Chuỗi ngọc lam tiếng việt 5
I. LUYỆN ĐỌC
1. Đọc diễn cảm bài đọc.
2. Lưu ý phát âm:
Nhận diện và phát âm rõ các từ:
– ch / tr: chuỗi, chiều, cho, cháu, chuông, chạy, trán, tràn trề, trong;
– s / x: sai, sao, số, xu, xách;
– l / n: lam, lòng, lấy, lợn, lụa, lầm, lên, lễ, lặng, nổi, nạn, này, năm, nói;
– r / d / gi: ra, rồi, dành, giá, gì, giáo, giao…
– trầm ngâm, loay hoay, lúi húi, thơ phào, ngửng đầu, trả giá…
II. TÌM HIỂU BÀI
1. Giới thiệu chung.
Chuỗi ngọc lam là một truyện ngắn của nhà văn Phun-tơn O-xlơ đã được dịch giả Nguyễn Hiến Lê dịch sang tiếng Việt. Truyện kể về món quà tặng Nô-en của một cô bé dành cho chị của mình, qua đó ca ngợi những người biết yêu thương, quan tâm đến nhau, biết mang lại hạnh phúc cho người khác.
2. Nội dung chính
Chiều hôm ấy, ỏ cửa hàng của Pi-e, có một cô bé cứ đứng ngắm chuỗi ngọc lam và hỏi mua. Cô bé muốn mua chuỗi ngọc lam để tặng chị nhân dịp Nô-en. Đó là người chị đã nuôi cô từ khi mẹ cô mất.
Thật ra, cô bé không đủ tiền mua chuỗi ngọc. Cô bé mở khăn tay, để lên bàn một nắm xu và nói đó là số tiền cô đã đập con lợn đất. Chú Pi-e trầm ngâm nhìn cô bé, rồi gỡ mảnh giấy ghi giá tiền, nhận số tiền xu và bán chuỗi ngọc cho cô bé. Nhận được món quà của em, chị cô đến tìm gặp Pi-e để hỏi xem có đúng Gioan đã mua chuỗi ngọc ở đây không. Cô muốn biết chuỗi ngọc có phải là ngọc thật không và Pi-e đã bán chuỗi ngọc ấy cho cô bé với giá bao nhiêu tiền. Pi-e bảo rằng đó là ngọc thật và Gioan đã trả giá rất cao để mua chuỗi ngọc: bằng tất cả số tiền em có.
Ba nhân vật trong câu chuyện đều là những người tốt, có tấm lòng nhân hậu, biết cảm thông và giúp đỡ người khác. Họ biết sống vì nhau, biết mang lại hạnh phúc cho nhau. Đó là những con người sống đẹp, giàu lòng yêu thương: Chú Pi-e mang lại niềm vui cho Gioan; Gioan mong muốn đem lại niềm, vui cho chị mình; chị của Gioan đã thay mẹ nuôi nấng đứa em bé nhỏ.
3. Liên hệ bài đọc, mở rộng kiến thức
Tình thương yêu lẫn nhau, biết đem đến hạnh phúc , cho người khác là món quà quý nhất mà con người ta có thể mang lại cho nhau. Dưới đây cũng là một câu chuyện chân thực, cảm động, ca ngợi những người biết sống vì người khác.
Giáng sinh ấm
Bố Andy mất vào 3 năm trước, từ đó gia đình cậu suy sụp nặng nề. Lương tháng làm việc ở bệnh viện của mẹ cậu rất ít ỏi, chỉ đủ để mấy mẹ con sông dè xẻn qua ngày. Chiều tối Giáng sinh rồi mà cậu vẫn chẳng nghĩ ra một món quà cho mẹ vì cậu không có tiền.
Chùi những giọt nước mắt, Andy đứng dậy, đi xuống phố, nhìn từng ô cửa sổ rực rỡ của các cửa hàng. Trời bắt đầu tối. Bỗng nhiên Andy nhìn thấy một đồng xu nhỏ bóng loáng nằm dưới đất. Hẳn chưa có ai cảm thấy giàu có như Andy vào lúc này. Cậu mạnh dạn bước vào cửa hàng đầu tiên nhưng các nhân viên đều bảo cậu không thể mua gì với một đồng xu. Cậu bé đi ra, rồi nhìn thấy một cửa hàng hoa. Cậu bé đưa đồng xu ra và hỏi người chủ cửa hàng liệu cậu có thể mua một bông hoa làm quà Giáng sinh cho mẹ không. Ông bảo Andy đợi một lát.
Tiếng đóng cửa khi người khách cuối cùng đi ra làm Andy cảm thấy cô đơn và hoảng hốt. Bỗng người chủ cửa hàng lại đi ra. Trưóc mắt Andy là 12 bông hoa hồng đỏ, cuống dài, lá xanh cùng vói những bông hoa trắng, nhỏ li ti, được bọc thành một bó có dây nơ màu bạc. Tim Andy ngừng một nhịp khi ông chủ cửa hàng đặt bó hoa vào một chiếc hộp trắng và bảo: “Tất cả là một đồng xu, con trai”. Andy chậm chạp đặt đồng xu vào tay ông chủ cửa hàng. Cậu băn khoăn “Không thể là thật được, không ai bán cho cậu cái gì với một đồng xu đâu”, ông chủ cửa hàng giải thích ngay “May mắn là bác có mấy bông hoa bán với giá một đồng xu. Con trai có thích nó không?”. Lúc này thì Andy không ngần ngại nữa, ông chủ cửa hàng còn chúc cậu “Giáng sinh vui vẻ nhé con trai”,
Ông chủ cửa hàng quay vào trong nhà, nhìn qua cửa sổ và chớp chóp mắt để không cho nước mắt trào ra và nói với vợ: “Một điều thật lạ lùng đã xảy ra. Sáng nay, tôi có cảm giác như ai đang mách bảo tôi để sang bên cạnh 12 bông hoa hồng thật đẹp vì đó sẽ là một món quà đặc biệt. Tôi đã nghĩ mình tưởng tượng ra, nhưng tôi cứ để 12 bông hồng ra một chỗ. Và ngay lúc nãy, nhìn cậu bé vào cửa hàng muốn mua cho rnẹ chỉ với một đồng xu, tôi thấy tôi của nhiều năm về trước. Tôi đã là một đứa trẻ nghèo khổ không biết mua gì cho mẹ vào Giáng sinh. Khi nhìn thấy cậu bé tối nay, tôi biết ngưòi đã mách bảo tôi là ai”.
Tối Giáng sinh ấy, cả gia đình người chủ cửa hàng hoa và cả gia đình Andy nữa, không ai cảm thấy lạnh chút nào…
Theo Báo Hoa học trò
Xem thêm Luyện tả người tiếng việt 5
Related
Đề bài
Quan sát bức ảnh “Tàu thủy Phơn-tơn” em hãy cho biết:
1] Chiếc tàu thủy này có gì khác so với những chiếc buồm trước đây.
2] Hãy kể một câu chuyện về sự ra đời của tàu thủy Phơn-tơn dựa theo cốt truyện sau:
Phơn-tơn là kĩ sư người Mĩ, thiết kế chiếc tàu thủy đầu tiên chạy bằng động cơ hơi nước. Ông sang Pháp gặp Na-pô-lê-ông. Trở về Mĩ chế tạo chiếc tàu thủy mang tên ông. Chiếc tàu hạ thủy chạy được 240km. Phơn-tơn nhớ lại: “Tôi đã vượt qua tất cả thuyền chèo và thuyền buồm. Người ta có cảm tưởng rằng tất cả các thứ đó đều đứng im bỏ neo”.
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Lời giải chi tiết
1] Chiếc tàu thủy này có gì khác so với những chiếc buồm trước đây
- Tàu thủy Phơn-tơn chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên.
2] Một câu chuyện về sự ra đời của tàu thủy Phơn-tơn
Phơn-tơn là một kỹ sư và nhà phát minh Mỹ nổi tiếng là người phát triển các sản phẩm thương mại thành công đầu tiên của tàu thủy hơi nước.
Năm 1800, Phơn-tơn sang Pháp gặp Na-pô-lê-ông, giao cho để thiết kế tàu Nautilus, là tàu ngầm đầu tiên thực tế trong lịch sử.
Trở về Mĩ, ông đã chế tạo chiếc tàu thủy mang tên ông. Chiếc tàu hạ thủy chạy được 240km. Phơn-tơn nhớ lại: “Tôi đã vượt qua tất cả thuyền chèo và thuyền buồm. Người ta có cảm tưởng rằng tất cả các thứ đó đều đứng im bỏ neo”.
Loigiaihay.com
LÊ LỢI
Hồi ấy, giặc Minh sang xâm chiếm nước ta, đối đãi với dân ta vô cùng tàn ác. Không một ai là không nghiến răng chau mày. Bấy giờ có Lê Lợi nổi quân đánh bại lại chúng; nhưng trong lúc mới khởi nghĩa, quân ít lương thiếu, mấy lần bị giặc đánh đuổi, mỗi người chạy một nơi. Nhưng ông không ngã lòng nản chí. Ít lâu sau, được mọi nơi giúp của giúp người nên thanh thế lại dần nổi lên.
Một hôm, đội quân của Lê Lợi bị thua nặng. Một mình ông thoát được vòng vây chạy về một xóm kia. Nhưng một toán quân Minh đã phát hiện ra, đuổi theo rất gấp.Khi đi qua một lùm cây,ông bỗng thấy hai vợ chồng một ông lão đang be bờ bắt cá ở ruộng. Ông liền chạy xuống nói với ông lão:
- Cụ làm ơn cho tôi bắt cá ở đây với, lũ chó Ngô sắp tới bây giờ!
Ông lão cởi ngay chiếc áo đang mặc ném cho ông, và ra hiệu bảo ông cứ xuống mà bắt.
Lê Lợi vừa thò tay xuống bùn thì cả toán quân giặc đã sồng sộc chạy tới. Một đứa trong bọn nhìn quanh nhìn quất rồi dừng lại bên cạnh đám ruộng:
- Này lão kia có thấy Lê Lợi chạy qua đây không?
Ông lão lắc đầu:
- Từ khi chúng tôi tát cá ở đây chả có người nào chạy qua cả.
Trong lúc những tên giặc khác đang lục soát bờ bụi, thì Lê Lợi cũng ngẩng đầu lên nhìn theo. Ông lão quát:
- Thằng bé kia, mày không bắt đi để còn về ăn cơm, nhìn ngó cái gì?
Lê Lợi biết ý, lại cúi xuống bắt cá như cũ. Quân giặc đứng trên bờ tưởng người nhà ông lão nên không hỏi thêm gì nữa. Một chốc sau, chúng rút đi nơi khác.
Tối hôm ấy, ông lão đưa Lê Lợi về nhà mình. Một đám quân bị lạc chủ tướng lúc này cũng tìm được đến đây với Lê Lợi. Đây là một thôn ở gần núi, dân cư rất nghèo, thường ngày ăn uống rất kham khổ. Trong nhà ông lão có nuôi một con khỉ. Thấy không có gì đãi quân khởi nghĩa, mà đi mua bán thì sợ không giữ được kín tiếng, hai ông bà bàn nhau giết thịt con khỉ kho lên cho mọi người làm thức ăn, riêng Lê Lợi thì có thêm một đĩa cá chép vừa bắt được lúc chiều. Cơm dọn ra. Cả tướng lẫn quân vừa mệt vừa đói nên ăn rất ngon lành. Mờ sáng hôm sau trước khi từ giã, Lê Lợi nắm lấy tay ông lão, nói:
- Chúng tôi không bao giờ quên ơn lão. Sau này lúc nước nhà hưng phục, sẽ mong có dịp báo đền.
*
Lần thứ hai, Lê Lợi lại bị thua to, quân sĩ không chống nổi với lực lượng hùng hậu của giặc nên xiêu bạt mỗi người một nẻo. Lê Lợi một mình trốn về rừng già, có ba tên giặc đuổi theo sát nút. Qua một đoạn đường rẽ ông bỗng bắt gặp thây một cô gái bị giặc hãm hiếp và giết chết. Ông vẫn còn đủ thì giờ dừng lại khấn: -"Xin vong hồn nàng hãy cứu ta lúc này, ta sẽ vì nàng ra sức báo thù lúc khác".
Khấn đoạn lại chạy, nhưng bấy giờ nguy cấp quá, ông đành chui liều vào một bụi cây. Quân Minh đuổi theo đến khoảng đó thì dừng lại nhìn ngó quanh quất, chưa biết nên tìm ngả nào, chúng xuỵt chó đi sục sạo. Thấy con chó cắn vang ở phía bụi có Lê Lợi nấp, chúng liền lấy giáo thọc vào bụi, đâm phải đùi ông. Lê Lợi cắn răng để khỏi phải kêu lên, và trước khi ngọn giáo rút ra, ông vẫn không quên dùng vạt áo lau máu dính ở giáo.
Nhưng chó vẫn cứ nhằm bụi cây cắn inh ỏi. Lũ giặc tin chắc có người nấp trong đây; chung toan lao giáo vào một lần nữa, thì bỗng trong bụi nhảy vụt ra một con chồn. Chó thấy chồn lập tức đuổi theo cắn râm ran. Lũ giặc thấy vậy đánh chó và mắng: -"Chúng tao nuôi mày để săn người An-nam chứ có phải săn chồn đâu?". Và rồi chúng kéo nhau bỏ đi nơi khác. Nhờ thế Lê Lợi lại được thoát nạn.
*
Sau những ngày chiến đấu gian khổ, quân đội khởi nghĩa bắt đầu thu hết thắng lợi này đến thắng lợi khác, quân Minh cũng tiếp tục mất hết thành nọ đến thành kia. Cuối cùng bọn giặc phải bỏ giáp quy hàng. Lê Lợi lên ngôi vua ở Thăng Long. Nhưng ông chẳng bao giờ quên những người đã cứu giúp mình và nghĩa quân ngày trước. Ông mới sai đại thần mang một mâm vàng bạc về tận nhà hai ông bà già để tặng. Song bấy giờ cả hai vợ chồng đều đã chết cả. Ông bèn sai dựng một ngôi đền ở ngay trên nền nhà cũ. Hàng năm ông bắt các quan phải tới đây làm lễ quốc tế. Cỗ cúng rất đơn giản, chỉ có một đĩa xôi, một bát thịt khỉ và một đĩa cá chép nướng, đúng như lúc hai vợ chồng lão dọn cỗ cho nghĩa quân ăn.
Còn chỗ có thây cô gái chết, ông cũng sai lập một miếu thờ vì nghĩ rằng chỉ có hồn thiêng của nàng đã hóa làm chồn đánh lạc hướng bầy chó của giặc thì ngày ấy mình mới qua cơn hiểm nghèo. Không biết tên của nàng, ông sai gọi nàng là Hộ quốc phu nhân, nghĩa là bà phu nhân giúp nước. Người ta cũng gọi là Hồ Ly phu nhân.[1]
KHẢO DỊ
Người Nghệ-An có truyền thuyết Núi Phù Lê:
Ở một hòn núi thuộc huyện Hương Sơn [Hà Tĩnh] ngày ấy có một cây đa sống lâu đến tám, chín trăm năm, ruột rỗng thành lỗ. Bị giặc Minh đánh đuổi, Lê Lợi chui vào cái lỗ ấy ẩn nấp. Giặc xuỵt chó đi tìm. Đến cây đa, chó đánh hơi và sủa mạnh. Từ trong lỗ bỗng vụt nhảy ra một con chồn. Chó đuổi theo và giặc cũng theo chân chó, nhờ vậy Lê Lợi thoát nạn. Khi bước ra khỏi lỗ một quãng thì thấy có thây một đàn bà chết. Lê Lợi nghĩ rằng chính người đàn bà ấy đã hóa thành chồn để cứu mình, bèn bảo quân chôn cất. Và khi dẹp xong giặc nước, vua phong cây đa ấy là cây Phù Lê, núi cũng mang tên ấy. Người đàn bà được phong thần, sau dân lập đền thờ.[2]
Người Nghệ- an còn có một truyện khác cắt nghĩa nguồn gốc cái tên làng Cẩm-bào [nay thuộc xã Diễn- trường, Diễn-châu, Nghệ An]:
Khi đánh quân Minh, Lê Lợi có lần bị giặc đuổi, chạy qua đây. Lúc này có một người đang làm ngoài đồng. Người ấy bảo:-"Hãy cởi áo bào tôi cứu cho". Nói xong người ấy đổi áo cho Lê Lợi. Giặc đến thấy người mặc áo bào tưởng là người mà mình đang tìm bèn giết chết. Còn Lê Lợi thì lẩn vào trong xóm thoát được. Khi lên ngôi vua, ông sai đặt tên làng ấy là Cẩm-bào để nhớ ơn. Nay còn cái cầu gần ga Yên-lý mang tên ấy.[3]
[1] Theo Phạm Đình Hổ. Vũ trung tùy bút, đã dẫn.
[2] Theo Bản khai xã Thanh-tân. Cũng có người cho núi này sở dĩ mang tên Phù Lê là do công lao mẹ con bà Bạch Ngọc, hoàng hậu nhà Trần khai thác điền trang ở vùng Hương-sơn, giúp vua Lê nên có tên ấy.
[3][3] Theo lời kể của người Nghệ-an.