Vì sao phải xây dựng văn hóa doanh nghiệp năm 2024
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của mỗi công ty. Một tổ chức khi thiếu đi yếu tố văn hóa sẽ rất khó có thể đứng vững và tồn tại thịnh vượng trong giai đoạn hội nhập như hiện nay. Cùng GapoWork tìm hiểu vai trò của văn hoá đối với doanh nghiệp là yếu tố quan trọng đối với sự phát triển doanh của tổ chức trong nội dung bên dưới nhé? Show
Vai trò của văn hóa doanh nghiệp là không thể thiếu đối với sự phát triển vững mạnh của mọi tổ chức. Bởi vì văn hóa doanh nghiệp quy tụ được sức mạnh của toàn công ty, thu hút và giữ chân nhân tài, củng cố sự gắn bó, đoàn kết, khuyến khích những tài năng sáng tạo vượt trội giúp tổ chức ngày càng lớn mạnh.Một doanh nghiệp thất bại về chiến lược tưởng như là thất bại thảm khốc nhất, nhưng nếu còn văn hóa doanh nghiệp thì họ có thể còn cơ hội để đứng dậy. Chính vì vậy, văn hóa doanh nghiệp chính là lợi thế cạnh tranh hàng đầu, mang lại thành công bền vững cho doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp là gì?“Văn hóa doanh nghiệp chính là cách nghĩ, cách sống và cách làm của doanh nghiệp. Hay nói một cách cụ thể hơn, văn hóa doanh nghiệp chính là cách nghĩ, cách sống và cách làm việc của từng con người trong doanh nghiệp đó.” - (Trích sách Quản trị bằng Văn hóa - Tác giả: TS Giản Tư Trung). Có thể hiểu, văn hóa doanh nghiệp là những giá trị cốt lõi, niềm tin, hành vi, thái độ được chia sẻ, đặc trưng cho các thành viên và ban lãnh đạo trong cách hoạt động, thực hiện các nhiệm vụ kinh doanh. Văn hóa doanh nghiệp bắt nguồn từ các mục tiêu, chiến lược, cấu trúc và cách tiếp cận của tổ chức đối với nhân viên, khách hàng, đối tác, cộng đồng. Đối thủ cạnh tranh có thể sao chép những điểm nổi bật hoặc tiên phong của doanh nghiệp, như chiến lược, sản phẩm, hệ thống, duy chỉ có một thứ họ không thể, đó chính là văn hóa doanh nghiệp. Đây được xem là lợi thế cạnh tranh, mang lại sự phát triển bền vững cho tổ chức. Văn hóa doanh nghiệp được phản ánh trong những quy định, chẳng hạn như giờ làm việc, phúc lợi nhân viên, bố trí văn phòng, trang phục, quyết định tuyển dụng, sự hài lòng của khách hàng và nhiều khía cạnh khác. Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệpMỗi nền văn hóa đều có những nét độc đáo và riêng biệt. Việc tích hợp những yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp sẽ tạo nên một văn hóa doanh nghiệp khác biệt và bền vững, có 5 yếu tố tạo nên một nền văn hóa vĩ đại, bao gồm: Tầm nhìnMột nền văn hóa vĩ đại luôn bắt đầu từ một đa diện. Từ tầm nhìn đó, doanh nghiệp có thể bao quát ra những mục tiêu xa hơn, từ mục tiêu ấy sẽ vẽ ra lộ trình rõ ràng hơn để tiến tới thành công. Một tuyên bố tầm nhìn nghe có vẻ đơn giản nhưng đó lại là yếu tố nền tảng của cả văn hóa doanh nghiệp. Giá trị cốt lõiGiá trị cốt lõi của doanh nghiệp làm thước đo, tiêu chuẩn để cân chỉnh những hành vi, quan điểm nhằm đạt được tầm nhìn. Nhiều doanh nghiệp nhận ra giá trị của họ thông qua nhân viên, khách hàng, thị trường,... chính vì vậy nó góp phần làm nên một nền văn hóa doanh nghiệp tuyệt vời. Con ngườiAi sẽ là người đưa ra tầm nhìn? Ai chia sẻ những giá trị cốt lõi? Nhân sự nào trong doanh nghiệp đủ khả năng để thực hiện các giá trị? Điều đó cho thấy, con người chính là nhân tố quan trọng trong việc xây dựng nền văn hóa tích cực trong doanh nghiệp. Sức mạnh của câu chuyệnNhững bài học lịch sử thông qua câu chuyện là sức mạnh vô hình giúp mỗi cá nhân trong doanh nghiệp hiểu và tiếp bước với những thành tựu đó, điều này góp phần tạo nên văn hóa doanh nghiệp. Chẳng hạn như những câu chuyện thú vị của Steve Jobs, ông đã góp phần đưa Apple thành công và phổ biến như ngày nay. Môi trường làm việc mởMôi trường làm việc năng động, chuyên nghiệp, nơi cho phép mọi người được thoải mái phát biểu ý kiến, thực hiện những ý tưởng “điên rồ”, độc đáo ngày càng phổ biến hơn tại các doanh nghiệp hiện nay. Đặc biệt là khi thế hệ genZ đã và đang tham gia vào lực lượng lao động, họ có những kỳ vọng và mong muốn cao hơn. Chính vì vậy, việc xây dựng môi trường làm việc hiệu quả sẽ tạo ra một nền văn hóa tích cực, thành công hơn. Vai trò của văn hóa doanh nghiệpTrong một nghiên cứu của Deloitte, có đến 94% CEO và 88% nhân viên tin rằng, văn hóa doanh nghiệp mang tính quyết định đối với thành công của một doanh nghiệp. Trên thực tế, văn hóa thực sự tác động mạnh mẽ tới nhiều mặt vận hành khác nhau trong một tổ chức. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp phải kể đến: Tạo chất riêng cho doanh nghiệpVăn hóa trong mỗi doanh nghiệp là khác nhau, điều này cũng càng không thể bắt chước. Chính vì vậy, văn hóa tạo ra chất riêng cho doanh nghiệp, đó chính là tài sản di truyền, giữ gìn bản sắc của doanh nghiệp qua nhiều thế hệ thành viên, nhờ đó mang lại khả năng phát triển bền vững. Văn hóa doanh nghiệp giúp truyền tải những giá trị, ý thức, phong cách của tổ chức tới toàn thể đội ngũ nhân viên. Hướng đến cam kết vì mục tiêu, lợi ích của tổ chức, góp phần tạo ra sự ổn định và lành mạnh trong doanh nghiệp. Đây cũng được xem là nền tảng để quản lý tổ chức, bằng cách đưa ra những chuẩn mực, đạo đức để hướng các thành viên biết mình nên nói gì, làm ra sao. Điều này giống như một cơ chế khẳng định lại mục tiêu chung của doanh nghiệp. Thu hút và giữ chân nhân viênVăn hóa doanh nghiệp không thể chỉ được hình thành sau 1 - 2 ngày, văn hóa là một quá trình mang tính bền vững. Văn hóa doanh nghiệp ảnh hưởng sâu sắc tới quá trình tuyển dụng nhân sự của doanh nghiệp, giúp thu hút và giữ chân nhân viên gắn bó lâu dài với tổ chức. GenZ ngày nay lớn lên trong thời đại bùng nổ công nghệ, thế hệ này chiếm hơn 30% lực lượng lao động trên thị trường, theo Báo Thanh Niên, họ mong muốn một môi trường làm việc mà ở đó, tất cả mọi người đều đồng lòng, đoàn kết, dốc sức tương trợ lẫn nhau, luôn đặt lợi ích của tổ chức lên hàng đầu. Khi nhân viên làm việc cho một môi trường có nền văn hóa tích cực, vững mạnh và phù hợp với niềm tin, thái độ của họ, điều này tạo động lực làm việc chăm chỉ và cống hiến nhiều hơn cho tổ chức. Cơ sở để kiểm soát nhân viênVăn hóa doanh nghiệp là cơ sở để tất cả mọi người trong công ty noi theo và thực hiện, cho dù đó là những nhà lãnh đạo cấp cao, CEO hay thậm chí là Chủ tịch. Nói một cách dễ hiểu, ai đúng hay không không quan trọng, cái gì đúng mới quan trọng. Chính vì vậy, văn hóa doanh nghiệp lành mạnh và dung hòa được tất cả thành viên trong tổ chức sẽ hạn chế được tối đa những xung đột, căng thẳng đồng thời tạo ra sự gắn kết giữa các bộ phận/ phòng ban trong công ty. Khi nhân viên có xu hướng tạo ra xung đột thì văn hóa sẽ là cơ sở để mọi người thống nhất, hàn gắn và gắn kết với nhau hơn. Tạo ra sự chuyên nghiệpDễ dàng nhận thấy rằng, văn hóa doanh nghiệp là một yếu tố tiên quyết trong việc tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp. Khi tất cả nhân viên đều hài lòng với công việc, với doanh nghiệp, ai cũng dựa vào đó để tuân thủ, thực hiện, điều đó tạo ra tiếng nói chung cho tất cả mọi người. Nâng cao danh tiếng thương hiệuVăn hóa doanh nghiệp tích cực bao gồm cả những giá trị đạo đức, khi có đạo đức kinh doanh, doanh nghiệp sẽ cung cấp các sản phẩm/ dịch vụ có chất lượng, tập trung vào những tiêu chuẩn cao nhất. Từ đó tạo ra một môi trường làm việc lý tưởng cho lực lượng lao động, tạo ra các sản phẩm chất lượng, tạo sự hài lòng cho người tiêu dùng. Điều này giúp nâng cao danh tiếng thương hiệu trên thị trường, đảm bảo tăng trưởng cả thị phần và doanh thu cho công ty. 5 Bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp hiệu quảBước 1: Phân tích doanh nghiệpKhi xây dựng văn hóa doanh nghiệp, cần đánh giá xem văn hóa hiện tại của doanh nghiệp là gì, đang ở đâu và có biểu hiện nào. Khi doanh nghiệp xuất hiện nhiều dấu hiệu tiêu cực, khi đó cần đưa ra những phương án cải thiện ngay để tránh tạo ra một môi trường làm việc độc hại. Dấu hiệu của văn hóa doanh nghiệp độc hại có thể bao gồm:
Bước 2: Đưa ra những kỳ vọng về văn hóa doanh nghiệpHãy đưa ra những kỳ vọng về văn hóa doanh nghiệp, nghĩ thật kỹ về những điều mà doanh nghiệp muốn xây dựng, bắt đầu từ những thế mạnh và điểm riêng của tổ chức. Khi văn hóa được hình thành trên những sức mạnh có sẵn, nhà lãnh đạo sẽ biết mình nên làm gì, làm như thế nào để mang lại mọi thứ tốt nhất. Bước 3: Xác định yếu tố xây dựng nền văn hóa doanh nghiệpGiá trị cốt lõi cần được xác định để xây dựng văn hóa doanh nghiệp, điều này chỉ nên là những thứ thực sự giá trị, được coi trọng ở doanh nghiệp. Khi xác định giá trị cốt lõi, doanh nghiệp cần trả lời câu hỏi:
Bước 4: Xây dựng và truyền thông giá trị cốt lõi cho tổ chứcVăn hóa doanh nghiệp chỉ được hình thành khi được toàn thể nhân viên đồng thuận và hiểu rõ về những lợi ích mà nó mang lại. Chính vì vậy, khi xác định được một văn hóa lý tưởng cho tổ chức, hãy truyền đạt và diễn giải cặn kẽ cho toàn thể đội ngũ nhân viên, để họ cùng hiểu và tuân thủ theo. Kế hoạch hành động của doanh nghiệp phải bao gồm các thời gian, điểm mốc, mục tiêu, nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể. Điều gì nên được ưu tiên? Đâu là chỗ cần được tập trung nỗ lực? Cần những nguồn lực nào? Thời hạn hoàn thành là bao lâu? Ai chịu trách nhiệm cho mỗi nhiệm vụ cụ thể? Bước 5: Triển khaiKhi đã có những giá trị cốt lõi và truyền đạt, giải thích cặn kẽ cho nhân viên, các nhà lãnh đạo cần bắt tay vào thực hiện và triển khai với các hoạt động như sau:
Bước 6: Đo lườngVăn hóa doanh nghiệp phải được đo lường sau một khoảng thời gian triển khai. Điều này giúp kịp thời phát hiện, xử lý rủi ro trước khi chúng ảnh hưởng đến việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Để đo lường hiệu quả, doanh nghiệp cần đưa ra hệ thống câu hỏi, tiêu chí để làm tiền đề cho sự đánh giá đó. Ví dụ về Văn hóa doanh nghiệp của một số công ty hàng đầu thế giớiVăn hóa doanh nghiệp GoogleGiá trị văn hoá Mô tả Khách hàng đầu tiên Khách hàng luôn đứng đầu Đoàn kết Làm việc cùng nhau để đạt được mục tiêu chung Mở cửa Luôn sẵn sàng tiếp thu ý kiến và ý tưởng mới Tự động Sử dụng công nghệ để cải thiện mọi thứ Văn hóa doanh nghiệp AppleGiá trị văn hoá Mô tả Đổi mới Tích hợp sáng tạo và thiết kế vào mọi sản phẩm Đã quyết định Đã quyết định làm việc khác biệt và xuất sắc Khách hàng trên hết Luôn đặt khách hàng lên hàng đầu Đoàn kết Làm việc cùng nhau để đối mặt với thách thức Văn hóa doanh nghiệp AmazonGiá trị văn hoá Mô tả Khách hàng trên hết Luôn làm cho khách hàng hài lòng Tự động Sử dụng tự động hóa để tối ưu hóa quy trình Kiên trì Đã quyết định kiên nhẫn để thành công Đoàn kết Làm việc nhóm để đạt được mục tiêu Văn hóa doanh nghiệp MicrosoftGiá trị văn hoá Mô tả Đổi mới Luôn tìm kiếm cách cải thiện và đổi mới Khách hàng trên hết Tập trung vào nhu cầu của khách hàng Tôn trọng cá nhân Tôn trọng cá nhân và đa dạng hóa Cùng học hỏi Học hỏi từ kinh nghiệm và phản hồi Văn hóa doanh nghiệp FacebookGiá trị văn hoá Mô tả Đổi mới Sáng tạo và thay đổi là một phần của DNA Tự do Tạo môi trường tự do để thử nghiệm và sáng tạo Cùng tạo dựng Cùng nhau xây dựng sản phẩm tốt hơn Khách hàng đầu tiên Luôn tập trung vào nhu cầu của khách hàng Mối quan hệ giữa văn hóa doanh nghiệp với tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõiVăn hóa doanh nghiệp thường thể hiện sự tương quan với tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Là yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng toàn bộ tổ chức hoạt động theo hướng mà doanh nghiệp muốn và theo đúng với những mục tiêu quan trọng của doanh nghiệp. Mối quan hệ giữa văn hóa doanh nghiệp với tầm nhìn, sứ mệnh, và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp được thể hiện như sau:
Ví dụ, một doanh nghiệp có tầm nhìn là trở thành "Doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ thông tin". Sứ mệnh của doanh nghiệp là "Cung cấp các giải pháp công nghệ thông tin tiên tiến, góp phần phát triển kinh tế - xã hội". Giá trị cốt lõi của doanh nghiệp là "Trách nhiệm, sáng tạo, đổi mới". Văn hóa doanh nghiệp của doanh nghiệp này cần được xây dựng dựa trên những yếu tố trên. Cụ thể, văn hóa doanh nghiệp cần đề cao tinh thần trách nhiệm, sáng tạo và đổi mới trong mọi hoạt động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp, khuyến khích sự sáng tạo và khuyến khích đổi mới để đạt được mục tiêu trở thành "Doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ thông tin". Nhìn chung, tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi là những yếu tố quan trọng của một doanh nghiệp. Chúng cần được xây dựng một cách thống nhất và nhất quán với nhau, để tạo nên một văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Một số câu hỏi thường gặp về văn hóa doanh nghiệpVăn hóa doanh nghiệp có thay đổi không?Văn hóa doanh nghiệp có thể thay đổi để phù hợp hơn với nhu cầu, sứ mệnh, định hướng phát triển của doanh nghiệp và xã hội, thị trường. Văn hóa được xây lên từ các giá trị, thái độ, hành vi,... và đã trở nên quen thuộc với mọi người. Chính vì vậy, việc thay đổi cần sự đồng thuận của toàn bộ nhân viên và cần có thời gian. Doanh nghiệp nào mới cần văn hóa doanh nghiệp?Tất cả các doanh nghiệp, dù công ty mới thành lập hay công ty đã hoạt động lâu năm, bất kể quy mô, lĩnh vực kinh doanh nào đều cần có văn hóa doanh nghiệp. Văn hóa là một bộ giá trị, thái độ, hành vi, phong cách lãnh đạo mà doanh nghiệp thiết lập để định hướng cho các hoạt động, tạo ra môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển doanh nghiệp bền vững. Chính vì vậy, văn hóa dường như là một điều bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp. Đặc biệt là với các doanh nghiệp mới, văn hóa lại càng quan trọng hơn nữa, bởi đó là thời điểm để thiết lập cơ sở văn hóa vững chắc cho doanh nghiệp. Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp là gì?Văn hóa doanh nghiệp được chia thành 3 cấp độ bao gồm: Cấu trúc hữu hình doanh nghiệp, giá trị được công nhận và quan điểm chung.
Tất cả ba cấp độ này cùng nhau tạo nên văn hóa doanh nghiệp toàn diện và ảnh hưởng đến cách tổ chức hoạt động, quyết định và tương tác. Để hiểu và thay đổi văn hóa doanh nghiệp, cần phải xem xét cả ba cấp độ này và tạo ra sự thay đổi phù hợp để đạt được mục tiêu doanh nghiệp và tạo ra môi trường làm việc tích cực. Phân biệt sự khác nhau giữa Văn hóa Doanh nghiệp và Văn hóa Cá nhân là gì?Yếu tố so sánh Văn hóa doanh nghiệp Văn hóa cá nhân Mục tiêu và tầm nhìn Định hướng phát triển và mục tiêu chung của doanh nghiệp Mục tiêu cá nhân và ước mơ Giá trị và niềm tin Nguyên tắc và giá trị chung mà doanh nghiệp xây dựng Quan điểm và giá trị cá nhân Phong cách lãnh đạo Lãnh đạo tập trung vào mục tiêu chung của doanh nghiệp Lãnh đạo tập trung vào mục tiêu cá nhân Phương pháp làm việc Đội nhóm, hợp tác và làm việc theo nhóm Làm việc độc lập hoặc theo phong cách riêng Giao tiếp Giao tiếp chuyên nghiệp và hiệu quả trong tổ chức Giao tiếp cá nhân và tương tác xã hội Đào tạo và phát triển Đào tạo và phát triển nhân viên theo chiến lược doanh nghiệp Đào tạo và phát triển theo mong muốn cá nhân Đối tác và khách hàng Xây dựng mối quan hệ lâu dài với đối tác và khách hàng Xây dựng mối quan hệ cá nhân với đối tác và khách hàng Sự đổi mới và sáng tạo Khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo để cải thiện hoạt động kinh doanh Sự đổi mới và sáng tạo cá nhân trong công việc Định vị thương hiệu Xây dựng và bảo vệ hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp Xác định và thể hiện hình ảnh cá nhân Tính đa dạng Khuyến khích và tôn trọng tính đa dạng trong tổ chức Tính đa dạng cá nhân và tôn trọng sự khác biệt Kiểm soát và phản hồi Quy trình kiểm soát và cơ chế phản hồi để cải thiện hoạt động Tự kiểm soát và phản hồi cá nhân trong công việc Tự động hóa và công nghệ Áp dụng công nghệ và quy trình tự động hóa để tăng hiệu suất Sử dụng công nghệ và tự động hóa công việc cá nhân Lưu ý rằng bảng so sánh này chỉ đưa ra một số yếu tố phân biệt chung giữa "văn hóa doanh nghiệp" và "văn hóa cá nhân". Mỗi doanh nghiệp và cá nhân có thể có những đặc điểm và yếu tố khác nhau, bên cạnh đó những yếu tố khác phụ thuộc vào từng ngữ cảnh và tổ chức cụ thể. Thách thức, khó khăn khi xây dựng văn hóa doanh nghiệp?Văn hóa doanh nghiệp vô hình nhưng lại được thể hiện qua những việc hữu hình. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam hiện nay rất đầu tư vào việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp nhưng vẫn chưa thành công. Những thách thức, khó khăn khi xây dựng văn hóa khiến họ bất bại có thể là:
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 ngày nay sẽ góp phần đẩy các doanh nghiệp đi nhanh hơn trong kinh doanh. Song, cũng có thể khiến họ đi sai đường nếu cách mạng công nghiệp không song hành với cách mạng văn hóa. Thực tế, nhiều nhà lãnh đạo đã mắc lỗi lớn khi áp đặt văn hóa lên đội ngũ nhân viên mà không khơi gợi nhận thức của họ với các giá trị văn hóa. Nếu không truyền đạt cặn kẽ hệ thống giá trị văn hóa doanh nghiệp mang lại lợi ích gì cho tổ chức, thì mọi hình thức triển khai đều chỉ là phong trào. Khi văn hóa trong một tổ chức đang dần tiến đến mức độ cao nhất, trở thành một thứ mà từ thế hệ này đến thế hệ khác đang tuân thủ và làm theo, thì các nhà lãnh đạo cần bắt tay vào thực hiện văn hóa doanh nghiệp càng sớm càng tốt. |