Đền Sóc là ngôi đền gắn với sự tích thánh Gióng đánnh giặc Ân xong và bỏ áo mũ bay về trời. Nhân dân tôn tạo và thờ cúng ông với tất cả tấm lòng thành. Ngôi đền này hiện nay là quần thể di tích rất đặc sắc và là điểm du lịch không thể bỏ qua trong những ngày đầu năm mới.
Đền Sóc - Đền Gióng
Hướng dẫn đi đền Gióng từ trung tâm Hà Nội
Nằm tại một huyện thuộc Hà Nội, đền Gióng từ xưa đã nổi tiếng hàng ngàn đời. Từ trung tâm Hà Nội, du khách đi qua cầu Nhật Tân ra đường Võ Nguyên Giáp ra QL 18 vòng qua cầu Mai Nội dẽ sang đường QL 3 đến đường lên đền Gióng. Khu di tích gần hồ đền Thượng. Cách thứ hai, bạn có thể đi qua cầu Thăng Long ra đường Võ Văn Kiệt, dẽ phải ra TL 131 đến QL 3 và đi theo đường lên Đền Gióng là tới. Cách thứ ba là qua cầu Long Biên, theo đường Ngọc Thụy qua cầu Đông Trù ra QL 5, đường 5 kéo dài/ Đường Trường Sa ra đường Võ Nguyên Giáp ra QL 18 sang QL 3 là tới đền Gióng.
Ngoài phương tiện bằng ô tô, du khách có thể đi bằng xe máy hoặc xe bus. Từ điểm trung chuyển xe buýt Long Biên, du khách bắt xe 15 dẽ vào khu quần thể đền Sóc Sơn trước điểm cuối cùng là phổ Nỉ một chút. Từ ngã ba đi vào đền Sóc cách khoảng 3 km, bạn có thể bắt taxi hoặc đi xe ôm tùy ý.
Điểm ăn uống khi đi đền Gióng - Sóc Sơn
Khi đến Sóc Sơn, nhiều du khách lo ngại sẽ không tìm được quán ăn nào ngon mà đảm bảo chất lượng. Một số gợi ý về nhà hàng sau đây sẽ giúp bạn chọn lựa được nhà hàng phù hợp hơn: nhà hàng Vũ Nghĩa tại Miếu Thờ, Tiên Dược, Sóc Sơn, Hà Nội Tel: 04.38850035 – 04.35954088 - 0913.580620. Nhà hàng này rất rộng và đồ ăn cũng ngon. Nhà hàng Thanh Nhuận, ra khỏi đền Gióng rẽ phải khoảng 200m, ngay dưới chân núi, đồ ăn tương đối ngon và rẻ, không gian thoáng đãng.
Đền Sóc với những điều kỳ bí
Trước kia, ngôi đền chỉ là một ngôi miếu nhỏ có tên Đổng Thiên Vương và ngôi chùa Non Nước nằm cạnh đó. Đến thời vua Lê Đại Hành, khi ông đi đánh giặc Tống qua đền và cầu xin Thánh Gióng giúp đỡ. Lời thỉnh cầu của ông được chứng giám và sau khi đánh giặc thắng trận trở về, vua Lê quyết định cho người xây dựng lại ngôi đền khang trang và đặt tên là Phù Đổng Thiên Vương – tức cái tên hiện tại.
Ngày nay ngôi đền tọa lạc tại núi Sóc, xã Vệ Linh, Sóc Sơn, Hà Nội và được xếp hạng di tích quốc gia năm 1962.
Kiến trúc đền Sóc
Khu đền có diện tích lên đến 247 ha gồm 4 khu vực chính:
- Khu dịch vụ công cộng [72,7 ha] gồm các cụm công trình vui chơi giải trí, biệt thự, dịch vụ văn hoá với những bãi tắm nhỏ và các trò chơi thể thao mặt nước.
- Khu du lịch văn hoá sinh thái [81,8 ha] gồm khu vực đồi, núi và hồ nước tự nhiên được tổ chức thành các công trình mang sắc thái các dân tộc Việt Nam.
- Khu dịch vụ [52 ha] gồm toàn bộ các chợ, siêu thị, bãi đỗ xe, nhà nghỉ thấp tầng...
- Khu vực bảo tồn [65 ha] là khu vực cây xanh với các di tích lịch sử như Đền Sóc, chùa Non Nước, khu hồ Đền và núi Đền gắn liền với sự tích Thánh Gióng.
Đền nằm trong một khu rừng bao la bốn mùa cây cối tốt tươi với những khóm tre già vàng óng. Quần thể đền Sóc bao gồm: đền Trình, đền Mẫu [nơi thờ mẹ Thánh Gióng], chùa Đại Bi, đền Thượng, hòn đá Trồng tương truyền là áo giáp của Thánh Gióng để lại trước khi bay về trời và lăng bia đá ghi lại lịch sử và hội đền Sóc, tạo thành một tồng thể hài hòa, sống động. Ngày nay, khu di tích được bảo tồn và chăm sóc khiến cho diện tích, quy mô ngày càng to, đem đến nhiều điều hấp dẫn hơn cho khách du lịch.
Trong quần thể đền Sóc còn có chùa Non hay còn gọi là Sóc Thiên Vương Thiền Tự, nơi đây thờ Phật tổ mà vị sư trụ trì đầu tiên là Ngô Chấn Lưu được vua Đinh Tiên Hoàng phong là Khuông Việt Quốc Sư vào năm 971. Chùa Non tồn tại với thời gian nhưng cũng bị tàn phá bởi chiến tranh, hiện nay chùa còn giữ lại một pho tượng Phất bằng đồng nặng tới 30 tấn.
Lễ hội đền Sóc
Lễ hội đền Sóc được tổ chức vào ngày mùng 6 tháng Giêng âm lịch tại xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn và hội Gióng Phù Đổng ở đền Phù Đổng, xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2010. Lễ hội được tổ chức quy mô với những vật phẩm như: cỏ voi, oản phẩm, trầu cau, voi chiến, giò hoa tre, kiệu Tướng, kiệu cầu Húc… Những thứ đó đều thể hiện cho tấm lòng biết ơn với Thánh Gióng và là niềm tự hào của dân tộc để nhân dân nhớ muôn đời không quên ơn của Thánh Gióng. Ngoài các hoạt động thiêng liêng như trên thì lễ hội đền Sóc còn tổ chức các trò chơi độc đáo như: trò chơi thi đu, đập niêu đất, bắt vịt, cờ bỏi; hát quan họ, ca múa tổng hợp; giải bóng chuyền hơi, biểu diễn võ cổ truyền dân tộc… Những trò chơi này diễn ra trong không khí tưng bừng hút biết bao khách du lịch vào cùng tham gia.
Đền Sóc không chỉ nổi tiếng về ngoại cảnh mà đặc sắc hơn về mùa lễ hội và văn hóa tâm linh của người Việt. Dân gian vẫn có câu thơ nói về đền Sóc như sau:
Tháng Giêng giỗ Thánh Sóc Sơn
Tháng Ba giỗ Tổ Hùng Vương nhớ về
Câu thơ như nhắc nhở mọi người dân Việt Nam luôn nhớ về cội nguồn của mình, nhất là hội đền Gióng và đền Hùng. Đây là hai lễ hội lớn được tổ chức quy mô, du khách nên đi vào dịp đầu năm để hưởng trọn vẹn mùa lễ hội.
Posted from Sóc Sơn, Hà Nội.
Đền Gióng Sóc Sơn trước kia là một ngôi miếu nhỏ được xây dựng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng. Sau được vua Lê Đại Hành cho xây dựng, tu sửa và phong thành đền Phù Đổng Thiên Vương. Đền Gióng Sóc Sơn không chỉ gắn liền với lịch sử dân tộc Việt Nam. Mà còn gắn với truyền thuyết Thánh Gióng vẫn thường được dân gian lưu truyền. Hãy cùng VIVU tìm hiểu khu di tích lịch sử này ngay thôi nhé!
Khu di tích Đền Gióng ở đâu?
Đền Gióng nằm ở núi Sóc, xã Vệ Linh, Sóc Sơn. Là một quần thể di tích lịch sử gồm: đền Trình, chùa Non Nước, đền Thượng, đền Mẫu [nơi thờ mẹ Thánh Gióng], chùa Đại Bi, hòn đá Chồng, nhà bia. Và đặc biệt là bức tượng đài Thánh Gióng được đúc bằng đồng nguyên chất. Quần thể di tích này đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia.
Quần thể di tích Đề Gióng Sóc Sơn nằm ở khu vực núi Vệ Linh. Hay còn gọi là núi Sóc, thôn Vệ Linh, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Khởi nguồn của quần thể di tích này chỉ là một miếu thờ Đổng Thiên Vương rất nhỏ. Và chùa Non Nước được xây dựng từ thời Vua Đinh Tiên Hoàng.
Trong cuộc đấu tranh chống giặc Tống, vua Lê Đại Hành cùng các tướng sĩ trên đường hành quân đã vào làm lễ cầu Thánh Gióng phù hộ cho trận đấu. Và trong trận đấu này, Quân Tống thua lớn nên khi quay về. Vua Lê Đại Hành đã vào lễ tạ và sai người tìm gốc trầm hương để tạc tượng thần. Và cho xây dựng khu vực này thành khu vực đền rất uy nghi và phong thành Đền Phù Đổng Thiên Vương. Khu vực này được xếp hạng Di tích Quốc gia vào năm 1962.
Hướng dẫn đi đến Đền Gióng Sóc Sơn
Nếu du khách từ phương xa đến thì có thể đặt vé báy may ra Hà Nội. Sau đó lựa chọn các phương tiện phù hợp để đến Đền Gióng.
Đi xe bus
Từ điểm trung chuyển xe bus Long Biên các bạn bắt xe số 15. Lối rẽ vào khu Quần thể đền Sóc Sơn trước điểm cuối cùng là Phố Nỉ một chút.
Từ ngã ba đi vào đền Sóc khoảng 3km nữa nên bạn có thể đi bộ hoặc gọi xe ôm. Tuy nhiên, vì hành trình đi trong khuôn viên đền còn phải đi bộ khá nhiều. Nên tốt nhất bạn nên gọi xe ôm đi để tiết kiệm sức lực.
Đi xe máy hoặc ô tô
Các bạn đi từ Cổ Loa thì chỉ cần quay lại quốc lộ 3 đi thêm hơn 20km nữa. Sẽ có biển chỉ đường vào đền Sóc ở bên tay trái.
Còn nếu các bạn không đi qua Cổ Loa mà đi thẳng đền Sóc thì cũng có 2 sự lựa chọn về đường đi:
Đường đi qua cầu Nhật Tân, không rẽ vào quốc lộ 5 kéo dà. Mà cứ đi thẳng cho đến khi gặp quốc lộ 18 [Phù Lỗ] thì rẽ phải vào quốc lộ 18 một đoạn. Tiếp tục rẽ trái vào quốc lộ 3. Đi thêm 1 đoạn sẽ đến ngã ba có biển chỉ dẫn vào Quần thể di tích đền Sóc.
Đường thứ 2 là đường đi qua cầu Thăng Long về phía sân bay Nội Bài. Đến ngã tư với quốc lộ 18 thì đi theo quốc lộ 18 vòng ra sau lưng sân bay Nội Bài đi theo đường 131. Đến khi gặp quốc lộ 3 thì rẽ trái đi thêm 1 đoạn là đến.
DU LỊCH ĐỀN GIÓNG SÓC SƠN
Ngay từ cửa khu Di tích đi vào, các bạn gặp đầu tiên là Đền Hạ. Hay còn gọi là Đền Trình ở phía bên tay trái. Đền thờ một tượng sơn thần bằng đồng nặng 7 tấn đang ngồi, hai tay đặt ở đầu gối. Có nét mặt uy nghi, oai vệ. Theo truyền thyết thì đây là thần Nứa. Vị thần đã cho phép Thánh Gióng chọn nơi đây để bay về trời. Nhân dân tôn xưng ông là “Thánh Thần Vương”. Danh hiệu này được khắc ở trên đỉnh mũ của bức tượng.
Ngoài cửa Đền Trình là một gốc đa cổ thụ bên hồ nước xanh biếc. Dưới gốc đa là tượng những linh vật đang ngồi chầu về phía đền.
Qua Đền Trình theo một con đường lát gạch là đến chùa Đại Bi. Ngôi chùa nhỏ nhưng có lối kiến trúc độc đáo. Với những khung cửa được phủ sơn đỏ. Mái vòm uống cong hai đầu rồi vút lên đẹp mắt, những hàng ngói đỏ phủ rêu cổ kính…
Bên trong ngôi chùa là những hoành phi, câu đối được sơn son thếp vàng lộng lẫy và uy nghiêm.
Đối diện với Chùa Đại Bi là Đền Mẫu, nơi thờ mẹ Thánh Gióng. Đây cũng là một ngôi đền nhỏ nhưng có những nét chạm trổ hết sức tinh xảo. Trước cổng đền có dòng chữ “Phù Đổng danh truyền Thiên Thượng Mẫu”.
Phía trong đền có tượng Mẫu với nét mặt hiền từ, khoan dung sơn son thiếp vàng; bên ngoài có giếng Mẫu với màu nước quanh năm xanh ngắt.
Đi thêm vài bước qua Đền Mẫu là đến Đền Thượng. Con đường với những tượng đá nhỏ khắc hình hươu, nai, ngựa… và những rặng thông hàng trăm năm tuổi, những cây cổ thụ um tùm…
Đền Thượng là ngôi đền cuối cùng trong quần thể 4 công trình nằm dưới chân núi Vệ Linh. Ấn trong những tán lá cây rậm rạp của ngọn núi này.
Đền thờ Đức Thánh Gióng, có nhà Đại Bái và Hậu cung. Trước cửa đền có một đôi ngựa gỗ, tượng trưng cho ngựa sắt mà Thánh Gióng đã cưỡi khi đánh đuổi quân thù. Nhà Đại Bái được trang trí bằng nhiều câu đối, lọng vàng, lọng tía, đôi hạc… Hậu cung thờ Thánh Gióng là một bức tượng khá lớn bằng gỗ trầm hương. Khoác áo bào đỏ, khuôn mặt phương phi. Bên cạnh có 6 vị công thần đã giúp ông đánh thắng giặc. So với Đền Trình và Đền Mẫu thì đền Thượng rộng hơn. Có kiến trức phức tạp hơn, mang đậm lối kiến trúc cổ chủa nhà Phật. Đền có hai tầng mái, các mái đều uốn cong và chạm trổ hình rồng.
Từ chân núi Vệ Linh lên Tượng Đài Thánh Gióng có hai đường đi. Một đường đi từ Đền Thượng lên và một đường đi từ cổng ngoài khu di tích lên. Con đường đi từ cổng lên các bạn sẽ đi qua Nhà bia và có đường rẽ xuống Chùa Non Nước. Nhà bia này hoàn toàn khác với các nhà bia ở các đình chùa khác. Hoàn toàn được xây dựng bằng đá phiến, phần thân nhà vững chãi gắn liền với đỉnh hình chóp nón. Trông xa giống như chiếc mũ sắt của Thánh Gióng năm xưa. Theo người dân nơi đây, nhà bia đã tồn tại hàng trăm năm.
Tượng đài Thánh Gióng tọa lạc trên đỉnh núi Đá Chồng. Được khởi công xây dựng vào năm 2008 và khánh thành vào năm 2010. Tượng đài được đúc bằng đồng nguyên chất, có chiều cao11,07m. Độ vươn ra là 16m, nặng 85 tấn, là hình ảnh Thánh Gióng đang cưỡi ngựa bay về trời trong dáng vẻ uy nghiêm, hùng dũng. Đây là công trình chào mừng kỉ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Hiện nay du khách ngoài việc leo bộ lên Tượng đài Thánh Gióng còn có thể đi xe máy hoặc ô tô theo đường mòn từ chân núi lên đỉnh núi.
Từ đường lên Tượng Đài Thánh Gióng cũng có lối rẽ xuống Chùa Non Nước hay từ chân núi cũng có đường vào Chùa Non Nước.
Chùa Non Nước tên chữ là Sóc Thiên Vương Thiền Tự, ở độ cao 110m so với chân núi. Chùa có không gian thiên nhiên khoáng đạt, yên tĩnh. Chùa có tượng Phật Tổ Như Lai bằng đồng đúc liền khối lớn nhất nước ta. Tượng nặng 30 tấn, cao hơn 8m [kể cả bệ đá], đươc đặt chính giữa chùa. Pho tượng là một kiệt tác lớn nhất trong tất cả các pho tượng Phật liền khối ở khu vực Đông Nam Á.
Theo các nhà nghiên cứu, chùa Non Nước được xây dựng với thế “Long chầu Hổ phục”. Tựa lưng vào 9 ngọn núi: Đồng Sóc, Đá Đen, Voi Phục, Mũi Cày, Vẩy Rồng, Đá Chồng…
Thiền sư trụ trì ngôi chùa này đầu tiên là Ngô Chân Lưu [933-1011]. Năm 971, Ngài được Vua Đinh Tiên Hoàng phong hiệu Khuông Việt Đại sư và là vị Quốc sư đầu tiên của Nhà nước phong kiến Việt Nam. Người phù trợ cho Tam triều Đinh – Tiền Lê – Lý và cùng Thiền sư Vạn Hạnh phù trợ đắc lực đưa Lý Công Uẩn lên ngôi Vua. Mở đầu triều đại nhà Lý – một triều đại có nền văn hóa phát triển rực rỡ nhát thời kỳ phong kiến Việt Nam.
Trên đường xuống núi, bạn cũng có thể ghé thăm Học viện Phật giáo Việt Nam. Đây là một khu vực lớn với quảng trường, tượng đài, giảng đường, thư viện, bảo tàng, câu lạc bộ, ký túc xá, sân vận động… dành cho việc đào tạo Tăng – Ni trẻ ở bậc cao đẳng, đại học và sau đại học.
Những lưu ý khi tham quan Đền Gióng Sóc Sơn
Nếu bạn tự đi tham quan những khu vực này bằng phương tiện cá nhân thì nên tuân thủ luật lệ giao thông.
Nếu các bạn đi theo hướng quốc lộ 3 thì đường khá hẹp và đông xe, cần di chuyển thận trọng.
Đây đều là những khu vực đền, chùa nên khi tham quan các bạn nhớ ăn mặc lịch sự.
Nếu các bạn định leo bộ lên Tượng đài Thánh Gióng cần chuẩn bị đồ đạc mang theo gọn nhẹ, đi giầy thoải mái, chuẩn bị sẵn nước uống.
Quanh khu vực Cổ Loa hay Đền Sóc có nhiều cây cối um tùm, xanh mát, nhiều hồ nước thơ mộng. Các bạn có thể mang theo đồ ăn để cắm trại ngoài trời nhưng nhớ thu dọn rác trước khi ra về để bảo vệ cảnh quan thiên nhiêng.
Chúc các bạn có một chuyến đi an toàn và ý nghĩa! Hãy chia sẻ trải nghiệm của mình với VIVU nhé!
Xem thêm: