Trồng cây thuốc Nam mang lại lợi ích gì

[GLO]- Không thể phủ nhận giá trị kinh tế mà cây thuốc lá đem lại cho người dân tại các huyện phía Đông Nam tỉnh. Tuy nhiên, xung quanh việc canh tác loại cây từng gây nhiều bàn cãi này vẫn còn đó những vấn đề tiêu cực nảy sinh khi cán cân giữa việc bảo đảm hài hòa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường, tài nguyên rừng chưa tìm được sự cân bằng...

“Hút máu” của rừng

Cây thuốc lá là một trong những loại cây trồng chủ lực ở vùng Đông Nam tỉnh Gia Lai với diện tích trên dưới 3.000 ha mỗi năm. Thời điểm tháng 3, 4 hàng năm khi cây thuốc lá vào chính vụ thu hoạch thì trước đó vài tháng, những cánh rừng ở khu vực Đông Nam tỉnh đã được một số người “ghé thăm” để tìm nguồn củi gỗ chất sẵn chờ tới mùa sấy thuốc. Theo chia sẻ của người dân làm thuốc lá, họ phải lo kiếm củi tích trữ chờ sẵn ngay từ thời điểm trước Tết Nguyên đán để vừa có giá rẻ hơn, để lâu củi khô nỏ, đốt đượm hơn.

Để phục vụ cho nhu cầu sấy hàng ngàn tấn thuốc lá mỗi vụ sẽ phải tiêu tốn một lượng củi không hề nhỏ. Chị Nguyễn Thị Thanh, ở thôn Bình Hòa [xã Chư Răng, huyện Ia Pa], làm phép tính: “Vụ này nhà tôi trồng 1,5 ha thuốc lá, ước tính thu khoảng 4 tấn thuốc lá khô. Vì lò sấy nhà tôi thuộc loại nhỏ nên phải mất 8 lần sấy mới hoàn tất công đoạn sấy thuốc. Một lần sấy tiêu tốn ít nhất 8 ster củi và chỉ tính sơ sơ, riêng tiền củi mua về sấy đã ngốn mất không dưới 20 triệu đồng”. Chiếu theo phép tính ấy, trung bình mỗi ha thuốc lá sẽ ngốn khoảng 16 ster củi để dành cho việc sấy. Với 3.000 ha cây thuốc lá hiện được trồng trong niên vụ vừa rồi, lượng củi được hóa tro đã lên đến khoảng 48.000 ster, tương đương với hơn 33.600 m3 củi-một con số dễ khiến bất cứ ai cũng phải giật mình trước mức độ “đốt củi” của cây thuốc lá.

Trong khi đó, củi sấy thuốc lá thông thường phải đảm bảo được nhiều tiêu chí: Độ lớn, đốt đượm và tiêu hao ít mới “trụ” nổi với 6-7 ngày ròng rã để sấy một mẻ thuốc. Thông thường, điều đó hay đi kèm với những loại cây cho gỗ chắc, có chất lượng tốt, củi lớn. Để có nguồn củi gỗ khổng lồ ấy, tất nhiên ngoài nguồn củi tận thu từ rừng, vườn tược thì trong đó cũng có một lượng không nhỏ được người dân khai thác từ rừng về. Hầu hết người trồng thuốc lá đều thừa nhận, củi rừng luôn là lựa chọn số 1 bởi độ chắc, đượm lửa và cho ra sản phẩm thuốc lá có màu vàng đẹp mắt. Và thực tế, các đống củi được chất đầy quanh khu lò sấy thuốc lá thường chỉ là củi rừng, không ít cây đường kính trên 25 cm, thậm chí có cây lên đến 30-40 cm.

Thủ phạm gây ô nhiễm môi trường, thoái hóa đất Theo thống kê, niên vụ 2014-2015, khu vực Đông Nam tỉnh Gia Lai gieo trồng khoảng 3.000 ha cây thuốc lá, năng suất đạt khoảng 4-5 tấn thuốc lá khô/ha. Với giá mua hiện tại là 50 ngàn đồng/kg, trung bình, mỗi ha thuốc lá trừ hết chi phí người dân thu về khoảng 70-80 triệu đồng. Nguồn thu này được đánh giá là cao gấp đôi so với nhiều loại cây trồng khác như: Lúa, bắp...

Dưới cái nắng như đổ lửa đốt của một ngày giữa tháng 4, nhiều bà con nông dân ở các huyện Ia Pa, Krông Pa, Phú Thiện, thị xã Ayun Pa vẫn đang tất bật thu hoạch cây thuốc lá. Lá thuốc hái xong được đưa về nhà, xâu thành xâu dài để cho vào lò thực hiện công đoạn sấy khô. Tại một khu vực thuộc xã Ia Sao, thị xã Ayun Pa, theo quan sát, ở đây nhà nào cũng có ít nhất một lò đốt thuốc lá. Một thôn có đến 12-15 lò nằm sát nhau, lò nào cũng hoạt động hết công suất. Các ống khói thi nhau nhả khói đen ngòm, mùi hăng hăng bao trùm khắp khu vực cả ngày lẫn đêm. Anh Phan Văn Thiên [xã Ia Sao, thị xã Ayun Pa], chia sẻ: “Vẫn biết là nó độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng dân mình nghèo quá cứ phải làm thôi, chứ không lấy gì mà nuôi con?”.

Theo nhiều tài liệu nghiên cứu đã cho thấy, thuốc lá là cây háo nước nên chỉ có thể trồng ở vùng trũng hoặc gần ao hồ, nơi có nguồn nước tưới dồi dào. Thực tế theo thừa nhận của người dân làm thuốc lá, trên một mảnh đất, họ chỉ có thể gieo trồng được 3-4 vụ thuốc lá, sau đó đất bị suy thoái, cạn kiệt chất dinh dưỡng, trồng cây dễ bị sâu bệnh. Các nhà khoa học đã khuyến cáo, thuốc lá là loại cây trồng gây hại cho đất. Tuy nhiên, trước lợi ích kinh tế mà nó mang lại, nhiều người dân vẫn bất chấp đi theo loại cây trồng này. Ông Nguyễn Hồng Sơn-Phó Trưởng phòng Kinh tế thị xã Ayun Pa, thừa nhận: “Cây thuốc lá tuy mang lại lợi ích kinh tế cho người dân nhưng là loại cây không được UBND tỉnh khuyến khích mở rộng do các yếu tố như: Độc hại cho sức khỏe, khói bụi gây ô nhiễm môi trường và chất đốt đe dọa tài nguyên rừng. Đây chỉ là cứu cánh trước mắt, không phải hướng phát triển lâu dài”. Còn ông Lê Minh Trí-Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Ayun Pa thì cho biết: “Các lò sấy thủ công trên địa bàn đều không có giấy phép kinh doanh hay giấy phép xây dựng, đây chỉ là lò tự phát. Phòng đã tiến hành di dời các lò sấy trong khu dân cư ra xa để tránh gây ô nhiễm. Hiện tại các lò trên địa bàn chủ yếu nằm xa dân cư nên mức độ ảnh hưởng đến môi trường là không đáng kể. Trong tương lai, sau khi hoàn thành khu tiểu thủ công nghiệp đơn vị sẽ vận động, di dời tất cả lò sấy thuốc lá trên địa bàn vào đây để quy hoạch hạn chế thấp nhất mức độ gây ô nhiễm môi trường”.

… Không thể phủ nhận, thuốc lá đã từng là loại cây giúp bà con nông dân phát triển kinh tế, nhiều người đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu nhờ chính loại cây trồng này. Tuy nhiên, giữa lợi ích trước mắt và những tác hại lâu dài để lại, thì liệu trồng cây thuốc lá có đúng là một lựa chọn mang tính kinh tế?

Hải Lê

.

Cây thuốc, còn được gọi là dược chất để điều chế cao dược liệu đặc , đã được phát hiện và dùng trong thực hiện y học cựu truyền trong khoảng thời tiền sử. Là những thực vật tổng hợp có hàng trăm hợp chất hóa học có lợi cho những chức năng bao gồm phòng chống sâu bọ, nấm, bệnh và động vật có vú ăn cỏ. đa dạng chất hóa học thực vật với tiềm năng hoặc hoạt động sinh học đã được xác định. không những thế, vì một dòng thực vật duy nhất đựng các hóa chất thực vật phổ biến phổ thông, nên tác dụng của việc tiêu dùng phần lớn cây làm thuốc là ko cứng cáp. Hơn nữa, hàm lượng phytochemical và họat động dược lý, nếu như sở hữu, của phổ biến chiếc cây sở hữu tiềm năng dược chất vẫn chưa được nghiên cứu công nghệ nghiêm nhặt để xác định hiệu quả và an toàn.

Những biên chép lịch sử sớm nhất về những chiếc thảo mộc được tìm kiếm thấy trong khoảng nền văn minh Sumer, nơi hàng trăm cây thuốc bao gồm thuốc phiện được liệt kê trên các tài liệu dược điển cổ điển, giấy cói Ebers trong khoảng ai Cập cổ đại, c. 1550 Trước Công nguyên, biểu đạt hơn 850 cái thuốc thực vật. thầy thuốc người Hy Lạp Dioscorides, người từng làm cho việc trong quân đội La Mã, đã ghi nhận hơn 1000 công thức cho những loại thuốc sử dụng hơn 600 cây thuốc ở De materia medica, c. 60 Sau Công nguyên; điều này hình thành nên cơ sở vật chất của dược điển trong khoảng 1500 năm. Nghiên cứu dược phẩm tiêu dùng ethnobotany để kiếm tìm các hoạt chất dược lý trong bất chợt, và bằng cách này đã phát hiện ra hàng trăm hợp chất hữu dụng. Chúng bao gồm các loại thuốc đa dạng aspirin, digoxin, quinine và thuốc phiện. những hợp chất được tìm thấy trong thực vật mang đa dạng loại, nhưng đa số là trong bốn lớp sinh hóa chính: alkaloids, glycoside, polyphenol và terpen.

Cây thuốc được sử dụng phổ thông trong những xã hội phi công nghiệp, chủ yếu là vì chúng mang sẵn và tốt hơn so với các cái thuốc đương đại. trị giá xuất khẩu thế giới hàng năm từ 50.000 đến 70.000 cái cây có tính chất dược liệu bị nghi ngờ là 2,2 tỷ đô la vào năm 2012, và năm 2017, thị phần toàn cầu về chiết xuất thực vật và thuốc được ước tính khoảng vài trăm tỷ đô la. Ở đa dạng quốc gia, sở hữu rất ít quy định về y học cổ truyền, nhưng doanh nghiệp Y tế thế giới kết hợp 1 màng lưới để khuyến khích sử dụng hợp lý và an toàn. Cây thuốc phải đối mặt với cả các mối nạt dọa chung, như biến đổi khí hậu và hủy hoại môi trường sống, và mối đe dọa cụ thể của việc lượm lặt quá mức để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Thời tiền sử:

Thực vật, bao gồm phổ quát cái hiện được dùng khiến cho thảo mộc và gia vị ẩm thực, đã được tiêu dùng làm thuốc, không nhất thiết với hiệu quả, trong khoảng thời tiền sử. các loại gia vị đã được tiêu dùng một phần để chống lại vi khuẩn khiến cho hỏng thực phẩm, đặc thù là ở vùng khí hậu hot, và đặc trưng là trong những món làm thịt làm cho hỏng tiện dụng hơn. Thực vật hạt kín [thực vật sở hữu hoa] là duyên cớ của phần lớn các chiếc thuốc thực vật. [8] các khu định cư của con người thường được bao quanh co bởi những mẫu cỏ dại được dùng làm cho thuốc thảo dược, như cây tầm ma, người thương công anh và cây anh thảo. Con người ko trơ thổ địa trong việc dùng thảo dược làm thuốc: một số động vật như linh trưởng không phải người, bướm chúa và chiên ăn cây thuốc lúc chúng bị bệnh. những mẫu thực vật trong khoảng các khu an táng thời tiền sử là một trong các bằng chứng cho thấy người Paleolithic có kiến thức về dược thảo. thí dụ, 1 nơi táng người Neanderthal 60 000 năm tuổi, "Shanidar IV", ở miền bắc Iraq đã đem lại 1 lượng lớn phấn hoa từ tám loài thực vật, bảy trong số ấy hiện được sử dụng khiến phương thuốc thảo dược. một dòng nấm đã được mua thấy trong các hiệu ứng cá nhân của Ötzi the Iceman, người với thân thể bị đóng băng trong dãy Ötztal Alps trong hơn 5.000 năm. Nấm có lẽ đã được tiêu dùng để chống lại giun đũa.

Thời cổ đại:

Ở Sumeria cổ đại, hàng trăm cây thuốc bao gồm myrrh và thuốc phiện được liệt kê trên viên đất sét. Giấy cói Ebers ai Cập cổ đại liệt kê hơn 800 cái thuốc thực vật như lô hội, cần sa, hạt thầu dầu, tỏi, cây bách xù và mandrake. trong khoảng thời cổ đại đến nay, y học Ayurveda được ghi nhận trong Atharva Veda, Rig Veda và Sushruta Samhita đã sử dụng hàng trăm cái thảo mộc và gia vị có hoạt tính dược lý như củ nghệ, có chứa chất curcumin. Dược điển Trung Quốc, Shennong Ben Cao Jing ghi lại những mẫu thuốc thực vật như chaulmoogra cho bệnh phong, cây ma hoàng và cây gai dầu. Điều này đã được mở rộng trong Nhà đường Yaoxing Lun. [18] Vào thế kỷ thứ IV trước Công nguyên, học trò của Aristotle Theophrastus đã viết văn bản thực vật học sở hữu hệ thống đầu tiên, Historia plantarum. Vào khoảng năm 60 sau Công nguyên, thầy thuốc Hy Lạp Pedanius Dioscorides, khiến việc cho quân đội La Mã, đã ghi nhận hơn 1000 công thức cho những loại thuốc tiêu dùng hơn 600 cây thuốc trong De materia medica. Cuốn sách vẫn là tài liệu tham khảo với thẩm quyền về thảo dược trong hơn 1500 năm, vào thế kỷ XVII.

Tuổi trung niên:

Vào đầu thời trung cổ, các tu viện Benedictine bảo tàng kiến thức y học ở châu Âu, dịch và sao chép những văn bản cổ điển và duy trì các khu vườn thảo mộc. Hildegard của Bingen đã viết Causae et Curae ["Nguyên nhân và cách thức chữa trị"] về y học. Trong thời đại hoàng kim Hồi giáo, những học giả đã dịch phổ quát văn bản Hy Lạp cổ điển bao gồm Dioscorides sang tiếng Ả Rập, thêm lời bình luận của riêng họ. Thảo dược lớn mạnh mạnh trong thế giới Hồi giáo, đặc biệt là ở Baghdad và Al-Andalus. Trong số rộng rãi tác phẩm về cây thuốc, Abulcocation [936101013] của Cordoba đã viết cuốn Sách về Simples và Ibn al-Baitar Avicenna đã bao gồm đa dạng mẫu cây trong cuốn 1025 The Canon of Medicine. Abu-Rayhan Biruni, Ibn Zuhr, Peter của Tây Ban Nha và John của St Amand đã viết thêm dược điển.

tiên tiến sớm:

Giai đoạn đầu hiện đại chứng kiến sự hưng vượng của những loại thảo mộc được minh họa trên khắp châu Âu, tính từ lúc năm 1526 Grete Herball. John Gerard đã viết cuốn The Herball hay General History of Plants lừng danh của ông vào năm 1597, dựa trên Rembert Dodoens, và Nicholas Culpeper đã xuất bản cuốn "Bác sĩ người Anh mở rộng". phổ quát mẫu thuốc thực vật mới đã đến châu Âu như là sản phẩm của dò hỏi đương đại sớm và kết quả đàm luận Columbia, trong ấy chăn nuôi, cây trồng và kỹ thuật được chuyển giao giữa thế giới cũ và Mỹ Latinh trong thế kỷ 15 và 16. các chiếc dược liệu đến Mỹ Latinh bao gồm tỏi, gừng và nghệ; cà phê, thuốc lá và coca đi theo hướng khác. Ở Mexico, Bản thảo Badianus thế kỷ XVI biểu lộ các cây thuốc sở hữu sẵn ở Trung Mỹ.

Thế kỷ 19 và 20:

Vị trí của thực vật trong y học đã được đổi thay hoàn toàn vào thế kỷ 19 bằng cách ứng dụng phân tích hóa học. những alcaloid được phân lập trong khoảng một loạt các cây thuốc, bắt đầu bằng morphine từ cây anh túc vào năm 1806, và ngay sau đấy là ipecacuanha và strychnos vào năm 1817, quinine trong khoảng cây cinchona, và sau ấy nhiều cái khác. khi hóa học tiến triển, các lớp chất hoạt tính dược lý bổ sung đã được phát hiện trong cây thuốc. Chiết xuất thương mại các alcaloid tinh khiết bao gồm morphin từ cây thuốc bắt đầu tại Merck vào năm 1826. Tổng hợp 1 chất được phát hiện lần trước hết trong 1 cây thuốc khởi đầu bằng axit salicylic vào năm 1853. Vào khoảng cuối thế kỷ 19, tâm trạng của dược phẩm đã chống lại những cây thuốc, vì các enzyme thường biến đổi các thành phần hoạt động khi tất cả cây được sấy khô, và các alcaloid và glycoside được tinh chế từ vật liệu thực vật khởi đầu được ưa chuộng. Phát hiện thuốc thực từ vật tiếp tục quan yếu trong suốt thế kỷ 20 và đến thế kỷ 21, mang các loại thuốc chống ung thư quan trọng trong khoảng cây thủy tùng và cây dừa cạn Madagascar.

Bối cảnh:

Cây thuốc là một mẫu cây được sử dụng sở hữu mục đích duy trì sức khỏe, được sử dụng cho một hiện trạng cụ thể, hoặc cả hai, cho dù trong y khoa tiên tiến hay trong y học cựu truyền. đơn vị Lương thực và Nông nghiệp ước tính vào năm 2002 rằng hơn 50.000 cây thuốc được sử dụng trên toàn toàn cầu. Vườn bách thảo hoàng thất, Kew ước lượng thận trọng hơn vào năm 2016 rằng 17.810 loài thực vật sở hữu công dụng làm cho thuốc, trong số 30.000 cây sử dụng bất kỳ chiếc nào được ghi nhận.

Trong y học đương đại, khoảng một phần tư thuốc được kê cho bệnh nhân có khởi thủy trong khoảng cây thuốc, và chúng được rà soát nghiêm nhặt. Trong các hệ thống y khoa khác, cây thuốc có thể chiếm gần như trong các phương pháp điều trị thường không chính thức, không được thí nghiệm 1 phương pháp kỹ thuật. doanh nghiệp Y tế thế giới ước tính, ko với dữ liệu đáng tin cậy, khoảng 80% dân số toàn cầu phụ thuộc cốt yếu vào y khoa cổ truyền [bao gồm nhưng không giới hạn ở thực vật]; có lẽ khoảng 2 tỷ người cốt yếu dựa vào cây thuốc. Việc sử dụng những nguyên liệu thực từ vật bao gồm các sản phẩm thảo dược hoặc sức khỏe ngẫu nhiên sở hữu ích lợi sức khỏe được cho là đang gia nâng cao ở những nước lớn mạnh. Điều này mang đến những rủi ro can hệ đến độc tính và các ảnh hưởng khác đối sở hữu sức khỏe con người, mặc dù hình ảnh an toàn của những phương thuốc thảo dược. Thuốc thảo dược đã được sử dụng từ rất lâu trước khi y khoa đương đại tồn tại; với và thường vẫn còn ít hoặc không mang kiến thức về cơ sở vật chất dược lý của những hành động của họ, nếu có, hoặc về sự an toàn của họ. doanh nghiệp Y tế toàn cầu đã vun đắp một chính sách về y khoa cựu truyền vào năm 1991, và trong khoảng đó đã ban bố các hướng dẫn cho họ, có một loạt những chuyên khảo về những loại thuốc thảo dược được dùng đa dạng.

Cây thuốc có thể phân phối ba loại ích lợi chính: lợi ích sức khỏe cho các người tiêu thụ chúng để điều chế cao dược liệu và làm thuốc; ích lợi nguồn vốn cho những người thu hoạch, chế biến và phân phối chúng để bán; và những ích lợi toàn xã hội, như cơ hội việc làm cho, thu nhập trong khoảng thuế và đội ngũ lao động khỏe mạnh hơn. tuy nhiên, sự vững mạnh của cây hoặc chiết xuất sở hữu công dụng y học tiềm năng bị giảm sút bởi bằng chứng công nghệ yếu, thực hiện kém trong công đoạn tăng trưởng thuốc và không đủ vốn đầu tư.

Hạ tầng hóa học:

Hầu hết những nhà máy cung cấp các hợp chất hóa học đem lại cho chúng 1 lợi thế tiến hóa, chẳng hạn như bảo kê chống lại động vật ăn cỏ hoặc, thí dụ như axit salicylic, như 1 hoóc môn trong phòng thủ thực vật. các hóa chất thực vật này sở hữu tiềm năng tiêu dùng làm cho thuốc, và hàm lượng và hoạt tính dược lý của các chất này trong cây thuốc là cơ sở vật chất công nghệ cho việc sử dụng chúng trong y khoa tiên tiến, ví như được kỹ thuật xác nhận. ví dụ, hoa thủy tiên [Narcissus] mang đựng chín lực lượng alkaloids bao gồm cả galantamine, được cấp phép dùng chống lại bệnh Alzheimer. những alcaloid có vị đắng và độc hại, và tụ hội ở những bộ phận của cây như thân cây mang khả năng tiêu cực vật ăn cỏ ăn nhiều nhất; chúng cũng sở hữu thể bảo vệ chống lại ký sinh trùng.

Kiến thức hiện đại về cây thuốc đang được hệ thống hóa trong cơ sở dữ liệu Phiên mã cây thuốc, đến năm 2011 đã cung cấp một tài liệu tham khảo trình tự cho bản sao của một số ba mươi loài. các hàng ngũ chính của hóa chất thực vật mang hoạt tính dược lý được diễn tả dưới đây, mang những tỉ dụ về cây thuốc mang chứa chúng xin được giới thiệu có Cả nhà ở những bài viết tiếp theo.

Xem thêm: //www.novaco.vn/cao-duoc-lieu/