Châu Phi là châu lục đứng thứ ba trên thế giới về dân số, sau châu Á và Châu Mỹ, và lớn thứ ba trên thế giới, theo diện tích sau châu Á và châu Mỹ. Với diện tích khoảng 30.221.532 km² bao gồm cả các đảo cận kề thì nó chiếm 20,4% tổng diện tích đất đai của Trái Đất. Với 800 triệu dân sinh sống ở 54 quốc gia, nó chiếm khoảng 1/7 dân số thế giới.
Châu Phi là châu lục có người sinh sống nghèo khổ nhất thế giới, và sự nghèo khổ này về trung bình là tăng lên so với 25 năm trước. Tình trạng đã và đang trong giai đoạn chuyển tiếp không ổn định từ chủ nghĩa thực dân sang giai đoạn mới thuộc thời kỳ hậu Chiến tranh lạnh, sự gia tăng của tham nhũng và chế độ chuyên quyền là những yếu tố chính để lý giải nền kinh tế yếu kém của châu Phi nói chung.
Từ một khu vực bị phân hoá, chìm ngập trong xung đột, đói nghèo, bệnh tật,…trong mấy năm gần đây, châu Phi có tình hình chính trị tương đối ổn định, tăng trưởng kinh tế trung bình đạt 3 – 5%/ năm. Các quốc gia châu Phi đã từng bước vượt qua những khó khăn, thử thách, duy trì hoà bình ổn định, tiếp tục khôi phục kinh tế mở ra phương hướng phát triển mới trong thời gian tới.
Sau đây, 10hay xin giới thiệu danh sách top 10 nước giàu nhất châu Phi xét theo GDP quốc gia, những quốc gia đầy triển vọng về kinh tế lớn nhất của Châu Phi hiện nay.
1. Nigeria – GDP: $537 tỷ
Đứng thứ hai trong số những nước giàu nhất châu Phi là Nigeria với GDP bình quân đầu người đạt 2,929 USD. Nigeria là quốc gia đông dân nhất và nước sản xuất dầu mỏ hàng đầu của châu Phi, đã một vài lần vượt qua Nam Phi để trở thành nước có nền kinh tế phát triển nhất. Các số liệu mới, trong đó tính đến sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng của các lĩnh vực mới và ngành công nghiệp mới bao gồm cả viễn thông và công nghiệp điện ảnh trong nước, Nollywood, cung cấp cho các nhà đầu tư nước ngoài một cái nhìn thực tế hơn về nền kinh tế của nước này.
Nhưng theo các chuyên gia, những con số này không nên hiểu là một dấu hiệu của sự phát triển, Nam Phi vượt xa Nigeria về GDP bình quân đầu người, cơ sở hạ tầng và quản trị. Nếu như một bộ phận nhỏ dân số vô cùng giàu có, phần lớn trong số 170 triệu người Nigeria sống ở mức dưới 2 USD/ngày tại một đất nước mà cơ sở hạ tầng còn thiếu.
2. Ai Cập – GDP: $330 tỷ
Với GDP bình quân đầu người đạt 3,740 USD, Ai Cập đứng thứ 3 trong 10 nước giàu nhất châu Phi. Nằm ở phía Đông Bắc Ai Cập, đồng bằng châu thổ sông Nile là nơi tập trung hầu hết các hoạt động kinh tế của Ai Cập. Trong 30 năm qua, chính phủ đã cải cách lại nền kinh tế tập trung cao được thừa kế từ thời Tổng thống Gamal Abdel Nasser. Trong những năm 1990, một loạt các thỏa thuận với Quỹ tiền tệ quốc tế, cùng với viện trợ lớn từ nước ngoài do việc tham gia của Ai Cập trong liên minh Chiến tranh vùng Vịnh, đã giúp Ai Cập cải thiện hiệu quả nền kinh tế vĩ mô. Tốc độ cải cách cơ cấu, bao gồm các chính sách tài chính, tiền tệ, tư nhân hóa và các đạo luật kinh doanh mới đã giúp Ai Cập trở thành nền kinh tế thị trường, đầu tư nước ngoài tăng nhanh.
3. Nam Phi – GDP: $266 tỷ
Nam Phi là nước giàu nhất châu Phi với GDP bình quân đầu người đạt con số vượt trội 4,768 USD. Theo xếp hạng của Liên hiệp quốc, Nam Phi là quốc gia có mức thu nhập loại trung bình và sở hữu nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên; tài chính, truyền thông và năng lượng rất phát triển, thị trường chứng khoán xếp hạng nằm trong tốp 20 của thế giới.
Nam Phi có một cơ sở hạ tầng hiện đại hỗ trợ phân phối hàng hóa hiệu quả, tăng trưởng kinh tế cao, tỷ lệ thất nghiệp thấp, phân cách giàu nghèo đang dần giảm thấp.Theo nhiều phương diện, Nam Phi là một nước phát triển; tuy nhiên, sự phát triển này chủ yếu tập trung quanh bốn vùng là Cape Town, Port Elizabeth, Durban, và Pretoria/Johannesburg.
4. Algeria – GDP: $165 tỷ
Algeria xếp thứ tư trong số những nước giàu nhất châu Phi, với GDP bình quân đầu người trong những năm gần đây vào khoảng 4,082 USD. Lĩnh vực năng lượng hóa thạch là xương sống của nền kinh tế Algeria, chiếm khoảng 60% thu ngân sách, 30% GDP, và hơn 95% thu nhập xuất khẩu. Nước này xếp hạng 14 về trữ lượng dầu khí, với 11,8 tỷ thùng trữ lượng đã được chứng minh và ước tính số thực có thể vượt mức trên.
Các chỉ số tài chính và kinh tế Algeria đã được cải thiện ở giữa thập niên 1990, một phần nhờ chính sách cải cách được Quỹ tiền tệ quốc tế hỗ trợ và việc tái cơ cấu nợ của Câu lạc bộ Paris. Những nỗ lực tiếp theo của chính phủ nhằm đa dạng hóa nền kinh tế bằng cách thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài ra các lĩnh vực khác ngoài dầu khí mang lại nhiều thành công về mặt giảm mức độ thất nghiệp cao và cải thiện tiêu chuẩn sống.
5. Maroc – GDP: $108 tỷ
Với GDP bình quân đầu người đạt 3,195 USD, Maroc là nước xếp thứ 6 trong số những nước giàu nhất châu Phi. Tuy thuộc nhóm các nước đang phát triển, Maroc có nền tảng kinh tế đa dạng. Nông nghiệp sử dụng 50% lực lượng lao động và chỉ đóng góp dưới 20% giá trị vào tổng sản phẩm quốc nội. Các quá trình khai thác quy mô và hiện đại các vùng đồng bằng ven Đại Tây Dương cung cấp các mặt hàng nông sản [nho, rau quả, đặc biệt là cam, quýt] xuất khẩu sang châu Âu. Nông nghiệp truyền thống [ngũ cốc, chăn nuôi cừu] tập trung ở vùng nội địa và vùng núi.
6. Sudan – GDP: $93 tỷ
Mặc dù có diện tích lớn nhất châu Phi nhưng kinh tế Sudan chỉ xếp thứ 8 trong số những nước giàu nhất châu Phi với GDP bình quân đầu người đạt 2,366 USD. Nền kinh tế Sudan chủ yếu dựa vào nông nghiệp [chiếm 80% lực lượng lao động], gồm ngành trồng cây lương thực [lúa miến, khoai lang, sắn] và ngành chăn nuôi [bò, cừu, dê, lạc đà] ở các vùng phía Bắc và phía Nam. Bông vải là mặt hàng xuất khẩu chính. Nguồn khoáng sản và năng lượng chưa được chú trọng khai thác. Vùng lãnh thổ phía Nam có những giếng dầu lớn, Sudan bắt đầu xuất khẩu dầu vào năm 1999. Một số ngành công nghiệp tập trung ở Khartoum và Port Sudan, chủ yếu là các ngành chế biến nông sản.
7. Angola – GDP: $81 tỷ
Angola là nước xếp thứ 5 trong số 10 nước giàu nhất châu Phi với GDP bình uqan6 đầu người đạt 3,150 USD. Kinh tế Angola là một trong những nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất trên thế giới, nhưng vẫn còn phải phục hồi từ cuộc nội chiến Angola đã ngăn cản Angola từ khi độc lập vào năm 1975 đến năm 2002. Mặc dù có nguồn tài nguyên dầu khí rộng lớn, nhiều kim cương, tiềm năng thủy điện, và đất nông nghiệp phong phú, sự phân hóa giàu nghèo tại Angola vẫn còn cao, và một phần ba dân số sống dựa vào nông nghiệp.
8. Ethiopia – GDP: $67 tỷ
Nền kinh tế Ethiopia xếp thứ 8 trong số những nước giàu nhất châu Phi với GDP bình quân đầu người đạt 739 USD. Công nghiệp chiếm 12%, nông nghiệp: 50% và dịch vụ: 33% GDP. Các cuộc chiến tranh của các nhóm chủ trương ly khai đã kìm hãm sự phát triển kinh tế và ảnh hưởng nhiều đến đời sống của người dân. Phần lớn dân cư của Ethiopia làm nông nghiệp. Cà phê là nguồn thu ngoại tệ chủ yếu. Xuất khẩu đạt 550 triệu USD, nhập khẩu 1,3 tỷ USD; nợ nước ngoài: 10 tỷ USD.
9. Kenya – GDP: $64 tỷ
Nền kinh tế Ethiopia xếp thứ 9 trong số những nước giàu nhất châu Phi với GDP bình quân đầu người đạt 1,422 USD.
Nông nghiệp đóng vai trò chủ lực trong nền kinh tế Kenya với 85% dân số sống về nghề nông. Các nông sản chính có lúa mì, ngô, kê, khoai tây, chuối, cà phê, chè, bông, đường…
Công nghiệp Kenya khá phát triển ở châu Phi. Các ngành công nghiệp chủ chốt là công nghiệp thực phẩm, hoá dầu [Kenya nhập dầu thô để lọc], điện và vật liệu xây dựng. Bạn hàng chính của Kenya gồm Mỹ, Nhật, Ấn Độ, Các tiểu vương quốc Ả Rập [UAE], Nam Phi, Trung Quốc, Hà Lan, Tanzania, Uganda… Hiện nay Anh là nhà đầu tư lớn nhất vào Kenya với khoảng 1,5 tỷ USD.
Du lịch phát triển nhờ vào 18 công viên quốc gia và sự bảo tồn thiên nhiên rất nghiêm ngặt [nhất là chống lại việc buôn bán ngà voi…], mang lại khoảng 25% nguồn thu nhập quốc gia.
10. Tanzania – GDP: $45 tỷ
Nền kinh tế Ethiopia xếp thứ 10 trong số những nước giàu nhất châu Phi với GDP bình quân đầu người đạt 943 USD.
Cộng hòa Thống nhất Tanzania là một đất nước ở bờ biển phía đông châu Phi. Phía bắc giáp Kenya và Uganda, phía đông giáp Burundi và Cộng hòa Dân chủ Congo ở phía tây, và phía nam giáp Zambia, Malawi và Mozambique. Bờ biển phía đông là Ấn Độ dương.
Xem thêm:
- Top 10 nước nghèo nhất châu Á
- Top 10 công trình kiến trúc nổi tiếng nhất nước Nga