Thành phần chủ yếu của dịch mạch rây là:
A.
B.
C.
D.
Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ là:
A.
B.
C.
D.
Câu hỏi :Thành phần của dịch mạch gỗ
A. Axitamin và vitamin
B. Nước và các ion khoáng
C. Axit và hoocmon
D. Xitokinin và ancaloit
Trả lời:
Đáp án B.Thành phần của dịch mạch gỗ gồm chủ yếu là nước và các ion khoáng. Ngoài ra còn có một phần ít là các chất hữu cơ hòa tan trong nước.
Hãy cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết và mạch gỗ nhé!
1. Mạch gỗ là gì?
- Là một loại mạch vận chuyển nước và ion khoáng ở cây trên cạn.Đây là mô dẫn truyền chất lỏng từ phía dưới [rễ] lên phía trên [thân và lá] của thực vật, tương tự như mạch máu ở động vật.
2. Mạch gỗ được cấu tạo từ
- Mạch gỗ là tập hợp các tế bào đã chết, hoá gỗ. Tế bào mạch gỗ gồm hai loại chính là quản bào và mạch ống.Quản bào là các tế bào hình dài, xếp thành hàng thẳng đứng và gối đầu lên nhau. Mạch ống là các tế bào ngắn, có vách hai đầu đục lỗ.
- Những tế bào cùng loại nối liền với nhau tạo thành ống dẫn hình trụ kéo dài từ rễ lên thân và đến lá cây.
- Các tế bào này nối với nhau theo kiểu “đuôi” tế bào trên nối liền với “đầu” tế bào dưới thành ống, đồng thời các ống kề nhau nối với nhau qua nhiều lỗ bên. Kiểu nối này giúp cho một tế bào bị tắc, thì dòng dịch của mạch gỗ vẫn chuyển lên qua các lỗ bên và ngược lại.
3. Phân bố
- Xếp vòng: ở phần gỗ sớm, lỗ mạch có đường kính lớn hơn hẳn và xếp vòng, ở phần gỗ muộn, lỗ mạch nhỏ hơn hẳn và xếp phân tán rải rác. Dựa vào đặc điểm phân bố này có thể dễ dáng phân biệt gỗ sớm và gỗ muộn.
- Xếp phân tán: ở gỗ sớm hoặc gỗ muộn, lỗ mạch có đường kính xấp xỉ nhau và xếp rải rác phân tán. Chỉ có 1 cấp đường kính ở cả gỗ sớm và gỗ muộn, do vậy khó khăn khi phân biệt gỗ
- Xếp trung gian: ở phần gỗ sớm, lỗ mạch có đường kính lớn hơn và có xu hướng xếp vòng, kích thước lỗ mạch giảm dần từ gỗ sớm đến gỗ muộn. Ở phần gỗ muộn lỗ mạch xếp rải rác phân tán. Khó phân biệt rõ danh giới gỗ sớm và gỗ muộn
4. Các hình thức tụ hợp của lỗ mạch
- Đơn: Các lỗ mạch đứng đơn độc riêng lẻ.
- Kép: Các lỗ mạch đứng cạnh nhau, tạo vách chung, chúng thường bị ép dẹp, tạo thành hàng thẳng đứng.
- Nhóm: Các lỗ mạch đứng gần nhau nhưng không bị ép dẹp thành hàng thẳng đứng.
- Dây: các lỗ mạch đơn, kép, nhóm đứng gần nhau tạo thành hàng đứt đoạn, hàng này theo hướng tia gỗ thì là dây xuyên tâm, theo hướng vòng nắm sẽ là dây tiếp tuyến.
5. Động lực đẩy dòng mạch gỗ
- Lực đẩy [áp suất rễ]:Sự trao đổi chất của rễ đã tạo ra các chất làm tăng nồng độ trong tế bào do đó tăng sự hút nước.Hiện tượng ứ giọt và rỉ nhựa đều do áp suất rễ gây nên.
- Lực hút do thoát hơi nước ở lá: Quá trình thoát hơi nước ở lá làm cho nước ở lá luôn bị mất gây ra tình trạng thiếu nước thường xuyên trong tế bào, do đó làm động lực cho sự hút nước liên tục từ đất vào rễ. Thoát hơi nước là động lực chủ yếu của sự hút nước vào rễ.
- Lực kiên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ: Nhờ có lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ tạo thành cột nước đảm bảo dòng mạch gỗ liên tục trong cây.
6. Phân biệt mạch gỗ và mạch rây
- Cấu tạo:
- Mạch gỗ : bao gồm mạch ống và quản bào.
- Mạch rây: bao gồm ống rây và tế bào kèm
- Đặc điểm:
- mạch gỗ : gồm các tế bào chết, không có màng và các bào quan. vách tế bào được linhinhóa nên bền chắc. đầu cuối và vách bên có các lỗ nhỏ
- mạch rây: gồm các tế bào sống, có màng và các bào quan. tế bào rây không nhân,tế bàokèm có nhân và nhiều ti thể.
- Tác dụng:
- mạch rây dẫn truyền chất khoáng và nước lên các bộ phận của cây : thân , cành , lá
- mạch gỗ dẫn truyền chất hữu cơ [ thành phẩm của quá trình quang hợp] xuống rễ.
Câu hỏi: Dịch mạch rây có thành phần chủ yếu là?
A. Hormone thực vật.
B. Axit amin, vitamin và ion kali.
C. Saccarôzơ.
D. Cả A, B và C.
Trả lời:
Đáp án:D
Cùng Top lời giải tìm hiểu nội dung về Vận chuyển các chất trong cây dưới đây nhé
DÒNG MẠCH RÂY
Dòng mạch rây [còn gọi là dòng đi xuống] vận chuyển các chất hữu cơ và các ion khoáng di động như K+ , Mg2+ … từ các tế bào quang hợp trong phiến lá vào cuống lá rồi đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ [rễ, hạt, củ, quả…]
1. Cấu tạo của mạch rây
Mạch rây gồm các tế bào sống là ống rây và tế bào kèm
- Đặc điểm
+ Tế bào ống rây không nhân, ít bào quan, chất nguyên sinh, tế bào chuyên hóa cao cho sự vận chuyển các chất.
+ Tế bào kèm nhân to, nhiều ti thể, chất nguyên sinh đặc, không bào nhỏ làm nhiệm vụ cung cấp năng lượng cho các tế bào ống rây.
2. Thành phần của dịch mạch rây
Dịch mạch rây gồm chủ yếu là saccarôzơ, các axit amin, vitamin, hoocmôn thực vật, một số hợp chất hữu cơ khác [như ATP...], một số ion khoáng được sử dụng lại, đặc biệt rất nhiều ion kali làm cho dịch mạch rây có pH từ 8 – 8,5.
3. Động lực của dòng mạch rây
Dịch mạch rây di chuyển từ tế bào quang hợp trong lá vào ống rây và từ ống rây này vào ống rây khác qua các lỗ trong bản rây.
Động lực của dòng mạch rây là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn [nơi saccarôzơ được tạo thành] có áp suất thẩm thấu cao và cơ quan chứa [nơi saccarôzơ được sử dụng hay dự trữ] có áp suất thẩm thấu thấp.
DÒNG MẠCH GỖ
Dòng mạch gỗ [còn gọi là dòng đi lên] vận chuyển nước và các ion khoáng từ đất vào đến mạch gỗ của rễ rồi tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến là và những phần khác của cây
1. Cấu tạo của mạch gỗ
Trong thân thực vật có mạch gỗ, gồm các tế bào chết. Mạch gỗ có 2 loại là quản bào và mạch ống.
- Hình thái cấu tạo
+ Quản bào là các tế bào hình dài, xếp thành hàng thẳng đứng và gối đầu lên nhau
+ Mạch ống là các tế bào ngắn, có vách hai đầu đục lỗ.
- Đặc điểm cấu tạo
+ Vách sơ cấp mỏng và thủng lỗ giúp dòng chất được vận chuyển qua các tế bào
+ Vách thứ cấp được linhin hóa tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước.
- Cách sắp xếp của quản bào và mạch ống
+ Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách: đầu của tế bào này gắn với đầu của tế bào kia tạo thành những ống dài từ rễ lên lá.
+ Các tế bào khác loại nối với nhau theo cách: lỗ bên của tế bào này sít khớp với lỗ bên của tế bào khác tạo lối đi cho dòng vận chuyển ngang.
2. Thành phần của dịch mạch gỗ
Dịch mạch gỗ gồm chủ yếu là nước, ion khoáng, ngoài ra còn có các chất hữu cơ [axit amin, amit, vitamin, hoocmôn như xitôkinin, ancalôit...] được tổng hợp ở rễ.
3. Động lực đẩy dòng mạch gỗ
Làm thế nào mà dòng mạch gỗ di chuyển được theo chiều ngược với chiều trọng lực từ rễ lên đỉnh những cây gỗ cao? Điều đó là nhờ 3 lực:
a. Lực đẩy [áp suất rễ]
Sự trao đổi chất của rễ đã tạo ra các chất làm tăng nồng độ trong tế bào do đó tăng sự hút nước.
Hiện tượng ứ giọt và rỉ nhựa đều do áp suất rễ gây nên.
b. Lực hút do thoát hơi nước ở lá
Quá trình thoát hơi nước ở lá làm cho nước ở lá luôn bị mất gây ra tình trạng thiếu nước thường xuyên trong tế bào, do đó làm động lực cho sự hút nước liên tục từ đất vào rễ. Thoát hơi nước là động lực chủ yếu của sự hút nước vào rễ.
c. Lực kiên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ
Nhờ có lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ tạo thành cột nước đảm bảo dòng mạch gỗ liên tục trong cây.