So sánh giun đũa với sán lá gan

Nhiều năm nay M. (26 tuổi, Quảng Bình) thường xuyên ngứa ngoài da. M. bất ngờ khi bác sĩ thông báo có 7 loại giun sán trong người.

Hình ảnh giun sán qua kính hiển vi - Ảnh minh họa

13. cho hay ban đầu nghĩ mình mắc bệnh ngoài da nên bôi nhiều loại thuốc không đỡ. Người quen mách có thể mắc bệnh về gan nhưng uống thuốc cũng không khỏi.

Sau một thời gian điều trị tại bệnh viện ở gần nhà không thấy thuyên giảm, M. đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương khám.

Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu - khoa nhiễm khuẩn tổng hợp bệnh viện, kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân dương tính với 7 loại giun sán phổ biến: sán lá gan nhỏ, sán lợn, sán dây chó, sán lá phổi, sán máng, giun lươn và giun đũa chó, mèo.

"Bệnh nhân chia sẻ không có thói quen ăn các loại thịt sống, gỏi. Tuy nhiên thường ăn rau sống. Rau sống không được vệ sinh kỹ có thể là nguyên nhân dẫn đến việc bệnh nhân này nhiễm trứng giun sán.

Do M. nhiễm nhiều loại giun sán cùng một lúc nên sẽ được điều trị bằng 3-4 loại thuốc giun sán trong thời gian 21 ngày. Sau khi khỏi một loại giun sán sẽ giãn cách 1-2 ngày rồi tiếp tục điều trị loại khác. May mắn bệnh nhân mới có tổn thương ở da, chưa phát hiện tổn thương tại cơ, não hay các bộ phận khác", bác sĩ Thiệu cho hay.

Theo bác sĩ Thiệu, hầu hết các bệnh nhân đều mắc đồng thời nhiều loại giun sán. Bệnh nhân nhiễm sán lá gan lớn, sán lá gan bé có thể chịu tổn thương tại gan, tăng men gan, áp xe gan, trở nên chán ăn và mệt mỏi. Nhiễm giun đũa chó mèo lại gây ngứa dai dẳng, ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày.

Thậm chí các ca nhiễm giun sán, ký sinh trùng sẽ trở nên nghiêm trọng nếu bệnh nhân bị tổn thương hệ thần kinh trung ương, gây động kinh, co giật.

"Trước đây độ tuổi mắc các bệnh giun sán, ký sinh trùng nhiều nhất là trẻ nhỏ do thói quen cho tay vào miệng. Tuy nhiên, hiện nay mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh cao do thói quen ăn uống và sinh hoạt không hợp vệ sinh như ăn đồ sống.

Bên cạnh đó tỉ lệ mắc bệnh giun sán, ký sinh trùng cũng tập trung theo vùng miền. Ở vùng người dân thường ăn gỏi, ăn đồ sống chưa qua chế biến hay cư dân miền biển, ăn nhiều món hải sản tươi sống nên tỉ lệ mắc bệnh thường cao hơn.

Trong đó nguyên nhân mắc các bệnh giun sán, ký sinh trùng 99% đến từ thói quen ăn uống, số ít còn lại có thể lây nhiễm qua da từ thói quen đi chân trần", bác sĩ Thiệu thông tin.

Phòng ngừa bệnh do giun sán, ký sinh trùng

Bác sĩ Thiệu khuyến cáo người dân cần tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc: ăn chín, uống sôi; vệ sinh sạch sẽ môi trường sống; tẩy giun sán định kỳ cho chó mèo; uống thuốc giun định kỳ một năm 3 lần, mỗi lần cách nhau 4 tháng (liều lượng tùy vào độ tuổi theo chỉ định của bác sĩ); thường tiếp xúc với đất nên mang găng tay, đi giày dép, đi ủng.

Khi có những biểu hiện nghi ngờ bị nhiễm giun sán, ký sinh trùng nên đến khám chuyên khoa ký sinh trùng để được xét nghiệm xác định bệnh, chữa trị càng sớm càng tốt.

Nhiễm giun sán là một tình trạng bệnh lý khá phổ biến trên toàn thế giới, đặc biệt là ở những nước kém phát triển. Có nhiều loại giun có thể ký sinh trong cơ thể người, mỗi một loại sẽ gây ra những triệu chứng bệnh khác nhau.

Giun hay còn gọi là giun sán là một loại ký sinh trùng phổ biến. Có một số loại giun lây nhiễm và ăn thịt người. Một số loài giun mà mọi người mắc phải có thể có kích thước rất lớn - dài hơn 3 feet (0,91m), trong khi đó cũng có những loài rất nhỏ. Loại giun ký sinh tồi tệ nhất thường được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới ấm áp trên thế giới, nhưng cũng có một số loài giun cũng phổ biến ở những nơi khác. Và bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm giun.

2. Bạn bị nhiễm giun ký sinh như thế nào?

Bạn có thể bị nhiễm giun theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào loại giun.

• Nhiều người bị nhiễm giun do vô tình nuốt phải chúng hoặc trứng của chúng.
• Một số loại giun có thể chui qua da của bạn khi chúng còn nhỏ.
• Đôi khi bạn bị nhiễm giun khi bị côn trùng nhiễm trùng cắn.
• Bạn cũng có thể bị nhiễm giun khi bạn ăn thịt của động vật bị nhiễm bệnh.

Giun thường được truyền qua nước tiểu hoặc phân của động vật hoặc người bị nhiễm bệnh ra môi trường bên ngoài.

Bạn có thể bị nhiễm giun theo nhiều cách khác nhau

3. Các loại giun ký sinh trong cơ thể con người thường gặp

3.1. Giun kim

Giun kim là một loại giun phổ biến ở Mỹ và trên thế giới. Chúng có kích thước rất nhỏ, chiều dài cơ thể thường không dài hơn 1/2 inch.

Bạn có thể bị nhiễm giun kim khi bạn nuốt trứng của chúng. Sau đó trứng giun kim sẽ nở trong ruột của bạn. Vào ban đêm, giun kim cái thoát ra khỏi cơ thể bạn và đẻ hàng nghìn quả trứng nhỏ xung quanh hậu môn của bạn. Nếu những quả trứng đó được truyền cho người khác, những người đó cũng sẽ bị nhiễm bệnh. Nhiễm giun kim thường xảy ra nhất khi trẻ em truyền chúng cho những đứa trẻ khác.

Khi bị nhiễm giun kim, bệnh nhân thường không có triệu chứng nhưng chúng có thể gây ra các triệu chứng như:

• Ngứa hậu môn
• Đau
• Buồn nôn

3.2. Giun đũa (Ascariasis)

Giun đũa là loại giun phổ biến ở những nơi ấm áp, nơi có điều kiện vệ sinh kém. Khi một người nuốt phải trứng giun đũa, giun sẽ nở ra trong ruột. Con giun non sau đó đi đến phổi. Sau một hoặc hai tuần, giun sẽ đi đến cổ họng và thường bị nuốt trở lại vào đường ruột. Giun đũa lây lan qua đất có lẫn phân bị nhiễm bệnh hoặc do ăn thịt sống bị nhiễm bệnh.

Các triệu chứng khi bị nhiễm giun đũa có thể bao gồm:

• Ho khan
• Thở khò khè
• Đau bụng
• Nôn mửa
• Bệnh tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Giảm cân

3.3. Giun móc

Giun móc cũng phổ biến ở các vùng nhiệt đới. Khi phân của người nhiễm bệnh lẫn vào đất, trứng sẽ nở ra. Tại một giai đoạn nhất định, giun móc có thể đi qua da để vào bên trong cơ thể người. Điều này có thể xảy ra nếu mọi người đi chân trần ở những nơi đất bị ô nhiễm.

Phát ban ngứa thường là dấu hiệu đầu tiên của việc nhiễm giun móc. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Đau bụng
• Bệnh tiêu chảy
• Giảm cân
• Ăn mất ngon
• Mệt mỏi
• Thiếu máu

Giun móc có thể đi qua da để vào bên trong cơ thể người

3.4. Giun lươn ( Strongyloides stercoralis )

Người ta chủ yếu bị nhiễm giun lươn khi những con giun con ở trong đất chui qua da đi vào bên trong cơ thể. Khi đã vào trong cơ thể con người, giun lươn sẽ tìm đường đến ruột non và đẻ trứng. Những quả trứng đó nở ra trước khi được đào thải ra ngoài theo phân và giun có thể lây nhiễm sang người khác.

Thường khi bị nhiễm giun lươn, người bệnh sẽ không có bất kỳ biểu hiện nào. Tuy nhiên giun lươn cũng có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Đau bụng
• Phình to
• Ợ nóng
• Bệnh tiêu chảy
• Táo bón
• Ho khan
• Viêm da

3.5. Giun xoắn

Bạn bị nhiễm giun xoắn do ăn thịt bị nhiễm bệnh, đặc biệt là thịt lợn còn sống hoặc nấu chưa chín. Khi một người ăn thịt bị nhiễm bệnh, axit trong dạ dày sẽ hòa tan các nang trong thịt để giải phóng ấu trùng giun xoắn. Giun xoắn sau khi được giải phóng sẽ chui vào ruột, lớn lên, giao phối và đẻ trứng. Sau khi trứng nở, giun xoắn non đi qua máu đến các cơ. Các triệu chứng của bệnh giun xoắn bao gồm:

• Buồn nôn và ói mửa
• Bệnh tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Sốt
• Nhức đầu
• Sưng tấy
• Đau cơ và khớp

3.6. Giun tóc (Trichuris trichiura)

Ấu trùng giun tóc (Trichuris trichiura) và con trưởng thành có thể sống trong ruột của bạn. Giun tóc có tên gọi như vậy vì hình dạng của chúng trông giống như sợi tóc. Giống như nhiều loài giun ký sinh khác, chúng lây lan qua đất bị ô nhiễm ở những nơi có khí hậu ấm áp. Khi bị nhiễm giun tóc, bệnh nhân thường không có triệu chứng trừ khi nhiễm trùng nặng. Các triệu chứng nhiễm giun tóc nặng bao gồm:

• Tiêu chảy có lẫn chất nhầy, nước hoặc máu
• Người gầy, còi cọc
• Sa trực tràng: khi một phần của ruột già tách ra và trượt ra khỏi hậu môn

3.7. Sán dây

Bạn có thể bị nhiễm sán dây từ thức ăn hoặc nước bị nhiễm sán hoặc trứng của chúng. Nếu bạn nuốt phải sán dây, chúng sẽ phát triển trong ruột của bạn. Sán dây có thể sống trong ruột của một người trong 30 năm. Nếu bạn nuốt phải trứng, chúng có thể đi qua ruột của bạn vào các bộ phận khác của cơ thể để tạo thành u nang. Các triệu chứng nhiễm sán dây phụ thuộc vào vị trí của chúng, các triệu chứng nhiễm sán dây bao gồm:

• Buồn nôn
• Yếu đuối
• Ăn không ngon
• Đau bụng

Bạn có thể bị nhiễm sán dây từ thức ăn hoặc nước bị nhiễm sán hoặc trứng của chúng

• Bệnh tiêu chảy
• Cảm thấy chóng mặt
• Thèm muối
• Giảm cân
• Nhức đầu
• Co giật

3.8. Sán máng (Schistosoma)

Sán máng là loại sán dẹp gây ra một tình trạng gọi là bệnh sán máng (hay còn gọi là bệnh sốt mò hoặc sốt ốc sên). Mọi người mắc bệnh nếu họ tiếp xúc với nguồn nước ngọt nơi ốc bị nhiễm bệnh sán máng sinh sống. Sán máng có hình cái dĩa xuất hiện từ ốc sên và sau đó có thể đi qua da của một người và đi vào máu khi chúng trưởng thành. Khi con cái đẻ trứng, nó có thể gây ra:

• Đau bụng
• Bệnh tiêu chảy
• Có máu trong nước tiểu

Nhiễm trùng sán máng mãn tính có thể gây ra:

• Thiếu máu
• Tăng trưởng còi cọc
• Tổn thương cơ quan nơi sán máng cư trú

3.9. Bệnh giun chỉ bạch huyết

Ba loại giun nhỏ như sợi chỉ gây ra bệnh giun chỉ bạch huyết. Nó phổ biến ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Giun chỉ trưởng thành có thể sống đến 7 năm trong hệ thống bạch huyết của một người. Bệnh chỉ lây từ người sang người qua muỗi. Khi muỗi đốt một người bị bệnh, chúng có thể lây lan những con giun nhỏ này sang những người khác mà chúng cắn sau đó. Khi bị nhiễm giun chỉ, bệnh nhân có thể không có triệu chứng, nhưng giun chỉ có thể gây ra:

• Tổn thương cho hệ thống bạch huyết
• Sưng tấy
• Bệnh nhân khó chống lại nhiễm trùng

4. Chẩn đoán nhiễm giun sán trong cơ thể người như thế nào?

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có giun sán trong cơ thể, họ sẽ tiến hành các xét nghiệm để xem bạn có bị nhiễm giun sán hay không và tìm ra loại giun sán bạn đang nhiễm phải. Những xét nghiệm đó có thể bao gồm:

• Tìm dấu hiệu của giun hoặc trứng trong phân của bạn
• Nội soi: Đưa một ống vào miệng hoặc trực tràng để xem xét ruột của bạn.
• Xét nghiệm máu
• Chụp X-quang hoặc các xét nghiệm hình ảnh khác.

Bác sĩ tiến hành các xét nghiệm để phát hiện và chẩn đoán tình trạng nhiễm giun sán

5. Điều trị giun sán trong cơ thể người

Nếu bạn có giun sán trong cơ thể, một số loại thuốc có thể giết chúng, thường được gọi là thuốc tẩy giun. Đôi khi bạn có thể cần các phương pháp điều trị khác cho các triệu chứng liên quan đến nhiễm trùng, bao gồm:

• Thuốc chống viêm (steroid)
• Thuốc giảm đau
• Thuốc chống động kinh

Nếu bạn có u nang trong cơ, bạn có thể cần phẫu thuật.

6. Phòng chống giun ký sinh trong cơ thể người

Bạn đã điều trị giun, nhưng bạn vẫn hoàn toàn có khả năng bị tái nhiễm trở lại. Để tránh bị nhiễm giun sán, bạn hãy thực hiện các việc sau:

• Rửa tay thường xuyên.
• Tránh tiếp xúc với đất bị nhiễm phân từ người hoặc động vật.
• Không ăn thịt sống hoặc nấu chưa chín.
• Xử lý bất kỳ vật nuôi nào có giun.
• Hãy hết sức cẩn thận nếu bạn đi du lịch đến những nơi thường có giun.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh lý thần kinh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.

Để đặt lịch khám, quý khách vui lòng đến trực tiếp hệ thống y tế Vinmec hoặc đăng ký khám trực tuyến trên website để được phục vụ.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.