Lịch sử bóng đá World Cup

Khi bóng đá ngày càng phát triển và đạt tới tầm của… "ông vua" trong làng thể thao, người ta tất yếu nảy sinh nhu cầu tổ chức giải bóng đá có quy mô toàn thế giới. Trước đó, Thế vận hội được xem là nơi so tài của những đội bóng trên thế giới nhưng dù sao, nó cũng chỉ là một môn thể thao trong cả kỳ đại hội lớn.

Vì vậy, nó chưa thể tương xứng với tầm vóc, sự phát triển của bóng đá thế giới. Trong bối cảnh ấy, một nhóm quản lý bóng đá người Pháp, đứng đầu là Jules Rimet, đã khởi xướng ý tưởng về giải đấu quy tụ những đội tuyển mạnh trên thế giới.

Lịch sử bóng đá World Cup

Đội tuyển Uruguay vô địch World Cup 1930 (Ảnh: FIFA).

Ý tưởng này bắt đầu hình thành từ những năm 20 thế kỷ trước. Tới năm 1928, Đại hội FIFA tại Amsterdam đã đưa ra quyết định lịch sử với việc tiến hành Giải vô địch bóng đá thế giới đều đặn 4 năm một lần.

Kỳ World Cup đầu tiên diễn ra vào năm 1930 ở Uruguay. Tới nay, giải đấu này vẫn được tổ chức đều đặn 4 năm/lần. Trong lịch sử, nó chỉ tạm hoãn ở các năm 1942 và 1946 do ảnh hưởng của Thế chiến thứ 2.

Giải đấu năm 1930 tại Uruguay diễn ra từ ngày 13/7 đến ngày 30/7. Các đội bóng được chia làm 4 bảng thi đấu vòng tròn một lượt chọn đội nhất bảng tham dự bán kết. Kết quả vòng bảng, Argentina, Uruguay, Mỹ và Nam Tư (cũ) giành vé tham dự vòng bán kết.

Chức vô địch cuối cùng đã lọt vào tay đội bóng chủ nhà sau khi đánh bại đội bóng láng giềng Argentina với tỉ số 4-2 trên sân Centenario trong trận chung kết. Uruguay trở thành đội bóng đầu tiên vô địch World Cup.

Tuyển thủ Pháp Lucient Laurent đi vào lịch sử khi trở thành cầu thủ đầu tiên ghi bàn tại World Cup với bàn mở tỉ số ở phút 19 trong chiến thắng 4-1 trước Mexico. Trong khi đó, chân sút Guillermo Stabile trở thành Vua phá lưới đầu tiên ở World Cup với 8 lần lập công.

Thông tin khái quát về World Cup 1930:

Số đội tham dự:13

Thời gian diễn ra: Từ ngày 13/7 đến ngày 30/7

Số trận:18

Số bàn thắng :70 (trung bình 3.9 bàn/trận)

Khán giả đến sân: 590,549 lượt người (trung bình 32,808 lượt người/trận)

Vua phá lưới: Guillermo Stabile (8 bàn)

Lịch sử bóng đá World Cup

Bóng đá được hình thành và phát triển như thế nào? Bóng đá bắt nguồn từ đâu? Mặc dù yêu bóng đá nhưng không phải ai cũng biết câu trả lời. Vậy nên, hôm nay Wika Sports xin giới thiệu tới các bạn lịch sử hình thành phát triển của bóng đá thế giới.

Nội dung

  • Tổng quan về bóng đá
    • Bóng đá là gì?
    • Luật thi đấu
  • Lịch sử hình thành bóng đá thế giới
  • Các giải đấu chính 
    • Cấp quốc tế
    • Cấp quốc gia
  • Các loại hình bóng đá
    • Bóng đá mini
    • Futsal (bóng đá trong nhà)
    • Bóng đá bãi biển
    • Bóng đá đường phố 

Tổng quan về bóng đá

Bóng đá là gì?

Bóng đá (tên gọi khác: túc cầu, đá banh, đá bóng; tiếng Anh-Anh: Football, tiếng Anh-Mỹ: Soccer) là một môn thể thao đồng đội được chơi với quả bóng hình cầu giữa hai đội gồm 11 cầu thủ mỗi bên. Bóng đá được chơi trên một mặt sân hình chữ nhật được gọi là sân bóng đá với một khung thành ở mỗi đầu với mục tiêu là đá bóng vào lưới đối phương (ghi bàn). Đội nào có số lượt ghi bàn nhiều hơn sẽ giành chiến thắng.

Lịch sử bóng đá World Cup

Với khoảng hơn 250 triệu người chơi ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến nó trở thành môn thể thao phổ biến nhất (môn thể thao vua) trên thế giới. 

Luật thi đấu

Cầu thủ là tên gọi của các vận động viên tham gia chơi bóng, thủ môn là chỉ người bảo vệ khung thành. Trên sân đấu sử dụng một trái bóng hình cầu được gọi đơn giản là quả bóng đá. Mỗi đội gồm 11 cầu thủ, các cầu thủ (trừ thủ môn), được phép sử dụng bất cứ bộ phận nào trên cơ thể để chơi bóng trừ hai cánh tay và bàn tay của họ (tuy nhiên cầu thủ phải dùng tay để thực hiện việc ném biên).

Lịch sử bóng đá World Cup
Kích thước tiêu chuẩn sân bóng đá

Cầu thủ có thể chơi ở bất cứ vị trí nào và có thể đưa quả bóng theo bất cứ hướng nào trên sân, trừ trường hợp cầu thủ rơi vào thế việt vị thì không thể nhận bóng. Cầu thủ thường dùng chân để thực hiện các động tác kỹ thuật như rê bóng, dắt bóng, lừa bóng, chuyền bóng cho đồng đội, sút bóng, với mục đích chính là tìm cách đưa bóng vào khung thành đối phương và ngăn không cho đối phương đưa bóng vào khung thành đội nhà.

Lịch sử bóng đá World Cup
Trọng tài là người điều khiển trận đấu

Cầu thủ hai đội có thể va chạm nhau thông qua các pha tranh bóng, tắc bóng nhưng tuyệt đối không được phạm những lỗi ghi trong luật như chuồi bóng từ phía sau, đẩy người, tiểu xảo.

Điều khiển trận đấu là tổ trọng tài bao gồm một trọng tài chính và hai trọng tài biên, trọng tài chính sử dụng một chiếc còi cùng hai loại thẻ, thẻ vàng và thẻ đỏ, và có trách nhiệm bắt đầu, kết thúc hoặc tạm dừng trận đấu. Một trận đấu bóng đá thông thường có hai hiệp, mỗi hiệp 45 phút với khoảng thời gian 15 phút nghỉ giữa hai hiệp.

Cuối trận, đội nào đưa bóng vào khung thành đối phương nhiều hơn sẽ là đội giành chiến thắng, nếu hai đội có số lần đưa bóng vào khung thành đối phương như nhau, hoặc không đội nào làm được việc này thì trận đấu sẽ kết thúc với kết quả hòa.

Môn thể thao đá bóng hiện đại có thể được cho là bắt nguồn từ thời đại nhà Hán ở Trung Quốc với tên gọi là Cuju và đã được FIFA công nhận.

Lịch sử bóng đá World Cup
Bóng đá tại Trung Quốc thời nhà Hán

Mãi cho tới năm 1863 tại London (Anh) Hiệp hội bóng đá đầu tiên được thành lập (Hiệp hội bóng đá Anh – The Football Association, viết tắt là FA) sau nhiều nỗ lực để chuẩn hóa các hình thức khác nhau của trò chơi này. Bóng đá trở thành môn thể thao Olympic kể từ Thế vận hội Olympic mùa hè hiện đại thứ hai vào năm 1900.

Hiện nay cơ quan chịu tránh nhiệm quản lý và theo dõi luật bóng đá trên thế giới là Ủy ban bóng đá quốc tế (International Football Association Board, thường viết tắt là IFAB), được thành lập năm 1886 tại Manchester.

Giải thi đấu bóng đá đầu tiên, Cúp FA (FA Cup), được C. W. Alcock tổ chức lần đầu cho các câu lạc bộ bóng đá Anh vào năm 1872. Trận thi đấu bóng đá cấp quốc tế đầu tiên giữa đội tuyển Anh và Scotland cũng diễn ra vào năm 1872 tại Glasgow.

The Football League là giải đấu liên đoàn đầu tiên tại quê hương Anh, liên đoàn này được thành lập năm 1888 theo sáng kiến của giám đốc câu lạc bộ Aston Villa, ông William McGregor.

Cơ quan quản lý bóng đá thế giới, FIFA (Fédération Internationale de Football Association, Liên đoàn bóng đá quốc tế) được thành lập vào năm 1904 tại Paris với chủ tịch đầu tiên là ông Robert Guérin, một người Pháp, ngay từ khi thành lập FIFA đã tuyên bố sử dụng và tôn trọng bộ luật bóng đá do FA đưa ra.

Từ năm 1913, cơ quan theo dõi luật bóng đá IFAB bắt đầu bổ sung các thành viên là đại diện của FIFA. Hiện nay ban điều hành của IFAB bao gồm 4 đại diện của FIFA và 4 đại diện đến từ các liên đoàn khai sinh luật bóng đá là Anh, Scotland, Ireland và xứ Wales.

Tính cho đến năm 2008, FIFA có 208 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ có đại diện là thành viên, nhiều hơn Ủy ban Olympic Quốc tế 3 thành viên và nhiều hơn Liên Hợp Quốc 16 thành viên. 

Lịch sử bóng đá World Cup
Bản đồ phân bố mức độ phổ biến của bóng đá

Các giải đấu chính 

Cấp quốc tế

World Cup là giải đấu cấp quốc tế lớn nhất thế giới, được tổ chức 4 năm một lần với vòng loại có sự tham gia của trên 190 quốc gia thành viên FIFA và vòng chung kết có 32 đội (trước năm 1982 là 16 đội, trước 1998 là 24 đội).

Lịch sử bóng đá World Cup
World Cup 2022 lần đầu đầu tiên trong lịch sử Việt Nam góp mặt ở vòng loại thứ 3

Giải được tổ chức lần đầu tiên năm 1930 và đến nay đã trở thành giải thi đấu thể thao được nhiều người theo dõi nhất trên khắp thế giới, vượt qua cả Thế vận hội. Trong chương trình Thế vận hội Mùa hè cũng có hạng mục thi đấu của môn bóng đá kể từ năm 1900 (trừ Thế vận hội Mùa hè 1932 tổ chức tại Los Angeles).

Ngoài World Cup thì ở cấp quốc tế còn có các giải đấu do các liên đoàn châu lục tổ chức như:

– Giải vô địch bóng đá châu Âu của UEFA

– Cúp bóng đá Nam Mỹ của CONMEBOL

– Cúp bóng đá châu Phi của CAF

– Cúp bóng đá châu Á của AFC

– Cúp bóng đá Bắc, Trung Mỹ và Caribe của CONCACAF 

– Cúp bóng đá châu Đại Dương của OFC

Các nhà vô địch của các giải đấu cấp châu lục cùng với đương kim vô địch World Cup sẽ gặp nhau tại Cúp Liên đoàn các châu lục, đây là giải đấu khởi động cho World Cup và được FIFA tổ chức trước World Cup 1 năm.

Các câu lạc bộ bóng đá của từng châu lục cũng có các giải đấu riêng trong đó đáng chú ý nhất là UEFA Champions League ở châu Âu và Copa Libertadores de América ở Nam Mỹ.

Các câu lạc bộ vô địch giải đấu cấp châu lục sẽ gặp nhau trong Giải vô địch bóng đá thế giới các câu lạc bộ do FIFA tổ chức.

Cấp quốc gia

Tại cấp quốc gia cơ quan điều hành bóng đá sẽ tổ chức các giải đấu liên đoàn cấp câu lạc bộ thành thành hai lượt đi và về theo đó các câu lạc bộ trong cùng hạng sẽ gặp nhau 2 lần. Các đội đứng đầu giải đấu liên đoàn hạng cao nhất của mỗi quốc gia sẽ tham dự các giải đấu cấp châu lục.

Bên cạnh các giải đấu liên đoàn có phân chia thứ hạng, thông thường mỗi quốc gia còn có một giải cúp theo thể thức đấu loại trực tiếp dành cho câu lạc bộ thuộc tất cả các hạng.

Các loại hình bóng đá

Bóng đá mini

Bóng đá mini (hay bóng đá phủi) là một dạng bóng đá không chuyên (nghiệp dư, phong trào) dành cho mọi lứa tuổi, mọi giới tính, mọi thành phần,…. chỉ cần có đam mê bóng đá là có thể chơi được.

Thông thường, mỗi trận đấu phải có 2 đội, mỗi đội từ 5 đến 7 cầu thủ bao gồm cả thủ môn. Với bóng đá mini thì mặt sân nhỏ hơn, khung thành nhỏ hơn, thời lượng trận đấu giảm, chơi được trong nhà hoặc ngoài trời trên sân cỏ nhân tạo.

Futsal (bóng đá trong nhà)

Futsal là môn thể thao ra đời năm 1930 tại Urugauy, tương tự bóng đá nhưng các trận đấu được diễn ra trong nhà với một số luật lệ được thay đổi cho phù hợp như: sân và bóng nhỏ hơn, các cầu thủ đi giày đế bằng thay vì giày đinh như trên sân cỏ.

FIFA cũng là tổ chức điều hành Giải vô địch bóng đá trong nhà thế giới. Các đội tuyển quốc gia có truyền thống ở môn thể thao này có thể kể tới Tây Ban Nha, Ý, Argentina và Brasil. Ở châu Á thì Iran và Nhật Bản là hai quốc gia mạnh nhất và độc chiếm toàn bộ chức vô địch của giải AFC Futsal Championship.

Bóng đá bãi biển

Bóng đá bãi biển (Beach Soccer) là môn bóng đá chơi trên bãi cát, thông thường là bãi biển. Các trận đấu bóng đá bãi biển có 2 đội, mỗi đội 5 người với quyền thay người không hạn chế. Các cầu thủ chơi trên một sân nhỏ kích thước 28×37 m trong 3 hiệp, mỗi hiệp 12 phút. Giải vô địch thế giới môn bóng đá bãi biển được FIFA tổ chức từ năm 1995. Trong môn thể thao này, đội tuyển thống trị nhiều năm qua là đội bóng đá bãi biển Brazil, đội này đã 12 lần vô địch thế giới kể từ năm 1995, thành tích vượt xa so với 2 đội đứng tiếp theo là Bồ Đào Nha và Pháp (cùng 1 lần vô địch thế giới).

Bóng đá đường phố 

Thường diễn ra dưới hình thức tự phát không cố định, thiếu thốn điều kiện thi đấu.

Trên đây Wika Sports vừa chia sẻ tới quý bạn đọc mê bóng đá một cái nhìn toàn cảnh về môn thể thao vua này. Hy vòng bài viết mang lại nhiều điều hữu ích!