Câu hỏi: Phân tích tác động của dãy Trường Sơn Bắc đến địa hình, khí hậu, sông ngòi của vùng Bắc Trung Bộ?
Lời giải:
1] Tác động của dãy Trường Sơn Bắc đến địa hình, khí hậu, sông ngòi Bắc Trung Bộ.
Dãy Trường Sơn Bắc chạy liên tục dọc phía Tây vùng Bắc Trung Bộ từ phía nam sông Cả đến dãy Bạch Mã theo hướng Tây Bắc - Đông Nam.
Nó tác động mạnh đến các yếu tố tự nhiên của vùng.
a, Địa hình
Góp phần hình thành các dạng địa hình của vùng: đồng bằng, ven biển.
Quy định hướng địa hình: Tây Bắc- Đông Nam.
Chạy sát biển kết hợp các dãy núi đâm ngang: Đồng bằng nhỏ, hẹp ngang, bị chia cắt manh mún.
b, Khí hậu
Kết hợp với hoàn lưu khí quyển, bức xạ Mặt Trời tạo nên sự khác biệt trên nền khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm
Vào mùa hè, dãy Trường Sơn Bắc tạo thành bức chắn địa hình ngăn ẩm do gió mùa Tây Nam đem tới tạo hiệu ứng phơn, thời tiết khô nóng.
Vào mùa đông, kết hợp các dãy núi đâm ngang đón gió mùa Đông Bắc, hội tụ, bão gây mưa lớn vào mùa đông.
Phân hóa khí hậu theo đai cao.
c, Sông ngòi
Dãy Trường Sơn Bắc là nhân tố quan trọng ảnh hưởng tới đặc điểm sông ngòi của vùng, đặc biệt là chiều dài, diện tích lưu vực, hướng chảy và tốc độ dòng chảy. [0,25đ]
Núi chạy sát biển: sông ngắn, dốc, chuyển tiếp nhanh từ miền núi – đồng bằng – ra biển, hàm lượng phù sa ít.
Hướng núi Tây Bắc – Đông Nam làm cho hướng sông hầu hết là hướng Tây – Đông. [0,25đ] Kết hợp với khí hậu, nhịp điệu mùa của sông trùng với mùa khí hậu, lưu lượng và tốc độ dòng chảy lớn vào mùa mưa
Những khó khăn
Vùng núi nhiều tiềm năng nhưng khó khai thác.
Bắc Trung Bộ gánh chịu hầu hết các loại thiên tai của nước ta:
Hạn hán vào mùa khô: thiếu nước tưới tiêu, sinh hoạt
Lượng mưa lớn nhưng tập trung vào mưa: lũ lụt.
Thiên tai khác: lở đất, cháy rừng, động đất,..
1. Các đồng bằng nhỏ hẹp với nhiều cồn cát ven biển
– Các đồng bằng nhỏ, hẹp cách nhu bởi các dãy núi lan ra sát biển.
– Ven biển có cồn cát, phi lao được trồng để ngăn gió di chuyển các cồn cát vào sâu trong đất liền.
– Vùng trũng thấp cửa sông, có doi cát dài chắn phía biển tạo nên các đầm, phá.
Hinh 1. Lược đồ dải đồng bằng Duyên hải miền Trung
2. Khí hậu có sự khác biệt giữa khu vực phía bắc và phía nam
– Dãy núi Bạch Mã [giữa Huế và Đà Nẵng] là nơi ngăn cách [bức chắn địa hình] gió mùa đông không lạnh xuống phía nam.
– Vào mùa hạ ít mưa, không khí khô, nóng.
– Vào cuối năm thường có mưa lớn và bão, gây ra nhiều thiệt hại về người và của.
TRẢ LỜI CÂU HỎI LIÊN QUAN
? [trang 135 SGK Địa lý 4] Quan sát hình 1 [trang 135 SGK Địa lý 4], em hãy đọc tên các đồng bằng duyên hải miền Trung theo thứ tự từ Bắc vào Nam.
Tên các đồng bằng duyên hải miền Trung theo thứ tự từ Bắc vào Nam là ĐB. Thanh-Nghệ-Tĩnh, ĐB. Bình-Trị-Thiên, ĐB. Nam-Ngãi, ĐB. Bình Phú-Khánh Hòa, ĐB. Ninh Thuận-Bình Thuận.
? [trang 136 SGK Địa lý 4] Quan sát hình 2 [trang 136 SGK Địa lý 4], đọc tên các đầm, phá ở Thừa Thiên – Huế.
Hinh 2. Lược đồ đầm, phá ở Thừa Thiên-Huế
Tên các đầm, phá ở Thừa Thiên – Huế là phá Tam Giang, đầm Cầu Hai.
? [trang 136 SGK Địa lý 4] Dựa vào hình 1 [trang 135 SGK Địa lý 4], em hãy:
+ Chỉ dãy núi Bạch Mã, đèo Hải Vân.
+ Đọc tên hai thành phố ở phía bắc và phía nam dãy núi Bạch Mã.
+ Các em dựa vào Lược đồ dải đồng bằng duyên hải miền Trung để chỉ dãy núi Bạch Mã, đèo Hải Vân.
+ Tên hai thành phố ở hai phía dãy núi Bạch Mã là Huế [phía Bắc] và Đà Nẵng [phía Nam].
? [trang 136 SGK Địa lý 4] Quan sát hình 4 [trang 137 SGK Địa lý 4], mô tả đoạn đường vượt núi trên đèo Hải Vân.
Mô tả đoạn đường vượt núi trên đèo Hải Vân: Nằm trên sườn núi, đường uốn lượn quanh co, bên trái là sườn núi cao chênh vênh, bên phải là sườn núi dốc xuống biển.
? [trang 137 SGK Địa lý 4] Dựa vào hình 1 [trang 135 SGK Địa lý 4], em hãy kể tên các đồng bằng duyên hải miền Trung theo thứ tự từ Nam ra Bắc.
Tên các đồng bằng duyên hải miền Trung theo thứ tự từ Nam ra Bắc là ĐB. Ninh Thuận-Bình Thuận, ĐB. Bình Phú-Khánh Hòa, ĐB. Nam-Ngãi, ĐB. Bình-Trị-Thiên, ĐB. Thanh-Nghệ-Tĩnh.
? [trang 137 SGK Địa lý 4] Ghi vào vở rồi đánh dấu ý em cho là đúng nhất: Đồng bằng duyên hải miền Trung nhỏ hẹp vì:
+ Đồng bằng nằm ở ven biển.
+ Đồng bằng có nhiều cồn cát.
+ Đồng bằng có nhiều đầm, phá.
+ Núi lan ra sát biển.
? [trang 137 SGK Địa lý 4] Nêu đặc điểm của khí hậu vùng đồng bằng duyên hải miền Trung.
Đặc điểm của khí hậu vùng đồng bằng duyên hải miền Trung là có sự khác biệt giữa khu vực phía bắc và phía nam:
– Dãy núi Bạch Mã [giữa Huế và Đà Nẵng] là nơi ngăn cách [bức chắn địa hình] gió mùa đông không lạnh xuống phía nam.
– Vào mùa hạ ít mưa, không khí khô, nóng.
– Vào cuối năm thường có mưa lớn và bão, gây ra nhiều thiệt hại về người và của.
Xem thêm về Dải đồng bằng Duyên hải miền Trung tại đây!
3. Đọc đoạn hội thoại và trả lời câu hỏi
- Chỉ dãy núi Bạch Mã và hai thành phố Huế và Đà Nẵng ở trên lược đồ hình 1.
- Vì sao duyên hải miền Trung khí hậu có sự khác biệt giữa khu vực phía Bắc và phía Nam?
- Nêu những khó khăn do thiên nhiên gây ra cho người dân vùng đồng bằng duyên hải miền Trung
- Em và bạn trong lơp đã làm gì để chia sẻ với người dân miền Trung về những khó khăn do thiên tai gây ra?
- Quan sát hình 4, 5 và nhân xét trang phục người phụ nữ Chăm và phụ nữ Kinh?
- Dãy núi Bạch Mã và hai thành phố Huế và Đà Nẵng ở trên lược đồ hình 1
- Duyên hải miền Trung khí hậu có sự khác biệt giữa khu vực phía Bắc và phía Nam vì: dãy núi Bạch Mã kéo dài ra đến biển tạo thành bức tường chắn gió mùa Đông Bắc thổi đến, làm cho từ phía Nam của dãy núi này không có mùa đông lạnh.
- Những khó khăn do thiên nhiên gây ra cho người dân vùng đồng bằng duyên hải miền Trung là:
- Mùa hạ, ít mưa, đồng ruộng nứt nẻ, sông hồ cạn nước.
- Mùa mưa, lũ lụt, bão gây thiệt hại về người và của.
- Để chia sẻ với người dân miền Trung về những khó khăn do thiên tai gây ra, em và các bạn đã dành tiền ăn sáng quyên góp ủng hộ người dân, tặng sách vở và quần áo cho các bạn nhỏ vùng lũ....
- Nhân xét trang phục người phụ nữ Chăm và phụ nữ Kinh:
- Trang phục phụ nữ Chăm: chiếc váy dài, ở giữa có đai lưng màu đỏ, trên đầu đội một chiếc khăn lớn.
- Trang phụ phụ nữ Kinh: chiếc áo dài tím, tay cầm nón lá đội đầu.
=> Trang phục của phụ nữ Chăm và Kinh đều rất đẹp, mỗi bộ trang phục có vẻ đẹp riêng
Dãy núi Bạch Mã có ảnh hưởng rất lớn đến khí hậu của vùng đồng bằng duyên hải miền Trung, ngăn cách 2 miền Nam, Bắc. Vào mùa hè không nhiều mưa, không khí khô, nóng. Vào thời điểm cuối năm thường có mưa bão lớn, gây ra những thiệt hại về người và của.