Tại sao xương gãy lại có thể liền lạc được

Tôi được cố định chỗ gãy bằng nẹp. Hình X-quang chụp cách đây một tháng sau lần gãy thứ ba cho thấy vết gãy rõ hơn. Đúng ra sau một tháng xương phải cải thiện mà sao vết gãy của tôi lại rõ hơn dù bác sĩ đã nẹp tay? Xương gãy ba lần có khả năng lành hay là phần xương đó đã hư? Có cách nào để xương lành lại?

- Theo bạn mô tả, chúng tôi có cảm nghĩ ở lần mổ sắp xương lần hai bạn được tháo nẹp hơi sớm. Khi nẹp tháo sớm, xương chưa kịp lành hoàn toàn. Hơn nữa, việc tháo nẹp vít của ngón tay để lại các lỗ trên xương ngón tay và nếu bạn tập mạnh quá sẽ làm gãy xương trở lại. Xương ngón tay là loại xương gãy mau lành, thường sau hai tháng. Nếu sau một tháng xương không lành, vết gãy rõ hơn và nhất là bạn không thấy cal xương trên phim, chứng tỏ xương ngón tay của bạn có thể bị chậm lành và đôi khi có thể gây ra khớp giả. Tuy nhiên, cũng có trường hợp phim chụp lên thấy khe gãy rõ hơn nhưng có cal bắc cầu hai đoạn gãy thì xương vẫn có thể lành. Như vậy, tình trạng của bạn có thể ở vào một trong hai trường hợp sau:

Thứ nhất, xương ngón tay của bạn bị chậm lành, không thấy cal xương bắc cầu hai đoạn gãy, khi lúc lắc ngón tay hai đầu xương vẫn di động được. Trường hợp này, cách điều trị là bất động thêm ngón tay hoặc mổ kết hợp xương lại, ghép thêm xương vào nơi gãy để đạt sự lành xương chắc hơn.

Thứ hai, xương của bạn đang lành, khe gãy có thể rộng và thấy rõ hơn nhưng đã có cal xương bắc cầu qua hai đầu xương gãy, lúc lắc ngón tay không thấy hai đầu xương gãy di động, lúc này đang quá trình lành xương. Việc bất động thêm, tập vật lý trị liệu nhẹ nhàng sẽ giúp xương mau lành và ngón tay không bị cứng sau khi bất động. Mỗi tháng bạn cần chụp phim, kiểm tra mức độ lành xương và dựa trên đó việc tập vật lý trị liệu sẽ tăng lên để lấy lại chức năng ngón tay.

(N.TRINH)

Gãy xương là chấn thương khá thường gặp, có thể do tác động từ lực bên ngoài như té ngã, tai nạn hoặc do các bệnh lý bên trong cơ thể làm tổn thương xương, xương bị yếu dễ gãy như loãng xương, u xương, viêm xương ác tính…

Khi xương bị tổn thương như gãy, nứt thì chăm sóc y tế là điều cần được thực hiện càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, tùy theo mức độ gãy xương mà thời gian liền xương hay các biện pháp chăm sóc cũng khác nhau để tránh các biến chứng.

Phân biệt 7 loại gãy xương thường thấy

Trong y khoa, gãy xương được chia thành nhiều loại khác nhau dựa vào độ nặng nhẹ, độ tuổi và sức khỏe của người bị loại chấn thương này. Trong đó có 7 loại gãy xương phổ biến:

  • Gãy xương cành tươi (xương gãy nhỏ): Thường gặp ở trẻ nhỏ do cấu trúc xương đang trong thời kỳ phát triển.
  • Gãy xương nhiều mảnh: Loại gãy xương này thường chậm liền xương hơn mức bình thường.
  • Gãy xương kín: Da ở bên ngoài phần xương bị gãy không bị rách, trầy xước nhưng xương bên trong bị tổn thương.
  • Gãy xương hở: Phần da bên ngoài cũng bị rách, có thể do đầu xương gãy đâm ra da hoặc do lực gây chấn thương. Vì vùng da cũng bị tổn thương nên bên cạnh điều trị gãy xương còn tránh gây nhiễm trùng, viêm loét ở da.
  • Gãy xương do co giật cơ: Thông thường, các khối gân bám chặt vào xương và do một nguyên nhân nào đó khiến cơ co thắt mạnh rồi giật gân ra khỏi xương, một số mảnh xương nhỏ sẽ bị kéo gãy, bám vào gân. Tổn thương này thường xảy ra ở vùng khớp vai và khớp đầu gối.
  • Gãy xương lún: Là khi hai xương va chạm vào nhau làm cho xương gãy bị ép ngắn lại. Ở người cao tuổi, đặc biệt người bệnh bị loãng xương thì có nguy cơ gãy xương lún cao do những xương bị lão hóa không còn khả năng làm trụ, nâng đỡ.
  • Gãy xương do bệnh lý: Khi mắc một số bệnh lý về xương như loãng xương, ung thư xương hay dùng thuốc kháng sinh kéo dài… có nguy cơ gãy xương cao. Nhất là đối với những người cao tuổi, nên tránh bị té ngã, tai nạn vì nguy cơ gãy xương cao và thời gian liền xương lâu, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, tâm lý.

Thời gian liền xương gãy là bao lâu?

Khi xương bị gãy, chịu tổn thương, điều mà bạn lo lắng và để ý nhất có lẽ là trong bao lâu phần xương bị gãy sẽ liền lại và không còn ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt, làm việc. Và việc vận động mạnh sau khi bị xương liền lại có ảnh hưởng gì không hay có thể làm xương bị gãy lại không? Câu trả lời dành cho những thắc mắc trên của bạn là liền xương không phải là quá trình đơn giản và nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Đối với những phần xương bị gãy ở những bộ phận nhỏ như ngón tay, ngón chân thì thời gian liền xương thông thường là từ 4-6 tuần. Tuy nhiên, cũng có trường hợp phải mất hơn 3 tháng để xương liền lại. Những tổn thương lớn hơn thì cần can thiệp y khoa mạnh hơn và thời gian lành cũng lâu hơn rất nhiều.

Không chỉ vậy, thời gian liền xương còn phụ thuộc người bị gãy xương có các bệnh lý mãn tính đi kèm không như tiểu đường, phổi, loãng xương… vì những bệnh lý này có thể khiến thời gian liền xương lâu hơn. 

Việc cố định và bất động xương cũng ảnh hưởng đến quá trình liền xương. Nếu được cố định tốt thì sau thời gian này xương sẽ liền tốt. 

Chưa hết, cách xử lý ban đầu cũng là yếu tố tác động đến việc liền xương nhanh hay chậm. Tùy theo cách xử lý ban đầu sau khi bị chấn thương, có nắn thẳng lại không và vùng gãy có được cố định tốt không mà xương sau khi liền sẽ thẳng hay bị cong vẹo. Do đó, trong giai đoạn đầu, khi nghi ngờ bị gãy xương, bạn phải được sơ cứu và điều trị đúng cách.

Điều quan trọng là khi xương đã liền hoàn toàn thì chỗ xương liền không ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt hay làm việc và không yếu hơn những chỗ xương bình thường khác. Sau 6 tháng, người bị gãy xương có thể lao động, làm việc, mang vác được như bình thường mà không cần sợ ảnh hưởng đến các xương đã từng bị gãy.

6 điều bạn cần làm để giúp xương gãy sớm hồi phục

Tuy thời gian liền xương gãy phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nhưng với vai trò là người bệnh, nếu chăm sóc bản thân thật tốt, bạn sẽ góp phần rút ngắn thời gian điều trị. Dưới đây là những gì bạn nên làm:

  • Đi khám sớm khi nghi ngờ bị gãy xương và tuân thủ phác đồ điều trị mà bác sĩ chỉ định.
  • Dừng hút thuốc vì thuốc lá đã được chứng minh là gây hại cho quá trình liền xương. Gần đây, các nhà khoa học nhận thấy thời gian liền xương của những ai đang hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc thường kéo dài hơn so với người khác.
  • Duy trì một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
  • Nghỉ ngơi nhiều để xương được bất động và cố định tốt.
  • Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu đúng hướng dẫn (về thời gian, cách thức, tần suất) để tăng cường cơ bắp cho vùng xương bị gãy, giúp xương linh hoạt hơn sau một khoảng thời gian bất động.
  • Thông báo ngay cho bác sĩ về những bất thường như vẫn còn đau sau 3-6 tháng điều trị, vùng được cố định chảy máu…

Hiện nay, có nhiều người khi bị gãy xương vì mong muốn xương liền nhanh nên tự ý dùng nhiều loại thuốc không rõ nguồn gốc được quảng cáo tràn lan trên mạng. Trong khi đó, theo các bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp, không có phương thuốc nào giúp thời gian liền xương ngắn hơn thời gian xương liền sinh lý, nghĩa là khoảng 6-8 tuần.

Do đó, khi bị gãy xương, để xương liền nhanh và an toàn, bạn cần đi thăm khám sớm để được điều trị đúng, đảm bảo máu lưu thông tốt, xương được cố định đúng và vững chắc.

Đọc tiếp 10 thực phẩm giàu canxi tốt cho xương!

Chúc bạn Sống Như Ý cùng GenVita! 

Khi xương bị gãy sẽ có tình trạng co mạch để hạn chế chảy máu từ phần mềm và xương. Ít hay nhiều ở vùng gãy xương cũng có khối máu tụ. Người ta nhận thấy trong khối máu tụ có nhiều tế bào gốc đa năng có thể biến đổi thành tế bào tạo xương osteblast. Khi hai đầu xương gãy được cố định sẽ có sự hoại tử một phần đầu xương gãy do thiếu máu nuôi tạm thời làm khe gãy rộng ra. Sau đó sẽ hình thành mô xơ nối hai đầu xương gãy.

Tại sao xương gãy lại có thể liền lạc được

Máu nuôi từ màng ngoài xương và trong tủy xương sẽ mang các tế bào tạo xương để tạo nên chất nền cho sự lành xương cũng như hình thành tế bào xương và sau đó là giai đoạn canxi hóa để biến thành canxi xương. Như vậy quá trình lành xương sẽ đi từ canxi xơ sang canxi sụn và kết thúc bằng canxi xương.

Có hai yếu tố giúp lành xương. Đầu tiên là yếu tố cơ học, hai đầu xương gãy phải được cố định vững chắc và chỉ cho phép hai đầu xương gãy có những cử động nhỏ để kích thích sự lành xương mà thôi. Yếu tố thứ hai là yếu tố sinh học, nghĩa là máu nuôi. Hệ máu nuôi đến từ các cơ bao xung quanh xương và máu trong lòng tủy xương. Nếu hệ thống này không bị phá hủy, ví dụ như trong trường hợp gãy xương có kèm giập nát mô mềm hay gãy xương mà được mổ mở banh, thì xương sẽ lành bình thường.

Xương là phần cứng nâng đỡ cơ thể khi di chuyển. Khi bị gãy ở một số xương như mâm chày, cổ xương đùi, trần chày hay gãy nát… không thể chịu được tải trọng vì sẽ di lệch khi đi đứng. Do vậy các bác sĩ sẽ phải cho bệnh nhân đi nạng không chống chân, đôi khi phải mang bột.

Quá trình liền xương bị gãy nhanh hay chậm phụ thuộc vào mức độ tổn thương và tuổi tác của người bệnh. Quá trình liền xương sẽ nhanh hơn ở những người trẻ. Chẳng hạn như bạn bị gãy xương bàn tay thì thời gian liền xương của bạn sẽ rơi vào khoảng từ 4-6 tuần.

Thời gian liền xương còn phụ thuộc người bị gãy xương có các bệnh lý mãn tính đi kèm không như tiểu đường, phổi, loãng xương... vì những bệnh lý này có thể khiến thời gian liền xương lâu hơn... đồng thời không được vận động. Xương liền thẳng hay cong là do vùng bị gãy có được cố định tốt hay không.

Sau 6 tháng kể từ lúc bị gãy xương được điều trị, người bệnh có thể tập luyện thể dục cần nhiều sức mạnh. Còn đối với những trường hợp bị gãy xương bàn chân, phải mất từ 3-4 tháng để liền xương. Không có phương thuốc nào giúp thời gian liền xương ngắn hơn thời gian liền xương sinh lý.

Để xương mau lành, cần phục hồi môi trường sinh học nhằm đảm bảo máu lưu thông tốt, xương được cố định vững chắc .

Nếu bạn phải bó bột gãy xương thì nên hạn chế đi lại trong 2-3 tuần đầu để bớt sưng. Có thể chườm lạnh để giảm đau nếu chỉ nẹp bột.

Bạn cần phải thực hiện chế độ ăn uống đủ chất và hạn chế đi lại để xương nhanh lành.

BS tư vấn: BS Hoàng Văn Triều, chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình

Tại sao xương gãy lại có thể liền lạc được