Ma túy là tên gọi chung chỉ những chất kích thích thần kinh có hiệu ứng gây ngủ. Ma túy được đưa vào cơ thể qua các đường như hút, hít, nhai, nuốt, tiêm chích,... gây ra trạng thái nhiễm độc, lú lẫn tâm trí, các phản ứng loạn tâm thần, những trạng thái tâm lý không bình thường, làm mất đi một số chức năng cơ bản vốn có của cơ thể, tạo thành những ảo giác, cảm giác mới lạ hoặc làm giảm cơn đau. Nếu sử dụng lâu sẽ gây ra sự lệ thuộc hay còn gọi là nghiện, khi ngưng hay không sử dụng tiếp người nghiện sẽ bị các rối loạn hay còn gọi là “hội chứng cai thuốc” gây cơn vật vã dữ dội như tiêu chảy, nôn, đau nhức cơ xương, tim đập hỗn loạn, không ăn, mất ngủ, sụt cân nhanh chóng... làm cho người nghiện đau đớn, khổ sở không chịu được buộc phải tiếp tục sử dụng ma túy. Có thể nói, ma túy làm hủy hoại sức khỏe, làm mất khả năng lao động, học tập, làm cho thần kinh người nghiện bị tổn thương.
Tác hại của ma tuý đối với bản thân người sử dụng
Về sức khoẻ
Đối với hệ hô hấp: Các chất ma túy kích thích hô hấp gây tăng tần số thở trong thời gian ngắn, sau đó sẽ gây ức chế hô hấp, nhất là khi dùng quá liều. Nhiều trường hợp ngưng thở nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến tử vong, đôi khi ngưng thở rất đột ngột.
Đối với hệ tim mạch: Các chất ma túy sẽ kích thích làm tăng nhịp tim, ảnh hưởng trực tiếp lên tim, gây co thắt mạch vành tạo nên cơn đau thắt ngực, nặng hơn có thể gây nhồi máu cơ tim. Đây là nguyên nhân của các rối loạn nhịp tim đe dọa tính mạng người dùng ma túy. Ngoài ra, ma túy còn gây nên tình trạng co mạch làm tăng huyết áp.
Đối với hệ thần kinh: Ngoài tác dụng kích thích thần kinh giai đoạn đầu gây hưng phấn, sảng khoái, lệ thuộc thuốc,…. Ma túy cũng có thể gây các tai biến như: Co giật, xuất huyết dưới màng nhện, đột quỵ…
Đối với hệ sinh dục: Ở người nghiện ma túy, khả năng tình dục suy giảm một cách rõ rệt, hậu quả này vẫn tồn tại sau khi ngưng dùng thuốc một thời gian khá lâu. Ở những nam giới dùng ma túy trong thời gian dài sẽ bị chứng vú to và bất lực. Còn ở phụ nữ sẽ bị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, rong kinh, tăng tiết sữa bất thường và vô sinh.
Về nhân cách
Sử dụng ma tuý làm cho người nghiện thay đổi trạng thái tâm lý, sa sút về tinh thần. Họ thường xa lánh nếp sống, sinh hoạt lành mạnh, xa lánh người thân, bạn bè tốt. Khi đã lệ thuộc vào ma tuý thì nhu cầu cao nhất đối với người nghiện là ma tuý, họ có thể làm bất cứ việc gì kể cả trộm cắp, lừa đảo, cướp giật, thậm chí giết người… miễn là có tiền mua ma tuý để thoả mãn cơn nghiện.
Tác hại của tệ nạn ma tuý đối với nền kinh tế
Hàng năm nhà nước phải chi phí hàng ngàn tỷ đồng cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện; cho công tác cai nghiện ma tuý; công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý.
Làm suy giảm lực lượng lao động của gia đình và xã hội cả về số lượng và chất lượng; làm cho thu nhập quốc dân cũng giảm, chi phí cho dự phòng và chăm sóc y tế lại tăng.
Ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài, khách du dịch…
Tác hại của tệ nạn ma tuý đối với xã hội
Tệ nạn ma túy là nguyên nhân, điều kiện nảy sinh, phát triển các tệ nạn xã hội như: Băng nhóm, mại dâm, cờ bạc, lừa đảo, trộm cắp, giết người… gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội.
Ma tuý còn là nguồn gốc, là điều kiện nảy sinh, lan truyền đại dịch HIV/AIDS.
Vì vậy để ngăn chặn các hành vi vi phạm đến ma túy cần:
Không tham gia sử dụng, vận chuyển, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy.
Không xúi giục người khác tham gia vào tệ nạn ma túy và các tệ nạn xã hội khác.
Khi phát hiện những cá nhân, tổ chức có liên quan đến ma túy cần báo ngay cho Cơ quan Công an nơi gần nhất để kịp thời xử lý.
Quan tâm, động viên, chia sẻ, giúp đỡ những người cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.
Không kì thị, xa lánh người cai nghiện.
Tích cực học tập nâng cao trình độ về mọi mặt ứng phó kịp thời với những tình huống có thể xảy ra. Tìm hiểu về tác hại của ma túy thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, sách báo, cộng đồng để có nhận thức đúng đắn về tác hại của ma túy, từ đó tuyên truyền, vận động cho mọi người cùng phòng tránh ma túy.
Bài viết được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phú - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Ma tuý là những chất kích thích mà khi sử dụng nhiều lần có thể gây nghiện, có nguồn gốc tự nhiên, bán tổng hợp hoặc nhân tạo.
Theo định nghĩa của Tổ chức Liên Hợp Quốc: Ma túy được hiểu là “Các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”.
Theo tổ chức y tế thế giới: Ma túy theo nghĩa rộng nhất là “Mọi thực thể hoá học hoặc là những thực thể hỗn hợp khác với tất cả những cái được đòi hỏi, để duy trì một sức khoẻ bình thường, việc sử dụng những cái đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và có thể cả cấu trúc của vật”.
Luật Phòng, Chống ma tuý số 23/2000/QH10 của Việt Nam được Quốc hội thông qua ngày 9/12/2000, có hiệu lực từ ngày 1/6/2001, cũng đưa khái niệm về ma túy thông qua định nghĩa như sau:
Ma tuý là các chất gây nghiện, chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
Ma túy không chỉ gây tổn hại cho sức khỏe người bệnh mà còn là mối nguy của xã hội
Dựa trên nguồn gốc, tác dụng trên hệ thần kinh, mức độ gây nghiện...người ta đưa ra một số phân loại ma tuý như sau:
Dựa vào nguồn gốc của ma tuý, người ta phân chia thành 3 loại: Ma túy có nguồn gốc tự nhiên, ma túy bán tổng hợp và ma túy tổng hợp.
- Ma túy tự nhiên: Đây là các chất ma tuý có sẵn trong tự nhiên, là alcaloid của một số thực vật như cây thuốc phiện [anh túc], cây cần sa [cây gai dầu], cây coca [cocain].
- Ma túy bán tổng hợp: Là các chất ma túy được tổng hợp một phần từ một số loại ma tuý có sẵn trong tự nhiên, có tác dụng mạnh hơn chất ma túy ban đầu. Ví dụ: Morphin, heroin
- Ma túy tổng hợp: Là nhóm các chất ma túy không có trong tự nhiên. Ma túy tổng hợp được tổng hợp nên từ các loại hóa chất [các hóa chất này được gọi là tiền chất]: ví dụ: Amphetamin, MDMA, ecstasy, ma túy đá...
Heroin là ma túy bán tổn hợp
- Nhóm gây ức chế hệ thần kinh trung ương: Nhóm này khi sử dụng gây ra trạng thái buồn ngủ, an thần, giảm nhịp tim, ức chế hô hấp. Nhóm này gồm thuốc phiện, nguồn gốc thuốc phiện [morphin, heroin, cocain...], các thuốc an thần gây ngủ [seduxen, phenobarbital]
- Nhóm gây kích thích thần kinh trung ương: Nhóm này gồm amphetamin và các dẫn xuất. Khi sử dụng gây tăng hoạt động, tăng sinh lực, tăng nhịp tim, tăng hô hấp...
- Nhóm gây ảo giác: Nhóm này gây thay đổi về nhận thức và môi trường xung quanh, nghe thấy những âm thanh không có thực. Bao gồm các loại như LSD [bùa lưỡi], thuốc lắc, cần sa...
- Ma tuý hiệu lực cao: Sử dụng liều nhỏ đã gây ra các thay đổi tâm sinh lý con người và có thể gây nghiện sau vài lần sử dụng. Gồm: Thuốc phiện, heroin, cocaine, amphetamin, ecstasy...
- Ma tuý hiệu lực thấp: Là các chất phải dùng liều thật cao mới có thể tác động đến tâm sinh lý người sử dụng. Ví dụ: thuốc lá, thuốc lào...
Thuốc lá là một loại ma túy hiệu lực thấp
- Ma túy hợp pháp: Ví dụ: Rượu, bia, thuốc lá, cafein, thuốc an thần, thuốc giảm đau thông thường...
- Ma túy bất hợp pháp: Là các chất được quy định trong luật hình sự Việt Nam, có tính gây nghiện cao. Ví dụ: Thuốc phiện, heroin, cocaine, amphetamin...
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
XEM THÊM: