Tầm soát ung thư cổ tử cung bao lâu 1 lần

Ung thư cổ tử cung là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hàng đầu ở nữ giới, thậm chí có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện sớm, can thiệp điều trị kịp thời và đúng cách. Việc thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ được ví như chìa khóa vàng bảo vệ chị em phụ nữ trước những biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê, Bác sĩ cao cấp khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội.

Tầm soát ung thư cổ tử cung là gì?

Ung thư cổ tử cung là bệnh lý ung thư xảy ra ở cổ tử cung, vị trí khe hẹp nối âm đạo với tử cung. Bình thường, cổ tử cung sẽ có màu hồng với lớp tế bào vảy mỏng và phẳng, còn ống cổ tử cung được tạo thành từ một dạng tế bào khác gọi là tế bào trụ. Nơi giao nhau của hai tế bào này được gọi là khu chuyển đổi, là nơi các tế bào bất thường hoặc tế bào tiền ung thư dễ phát triển nhất.

Tầm soát ung thư cổ tử cung là phương pháp chẩn đoán, phát hiện sớm các tế bào bất thường ở cổ tử cung của phụ nữ. Thông thường, các tế bào này sẽ xuất hiện và phát triển dần dần qua nhiều năm dưới tác động của các tác nhân gây bệnh. Ở giai đoạn đầu, triệu chứng bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh lý phụ khoa khác nên người bệnh khó nhận biết. Hầu hết phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư cổ tử cung chưa từng thực hiện tầm soát trước đó.

Số liệu thống kê cho thấy, mỗi năm Hoa Kỳ có hơn 13.000 phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư cổ tử cung, hơn 4.000 ca tử vong. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong này đã giảm xuống khoảng 2%/năm nhờ việc tiêm chủng vắc xin ngừa HPV kết hợp áp dụng các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung, phát hiện và điều trị từ sớm.

Vì sao phải tầm soát ung thư cổ tử cung?

Nằm trong top 3 bệnh lý ung thư gây tử vong hàng đầu ở nữ giới, ung thư cổ tử cung đã và đang là vấn đề nhức nhối bởi bệnh có xu hướng gia tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới [WHO], mỗi năm thế giới có hơn 500.000 ca mắc mới, khoảng 250.000 người tử vong, ước tính đến năm 2030 con số tử vong sẽ tăng lên hơn 400.000 người, gấp đôi các trường hợp tử vong có liên quan đến biến chứng thai kỳ. [1]

Đáng lo ngại nhất, ở giai đoạn đầu, ung thư cổ tử cung không có triệu chứng rõ ràng và hầu hết người bệnh được chẩn đoán phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Lúc này, việc điều trị khá khó khăn và phức tạp, các phương pháp phẫu thuật cắt toàn bộ tử cung buồng trứng, xạ trị, hóa trị có thể gây biến chứng vô sinh, tước đi thiên chức làm mẹ thiêng liêng của phụ nữ, thậm chí đe dọa tính mạng. [2]

Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu được thăm khám và thực hiện tầm soát ung thư định kỳ. Sàng lọc ung thư cổ tử cung là một trong những biện pháp đơn giản và hữu hiệu giúp phát hiện sớm những yếu tố nguy cơ, có biện pháp can thiệp điều trị ngay từ giai đoạn sớm, tỷ lệ điều trị thành công cao. Do đó, bên cạnh việc tiêm vắc xin phòng bệnh, chị em phụ nữ nên đi khám phụ khoa và làm các xét nghiệm sàng lọc định kỳ theo chỉ định của bác sĩ, ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê, Bác sĩ cao cấp khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội nhấn mạnh.

Ý thức được mức độ nguy hiểm của bệnh đối với tâm lý, sức khỏe thể chất, sức khỏe sinh sản và thậm chí là tính mạng, nhiều chị em phụ nữ đã bắt đầu quan tâm tìm hiểu các xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung hiện có. Tuy nhiên, trong quá trình tìm hiểu, nhiều thắc mắc và băn khoăn xung quanh cách thức và độ tuổi thực hiện các xét nghiệm khiến chị em phân vân, chưa biết nên áp dụng phương pháp nào phù hợp và hiệu quả.

Tiên phong trong việc trang bị máy móc hiện đại và ứng dụng những kỹ thuật tiến tiến của thế giới, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh triển khai thực hiện các phương pháp xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung hiệu quả nhất, được áp dụng tại các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Thụy Điển, Đức, Hà Lan

Các phương pháp xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung tại BVĐK Tâm Anh

1. Xét nghiệm Pap Smear

1.1. Xét nghiệm Pap Smear là gì?

Xét nghiệm Pap Smear [hay còn gọi là xét nghiệm Pap, xét nghiệm phết tế bào ung thư cổ tử cung] là xét nghiệm tế bào học nhằm xác định những tế bào bất thường ở cổ tử cung gây ra bởi virus HPV [Human Papilloma Virus]. [3]

Phương pháp này thực hiện thu thập và phân tích tế bào ở cổ tử cung, phát hiện sớm ung thư trước khi các khối u lây lan rộng. Bên cạnh đó, xét nghiệm Pap Smear còn phát hiện bất thường ở cấu trúc và hoạt động của các tế bào cổ tử cung, phát hiện nguy cơ mắc bệnh từ sớm.

1.2. Xét nghiệm Pap Smear được tiến hành như thế nào?

Để thực hiện xét nghiệm này, phụ nữ được hướng dẫn nằm ngửa trên giường, hai đầu gối cong lại. Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ được gọi là mỏ vịt nhẹ nhàng đưa vào bên trong âm đạo, mở rộng và cố định thành âm đạo để có thể nhìn thấy rõ khu vực cổ tử cung.

Tiếp đó, bác sĩ sẽ dùng một que gỗ để lấy mẫu ở cổ tử cung. Tế bào này sẽ được phết lên một nửa lam kính ở phần kính mờ, phết mỏng và theo một chiều duy nhất, nhẹ nhàng và tỉ mỉ để tránh hủy hoại tế bào cũng như tế bào bị vón cục. Tiếp tục phết tế bào lên một nửa lam kính còn lại, xoay vòng bàn chải theo chiều dài lam kính. Đặt phết thứ hai lên phết đầu tiên, chuyển đến phòng xét nghiệm để phân tích kết quả.

Quá trình này kéo dài trong vòng vài phút và không gây đau. Sau xét nghiệm, phụ nữ có thể thấy khó chịu, bị chuột rút hoặc chảy máu âm đạo nhẹ. Tuy nhiên, nếu tình trạng khó chịu kéo dài và chảy máu âm đạo không dứt cần thông báo ngay cho bác sĩ để có chỉ định điều trị kịp thời.

1.3. Đối tượng nào cần thực hiện xét nghiệm Pap Smear?

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ, việc thực hiện xét nghiệm Pap Smear tầm soát ung thư cổ tử cung được chỉ định cụ thể ở từng độ tuổi như sau:

• Dưới 21 tuổi: Không cần làm xét nghiệm.
• Từ 21 29 tuổi: Nên thực hiện định kỳ 3 năm/lần.
• Từ 30 65 tuổi: Trường hợp âm tính với HPV thì nên thực hiện định kỳ 3 năm/lần hoặc kết hợp Pap Smear và HPV 5 năm/lần. Trường hợp dương tính với HPV thì nên thực hiện cùng lúc Pap Smear và HPV định kỳ hàng năm.
• Trên 65 tuổi: Xét nghiệm không còn cần thiết, đặc biệt là các xét nghiệm trong vòng 10 năm trở lại đều cho kết quả âm tính.

2. Xét nghiệm Thinprep

2.1. Xét nghiệm Thinprep là gì?

Xét nghiệm Thinprep là xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung được cải tiến so với xét nghiệm Pap Smear. Với xét nghiệm này, sau khi thu thập được, các tế bào ở cổ tử cung sẽ được rửa toàn bộ vào một chất lỏng định hình trong một lọ Thinprep, sau đó được chuyển đến phòng thí nghiệm để xử lý bằng máy Thinprep làm tiêu bản hoàn toàn tự động. [4]

2.2. Xét nghiệm Thinprep được tiến hành như thế nào?

Phụ nữ được hướng dẫn nằm ngửa trên giường, hai đầu gối gập lại, người thả lỏng. Bác sĩ sẽ dùng chổi tế bào để lấy các mẫu tế bào ở khu vực cổ tử cung.

Các tế bào này được rửa toàn bộ vào một chất lỏng định hình và cho vào lọ Thinprep, sau đó được bảo quản và mang đến phòng thí nghiệm để thực hiện các kỹ thuật tách chiết và phết tế bào lên mặt lam kính, tiến hành phân tích và cho kết quả.

2.3. Đối tượng nào cần thực hiện xét nghiệm Thinprep?

Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ, đối tượng và độ tuổi được khuyến cáo thực hiện xét nghiệm Thinprep gồm:

• Dưới 21 tuổi: Chưa cần thực hiện xét nghiệm này.
• Từ 21 29 tuổi: Nên làm xét nghiệm định kỳ 3 năm/lần để tầm soát ung thư cổ tử cung.
• Từ 30 65 tuổi: Nếu âm tính với HPV thì làm Thinprep 3 năm/lần hoặc kết hợp Thinprep và HPV định kỳ 5 năm/lần. Nếu dương tính với HPV thì thực hiện đồng thời Thinprep và HPV định kỳ mỗi năm.
• Trên 65 tuổi: Không tầm soát vì hầu hết các kết quả xét nghiệm không phản ánh đúng nguy cơ ung thư.

3. Xét nghiệm HPV DNA

3.1. Xét nghiệm HPV DNA là gì?

Xét nghiệm HPV DNA sử dụng hệ thống máy tách chiết DNA tự động và công nghệ hiện đại nhằm phân tích, xác định chính xác sự hiện diện virus HPV nguyên nhân hàng đầu dẫn đến căn bệnh ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. [5]

Phương pháp xét nghiệm này không khẳng định 100% phụ nữ có mắc ung thư cổ tử cung hay không, nhưng dựa vào kết quả thu được có thể phát hiện được virus gây bệnh đang tồn tại trong cơ thể, nhờ đó đánh giá được nguy cơ mắc bệnh trong tương lai, có biện pháp phòng ngừa hữu hiệu.

3.2. Xét nghiệm HPV DNA được tiến hành như thế nào?

Thông thường, xét nghiệm HPV DNA được thực hiện đồng thời cùng xét nghiệm Pap Smear hoặc xét nghiệm Thinprep để thu thập các tế bào cổ tử cung, phát hiện và đánh giá những tế bào bất thường có nguy cơ gây ung thư từ sớm.

3.3. Đối tượng nào cần thực hiện xét nghiệm HPV DNA?

Phác đồ sàng lọc ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm HPV DNA được chỉ định như sau:

• Dưới 30 tuổi: Chưa thực hiện xét nghiệm này.
• Từ 30 65 tuổi: Kết hợp thực hiện HPV và Thinprep hoặc Pap Smear định kỳ 5 năm/lần nếu kết quả HPV âm tính. Và kết hợp thực hiện HPV và Thinprep hoặc Pap Smear hàng năm nếu kết quả HPV dương tính.
• Trên 65 tuổi: Không cần thiết.

Những lưu ý quan trọng khi thực hiện xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung

Để việc tầm soát ung thư cổ tử cung cho kết quả chính xác, phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ, phụ nữ cần ghi nhớ những lưu ý cực kỳ quan trọng trước khi thực hiện các xét nghiệm, gồm:

• Không sử dụng kem bôi trơn âm đạo trong vòng 24 giờ trước khi làm xét nghiệm.
• Không thực hiện tầm soát trong những ngày kinh nguyệt vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng mẫu thu thập được. Thời điểm thích hợp nhất để tầm soát là khoảng 10 14 ngày sau khi kết thúc kỳ kinh nguyệt.
• Không làm xét nghiệm trong vòng 24 28 giờ sau quan hệ tình dục.
• Không thụt rửa âm đạo, tác động đến vùng âm đạo trong vòng 2 3 ngày trước khi làm xét nghiệm.
• Cần thông báo ngay với bác sĩ chỉ định xét nghiệm nếu có đang đặt thuốc hoặc đang trong quá trình điều trị viêm nhiễm phụ khoa.
• Kết quả sàng lọc ung thư cổ tử cung có thể dương tính hoặc âm tính, trong một số ít trường hợp có thể xảy ra dương tính giả hoặc âm tính giả. Nếu kết quả dương tính, khách hàng cần bình tĩnh và tham khảo ý kiến, tư vấn của bác sĩ để thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu, chẩn đoán chính xác nguy cơ cũng như mức độ ung thư cổ tử cung.

Tầm soát ung thư cổ tử cung ở đâu tốt nhất tại TP.HCM, Hà Nội?

Thấu hiểu nỗi lo của hàng triệu chị em phụ nữ trước căn bệnh gây tử vong thứ 2 ở phụ nữ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh trang bị hệ thống máy móc hiện đại, quy tụ đội ngũ giáo sư, bác sĩ hàng đầu cam kết đồng hành cùng phụ nữ trong việc tầm soát, phòng ngừa và điều trị bệnh lý ung thư cổ tử cung.

Khoa Phụ sản, Bệnh viện Tâm Anh quy tụ đội ngũ giáo sư, bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu lĩnh vực Sản phụ khoa tại Việt Nam như PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng Trưởng khoa Phụ sản, ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê Bác sĩ cao cấp khoa Phụ sản sẽ thăm khám, tư vấn và đưa ra hướng dẫn giúp chị em phòng bệnh.

Khoa Xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hội tụ đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, đứng đầu là PGS.TS.BS Nguyễn Thị Hà Trưởng khoa Xét nghiệm; trang bị máy móc hiện đại; ứng dụng kỹ thuật tiên tiến hàng đầu thế giới giúp phát hiện sớm nguy cơ bệnh lý và phòng ngừa hiệu quả.

Chi phí tầm soát ung thư cổ tử cung tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê cho biết, dựa vào tình trạng và các triệu chứng nghi ngờ ung thư cổ tử cung cụ thể ở người bệnh mà bác sĩ sẽ có chỉ định các kiểm tra, xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết. Người bệnh và gia đình có thể liên hệ đến hotline 0287 102 6789 [TP.HCM] hoặc 1800 6858 [Hà Nội] để được tư vấn cụ thể.

Xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung là chìa khóa vàng giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ để kiểm soát và điều trị kịp thời. Mỗi phụ nữ hãy chủ động tầm soát ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và gia đình!