Các phương pháp dự báo trong quản trị sản xuất

Trong ngành công nghiệp sản xuất, mọi hoạt động đều được dựa trên việc dự báo các nhu cầu của thị trường trong tương lai. Vì lý do này, dự báo nhu cầu sản xuất trở thành một trong những nền tảng quan trọng được mọi nhà quản trị chú trọng nhằm thực hiện quy trình sản xuất một cách chính xác, đúng thời điểm và hiệu quả.

Vì sao dự báo nhu cầu sản xuất quan trọng đến vậy?

Để tạo ra những ưu thế vượt trội so với đối thủ, mỗi nhà máy phải nhanh chóng thích ứng với thị trường luôn biến động cũng như liên tục đem đến những sản phẩm chất lượng và dịch vụ đột phá đến khách hàng. Vì vậy, họ cần đến dự báo nhu cầu sản xuất nhằm trang bị cho doanh nghiệp của mình một lợi thế cạnh tranh hiệu quả.

Ngoài ra, dự đoán nhu cầu trong sản xuất còn là công cụ cho phép nhà sản xuất đo lường tỷ lệ cung ứng hàng hóa tối ưu nhất, từ đó xây dựng kế hoạch mua vật liệu tương ứng nhằm giữ mức sản xuất ở mức hợp lý, tối ưu chi phí. Hơn nữa, dự báo nhu cầu cũng góp phần tăng cường sự hợp tác giữa các bộ phận dưới nhà máy và khối văn phòng trong suốt quá trình sản xuất, chẳng hạn như bộ phận Bán hàng và Sản xuất. Ví dụ, bộ phận sản xuất luôn cần thông tin dự báo từ bộ phận Bán hàng và Marketing để xây dựng kế hoạch sản xuất và lưu trữ hàng hóa đáp ứng nhu cầu thị trường và từ đó, cân bằng lại nguồn cung cầu của sản phẩm.

Đọc thêm: Nhà máy thông minh – Đích đến của mọi nhà sản xuất hàng đầu hiện nay

Các phương pháp dự báo trong quản trị tác nghiệp

Trong dự báo nhu cầu người ta thường sử dụng kết hợp 2 nhóm phương pháp dự báo chủ yếu đó là phương pháp định tính và phương pháp định lượng. 

Các phương pháp dự báo định tính

• Lấy ý kiến của Ban điều hành doanh nghiệp: Đây là phương pháp sử dụng tổng hợp các số liệu thống kê phối hợp với các kết quả đánh giá của các cán bộ điều hành marketing, kỹ thuật, tài chính và sản xuất để đưa ra những con số dự báo về nhu cầu sản phẩm trong thời gian tới.
• Lấy ý kiến của lực lượng bán hàng: Đây là một dự báo phổ biến đối với các công ty mà có hệ thống liên lạc tốt và có đội ngũ nhân viên trực tiếp bán hàng. Các nhân viên bán hàng là những người trực tiếp tiếp xúc với khách hàng, hơn ai hết, họ sẽ hiểu rõ về nhu cầu của khách hàng, số lượng, chất lượng và chủng loại hàng cần thiết.
• Nghiên cứu thị trường người tiêu dùng: Phương pháp này tập trung vào việc lấy ý kiến của khách hàng hiện tại và tiềm năng cho kế hoạch tương lai của doanh nghiệp.
• Phân tích Delphi: Là phương pháp bao gồm một nhóm quá trình thực hiện nhằm đảm bảo việc nhất trí cao trong dự báo trên cơ sở tiến hành một cách nghiêm ngặt, năng động, linh hoạt việc nghiên cứu lấy ý kiến của các chuyên gia.

Các phương pháp dự báo định lượng 

• Bình quân di động giản đơn: Mức dự báo bằng mức cầu thực tế bình quân của một số ít các giai đoạn ngay trước đó. Theo phương pháp này thì nhu cầu của các giai đoạn đều có trọng số như nhau. 
• Bình quân di động có trọng số: Trong phương pháp bình quân di động, chúng ta xem vai trò của các số liệu trong quá khứ là như nhau. Trong thực tế, đôi khi các số liệu này có ảnh hưởng khác nhau đến kết quả dự báo, vì vậy người ta sẽ sử dụng trọng số để phân biệt mức độ ảnh hưởng của các số liệu quá khứ.
• San bằng mũ: Về mặt kỹ thuật, phương pháp này dựa vào số bình quân di động nhưng nó cần rất ít các số liệu trong quá khứ. Với mỗi sản phẩm, chỉ cần lưu lại mức bán hàng thực tế ở kỳ trước và mức dự báo của kỳ trước.

Cách thực hiện dự báo nhu cầu hoạt động sản xuất trong nhà máy

Dự báo nhu cầu trongsản xuất là một phần của hệ thống hoạch định nguồn lực trong doanh nghiệp ERP hệ thống cho phép dự báo nhu cầu sản xuất  vhàng dựa trên lịch sử giao dịch… để giảm lượng hàng hóa tồn kho, tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh.  

Một số dữ liệu mà ERP cho phép doanh nghiệp có cái nhìn rõ ràng hơn về thị trường đó là:

• Xu hướng mua hàng trong quá khứ: ERP lưu trữ các giao dịch mua hàng tại hệ thống, điều này phục vụ công tác xây dựng các chiến dịch bán hàng phù hợp hơn, tác động lớn đến hoạt động sản xuất;
• Cải thiện hiệu quả làm việc nhà cung cấp: Cho phép doanh nghiệp hiểu rõ được xu hướng từ các nhà cung cấp cũng như dễ dàng xác định tiến độ sản xuất;
• Phân tích thị trường: Sự cộng tác giữa ERP và các giải pháp công nghệ khác như CRM, MES… cho phép nhà quản lý có những thông tin cần thiết để đưa ra kế hoạch sản xuất thích hợp. 

Có thể thấy, phần mềm ERP đã cải thiện hiệu quả công việc dự báo nhu cầu sản xuất so với phương thức sử dụng excel thông thường do nguồn dữ liệu chính xác, minh bạch và trung thực. Điều này được xây dựng thông qua việc cải thiện sự cộng tác dữ liệu của toàn bộ nhà máy với khối văn phòng, chìa khóa để gia tăng độ chính xác trong dự báo nhu cầu sản xuất. 

Để doanh nghiệp của bạn có thể trở thành đơn vị tiên phong trong lĩnh vực sản xuất, hãy liên hệ với chuyên gia của chúng tôi 092.6886.855

Đọc thêm: Sự khác nhau giữa phân hệ quản lý sản xuất trong ERP và MES

Có thể nói dự báo nhu cầu sản phẩm chính là xuất phát điểm của quản trị sản xuất. Bởi vì, trong suốt quá trình hoạt động, doanh nghiệp cần phải chuẩn bị các nguồn lực như: nguyên vật liệu, nhiên liệu, nhân công, máy móc thiết bị,…mà không thể xác định chính xác lượng sản phẩm mà thị trường cần; nhờ công tác dự báo nhu cầu sản xuất mà doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định chính xác, đúng thời điểm.

Bạn đang xem: Dự báo trong quản trị sản xuất

Dự báo nhu cầu sản phẩm là gì?

Hiểu một cách đơn giản thì dự báo nhu cầu sản phẩm là việc dự toán số lượng nguyên vật liệu sản xuất và tiên liệu thói quen mua sắm của khách hàng, nhằm đảm bảo lượng hàng tồn kho được tối ưu hóa mà vẫn đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

Dự báo nhu cầu nhằm trả lời cho các câu hỏi:

Doanh nghiệp cần sản xuất sản phẩm gì? Trong thời gian nào? Số lượng sản phẩm cần để đáp ứng nhu cầu khách hàng là bao nhiêu? Những đặc điểm kinh tế, kỹ thuật cần có của sản phẩm?

Việc dự báo dựa trên dữ liệu phản ánh tình hình thực tế trong quá khứ, hiện tại và các xu thế trong tương lai; tuy nhiên những dữ liệu này không phải khi nào cũng cố định mà nó luôn biến động nên đòi hỏi các nhà quản trị phải kết hợp với kinh nghiệm, tài phán đoán của mình để đưa ra kết quả dự báo chính xác nhất.

Kết quả dự báo nhu cầu sản xuất là cơ sở để xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh và kế hoạch các nguồn lực cần có. Dựa trên kết quả dự báo, người quản lý sẽ quyết định có nên sản xuất hay không. Nếu sản xuất thì cần thiết kế hệ thống sản xuất như thế nào để đảm bảo nhu cầu đã dự báo một cách tốt nhất.

Phân loại các dự báo

Theo phương pháp dự báo

Dự báo định tính

Bao gồm các phương pháp:

Lấy ý kiến của ban lãnh đạo doanh nghiệp

Một nhóm các nhà quản lý cấp cao sẽ dùng số liệu tổng hợp phối hợp với kết quả đánh giá của các quản lý bộ phận để đưa ra sự báo nhu cầu sản phẩm trong thời gian tới.

Lấy ý kiến từ lực lượng bán hàng

Phương pháp này được sử dụng phổ biến; nhất là đối với các nhà sản xuất công nghiệp với lượng sản phẩm lớn, được phân phối rộng rãi, đội ngũ nhân viên trực tiếp bán hàng.

Xem thêm: Ong Sinh Sản Như Thế Nào ? Loài Ong Sinh Sản Như Thế Nào

Mỗi quản lý bộ phận bán hàng sẽ dự đoán số lượng hàng bán được trong tương lai ở khu vực mình phụ trách. Sau đó kết hợp với dự báo của các khu vực khác để hình thành nên dự báo tổng thể.

Nghiên cứu thị trường người dùng

Theo phương pháp dự báo nhu cầu sản phẩm này, ý kiến của khách hàng hiện tại và khách hàng tiềm năng được thu thập và tổng hợp lại để làm cơ sở dự báo. Việc nghiên cứu này được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau như: phỏng vấn trực tiếp, khảo sát bằng bảng khảo sát,…

Phân tích Delphi

Là phương pháp lấy ý kiến của các chuyên gia để dự báo nhu cầu trong tương lai. Thông thường, có 3 nhóm chuyên gia tham gia dự báo, đó là:

+ Nhóm những người ra quyết định

+ Các nhân viên, chuyên viên, điều phối viên

+ Nhóm các chuyên gia chuyên sâu

Theo thời gian

Ngắn hạn: thời gian dự báo thường dưới 1 nămTrung hạn: thời gian dự báo thường từ 6 tháng đến 3 nămDài hạn: thời gian dự váo thường từ 3 năm trở lên

Các dự báo nhu cầu sản phẩm ngắn hàng sử dụng hầu hết các mô hình toán học như: phương pháp bình quân, phương pháp san bằng số mũ;…

Trong khi đó, dự báo dài hạn và trung hạn chủ yếu giải quyết những vấn đề sẽ hỗ trợ cho các quyết định quản lý liên quan đến kế hoạch sản xuất hay công nghệ; và sử dụng ít phương pháp và kỹ thuật hơn dự báo ngắn hạn.

Các dự báo ngắn hạn có độ chính xác cao hơn dự báo dài hạn; vì thời gian càng dài càng khó nắm bắt được nhu cầu cũng như xu hướng tiêu dùng của khách hàng.

Theo nội dung công việc cần dự báo

Dự báo kinh tế

Ví dụ như các dự báo thất nghiệp, GDP, dự báo tốc độ tăng trưởng;… do các cơ quan nghiên cứu, các bộ phận tư vấn kinh tế Nhà nước thực hiện.

Các dự báo này hỗ trợ cho công tác dự báo trung và dài hạn của doanh nghiệp.

Dự báo kỹ thuật công nghệ

Là những dự báo đề cập đến mức độ phát triển khoa học công nghệ trong tương lai. Có ý nghĩa đặc biệt với các ngành có hàm lượng kỹ thuật cao như: máy tính, thiết bị điện tử, tàu vũ trụ, năng lượng nguyên tử…

Dự báo cầu

Bản chất là sự dự báo về cầu ở cấp độ vi mô và vĩ mô. Được các nhà quản trị sản xuất đặc biệt quan tâm vì nó hỗ trợ ra các quyết định về: quy mô sản xuất, dự kiến tài chính, nhân sự, Marketing, hoạt động của công ty,…