học miễn phí

Rất mong nhận được sự ủng hộ, đóng góp tài liệu của các thầy cô và các bạn.

BỨC TRANH CỦA EM GÁI TỎI Tạ Duy Anh KIẾN THỨC Cơ BẢN - Tác giả: Tạ Duy Anh sinh năm 1959, quê ở huyện Chương Mĩ, tinh Hà Tây. “Bức tranh của em gái tôi” là truyện ngắn đoạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” của báo Thiếu niên Tiền phong. -Tác phẩm: Qua câu chuyện về người anh và cô em gái có tài hội hoạ, truyện “Bức tranh của em gái tôi” cho thấy: Tình cảm trong sáng hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình. Truyện đã miều tả tinh tế tâm lí nhân vật qua cách kể theo ngôi thứ nhất. HƯỚNG DẪN ĐỌC - HlỂư VĂN BẢN Câu 1. Kê’ tóm tắt truyện “Bức tranh của em gái tôi”. Người anh thường rất hay khó chịu vì tính trục lợi các đồ vật, hay bôi bẩn lên mặt mình và bí mật làm một việc gì đó với các lọ xanh, đỏ, vàng... của cô em gái Kiều Phương mà anh trai thường gọi là Mèo. Bí mật về những việc làm của Mèo bị phát hiện khi chú Tiến Lê đến chơi. Những bức tranh của Mèo khiến chú Tiến và ba mẹ sửng sốt, sung sướng. Nhưng người anh lại thấy mình bị đẩy ra ngoài - trở nên xét nét, cau có với người em. Cho đến một ngày bé Phương được giải nhất trong cuộc thi vẽ quốc tế. Cả nhà cùng đến phòng tranh để ngắm bức tranh của bé Phương, người anh đã rất ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ, khi đứng trước bức tranh của người em vẽ về mình bởi tâm hồn và lòng nhân hậu của người em. Câu 2. Nhân vật chính trong truyện là ai? Vì sao em lại cho đó là nhân vật chính? Truyện được kể theo lời kể của nhân vật nào? Việc lựa chọn vai kể như vậy có tác dụng gì? Nhân vật chính của truyện Cả hai anh em Kiều Phương đều là nhân vật chính của câu chuyện. Xét về phương diện thể hiện tâm trạng, suy nghĩ, thì câu chuyện chủ yếu bộc lộ tâm trạng của người anh. Nhân vật anh là nhân vật trung tâm của câu chuyện. Ngôi kể của nhân vật Truyện được kể theo lời lẽ của nhân vật anh, ngôi thứ nhất. Tác dụng: + Tạo nên sự gần gũi giữa nhân vật và người đọc. + Tăng tính thuyết phục, sự chân thật của câu chuyện về sự hối lỗi của người anh. Câu 3. Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật anh. Trong truyện diễn biến tâm trạng người anh luôn thay đổi qua những thời điểm, hoàn cảnh khác nhau: * Khi thấy em gái chế thuốc vẽ Cảm giác ban đầu của người anh là rất khó cliịu khi thấy người em hay lục lọi các đồ vật một cách thích thú. Sau đó là sự coi thường khi tình cờ thấy em gái chế thuốc vẽ “Trời ạ! Thì ra nó chế thuốc vẽ”', Tôi bắt gặp nó, thì ra...”, tôi bí mật... cái giọng điệu kẻ cả của một ông anh nghĩ cô em mình chỉ làm những trò trẻ con nghịch ngợm. Khi tài năng của em gái được phát hiện: Tâm lí người anh hoàn toàn thay đổi, cảm thấy mình bị dẩy ra ngoài, mình bất tài - chỉ muốn gục khóc. Thay đổi thái độ đối với em: không chơi thân như trước nữa, hay cáu gắt một cách vô lí. Lén xem trộm những bức tranh của em, nhưng không biết cách đánh giá thế nào, trút ra một tiếng thở dài. => Người anh có tâm trạng và thái độ không thể chơi thân VỚI em gái như trước kia nữa là vì người anh đang bị “con rắn ghen tị luồn vào tim”, ghen tị vì thấy em giỏi hơn mình, ghen tị vì em định trở thành trung tâm chú ý của mọi người: “Được chú Tiến Lê tặng cho một hộp màu ngoại xịn”; “được bố mẹ hào hứng mua sắm”. Còn mình thì bị bỏ rơi. Điều đó đã làm tâm hồn người anh trở nên nhỏ nhen, đố kị, sẵn sàng bực dọc, tức tối với em mọi lúc. Khi đứng trước bức tranh em gái vẽ về mình: Tâm trạng của người anh liên tục có sự thay đổi: thoạt tiên là ngỡ ngàng -> rồi đến hãnh diện —» sau đó là xấu hổ. Đó là sự diễn biến rất chân thực sinh động. Ngỡ ngàng: vì không ngờ lại có bức tranh ấy, không ngờ em gái lại vẽ về mình. — Hãnh diện: “vì mình được hoá thân vào tác phẩm nghệ thuật rất đẹp, rất hoàn hảo: “không chỉ suy tư mà còn rất mơ mộng nữa” mà mình thì không xứng đáng - “Bức chân dung mà bé Phương vẽ giống như một chiếc gương trong mà người anh soi vào để tìm ra vết nhọ nhưng không phải vết nhọ trên mặt mà đó là sự đố kị, ghen ghét, nhỏ nhen và chính nó làm cho cậu ta đau khổ?”. (Vũ Dương Quỹ) Câu 4. Em hiểu thế nào về đoạn kết của truyện (Tôi không trả lời mẹ... lòng nhân hậu của em con đấy)? Qua đó, em nghĩ gì về nhân vật người anh? — Cùng đọc lại đoạn văn: Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng: “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”. Người anh đã đuổi được con rắn ghen tị trong trái tim mình. Đấy là sự hốì lỗi rất chân thành, sâu sắc, nhân vật người anh vì vậy mà trỏ' nên dễ mến, tạo được mối thiện cảm trong lòng bạn đọc. Đoạn kết có ý nghĩa giáo dục sâu sắc: nghệ thuật có sức lay động sâu xa đến tâm hồn con người, tâm hồn có thể cải tạo tâm hồn. Câu 5. Em có cảm nhận gi về thái độ của cô em gái trong truyện? Điều gì khiến em cảm mến nhất ở nhân vật này? Điều làm em cảm mến nhất ỏ' cô em gái không phải tài năng hội hoạ mà ở tấm lòng nhân hậu vị tha. Trước thái độ cáu gắt, khinh khỉnh của người anh, Mèo ta vẫn cứ hồn nhiên như không. Bí mật vẽ bức tranh về chân dung của anh, quả là một quà tặng bất ngờ. Tuy anh đốì xử với mình chưa tốt, nhưng bức chân dung về anh lại vô cùng hoàn hảo. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP Câu 1. Viết một đoạn văn thuật lại tâm trạng của người anh trong truyện khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái. Em có thế dựa trên diễn biến tâm trạng của anh từ ngỡ ngàng -» hãnh diện xấu hổ đế định hướng cho nội dung đoạn văn. Đoạn văn tham khảo: Tôi nhìn lên bức tranh, một thoáng ngỡ ngàng: “Trông quen quen”. Tôi giật mình sững sờ: “Đích thị mình rồi”. Mèo đã vẽ về tôi. Không thể tin được. Tôi cáu gắt với Mèo biết bao lần, đã tỏ ra khinh khỉnh trước những bức vẽ của Mèo, thế mà Mèo vẫn vẽ về tôi ư? Mà trông tôi trong tranh thật hoàn hảo. Biết bao người đứng xung quanh bàn tán chỉ trỏ. “Bức tranh đẹp quá!” “Cậu bé trong tranh trông thật đáng yêu”. Tôi đã trở thành cảm hứng trong sáng tạo nghệ thuật, mà lại được giải cao nữa chứ, không hãnh diện sao được. Nhưng một cảm giác xấu hổ chợt ào đến, Mèo đối với tôi đẹp đến thế, dưới mắt của em gái tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia, mà tôi đâu có được như vậy, tôi không xứng đáng với những gì mà em gái đã dành cho tôi. Tôi thấy mình thật nhỏ nhen ích kỉ. Tôi chạy ra khỏi phòng tranh, để cho khỏi ai nhìn thấy cặp mắt đỏ hoe của mình. Câu 2. Giả định một thành viên trong lớp, hoặc gia đình em đạt đưực thành tích xuất sắc nào đó. Em thử hình dung và tả lại thái độ của những người xung quanh trước thành tích ấy. Thành tích xuất sắc trong học tập: đạt thủ khoa các kì thi tốt nghiệp hoặc thi đại học, đạt kết quả cao trong kì thi học sinh giỏi thành phố, quốc gia. Thái độ của mọi người trong gia đình: ông bà, cha mẹ, anh chị em, cô dì, bác chú, bạn bè, bà con hàng xóm, thầy cô giáo v.v... Đoạn văn tham khảo: Em còn nhớ như in ngày hôm ấy, cô giáo Hiệu trưởng trường Trung Nhất gọi điện thoại tới nhà báo tin anh trai em đạt giải Nhất thành phô" kì thi học sinh giỏi lớp 5. Anh em và em nhảy cẫng lên sung sướng, ôm chầm lấy nhau. Mẹ em đứng lặng im, mẹ cười nhưng mắt mẹ lại dân dấn nước mắt. Ba em tuyên bố sẽ cho anh em một chuyến dã ngoại. Mấy ngày sau đó điện thoại nhà em reng liên tục, các dì, các bác ở xa gọi điện thoại vào chúc mừng. Học giỏi thật hạnh phúc và sung sướng. Em đang cố gắng phấn đấu đạt thành tích như anh em, nhưng vẫn khó lắm thay. TƯ LIỆU THAM KHẢO Ai cũng có thế phạm sai lầm, có thể có những lúc hành động hay suy nghĩ chưa thật đúng. Người anh đã từng như thế. Nhưng vấn đề là phải biết khắc phục hạn chế bản thân để vươn lên. Câu chuyện của người anh tuy không phải là những chuyện quá to tát, lớn lao nhưng lại có ý nghĩa giáo dục rất lớn để các em có dịp suy nghĩ về bản thân n ình. (Theo Nguyễn Đăng Điệp - Ngữ văn 6 nâng cao) Sự phát hiện tinh tế, cũng là thành công nghệ thuật của tác giả thể hiện trong đoạn kết này là để cho tình tiết của câu chuyện được phát triển một cách tự nhiên nhằm bộc lộ quan điểm rõ ràng về cái đúng, cái sai trong cuộc sống một cách khách quan. Câu nói thầm trong tâm trí của người anh thể hiện sự hô"i hận chân thành, có tính tất yếu và thuyết phục người đọc. Cô em gái trong truyện được miêu tả khá ngộ nghĩnh (nghịch, hay bôi bẩn lên mặt, hay lục lọi các đồ vật), thích tự chế màu và ham mê vẽ tranh. Đó là một em gái hồn nhiên, hiếu động, tài vẽ tranh sớm được khẳng định nhưng không tự cao tự đại. Em có một tình cảm vô cùng trong sáng, cao đẹp - tình cảm đó biểu hiện nổi bật trong bức tranh “Anh trai tôi” tham gia trại thi vẽ quốc tế và được giải nhất. (Theo Nguyễn Trọng Hoàn - Đọc Hiểu văn bản Ngữ văn 6) Trẻ em vốn nhạy cảm và dễ bị sốc, để tìm cách thể hiện mình bằng cách làm ngược lại mệnh lệnh của người lớn. Vì thế rất cần một sự tinh tế. Đấy là lí do tôi để cho nhân vật chính đứng ở ngôi thứ nhất. Trước hết, để tạo ra sự thoải mái khi tiếp nhận (nghe một người trong cuộc kể lại). Sau nữa, tạo cho truyện âm hưởng của một lời thú tội, một sự ăn năn hối lỗi (tôi kể lại khi nhận ra sự kém cỏi của mình). (Lời của chính tác giả Tạ Duy Anh - trả lời phóng viên truyền hình lí do sáng tác câu chuyện).