U máu là gì có nguy hiểm không

1. U máu là gì?
Là u lành tính thường gặp nhất ở trẻ em. U thường xuất hiện sau sinh 2 tuần. U phát triển nhanh trong năm đầu, sau đó ổn định và thoái triển một phần hoặc hoàn toàn từ lúc 5-10 tuổi.

U máu có thể xuất hiện mọi nơi trên cơ thể: đầu, mặt, cổ, tay chân, quanh mắt, hầu họng, khí phế quản, âm hộ, gan... khoảng 60% U máu tập trung ở đầu, mặt, cổ.

Hiện chưa rõ nguyên nhân, u máu không mang tính di truyền, không bị ảnh hưởng bởi môi trường sống, vệ sinh, ăn uống.

- U máu lành tính, trẻ phát triển bình thường nhưng do đa số u ở vùng đầu mặt cổ nên có ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và tâm lý bé khi lớn lên.

- Những u máu phát triển nhanh được điều trị muộn, khi đến giai đoạn thoái triển để lại sẹo da hoặc mô mỡ xơ thừa làm mất tính thẩm mỹ.

- Một số u dễ bị loét, nhiễm trùng và chảy máu

- Các u máu nghiêm trọng có thể gây đe dọa tử vong như u máu ở đường thở gây khó thở, u có thể phát triển rất nhanh kết hợp với rối loạn đông máu làm dễ chảy máu. U máu ở mi mắt gây che lấp tầm nhìn ảnh hưởng thị lực, u ở lưỡi gây khó ăn uống...

4. Trường hợp nào u máu cần điều trị ngay?

- U máu vùng thẩm mỹ lớn nhanh: quanh mắt, mặt, mũi, môi...[giai đoạn 0-9 tháng tuổi]

- U máu đường thở làm bé khò khè kéo dài

- U máu loét, nhiễm trùng, chảy máu

5. Trẻ bị u máu cần được điều trị như thế nào?

- Trẻ có u máu cần điều trị sớm trước 3 tháng tuổi

- Điều trị u máu tùy loại u, vị trí u, và giai đoạn phát triển u máu

- Các phương pháp điều trị bao gồm: thuốc thoa tại chỗ, thuốc uống, tiêm xơ, Laser hoặc phẫu thuật

Trường hợp u máu vùng mắt được điều trị hiệu quả tại BV Nhi Đồng 1

Laser là một trong những phương pháp hiện đại điều trị u máu trẻ em, đã áp dụng tại bệnh viện Nhi Đồng 1 hơn 10 năm nay, cho kết quả thẫm mỹ cao.

Trường hợp u máu mặt trái, được điều trị tại BV Nhi Đồng 1: uống thuốc kết hợp 3 lần Laser

- U máu không nghiêm trọng không cần điều trị, chờ u tự thoái triển

- Can thiệp tắc mạch phối hợp với phẫu thuật khi u to chèn ép cơ quan, nguy hiểm tính mạng hoặc dễ chảy máu, gây rối loạn đông máu

- Phẫu thuật đối với bướu giai đoạn thoái triển để lại di chứng dãn da, sẹo xấu

Bé gái 4 tuổi, u máu hỗn hợp và dị dạng động tĩnh mạch môi trên, sau 2 lần phẫu thuật + Laser tại BV Nhi Đồng 1.

6. Theo dõi u máu như thế nào?

- Trẻ được phát hiện u máu nên khám với Bs chuyên khoa Phỏng- Tạo hình tại BV Nhi Đồng 1 để được tư vấn kỹ về phương pháp điều trị và hướng dẫn theo dõi.

- Khoa Phỏng- Tạo Hình BV Nhi Đồng 1 với nhiều năm kinh nghiệm điều trị u máu với các phương pháp được cập nhật mới nhất như nội khoa, ngoại khoa, Laser, can thiệp tắc mạch. Lịch khám chuyên khoa về U máu: sáng thứ 2, 4, 5 hàng tuần tại phòng khám A3 hoặc B9.

1

Bệnh u máu là tình trạng phát sinh một khối dạng u do sự tăng sinh quá mức của mạch máu gây nên. Khối u có đặc điểm như một khối u thông thường nhưng chúng có thêm một đặc điểm đặc trưng là chứa đầy mạch máu và máu. Khác với các khối u phần mềm khác, thường to lên và phát triển theo thời gian, u máu thì đa phần lành tính và tự khỏi.

Bản chất của khối u là sự tăng sinh của mạch máu, chính xác là sự tăng sinh của các tế bào nội môi gây nên. Vì là khối u máu nên nếu như khối u máu vỡ đương nhiên mạch máu sẽ bị tổn thương và máu chảy ra.

Đặc hữu trẻ sơ sinh

Bệnh u máu là bệnh thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh. Có khoảng 30% số bệnh nhân là trẻ trong tháng đầu sau sinh. Còn lại đa phần xuất hiện ở giai đoạn 1 tuổi. Một phần nhỏ xuất hiện ở tuổi trưởng thành.

Bệnh u máu có đặc tính là mang đầy đủ các tính chất của một khối u ngoại trừ một tính chất, đó là khối u rất lành tính và đa phần tự teo đi trong các giai đoạn về sau. Khác với các khối u phần mềm khác, thường to lên và phát triển theo thời gian. Đến một giai đoạn nhất định chúng có thể chuyển thành ác tính. Còn u máu đa phần lành tính và tự khỏi.

U máu có ba dạng cơ bản là u mao mạch, u dạng hang và u hỗn hợp. Chúng có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu trong cơ thể miễn là tại vị trí đó có nhiều mạch máu. Nhưng thường thì u máu xuất hiện ở da là chủ yếu. Chỉ một phần nhỏ xuất hiện trong nội tạng.

Thường thường, người ta thấy u máu xuất hiện ở mặt, đầu, cổ, mông, đùi. Và thường là ở trẻ em. Chỉ một số ít xuất hiện ở gan, hầu họng, tim, cột sống. Những dạng này chiếm tỷ lệ vô cùng ít và thường gặp ở người trưởng thành. Đa phần u máu nội tạng xuất hiện ở gan.

Dấu hiệu nhận biết

U máu là một bệnh thường gặp ở da nên dấu hiệu nhận biết rất đơn giản. Chúng có biểu hiện ở 3 cấp độ. Cấp độ thứ nhất là dạng nhẹ. Dấu hiệu là những vết thay đổi màu sắc mà thường là đỏ, đỏ tím hoặc phớt xanh. Ở giai đoạn này chúng ít khi tạo thành u, cục hay khối. Đa phần chúng bằng phẳng như một cái “bớt trẻ em”.

Cấp độ thứ hai là dạng trung bình. Ở giai đoạn này, u máu phát triển thành một khối u thực sự. Nghĩa là chúng gồ lên, nổi lên hoặc đội da lên thành một khối có hình dạng, kích thước rõ ràng. Tất nhiên, chúng vẫn mang màu sắc như cũ. Đó là màu của máu trong khối u.

Cấp độ thứ ba giống dạng trung bình nhưng biểu hiện kèm theo khi khối u vỡ ra hay biến chứng. Thường là sự chảy máu nếu như khối u ngoài da, vỡ ra, loét nếu như khối u ở sâu trong phần mềm. Ngoài ra là những dấu hiệu đặc thù cơ quan mà tại đó khối u máu to lên, chèn ép vào tạng và cơ quan chủ đích.

U máu thường ít khi gây ra biến chứng. Vì chúng tự biến mất đi khi trưởng thành. Ít trường hợp tồn tại và phát triển to lên. Nhưng cũng có một số trường hợp không diễn ra như vậy. Khi đó chúng có thể gây ra biến chứng.

Biến chứng của u máu nói chung ít nguy hiểm và rất ít khi xảy ra. Thường thì người ta không đặt vấn đề biến chứng trong bệnh này. Trong một số trường hợp, xin lưu ý là rất hãn hữu, có thể gây nguy hiểm. Chẳng hạn như u máu ở hầu họng có thể gây ra khó thở khi chúng quá to, u máu ở tim có thể làm giảm lưu thông tuần hoàn qua tim do u máu chiếm chỗ, u máu trong cột sống có thể làm yếu xương, u máu ở mắt có thể làm suy yếu thị lực, u máu trong gan có thể làm tắc một vài vi quản mật.

Với những u máu ở ngoài da, không khó để phát hiện ra bệnh. Mặc dù thỉnh thoảng cũng hay bị chẩn đoán nhầm với những vết xước ngoài da hay những chấn thương phần mềm. Nhưng với u máu trong sâu nội tạng thì cần phải có những xét nghiệm chuyên biệt. Ba xét nghiệm hay được phối hợp thêm để chẩn đoán là siêu âm, chụp cắt lớp vi tính [CT] và chụp công hưởng từ [MRI].

Như trên đã nói, u máu đa phần lành tính và không cần điều trị đặc biệt, tự khắc chúng sẽ teo và biến mất. Nhưng cũng có những u máu không nhỏ đi mà tồn tại như một khối u thực sự. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý và thẩm mỹ của người bệnh. Điều trị lúc này thực sự hữu ích.

Trong giai đoạn đầu, u máu sẽ nhỏ lại một cách đáng kể với các thuốc điều trị. Các thuốc có thể áp dụng là corticoid [có dạng uống, dạng bôi và dạng tiêm trực tiếp vào khối u], hóa chất chống ung thư, thuốc chẹn beta.

Khi việc dùng thuốc không có kết quả hoặc không thuyên giảm như kỳ vọng thì phẫu thuật được xem là một biện pháp triệt để. Có hai phương pháp cơ bản là phẫu thuật bằng lase và cắt bỏ. Áp dụng theo phương pháp nào là tùy vào chiến lược điều trị của từng người và tùy vào vị trí xuất hiện khối u máu. Thường thì lase ưu tiên sử dụng ở những trường hợp u máu ở nông, bề mặt và những vị trí thẩm mỹ nhạy cảm như mắt, môi, mũi, tai, mặt. Nói chung, các can thiệp trong những trường hợp này thường không quá phức tạp. Rất ít khi u máu nội tạng phải can thiệp điều trị bằng phẫu thuật.            

  Bs. Nguyễn Huyền Trang