Vì sao goi ha duong huyet
|
Hạ đường huyết là bệnh rất hay gặp, nhất là ở phụ nữ, đa phần mọi người đều cho rằng đó là do bị thiếu máu. Tuy nhiên ít người biết rằng chứng hạ đường huyết còn có nguyên nhân do bệnh lý. Triệu chứng của bệnh hạ đường huyết thường là vã mồ hôi, hạ huyết áp, tim đập nhanh, nặng sẽ dẫn đến hôn mê.... Khi bị hạ đường huyết người bệnh thường có cảm giác đói lả, rã rời, mệt mỏi. Các xét nghiệm lâm sàng chỉ ra người bệnh bị chứng hạ đường huyết khi đường trong huyết tương máu nhỏ hơn 0,5g/l hoặc 2,8mmol/l.
 Dưới đây là một số nguyên nhân có thể dẫn đến chứng hạ đường huyết: Hạ đường huyết do thuốc: Một số loại thuốc dùng để điều trị hoặc phối hợp trong điều trị bệnh tiểu đường có thể gây ra chứng hạ đường huyết. Do tiêm insulin : Người đang điều trị bệnh tiểu đường, hạ đường huyết xuất hiện 1-2 giờ sau khi tiêm insulin. Đây là một trong những tai biến ở người bệnh tiểu đường khi không kiểm soát tốt lượng đường huyết trong máu dẫn đến việc sử dụng insulin quá mức cần thiết làm đường huyết hạ đột ngột. Ngoài ra ở người bệnh mang trong mình các khối u, bệnh tự miễn hay những rối loạn của tuyến tụy (nơi tiết ra hormon quan trọng là insulin) làm insulin được sản xuất ra quá nhiều cũng gây hạ đường huyết.
Hạ đường huyết giả: Hạ đường huyết có thể do dùng thuốc insulin hay sulfonylurea không phù hợp, có thể do nhân viên y tế hay trong các trường hợp tự tử. Một trong những chứng hạ đường huyết do vấn đề tâm thần. Do bệnh tật và những vấn đề sức khỏe khác: Hạ đường huyết có thể xảy ra khi người bệnh mắc phải một số bệnh khác gây ra các rối loạn ảnh hưởng đến chuyển hóa đường trong cơ thể. Đó có thể bao gồm các rối loạn của tuyến tụy và hệ thống nội tiết , các bệnh về gan , tuyến thượng thận (như bệnh suy tuyến thượng thận), hoặc bệnh về thận , suy tim , có thể làm suy yếu chức năng gan, do nhiễm trùng huyết . Có những trường hợp rất hiếm gặp gây hạ đường huyết như người bệnh bị khối u nonpancreatic. Do vấn đề chuyển hóa bẩm sinh: Trong một số trường hợp hiếm hoi, hạ đường huyết có thể được gây ra do cơ thể thiếu hụt enzyme hoặc hormone ảnh hưởng đến sự trao đổi chất của các loại đường và các thực phẩm chứa carbohydrate . Tuy nhiên những loại bệnh này thường được phát hiện ở giai đoạn bào thai hoặc khi còn nhỏ.
Uống rượu: Một số người khi uống rượu có thể gây ra sự sụt giảm nồng độ đường trong máu gây chứng hạ đường huyết. Các chuyên gia y tế đã khẳng định chứng hạ đường huyết có liên quan đến chứng nghiện rượu và say rượu. Nếu một người bình thường không ăn trong vòng 6 giờ mà uống rượu sẽ làm bệnh hạ đường huyết trở nên nghiêm trọng hơn vì khi cơ thể không có năng lượng, khả năng chuyển hóa đường ở gan giảm sút. Nặng hơn, người uống rượu sẽ rơi vào hôn mê và có thể dẫn đến tử vong. Hạ đường huyết sau ăn: Còn gọi là hạ đường huyết do đường tiêu hóa, điển hình là những người sau phẫu thuật dạ dày. Hạ đường huyết thường xảy ra trong vòng 1-2 giờ sau bữa ăn. Do cơ thể sản xuất quá nhiều insulin gây ra sự tiêu hóa quá nhanh, thức ăn nhanh chóng được hấp thu vào ruột. Những bệnh nhân sau phẫu thuật loét dạ dày tá tràng , bệnh béo phì , hoặc các vấn đề dạ dày khác cần thận trọng với những phản ứng hạ đường huyết sau ăn này.
Các nguyên nhân khác: Như trên đã nói, có rất nhiều nguyên nhân gây hạ đường huyết, đa phần đều không chẩn đoán được nguyên nhân ngay lập tức mà cần có thời gian theo dõi về tiền sử bệnh. Một trong những nguyên nhân có thể gây hạ đường huyết, mặc dù rất hiếm như hạ đường huyết thai kỳ. Ở giai đoạn đầu mang thai, người mẹ không ăn được do nghén. Hoặc những người bị suy dinh dưỡng, tập thể dục nặng trong thời gian dài rất dễ bị hạ đường huyết. Trẻ sinh non, nhẹ cân , trẻ có mẹ đã được điều trị bệnh tiểu đường type 1 hay mắc chứng tiểu đường thai kỳ rất dễ bị hạ đường huyết.
Hạ đường huyết là một biến chứng phổ biến ở bệnh nhân đang điều trị bệnh tiểu đường (hay còn gọi là hạ đường huyết đái tháo đường ). Tuy nhiên chứng hạ đường huyết còn xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như đói, người mắc bệnh nặng không ăn được như các bệnh ung thư, bệnh gan, bệnh về hệ thống tiêu hóa hay bệnh liên quan đến hệ nội tiết. Đến nay các nhà khoa học đã chứng minh được có tới 70% chứng hạ đường huyết không rõ nguyên nhân, nên để nhận biết được nguyên nhân thực sự của căn bệnh này không phải là điều dễ dàng. Bệnh nhân cần gặp các bác sĩ, những người có chuyên môn để tìm ra căn nguyên thực sự của bệnh để điều trị mới có kết quả. Bạch Dương ( Theo webmd)
Về nguyên tắc, chẩn đoán yêu cầu một mức glucose huyết thanh thấp (< 50 mg/dL [< 2,8 mmol/L]) vào thời điểm triệu chứng hạ đường huyết xảy ra và các triệu chứng cải thiện với dextrose. Nếu bệnh nhân đến với các triệu chứng nghi hạ đường huyết, glucose huyết thanh nên được định lượng. Nếu glucose huyết thanh bình thường, thì hạ đường huyết được loại trừ và không cần là các thử nghiêm khác. Nếu glucose huyết thanh thấp bất thường, định lượng insulin, C-peptide, và proinsulin huyết thanh trong cùng một mẫu máu để phân biệt hạ đường huyết qua insulin trung gian với hạ đường huyết không qua trung gian GenericDrug TGID="3" và phân biệt với hạ đường huyết sinh lý và có thể giảm bớt sự cần thiết phải thực hiện thêm các nghiệm pháp.
Trong thực tế, tuy nhiên, nó sẽ là bất thường khi bệnh nhân có các triệu chứng hạ đường huyết. Thử đường máu tại nhà không đáng tin cậy để chẩn đoán hạ đường huyết và không có ngưỡng HbA1C rõ ràng để phân biệt hạ đường huyết kéo dài với nồng độ glucose bình thường. Do vậy, cân thiết làm các thử nghiệm lâm sàng dựa trên xác xuất một rối loạn cơ bản có thể gây hạ đường huyết và các bệnh có thể đi kèm.
Một nghiệm pháp nhịn đói 72 giờ được thực hiện dưới sự kiểm soát chặt chẽ là tiêu chuẩn để chẩn đoán. Tuy nhiên, ở hầu hết các bệnh nhân với rối loạn hạ đường huyết, nghiệm pháp nhịn đói 48 giờ đủ để chẩn đoán và có thể không cần thực hiện nghiệm pháp nhịn đói 72 giờ. Bệnh nhân uống đồ uống không có năng lượng, không chứa cafein và glucose máu được thời điểm ban đầu, bất cứ khi nào có triệu chứng hạ đường huyết, và mỗi 4 đến 6 giờ hoặc mỗi 1 đến 2 giờ nếu glucose giảm xuống dưới 60 mg/dL (3,3 mmol/L). Định lượng insulin, C-peptide, and proinsulin ở thời điểm hạ đường máu để phân biệt hạ đường máu nội sinh hay ngoại sinh. Nghiệm pháp nhịn đói phải được ngừng sau 72 giờ nếu bệnh nhân không có các triệu chứng nào của hạ đường huyết và glucose vẫn bình thường, sẽ ngừng sớm hơn nếu glucose giảm xuống còn ≤ 45 mg/dL (≤ 2,5 mmol/L) khi có các triệu chứng của hạ đường huyết.
Các pháp đo nhanh chóng nên được thực hiện bao gồm beta-hydroxybutyrate (chất thấp trong insulinoma), sulfonylurea huyết thanh để phát hiện hạ đường huyết do thuốc, và glucose huyết thanh sau tiêm tĩnh mạch glucagon để phát hiện đặc tính của insulinoma. Độ nhạy, độ đặc hiệu, và giá trị dự đoán hạ đường huyết của phương pháp này chưa được báp cáo.
Không có giới hạn thấp nhất của glucose xác định rõ ràng hạ đường huyết trong nghiệm pháp hạ đường huyết. Bình thường, phụ nữ có ngưỡng đường huyết lúc đói thấp hơn nam giới và mức glucose có thể hạ tới 30 mg/dL (1,7 mmol/L) mà không có triệu chứng. Nếu hạ đường máu có triệu chứng không xảy ra trong vòng 48 đến 72 giờ, bệnh nhân nên tập luyện mạnh trong khoảng 30 phút Nếu hạ đường máu vẫn không xảy ra, cho phép loại trừ u tiết insulin(insulinoma) và các nghiệm pháp khác là không cần thiết.
Hạ đường huyết là vấn đề thường gặp trên bệnh nhân đái tháo đường đang điều trị. Hạ đường huyết có thể dẫn tới hôn mê và để lại hậu quả nặng nề, thâm chí tử vong. Tuy nhiên nếu được cấp cứu và xử trí kịp thời thường đem lại kết quả tốt. Nguyên nhân hạ đường huyết Thường gặp khi bệnh nhân đái tháo đường đang được điều trị tích cực bằng Insulin hay thuốc uống nhóm sulfonylureas, có thể xảy ra do những nguyên nhân sau: Ăn quá ít, ăn muộn hay bỏ bữa, tiêm quá liều Insulin, những thuốc hạ đường huyết uống: như nhóm sulfonylureas (Diamicron, Amaryl,…) và meglitinides, tăng hoạt động hay tập thể dục quá mức, uống quá nhiều rượu, suy thận,… Nguyên nhân khác: do nghiện rượu, hạ đường huyết trong bệnh lý gan, thận; Insulinoma, suy dinh dưỡng, nhiễm trùng,… Triệu chứng hạ đường huyết + Có biểu hiện lâm sàng của hạ đường huyết: - Rối loạn thần kinh thực vật: cảm giác đói, lo lắng, bồn chồn, vã mồ hôi, run tay chân, hồi hộp, tim đập nhanh, buồn nôn, nôn. - Rối loạn thần kinh trung ương: đau đầu, mờ mắt, nhìn đôi, lú lẫn, hành vi bất thường, giảm trí nhớ, co giật, hôn mê. + Đo đường huyết: Nồng độ Glucose máu < 70mg/dl. + Các triệu chứng lâm sàng được cải thiện sau khi được bổ sung Glucose. Điều trị + Mục tiêu điều trị hạ đường huyết là phát hiện sớm và điều trị hạ đường huyết ngay lập tức, bằng cách làm tăng đường huyết nhanh nhất tới mức an toàn nhằm giảm các biến chứng và cải thiện triệu chứng. Cũng cần tránh điều trị quá mức vì có thể làm tăng đường huyết và tăng cân. + Xử trí hạ đường huyết nên tuân theo “qui tắc 15/15″: - Đo đường huyết, nếu đường huyết < 70 mg/ dl, ăn hay uống thực phẩm chứa 15g Carbohydarte và đợi 15 phút, sau đó đo lại đường huyết. Nếu đường huyết vẫn < 70 mg/dl, lập lại qui trình trên cho đến khi đường huyết > 100 mg/dl. - Vì đường huyết có thể sẽ tiếp tục hạ trở lại sau khi đã uống hay ăn thực phẩm chứa carbohydrate, do vậy nên kiểm tra lại đường huyết mỗi 60 phút sau khi điều trị. Thức ăn tương đương 15g Glucose - 2 hay 3 viên đường - 1/2 ly nước trái cây bất kỳ nào - 1/2 ly nước ngọt - 1 ly sữa - 5 hay 6 viên kẹo - 15ml hay 1 thìa canh đường hay mật ong Nếu hạ đường huyết gây lú lẫn, co giật, hôn mê + Xử trí tại nhà: - Tuyệt đối không được mở miệng bệnh nhân để đổ nước đường vào miệng, vì khi bệnh nhân hôn mê, việc này có thể làm dung dịch đường vào đường hô hấp và gây nguy hiểm, thậm chí tử vong. + Tại bệnh viện: - Khởi đầu tiêm hoặc truyền 10-25g Glucose (20-50 mL Dextrose 50%) qua đường tĩnh mạch, sau đó duy trì bằng Dextrose 5% hay 10% nhằm giữ đường huyết trên 100mg/dl. - Khi hạ đường huyết đã được giải quyết, để phòng ngừa hạ đường huyết tái phát bệnh nhân nên ăn uống đầy đủ, nếu bữa ăn cách nhau hơn một giờ bệnh nhân nên ăn một gói snack để phòng ngừa hạ đường huyết.
Phòng ngừa hạ đường huyết - Thuốc điều trị đái tháo đường: Tiêm insulin và uống thuốc hạ đường huyết đúng liều lượng và đúng thời điểm. - Bữa ăn: không bỏ bữa ăn, thời điểm tiêm insulin phải phù hợp với bữa ăn. - Hoạt động hàng ngày: Nếu hoạt động nhiều hơn hàng ngày hay tập thể dục nhiều hơn bệnh nhân nên ăn nhẹ trước khi hoạt động - Điều trị đái tháo đường: Điều trị đái tháo đường tích cực. Giữ đường huyết gần bình thường để tránh các biến chứng lâu dài, có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết. - Bệnh nhân phải để ý nhận biết những dấu hiệu hạ đường huyết để có thể xử trí sớm. - Khám bệnh định kỳ tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị các bệnh lý gây hạ đường huyết. |
