Một mẫu xét nghiệm nhanh cho kết quả dương tính COVID-19 - Ảnh: X.M.
Bạn đọc T.M. thắc mắc không rõ chủng mới hoạt động theo cơ chế như thế nào nhưng rất nhiều trường hợp kể cả người lớn và trẻ em sau khi dứt các cơn hành [ho, sốt] tức là phải sau 3-4 ngày test mới ra kết quả dương tính.
Có trường hợp test xong chờ 20 phút không thấy gì, mấy tiếng sau chuẩn bị bỏ kit, nhìn lại thì thấy 2 vạch.
"Nên nếu nói là do kit xét nghiệm thì cũng chưa chắc đã phải. Theo tôi thì hiện nay không nên test liền ngay sau khi phát hiện. Có triệu chứng nên ý thức cách ly, sau đó 2-3 hoặc 4 ngày hãy test. Nên để kit test lâu hơn quy định để biết chính xác hơn", chị T.M. nêu ý kiến.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh - phó chủ tịch Hội Truyền nhiễm TP.HCM - cho hay không có bộ kit xét nghiệm COVID-19 có giá trị tuyệt đối, kể cả xét nghiệm PR-PCR.
Để tăng kết quả chính xác kể từ sau bước lấy mẫu bệnh phẩm, người dân cần đặt bộ kit xét nghiệm nhanh đã chứa mẫu bệnh phẩm nằm ngang trên bề mặt phẳng, để dung dịch bệnh phẩm trên bộ kit khô ráo hoàn toàn và thời gian đọc kết quả theo quy định nhà sản xuất, thường là 30 phút.
Nếu để bộ kit nghiêng hoặc cầm bộ kit di chuyển sẽ ảnh hưởng kết quả xét nghiệm. Bên cạnh đó, khi đặt bộ kit xét nghiệm có dịch bệnh phẩm quá lâu ngoài không khí, dính nhiều bụi bẩn cũng có thể thay đổi kết quả xét nghiệm.
Về trường hợp test xong chờ 20 phút hiển thị 1 vạch - âm tính, mấy tiếng sau khi chuẩn bị vứt bộ kit thì hiển thị 2 vạch - dương tính, theo bác sĩ Khanh, có thể một thời gian ngắn sau, bộ kit đã hiển thị 2 vạch nhưng do người bệnh không có mặt tại đó quan sát, chưa kể trường hợp dương tính giả.
"Người dân cần chờ đợi thời gian hiển thị kết quả theo đúng quy định của nhà sản xuất. Khi đọc kết quả sớm, dịch bệnh phẩm trên bộ kit chưa khô, có thể ra kết quả âm tính giả", bác sĩ Khanh nhấn mạnh.
Bác sĩ Khanh cho biết thêm, trong phòng xét nghiệm, quy trình thực hiện và đọc kết quả mẫu xét nghiệm tuân thủ rất nghiêm ngặt. Thời gian đọc kết quả xét nghiệm phải đúng quy định để có kết quả tuyệt đối nhất.
Thạc sĩ Võ Tuấn Linh - phó trưởng khoa xét nghiệm - chẩn đoán hình ảnh - thăm dò chức năng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM - lưu ý tùy theo hướng dẫn của từng loại sinh phẩm mà thời gian đọc kết quả khác nhau. Thông thường thời gian đọc kết quả từ 15-30 phút. Không được đọc kết quả trước hoặc sau thời gian quy định của hướng dẫn sinh phẩm.
Nếu thời gian đọc của test là 15 phút thì thời gian vàng đọc kết quả là từ 13 - 15 phút. Nếu thời gian đọc của test là 30 phút thì thời gian vàng đọc kết quả là từ 28 - 30 phút. "Người dân không được đọc kết quả trước hoặc sau thời gian quy định của hướng dẫn sinh phẩm và nhà sản xuất", thạc sĩ Linh nhấn mạnh.
Trước biến chủng Omicron chiếm ưu thế cộng đồng và trùng hợp nhiều người test nhanh nhiều lần đều âm tính dù có triệu chứng rõ ràng, các chuyên gia từng cho biết biến chủng này không "trốn" test nhanh nếu bộ xét nghiệm chất lượng, thời gian và quy trình lấy mẫu đúng.
XUÂN MAI
Tham vấn y khoa:ThS. Phạm Văn Được
Test nhanh Covid-19 sử dụng bao lâu là vấn đề được rất nhiều người dân quan tâm hiện nay bởi nhiều địa phương đã quy định người đi lại giữa nội, ngoại thành và lưu thông giữa các tỉnh, thành [nhất là các nơi đang có dịch] phải có giấy xét nghiệm âm tính với SAR – CoV – 2. Bài viết dưới đây sẽ giúp người đọc có câu trả lời chính xác về vấn đề này.
1. Giấy test nhanh Covid-19 sử dụng bao lâu?
Giấy test nhanh Covid-19 chỉ có giá trị hiệu lực tạm thời trong vòng 72 giờ đối với những người không tiếp xúc với F0 hoặc đi vào vùng dịch sau khi xét nghiệm. Vậy, tại sao kết quả này không có giá trị dài hạn? Phần tiếp theo sẽ giải đáp cụ thể hơn cho câu hỏi này.
Test nhanh Covid-19 chỉ có hiệu lực trong vòng 72 giờ sau khi xét nghiệm.
2. Tại sao xét nghiệm Covid-19 chỉ mang tính chất tạm thời?
Kết quả âm tính khi thực hiện xét nghiệm Covid-19 chỉ thể hiện được rằng tại thời điểm thực hiện test, người đó âm tính. Kết quả này chỉ mang tính tương đối, không thể chính xác 100% bởi vì những lý do sau:
- Kết quả xét nghiệm Covid-19 có thể bị sai sót: Trong những ngày đầu nhiễm bệnh, nồng độ virus trong cơ thể người bệnh thấp. Điều này có thể khiến bộ xét nghiệm không nhận diện được vi khuẩn và cho ra kết quả âm tính giả.
- Người kiểm tra có thể tiếp xúc với người bị nhiễm mà không hay biết: Thời điểm xét nghiệm, người kiểm tra có kết quả âm tính. Tuy nhiên, sau đó họ có thể tiếp xúc với người đã nhiễm bệnh chưa có triệu chứng.
Khi đó, họ có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh. Nếu sử dụng kết quả test nhanh Covid-19 để lưu hành thì họ có thể lây lan bệnh ra cộng đồng.
Trong những người đầu nhiễm bệnh, nồng độ virus chưa cao có thể gây kết quả âm tính giả.
Như vậy, kết quả xét nghiệm Covid-19 chỉ mang tính tạm. Cũng chính bởi vậy mà nhiều người thắc mắc, test nhanh Covid-19 sử dụng bao lâu? Người kiểm tra cần test lại ngay nếu nghi ngờ nhiễm bệnh hoặc tiếp xúc với F0. Test nhanh Covid-19 thường có kết quả nhanh, vì vậy sẽ không mất quá nhiều thời gian thực hiện.
- Xem thêm: Xét nghiệm Covid-19 mấy lần mới chính xác?
Click vào ảnh nhận ngay ưu đãi
3. Test nhanh Covid-19 bao lâu có kết quả ?
Thời gian kiểm tra mẫu dịch tỵ hầu thường kéo dài khoảng 15 – 20 phút. Sau đó giấy xét nghiệm cần được chứng nhận và đóng dấu. Đối với dịch vụ test nhanh, trung bình người kiểm tra mất 25 – 30 phút để nhận được giấy kết quả xét nghiệm tại chỗ.
4. Đối tượng test nhanh Covid-19 là ai?
Tất cả mọi đối tượng đều cần liên hệ test nhanh nếu thấy xuất hiện các biểu hiện ho, sốt, khó thở,… đặc trưng của Covid-19 để kiểm tra và điều trị bệnh kịp thời. Dưới đây những đối tượng được khuyến cáo thực test nhanh Covid-19. Bao gồm:
- Người lưu trú tại khu vực có ghi nhận ca bệnh Covid-19 trong vòng 28 ngày trước đó.
- Người tiếp xúc trực tiếp với ca bệnh Covid-19 nhưng chưa thể triển khai xét nghiệm RT-PCR trong thời gian ngắn.
- Người đến khám bệnh hoặc cấp cứu tại khoa cấp cứu của các bệnh viện.
- Người thường xuyên di chuyển như tài xế, người giao hàng,…
- Người cần giấy thông hành để về quê.
- Người lao động tại các môi trường có nhiều người, chật hẹp, kín gió.
- Nhân viên y tế tại các cơ sở y tế chưa được chuẩn bị đủ điều kiện xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp RT-PCR.
Những đối tượng thường xuyên di chuyển cần thực hiện test nhanh để phát hiện kịp thời, hạn chế nguy cơ lây lan ra cộng đồng
Những người thường xuyên di chuyển hoặc tiếp xúc với nhiều người cần test nhanh thường xuyên để kịp thời phát hiện. Đối với những người kiểm tra cũng có nguy cơ bị lây nhiễm khi đi test nhanh vì vậy cần có các biện pháp bảo vệ bản thân và cộng đồng.
- Xem thêm: Test nhanh Covid-19 kết quả chính xác không?
5. Lưu ý khi đi test nhanh Covid-19
Ngoài việc quan tâm đến test nhanh Covid-19 sử dụng bao lâu thì để giảm nguy cơ bị lây nhiễm bệnh khi đi test nhanh Covid-19, người đi kiểm tra cần chú ý những điều sau:
Tuân thủ tuyệt đối nguyên tắc 5K
Mỗi người cần tuân thủ nguyên tắc 5K trong mọi trường hợp, không chỉ khi test nhanh Covid-19. Nguyên tắc 5K được nêu rõ như sau:
- Khẩu trang: Luôn đeo khẩu trang kể cả trước hay sau khi lấy mẫu xét nghiệm.
- Khử khuẩn: Người kiểm tra cần rửa tay bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn tại nơi lấy mẫu.
- Khoảng cách: Giữ khoảng cách tối thiểu 2m với mọi người.
- Không tụ tập: Không tập trung đông người tại nơi lấy mẫu.
- Khai báo y tế: Người kiểm tra cần thực hiện tốt việc khai báo y tế trước khi lấy mẫu.
Khuyến cáo không uống rượu bia hay sử dụng chất kích thích trước khi làm xét nghiệm
Nồng độ cồn trong cơ thể có thể làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm. Đồng thời, người uống rượu bia có thể không tỉnh táo nên khó phối hợp với bác sĩ lấy mẫu.
Giữ tâm lý thoải mái
Người kiểm tra cần giữ tâm lý thoải mãi, ngửa cổ thật sâu ra sau khoảng 70% và phối hợp với nhân viên y tế để dễ dàng lấy mẫu và tránh cảm giác đau và khó chịu.
Người kiểm tra cần giữ tâm lý thoải mái, phối hợp với nhân viên y tế để dễ dàng lấy mẫu và tránh gây đau.
Sau khi lấy mẫu lập tức kéo khẩu trang lại như ban đầu
Sau khi lấy mẫu, người kiểm tra nhanh chóng dùng khăn giấy lau nước mắt và dịch mũi [nếu có]. Sau đó lập tức kéo khẩu trang lại như ban đầu để tránh tiếp xúc với virus [nếu có] trong không khí.
Người kiểm tra cũng cần bỏ khăn giấy đã dùng vào đúng nơi quy định và rửa tay sạch sẽ sau khi lấy mẫu để tránh lây lan virus [nếu có] ra môi trường.
Người tiêm vaccine vẫn có thể test nhanh
Cả 2 phương pháp test nhanh hay RT-PCR đều dựa vào việc nhận diện virus ở dịch mũi, họng. Trong khi đó, cơ thể của người đã tiêm vaccine sẽ tồn tại kháng nguyên trong máu, không liên quan đến dịch mũi, họng. Vì vậy kết quả test nhanh sẽ hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi việc người kiểm tra đã tiêm vaccine.
Dịch vụ test nhanh Covid-19 bằng phương pháp kháng nguyên không cần nhịn ăn
Phương pháp này sẽ lấy mẫu dịch tỵ hầu, vì vậy người kiểm tra không cần phải nhịn ăn.
Nếu xét nghiệm bằng phương pháp lấy mẫu máu trong trường hợp xét nghiệm kháng thể thì cần nhịn ăn 6 – 8 giờ
Việc ăn uống trước khi xét nghiệm sẽ dẫn tới tăng lượng mỡ hoặc đường trong máu, ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm. Xem chi tiết những điều cần chuẩn bị khi đi xét nghiệm Covid-19 tại đây.
Nếu xét nghiệm bằng cách lấy máu thì người kiểm tra cần nhịn ăn tối thiểu 6 – 8 giờ để tránh ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm
Kết lại, câu trả lời cho câu hỏi đầu bài “test nhanh Covid-19 sử dụng bao lâu?” là trong 72h sau khi xét nghiệm. Đối với những người thường xuyên di chuyển hoặc tiếp xúc với nhiều người thì nên thường xuyên thực hiện test nhanh Covid-19. Bên cạnh đó, người kiểm tra nên thực hiện đúng quy tắc 5K của Bộ Y tế để tránh nguy cơ lây nhiễm khi đi test nhanh và trong sinh hoạt hàng ngày