Trẻ bị ho nhiều về đêm là tình trạng khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Bởi triệu chứng này ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ của trẻ. Không dừng lại ở đó, ho về đêm còn có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang sống chung với nhiều bệnh lý đáng quan ngại. Cha mẹ cần chú ý để phát hiện sớm và can thiệp đúng cách.
Trẻ em là đối tượng nhạy cảm, hệ miễn dịch còn hoạt động chưa tốt nên rất dễ gặp các vấn đề về sức khỏe. Ho về đêm là triệu chứng phổ biến mà rất nhiều trẻ gặp phải. Tình trạng này có thể kích hoạt do rất nhiều nguyên nhân. Có thể là do các tác nhân bên ngoài nhưng cũng có thể xuất phát từ chính cơ thể trẻ.
Trẻ bị ho về đêm có thể là do một số nguyên nhân sau đây:
Vào ban đêm, nhiệt độ không khí thường xuống thấp, cùng với đó nếu không khí khô thì sẽ rất dễ khiến cổ họng của trẻ bị kích ứng. Đây là nguyên nhân thường gặp khiến trẻ có thể bị ho vào ban đêm, ngay cả khi ngủ.
Tình trạng này có xu hướng diễn ra phổ biến hơn trong những ngày hanh khô hay vào mùa đông khi trời trở lạnh. Ngoài ra, nếu cho trẻ nằm ngủ trong phòng điều hòa với nhiệt độ thấp thì nguy cơ trẻ bị ho về đêm cũng là rất cao.
Ho do dị ứng là tình trạng xuất hiện khi trẻ hít phải không khí có chứa chất dị nguyên. Phấn hoa, lông thú, hay mạt bụi chính là các tác nhân gây dị ứng thường gặp nhất.
Khi theo dõi bạn có thể thấy rằng, nếu cho trẻ chơi đùa cùng thú cưng thì triệu chứng ho sẽ dễ khởi phát hơn. Nếu nguyên nhân là do dị ứng thì trẻ còn có thể gặp phải nhiều triệu chứng khác. Phải kể đến như hắt hơi, nóng rát ở cổ họng, ngứa mũi, ngứa mắt.
Tình trạng trẻ bị ho về đêm trong nhiều trường hợp còn liên quan trực tiếp đến bệnh hen suyễn. Bạn sẽ thấy rằng trẻ dễ bị ho từng cơn rất khó chịu khi thời tiết thay đổi hay khi trẻ tiếp xúc với dị nguyên.
Bệnh lý này còn khiến cho đường thở của trẻ bị viêm và thu hẹp. Cùng với đó, trẻ còn bị nghẹt mũi và khó thở khi ngủ. Nếu ho về đêm là do hen suyễn thì khi theo dõi bạn còn dễ nhận thấy các triệu chứng khác ở trẻ. Ví dụ như thở khò khè, đau thắt ngực, mệt mỏi, khó ngủ, mất tập trung…
Tình trạng viêm nhiễm ở lớp niêm mạc hô hấp lót trong xoang có thể phát sinh ở bất cứ nhóm đối tượng nào, bao gồm cả trẻ em. Viêm xoang kèm theo tình trạng phù nề sẽ gây tăng tiết dịch nhầy khiến trẻ bị nghẹt tắc mũi.
Đặc biệt, vào ban đêm khi trẻ ngủ thì dịch nhầy có thể chảy xuống cổ họng. Tình trạng này khiến cho niêm mạc họng bị kích ứng và làm cho trẻ bị ho từng cơn dữ dội.
Nếu trẻ bị ho về đêm do viêm xoang thì sẽ đi kèm cùng nhiều dấu hiệu khác. Đau nhức trán và gò má, chảy dịch mũi màu vàng lục kèm mùi hôi, đau rát họng, khó thở do nghẹt tắc mũi… đều là những triệu chứng dễ gặp.
Đây cũng là một trong những bệnh lý thường gặp về đường hô hấp có thể khiến trẻ bị ho về đêm khi ngủ. Bệnh viêm họng ở trẻ thường diễn ra đột ngột khiến nhiều phụ huynh không kịp trở tay.
Tình trạng ho xuất hiện do cổ họng của trẻ bị kích ứng bởi các tác nhân gây hại. Ngoài ra, các triệu chứng khác như ngứa rát cổ họng, thân nhiệt cao, đau đầu, sưng hạch bạch huyết cũng có thể đi cùng…
Đa phần khi trẻ bị ho về đêm các ông bố bà mẹ sẽ nghĩ ngay đến các bệnh đường hô hấp. Tuy nhiên, trào ngược dạ dày thực quản cũng là một nguyên nhân được đánh giá là rất phổ biến.
Khi acid dịch vị trào ngược lên thực quản thì nó cũng sẽ tự động gây kích thích đến hệ thần kinh đường khí quản. Điều này khiến cho khí quản bị căng cứng và làm cho trẻ bị ho ngay cả khi ngủ.
Ho do trào ngược thực quản sẽ thường xuất hiện khi trẻ ăn quá nhiều ngay trước khi ngủ. Lúc này, lượng thức ăn nạp vào sẽ không kịp tiêu hóa hết và làm tăng nguy cơ trào ngược gây kích ứng niêm mạc đường hô hấp dưới.
Ngoài các nguyên nhân kể trên thì tình trạng ho về đêm ở trẻ cũng có thể dễ khởi phát hơn khi có những yếu tố nguy cơ khác đồng kích hoạt. Trọng lực khi ngủ, không khí khô, ăn tối no hay quá muộn, phòng ngủ mất vệ sinh, nhịp sinh học của cơ thể, dị vật đường thở… đều là những yếu tố được cho là liên quan.
Ngoài ra, tình trạng ho nhiều về đêm hay trong khi ngủ của trẻ cũng có thể là do những vấn đề sức khỏe khác chưa được đề cập. Ví dụ như bệnh lao phổi, viêm phổi, ho gà, cảm cúm, cảm lạnh, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản…
Tình trạng ho về đêm nếu kéo dài sẽ tác động xấu đến sức khỏe của trẻ. Trước hết, nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ, trẻ sẽ thường xuyên bị khó ngủ, thiếu ngủ, quấy khóc.
Lâu dần sẽ khiến cơ thể trẻ mệt mỏi, suy nhược, chậm lớn. Chưa kể nếu nguyên nhân gây ho là do các vấn đề bệnh lý thì tình trạng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu không được can thiệp đúng cách.
Tuy nhiên, trẻ em là đối tượng nhạy cảm nên các bậc phụ huynh cũng cần chú ý thận trọng trong việc lựa chọn cách trị ho về đêm cho trẻ. Dưới đây là một số giải pháp an toàn có thể khắc phục nhanh triệu chứng:
Đây là biện pháp được các chuyên gia đánh giá là tương đối an toàn với trẻ nhỏ. Tình trạng ho khi ngủ ở trẻ sẽ kích hoạt thường xuyên hơn nếu mũi họng của trẻ bị tắc nghẽn bởi dịch đờm.
Dùng khoảng 5 – 10 giọt nước muối sinh lý 0,9% nhỏ vào mũi trẻ để làm thông và sạch đường mũi. Điều này sẽ có thể góp phần giúp trẻ giảm ho và ngủ yên giấc hơn.
Với đối tượng trẻ em thì các loại siro trị ho và viêm họng có nguồn gốc từ thảo dược tự nhiên được cho là an toàn. Có thể là siro mật ong hấp với lá hẹ hay lá húng chanh. Hay cũng có thể là siro ho từ tinh dầu thiên nhiên, cao lá thường xuân hay tắc chưng đường phèn…
Các sản phẩm được đề cập ở trên đều có tác dụng long đờm, làm giảm ho, đồng thời kháng viêm, kháng khuẩn, làm ấm họng và còn rất an toàn với trẻ nhỏ. Ngoài ra, nếu trẻ bị nôn trớ khi ho thì có thể chọn các sản phẩm có tinh dầu gừng. Nó sẽ giúp làm ấm họng và giảm nôn trớ rất hiệu quả.
Nghệ là nguyên liệu có chứa rất nhiều tinh chất với tác dụng háng khuẩn, choosnh viêm và chống oxy hóa. Hoạt chất trong hệ còn được chứng minh là có thể đẩy lùi chứng ho về đêm ở trẻ nhỏ, nhất là ho khan.
Có thể thực hiện với các bước đơn giản dưới đây:
- Dùng 1 củ nghệ tươi đem cạo sạch vỏ, rửa sạch rồi cho vào cối giã nhỏ.
- Đổ thêm 1 ít nước lọc và cho thêm 5g đường phèn.
- Đem đi hấp cách thủy trong khoảng 7 – 10 phút.
- Mỗi ngày cho trẻ uống 2 lần khi thuốc còn ấm nóng.
Cả rau diếp cá và nước vo gạo đều chứa nhiều thành phần kháng sinh tự nhiên. Cùng với đó là hàng loạt các vitamin và dưỡng chất giúp trẻ nâng cao đề kháng. Dùng diếp cá kết hợp với nước vo gạo để giúp trẻ trị ho về đêm là liệu pháp vừa an toàn loại tiết kiệm.
Chỉ cần thực hiện theo cách đơn giản như sau:
- Cần chuẩn bị 1 nắm lá diếp cá đem đi rửa sạch và giã nhuyễn.
- Lấy 1 bát nước vo gạo để trộn đều với lá diếp cá đã giã nát.
- Đun trên lửa nhỏ trong 20 phút rồi loại bỏ phần bã.
- Cho trẻ uống khi nước thuốc còn đủ độ ấm.
Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân gây ho về đêm ở trẻ là do nhiễm lạnh. Chính vì thế mà trước khi trẻ đi ngủ, bạn có thể dùng 1 ít dầu nóng xoa vào gan bàn chân trẻ. Đồng thời dùng tay xoa bóp và day ấn nhẹ nhàng vào huyệt dũng tuyền.
Khi vị trí vừa xoa bóp nóng lên thì bạn có thể dùng 1 miếng salonpas để dán vào. Bên cạnh đó, khi trời chuyển lạnh cần chú ý đi thêm tất và đắp chăn kỹ cho trẻ. Đây cũng là cách hỗ trợ khắc phục và ngăn ngừa chứng ho khan về đêm ở trẻ nhỏ rất an toàn và hiệu quả.
Ngoài việc áp dụng các mẹo điều trị thì bạn cần chú ý đến cách chăm sóc khi trẻ đang bị ho về đêm. Dưới đây là một số khuyến nghị từ chuyên gia mà bạn cần lưu ý:
- Cho trẻ uống nhiều nước hơn mỗi ngày, có thể là nước sôi ấm hay các loại nước ép trái cây, rau củ để bổ sung vitamin và dưỡng chất nhằm tăng sức đề kháng. Đối với những trẻ nhũ nhi thì mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn để bổ sung dưỡng chất và kháng thể, đồng thời hỗ trợ làm loãng dịch đờm trong mũi và cổ họng.
- Vào những ngày thời tiết hanh khô hay độ ẩm không khí xuống quá thấp thì có thể sử dụng máy phun sương tạo độ ẩm. Điều này sẽ giúp làm ẩm không khí, hạn chế gây kích thích cho niêm mạc mũi họng của trẻ.
- Khi trẻ ngủ nên giữ cho đầu của trẻ cao hơn phần ngực. Bạn có thể dùng 1 cái gối êm để kê dưới đầu và vai của trẻ. Tư thế này sẽ giúp đường thở lưu thông dễ dàng hơn, đồng thời hạn chế dịch nhầy chảy từ mũi xuống họng gây kích ứng.
- Giữ vệ sinh mũi họng cho trẻ sạch sẽ bằng cách thường xuyên dùng nước muối sinh lý để rửa. Đồng thời có thể hút mũi cho trẻ khi cần nhằm giúp đường thở được thông thoáng.
- Giữ cho không gian sống của trẻ luôn được sạch thoáng. Loại bỏ hết các tác nhân dễ gây kích ứng như phấn hoa, lông thú, khói thuốc lá, mạt bụi…
- Giữ ấm cho trẻ khi ngủ, không để hở bụng, hở cổ, gan bàn chân. Tuyệt đối không để nhiệt độ điều hòa xuống mức dưới 25 độ.
Trong nhiều trường hợp, tình trạng ho về đêm ở trẻ cảnh báo các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Hãy đưa trẻ thăm khám bác sĩ khi:
- Các giải pháp trị liệu cũng như chăm sóc tại nhà không thể đáp ứng.
- Trẻ ho kèm theo sốt cao hay ho khạc ra đờm đặc, mùi hôi, màu vàng lục.
- Cơn ho của trẻ kéo dài hơn 10 ngày.
- Trẻ bị ho ra máu, hay kèm theo co giật.
- Cơn ho khởi phát đột ngột ngay sau khi trẻ ăn hay chơi đùa.
- Ho kèm theo thở khò khè.
- Trẻ khó bú, khó ăn, khó nuốt.
- Trẻ ho kèm theo đổ mồ hôi về chiều, sút cân.
Lúc này, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và tìm ra nguyên nhân. Từ đó có thể đưa ra giải pháp can thiệp phù hợp. Với trường hợp việc điều trị tại nhà không đáp ứng với triệu chứng ho thông thường thì bác sĩ có thể kê toa thuốc. Các loại thuốc trị ho về đêm cho trẻ có thể là:
- Thuốc giảm ho: Thường dùng phổ biến trong các trường hợp bị ho nhiều hoặc ho không có đờm. Cơ chế giảm ho của thuốc này hoạt động bằng cách làm ức chế co thắt các cơ tại cổ họng.
- Thuốc làm loãng, tiêu đờm: Một số loại thông dụng nhất là Bromhexin, N-acetylcystein, Acemuc…
- Thuốc kháng sinh: Nhóm thuốc này chỉ được bác sĩ kê toa khi trẻ bị ho do nhiễm khuẩn. Thuốc sẽ không đáp ứng với trường hợp ho do cảm lạnh hay nhiễm virus.
- Thuốc kháng Histamine: Nhóm thuốc này có tác dụng giảm ho về đêm, đồng thời giảm sổ mũi ở trẻ khi nguyên nhân là do dị ứng. Clorpheniramin maleat, Loratadin, Cetirizin hydroclorid là những loại được dùng phổ biến nhất.
Trường hợp triệu chứng ho về đêm ở trẻ là do bệnh lý thì tùy thuộc vào từng bệnh sẽ có thuốc điều trị đặc hiệu. Nên nhớ rằng, mọi loại thuốc dùng cho trẻ cần tuân thủ chỉ định từ bác sĩ. Trong quá trình dùng thuốc nếu gặp phải những vấn đề bất thường hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.