Cổ phiếu quỹ hạch toán đối với ngân hàng năm 2024

Thông tư 133 được Bộ Tài chính ban hành vào ngày 26/8/2016 nhằm hướng dẫn về chế độ kế toán cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn cả nước, thay thế cho quyết định 48 năm 2016. Ngay từ khi mới ra đời, thông tư 133 đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các chuyên gia, hiệp hội kế toán, kiểm toán và đặc biệt là các kế toán, giám đốc doanh nghiệp về các nguyên tắc, cách hạch toán tài khoản, trong đó phải kể đến TK 419 – Cổ phiếu quỹ. Nhằm đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, Kế toán Việt Hưng xin chia sẻ cách hạch toán cổ phiếu quỹ tài khoản 419 theo TT 133, giúp các bạn có thêm kiến thức để sử dụng tài khoản này một cách phù hợp.

Tham khảo:

Cách hạch toán Chi phí phải trả Tài khoản 335 theo TT 133

Cách hạch toán Nguyên vật liệu Tài khoản 152 theo Thông tư 133

Các khóa học thực hành kế toán chuyên sâu tại Kế toán Việt Hưng

Hạch toán Cổ phiếu quỹ Tài khoản 419 theo TT 133

1. Nguyên tắc kế toán Cổ phiếu quỹ – TK 419

Tài khoản 419 cổ phiếu quỹ dùng để ghi nhận các giá trị tăng giảm và phản ánh giá trị hiện tại của số cổ phiếu do các công ty cổ phần mua lại trong số các cổ phiếu do chính công ty đó phát hành, không sử dụng để ghi nhận giá trị cổ phiếu mua của công ty khác vì mục đích đầu tư. Số cổ phiếu này sẽ không có quyền biểu quyết, không được nhận cổ tức hay tham gia chia tài sản khi công ty rơi vào trạng thái giải thể.

2. TK 419 TT 133 nhận được nhiều sự quan tâm của những người làm kế toán

Kế toán sử dụng giá thực tế mua lại số cổ phiếu này, bao gồm giá mua cộng với các chi phí phát sinh có liên quan (như chi phí thông tin, giao dịch,…) để phản ánh giá trị của cổ phiếu quỹ trên TK. Đến cuối kỳ, khi lập báo cáo tài chính, giá trị thực của số cổ phiếu này sẽ được ghi giảm Vốn chủ sở hữu trên báo cáo bằng cách ghi số âm.

3. Kết cấu của TK 419 cổ phiếu quỹ

TK 419 có kết cấu gồm 2 bên nợ và có. Bên nợ phản ánh giá trị cổ phiếu quỹ khi mua vào. Bên có phản ánh giá trị thực tế của số cổ phiếu quỹ được tái phát hành, hủy bỏ hoặc chia cổ tức. Số dư bên có của tài khoản phản ánh giá trị của số cổ phiếu quỹ mà công ty nắm giữ tại thời điểm xem báo cáo.

4. Hạch toán cổ phiếu quỹ Tài khoản 419 theo TT 133

4.1. Khi mua lại cổ phiếu do chính công ty phát hành, kế toán hạch toán:

Nợ TK 419 (giá mua)

Có TK 111, 112

Các chi phí phát sinh trong quá trình thu mua cổ phiếu quỹ được ghi nhận:

Nợ TK 419

Có TK 111, 112

4.2. Khi tái phát hành cổ phiếu quỹ với mức giá cao hơn giá thực tế mua lại, kế toán hạch toán:

Nợ TK 111, 112 (giá tái phát hành)

Có TK 419 (giá thực tế mua lại cổ phiếu quỹ)

Có TK 411 (4112) (số chênh lệch)

4.3. Khi tái phát hành với mức giá thấp hơn giá mua thực tế, hạch toán:

Nợ TK 111, 112 (giá tái phát hành)

Nợ TK 411 (4112) (số chênh lệch)

Có TK 419 (giá thực tế mua lại cổ phiếu quỹ)

4.4. Khi hủy bỏ cổ phiếu quỹ, kế toán hạch toán

Nợ TK 411 (4111) (mệnh giá)

Nợ TK 411 (4112) (số chênh lệch)

Có TK 419 (giá thực tế mua lại cổ phiếu quỹ)

5. Hạch toán Cổ phiếu quỹ Tài khoản 419 theo TT 133

5.1. Khi chia cổ tức bằng cổ phiếu quỹ với giá phát hành cao hơn giá mua thực tế, kế toán ghi nhận:

Nợ TK 421 (giá phát hành)

Có TK 419 (giá thực tế mua lại cổ phiếu quỹ)

Có TK 411 (4112) (số chênh lệch)

5.2. Khi chia cổ tức bằng cổ phiếu quỹ với giá phát hành thấp hơn giá mua thực tế, hạch toán:

Nợ TK 421 (giá phát hành)

Nợ TK 411 (4112) (số chênh lệch)

Có TK 419 (giá thực tế mua lại cổ phiếu quỹ)

Hi vọng với những thông tin được trình bày ở trên sẽ giúp người đọc có thêm những kiến thức về TK 419. Để hiểu rõ và vận dụng chính xác tài khoản này, bạn có thể tham khảo để tham gia các lớp học kế toán tổng hợp, kế toán thực hành tại Kế toán Việt Hưng chúng tôi. Với đội ngũ giảng viên là các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực kế toán, là những kế toán trưởng giàu kinh nghiệm tại các công ty uy tín, chắc chắn bạn sẽ nhận được nhiều điều bổ ích khi tham gia các khóa học của chúng tôi. Để tìm hiểu thêm về cách hạch toán Cổ phiếu quỹ TK 419 theo TT 133 cũng như các lớp học kế toán tại đơn vị chúng tôi, vui lòng truy cập vào địa chỉ: https://lamketoan.vn/ hoặc liên hệ trực tiếp với Việt Hưng để được hỗ trợ.

Kế toán TCTD sử dụng tài khoản (TK) 604 - Cổ phiếu quỹ để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng/giảm của số cổ phiếu do TCTD mua lại trong số cổ phiếu do TCTD đó đã phát hành ra công chúng để sau đó tái phát hành lại (gọi là cổ phiếu quỹ).

Nội dung và phương pháp hạch toán kế toán trên TK 604 - Cổ phiếu quỹ được thực hiện theo quy định tại Hệ thống tài khoản kế toán các TCTD hiện hành.

II. HẠCH TOÁN KẾ TOÁN:

1. Kế toán mua lại cổ phiếu quỹ do chính Tổ chức tín dụng (TCTD) đã phát hành:

Khi TCTD đã hoàn tất các thủ tục mua lại số cổ phiếu do chính TCTD đã phát hành theo luật định (cổ phiếu quỹ), kế toán thực hiện các thủ tục thanh toán tiền cho các cổ đông theo giá thỏa thuận mua, bán và nhận cổ phiếu về, hạch toán:

Nợ TK 604- Cổ phiếu quỹ Giá thực tế mua lại cổ phiếu

Có TK thích hợp (tiền mặt, tiền gửi…) (giá mua + chi phí mua liên quan trực tiếp)

2. Khi TCTD tái phát hành cổ phiếu quỹ:

- Trường hợp tái phát hành cổ phiếu quỹ với giá cao hơn giá thực tế mua lại cổ phiếu, kế toán hạch toán:

Nợ TK thích hợp (tiền mặt, tiền gửi…)

(Tổng giá thanh toán tái phát hành cổ phiếu)

Có TK 604- Cổ phiếu quỹ (Giá thực tế mua lại cổ phiếu)

Có TK 603- Thặng dư vốn cổ phần

(Số chênh lệch giữa giá tái phát hành cao hơn giá thực tế mua lại cổ phiếu)

- Trường hợp tái phát hành cổ phiếu quỹ với giá thấp hơn giá thực tế mua lại cổ phiếu, kế toán hạch toán:

Nợ TK thích hợp (tiền mặt, tiền gửi…)

(Tổng giá thanh toán tái phát hành cổ phiếu)

Nợ TK 603- Thặng dư vốn cổ phần

(Số chênh lệch giữa giá tái phát hành thấp hơn giá thực tế mua lại cổ phiếu)

Có TK 604- Cổ phiếu quỹ (Giá thực tế mua lại cổ phiếu)

3. Khi được phép hủy bỏ số cổ phiếu quỹ (để giảm vốn điều lệ khi được cơ quan quản lý nhà nước chấp thuận), kế toán hạch toán:

Nợ TK 601- Vốn điều lệ (mệnh giá của số cổ phiếu hủy bỏ)

Nợ TK 603- Thặng dư vốn cổ phần

(Số chênh lệch giữa giá thực tế mua lại cổ phiếu lớn hơn mệnh giá cổ phiếu bị hủy)

Có TK 604- Cổ phiếu quỹ (giá thực tế mua lại cổ phiếu)

4. Trường hợp chia cổ tức bằng cổ phiếu quỹ:

- Khi có quyết định của Hội đồng quản trị (đã thông qua Đại hội cổ đông) chia cổ tức bằng cổ phiếu quỹ:

Nợ TK 691- Lợi nhuận năm nay (Theo giá phát hành cổ phiếu)

Có TK 4599- Các khoản chờ thanh toán khác (Chi tiết theo yêu cầu quản lý)

- Sau khi hoàn thành các thủ tục pháp lý liên quan đến việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu quỹ cho các cổ đông, kế toán hạch toán:

+ Trường hợp giá phát hành cổ phiếu để trả cổ tức bằng cổ phiếu cao hơn giá thực tế mua vào cổ phiếu, hạch toán:

Nợ TK 4599- Các khoản chờ thanh toán khác (Chi tiết đã mở nêu trên)

Có TK 604- Cổ phiếu quỹ (Theo giá thực tế mua lại cổ phiếu)

Có TK 603- Thặng dư vốn cổ phần

(Số chênh lệch giữa giá thực tế mua lại cổ phiếu thấp hơn giá phát hành cổ phiếu để trả cổ tức bằng cổ phiếu)

+ Trường hợp giá phát hành cổ phiếu để trả cổ tức bằng cổ phiếu thấp hơn giá thực tế mua vào cổ phiếu, hạch toán:

Nợ TK 4599- Các khoản chờ thanh toán khác (Theo giá phát hành cổ phiếu)

Nợ TK 603- Thặng dư vốn cổ phần

(Số chênh lệch giữa giá thực tế mua vào cổ phiếu quỹ cao hơn giá phát hành cổ phiếu để trả cổ tức bằng cổ phiếu quỹ)

Có TK 419- Cổ phiếu quỹ (Theo giá thực tế mua cổ phiếu quỹ)

III. THEO DÕI NGUỒN ĐỂ MUA CỔ PHIẾU QUỸ

Để phục vụ yêu cầu quản lý và tính toán các chỉ tiêu an toàn vốn, TCTD cần phân biệt các chỉ tiêu sau:

1. Tổng nguồn Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và Thặng dư vốn cổ phần hiện có (bằng tổng số Dư Có TK 611 và Dư Có TK 603);

2. Tổng nguồn Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và Thặng dư vốn cổ phần đã dùng để mua Cổ phiếu quỹ (bằng chính số Dư Nợ TK 604);

3. Tổng nguồn Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và Thặng dư vốn cổ phần bằng tiền hiện có chưa sử dụng [bằng chênh lệch chỉ tiêu (1) và chỉ tiêu (2)]

Trên đây là hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về hạch toán kế toán các nghiệp vụ liên quan đến cổ phiếu quỹ tại TCTD. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc đề nghị phản ánh về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (Vụ Tài chính – Kế toán) để xử lý./.