Nếu bạn Ä‘ang phải cách ly tại nhà theo diện F0, F1, đừng quên dinh dưỡng là má»™t trong những yếu tố quan trá»ng giúp bạn có thêm cÆ¡ há»™i vượt qua căn bệnh nà y. Dinh dưỡng giúp há»— trợ và cải thiện “hà ng rà o†bảo vệ cÆ¡ thể nhÆ° tế bà o miá»…n dịch, các kháng thể, da, niêm mạc hô hấp, niêm mạc dạ dà y,…
Trên thá»±c tế, các bệnh nhân suy dinh dưỡng Ä‘á»u bị suy giảm tế bà o miá»…n dịch CD4 và CD8, Ä‘iá»u đó sẽ là bất lợi lá»›n khi bệnh nhân phải đối phó vá»›i bệnh viêm Ä‘Æ°á»ng hô hấp cấp do SAR-CoV-2. NhÆ° váºy, để có sức khá»e vượt qua căn bệnh COVID-19 hay phòng tránh nó, bạn cần có má»™t chế Ä‘á»™ dinh dưỡng hợp lý và phù hợp cho từng đối tượng [theo lứa tuổi, theo tình trạng bệnh Ä‘ang mắc].
Theo BS.CKII Nguyá»…n Viết Quỳnh ThÆ° [Trưởng khoa Dinh dưỡng & Tiết chế – Bệnh viện FV], má»™t chế Ä‘á»™ dinh dưỡng hợp lý sẽ cần 05 yếu tố:
- Ä‚n đủ 3 bữa chÃnh [có thể thêm 1 – 3 bữa phụ],
- Ăn đa dạng thực phẩm để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng,
- Uống đủ nÆ°á»›c sạch theo nhu cầu cÆ¡ thể [ từ 2 – 2,5 lÃt], uống từ từ, từng ngụm nhá», ngà y cả khi không khát, nên uống nhiá»u nÆ°á»›c hoa quả và không uống nÆ°á»›c ngá»t thay nÆ°á»›c lá»c,
- Hạn chế rượu bia
- Cuối cùng là tham khảo ý kiến bác sÄ© nếu bạn Ä‘ang mắc các bệnh mạn tÃnh [tiểu Ä‘Æ°á»ng, cao huyết áp, mỡ máu xấu,…].
NgÆ°á»i bệnh và cả ngÆ°á»i phòng bệnh cần bổ sung các chất giúp tăng cÆ°á»ng hệ miá»…n dịch, ăn đủ số lượng thá»±c phẩm theo tháp dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng, Bá»™ Y tế đã ban hà nh, cụ thể nhÆ° sau:
Chất dinh dưỡng | Công dụng | Nguồn thực phẩm |
Protein [hay còn gá»i là chất đạm]. | Thà nh phần ná»n tảng cấu tạo nên các tế bà o miá»…n dịch và các kháng thể, tham gia các phản ứng miá»…n dịch của cÆ¡ thể. | Cần ăn phối hợp cả thá»±c phẩm già u đạm Ä‘á»™ng váºt [nhÆ° các loại cá, thịt gà , thịt bò, trứng, sữa…] và đạm thá»±c váºt [từ các loại Ä‘áºu, đỗ…]. |
Vitamin A và Beta-carotene: | Duy trì sá»± toà n vẹn của niêm mạc Ä‘Æ°á»ng hô hấp và tiêu hóa, tạo kháng thể trên bá» mặt niêm mạc. | Gan Ä‘á»™ng váºt, lòng Ä‘á» trứng. Vitamin A dÆ°á»›i dạng Beta-caroten nhÆ°: Ä‘u đủ, cà rốt, khoai lang, bà ngô, cam, xoà i, gấc, bông cải xanh, rau cải bó xôi… |
Vitamin C | Tăng cÆ°á»ng miá»…n dịch, chống các chất gây oxy hóa. | Hoa quả, trái cây và rau tÆ°Æ¡i nhÆ°: cam, quýt, bưởi, ổi, Ä‘u đủ, xoà i, táo, nho, kiwi, cà chua, súp lÆ¡, củ cải, rau ngót, á»›t chuông, rau chân vịt… |
Vitamin D | Há»— trợ hệ thống miá»…n dịch, tiêu hóa, tuần hoà n và thần kinh. | Bố trà cách ly ở khu vá»±c thông thoáng, nên có khu vá»±c riêng/ lô gia có ánh nắng mặt trá»i hoặc phòng riêng có cá»a sổ, để bệnh nhân có thể tiếp xúc vá»›i ánh nắng 15-30 phút má»—i ngà y. Có thể tăng cÆ°á»ng các thá»±c phẩm già u vitamin D nhÆ° gan cá, lòng Ä‘á» trứng, cá và các thá»±c phẩm được bổ sung vitamin D [các loại sữa, ngÅ© cốc]… |
Vitamin E | Thúc đẩy sá»± phát triển của các cÆ¡ quan miá»…n dịch. | Các loại hạt nhÆ° hạt hÆ°á»›ng dÆ°Æ¡ng, các sản phẩm từ Ä‘áºu nà nh, lúa mì, giá Ä‘á»—, rau mầm, rau chân vịt… |
Selen | Chất chống oxy hóa mạnh, giúp tăng cÆ°á»ng khả năng chống nhiá»…m trùng cho cÆ¡ thể. | Gạo lức, gạo láºt nảy mầm, gạo mầm, cá, tôm, rong biển… |
Sắt và kẽm | Giúp duy trì hoạt Ä‘á»™ng bình thÆ°á»ng của hệ thống miá»…n dịch. | Các loại thịt gia cầm [gà …] và các loại Ä‘á»™ng váºt có vá» và hải sản nhÆ°: hà u, cua, sò… Gan Ä‘á»™ng váºt và thịt nạc cÅ©ng rất già u sắt dá»… hấp thu. |
Omega 3 | Chống viêm và cải thiện hệ miá»…n dịch. | Dầu cá, dầu gan cá, cá mòi, cá hồi, cá basa, cá bÆ¡n, cá trÃch, cá ngừ, hà u và má»™t số loại hạt… |
Flavonoid | Tăng khả năng chống oxy hóa và tăng cÆ°á»ng miá»…n dịch của cÆ¡ thể. | Các loại rau gia vị nhÆ°: húng, tÃa tô, súp lÆ¡ xanh, cải xanh, táo, trà xanh, gừng, tá»i,nghệ, các loại rau lá mà u xanh. |
Các loại vi sinh váºt sống có lợi cho sức khá»e [Probiotic] | Há»— trợ tăng cÆ°á»ng hệ miá»…n dịch của cÆ¡ thể. | Phô mai, Ä‘áºu tÆ°Æ¡ng lên men [miso, natto]… |
Má»™t vấn Ä‘á» quan trá»ng khác là đảm bảo an toà n thá»±c phẩm trong suốt thá»i gian cách ly tại nhà và cả mùa dịch. Cần chá»n nguồn thá»±c phẩm rõ nguồn gốc, nuôi trồng xa khu vá»±c chứa chất thải. Bên cạnh đó, nên tÃnh toán lượng thá»±c phẩm sá» dụng để hạn chế việc Ä‘i lại mua thá»±c phẩm nhiá»u lần. Trong sÆ¡ chế và chế biến, phải chú ý vệ sinh tay, nên sá» dụng trang phục bảo há»™ [khẩu trang, găng tay], vệ sinh cẩn tháºn dụng cụ nấu ăn và ăn uống.
Äối vá»›i bệnh nhân mắc COVID-19 xuất hiện các triệu chứng mất khứu giác, vị giác, biếng ăn, hay các bệnh nhân Ä‘ang mắc các bệnh mạn tÃnh, thì vấn Ä‘á» bổ sung dinh dưỡng cần đặc biệt chú ý. Lúc nà y bạn nên há»i ý kiến của các bác sÄ© dinh dưỡng để nháºn được những hÆ°á»›ng dẫn bổ trợ cụ thể, chỉ định thá»±c phẩm thay thế, viên uống bổ sung hay cách cung cấp chất dinh dưỡng bằng má»™t số phÆ°Æ¡ng pháp phù hợp hÆ¡n. Äiá»u quan trá»ng là giúp bệnh nhân luôn đảm bảo thể trạng và cải thiện hệ thống miá»…n dịch để vượt qua dịch bệnh.
Hiện nay, bạn có thể đặt lịch thăm khám vá»›i các bác sÄ© Khoa Dinh dưỡng & Tiết chế – Bệnh viện FV, thông qua số Ä‘iện thoại [028] 5411 3333, máy nhánh 1419 và dịch vụ khám bệnh từ xa. Các bác sÄ© sẽ tÆ° vấn dinh dưỡng, chỉ định bổ sung dinh dưỡng, thá»±c phẩm chức năng, há»— trợ xây dá»±ng khẩu phần ăn phù hợp vá»›i từng thể trạng bệnh nhân trong trÆ°á»ng hợp bệnh nhân bị mất vị giác, suy kiệt, hay mắc bệnh ná»n… Bên cạnh đó, Bếp ăn FV cÅ©ng sẽ giúp chuẩn bị các phần ăn Ä‘iá»u trị nà y theo yêu cầu từ bác sÄ© dinh dưỡng và chuyển đến táºn nhà cho bệnh nhân.
Những ngày gần đây số ca mắc mới COVID-19 liên tục gia tăng trên cả nước. Ngoài việc điều trị tại nhà, F0 cần một chế độ dinh dưỡng hợp lý để mau hồi phục.
COVID-19 có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn ở những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, người lớn tuổi và những người mắc các bệnh lâu dài như đái tháo đường, ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và bệnh tim mạch.
Dinh dưỡng hợp lý và đủ nước là điều quan trọng để giải quyết căn bệnh này và giúp kiểm soát các triệu chứng. Một chế độ ăn uống cân bằng có thể tối ưu hóa chức năng của hệ thống miễn dịch, cải thiện sự trao đổi chất và có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của các triệu chứng mạn tính liên quan đến COVID-19.
Nên tuân thủ một chế độ ăn kiêng với nhiều thực phẩm tươi sống và chưa qua chế biến hàng ngày để cung cấp cho cơ thể các vitamin, khoáng chất, chất xơ, protein và chất chống oxy hóa cần thiết. Một chế độ ăn uống phù hợp sẽ đảm bảo rằng cơ thể ở trạng thái thích hợp để đánh bại virus.
Một số thay đổi trong thói quen hàng ngày của bạn có thể giúp phục hồi tốt bao gồm:
1. Chế độ ăn giàu protein
F0 nên ăn gì để đủ protein?
Bệnh nhân mắc COVID-19 cần cung cấp đủ lượng protein để ngăn ngừa mất cơ và duy trì các chức năng trao đổi chất. Mất cơ có thể dẫn đến suy nhược, mệt mỏi và không thể thực hiện các hoạt động hàng ngày. Thiếu hụt protein cũng có liên quan đến chức năng hệ thống miễn dịch bị suy giảm và có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng và dẫn đến thời gian phục hồi kéo dài.
Cố gắng bao gồm một phần thực phẩm giàu protein trong mỗi bữa ăn. Người ăn chay có thể bao gồm 2-3 phần ăn/ngày gồm đậu, đậu nành, sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại hạt và hạt. Những người không ăn chay có thể bao gồm tất cả những thứ này cùng với thịt nạc như trứng, gà và cá trong chế độ ăn uống của họ.
2. Bổ sung chất béo lành mạnh
Giảm ăn quá nhiều chất béo và chọn các phương pháp nấu ăn cần ít hoặc không có chất béo, chẳng hạn như hấp, nướng hoặc áp chảo thay vì chiên thực phẩm. Chọn thực phẩm có chứa nguồn chất béo không bão hòa lành mạnh, như cá và các loại hạt.
Để hạn chế chất béo bão hòa, hãy cắt giảm chất béo dư thừa từ thịt và gia cầm và chọn các loại không da. Giảm lượng tiêu thụ đối với các loại thực phẩm như thịt đỏ và thịt béo, bơ và các sản phẩm từ sữa đầy đủ chất béo, dầu cọ và mỡ lợn. Tránh tiêu thụ chất béo chuyển hóa trong bữa ăn của bạn càng nhiều càng tốt.
3. Nên ăn nhiều trái cây và rau
Vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa có trong trái cây và rau củ nhiều màu sắc giúp phục hồi nhanh chóng. Cố gắng bao gồm ít nhất 5-6 phần trái cây và rau quả trong bữa ăn hàng ngày. Bạn có thể thêm trái cây vào sữa lắc hoặc sinh tố của mình và ăn các loại rau theo mùa ở các dạng như nấu chín, áp chảo, hấp hoặc luộc.
4. Bổ sung men vi sinh probiotics
Nghiên cứu gần đây cho thấy men vi sinh có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Các vi khuẩn lành mạnh có trong men vi sinh sẽ giúp đường ruột và đường ruột chống lại vi trùng gây bệnh. Sữa chua, kefir, dưa chua, kim chi và kombucha chứa nhiều men vi sinh.
Probiotics hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn tốt, đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng lượng vi khuẩn tốt trong cơ thể bạn và được lưu trữ trong ruột. Những vi khuẩn lành mạnh này giúp cân bằng tiêu hóa, miễn dịch và trao đổi chất của bạn.
5. Vitamin C – “siêu chiến binh”
Vitamin C bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm trùng bằng cách kích thích sự hình thành các kháng thể và tăng cường khả năng miễn dịch. Là một chất chống oxy hóa, vitamin C chống lại các gốc tự do có trong cơ thể.
Bổ sung nhiều vitamin C hơn trong chế độ ăn uống của bạn với các loại trái cây họ cam quýt như cam, bưởi và quýt, hoặc ớt chuông đỏ, đu đủ, dâu tây, cà chua, ổi, bông cải xanh và ớt.
6. Tăng cường thực phẩm giàu kẽm
Bổ sung đủ kẽm rất quan trọng cho sự phát triển và chức năng của hệ thống miễn dịch và có thể giúp vết thương mau lành. Kẽm có thể được tìm thấy trong thịt nạc, thịt gia cầm, hải sản, sữa, các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt, đậu và các loại hạt.
7. Đừng quên các món ăn chứa selen
Trứng chứa selen, một chất chống oxy hóa mạnh đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe của tế bào. Các nguồn khác bao gồm hải sản, quả hạch Brazil, hạt bí ngô, ngũ cốc và các sản phẩm từ sữa.
8. Uống đủ lượng nước cần thiết
Giữ đủ nước với nước và chất lỏng trong là rất quan trọng, ngay cả khi bạn không cảm thấy khát để bù đắp lượng chất lỏng bị mất và chất bài tiết loãng ở đường hô hấp. Nếu dịch tiết đường hô hấp không được làm loãng có thể dẫn đến viêm phổi. Uống từng ngụm nước, và cũng có thể thử nước pha với trái cây, bạc hà, chanh để có hương vị ngon hơn.
Thêm nước hoa quả pha loãng, súp trong, mứt, sinh tố để đáp ứng yêu cầu về calo và nước. Tránh uống quá nhiều trà/cà phê vì caffeine có xu hướng làm tăng nhịp tim và mất nước.
9. Tăng cường miễn dịch bằng một số thảo dược quen thuộc
Rất nhiều loại thảo mộc và gia vị có thể được sử dụng trong giai đoạn này do chúng có khả năng chống viêm, chống oxy hóa và kháng virus.
Các loại gia vị như đinh hương, quế, gừng khô và tiêu đen để tăng cường khả năng miễn dịch.
Sữa nghệ với hạt tiêu đen – được gợi ý do đặc tính chống viêm và miễn dịch của nó.
Các loại thảo mộc – như bạc hà, húng quế được chế biến thành trà giúp chống oxy hóa, cải thiện vị giác, tiêu hóa và miễn dịch.
Dinh dưỡng hợp lý rất quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là trong những thời điểm mà hệ thống miễn dịch cần nhiều năng lượng. Việc tiếp cận hạn chế với thực phẩm tươi có thể ảnh hưởng đến nỗ lực của chúng ta để tiếp tục ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và đa dạng.
Hãy nhớ rằng các mẹo và kế hoạch ăn kiêng nói trên không phải là phương pháp chữa trị hoặc phương pháp khắc phục bệnh, mà là một cách để tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn để góp phần chống lại nhiễm trùng.ThS. BS Nguyễn Văn Tiến – Viện Dinh dưỡng Quốc gia.
Bệnh nhân COVID-19 không có triệu chứng hay F0 có triệu chứng, F0 kèm theo có bệnh lý nền cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng chuyên biệt theo từng đối tượng giúp tăng cường sức đề kháng, mau chóng phục hồi, đề phòng cơ thể suy kiệt dẫn tới suy dinh dưỡng, thậm chí có thể tử vong.
Nguồn: Suckhoedoisong.vn