Như chúng ta đã biết, đất trồng là bề mặt tơi xốp của vỏ Trái Đất. Nơi đây, các loài thực vật có khả năng sinh sống, phát triển và tạo ra nông, sản phẩm. Về cơ bản, đất trồng chỉ gồm 3 thành phần chính là phần khí, phần rắn và phần lỏng. Tuy nhiên, để tạo môi trường sinh trưởng tốt nhất cho các loại cây trồng, con người cần phải tác động vào đất nhằm thay đổi kết cấu và dinh dưỡng của đất. Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ về thành phần của đất trồng trước và sau khi được cải tạo.
Thành phần của đất trồng có gì đặc biệt?
Theo kiến thức cơ bản, đất trồng gồm có 3 thành phần chính:
- Phần khí bao gồm 3 loại khí chính là oxi, CO2 và nitơ có tác động trực tiếp đến quá trình hô hấp của cây trồng.
- Phần rắn bao gồm các chất dinh dưỡng ở dạng vô cơ và hữu cơ. Tùy từng loại đất trồng mà tỷ lệ này sẽ khác nhau. Chúng cung cấp dinh dưỡng giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển.
- Phần lỏng thường là nước đóng vai trò hòa tan các chất dinh dưỡng giúp cây trồng dễ hấp thụ.
Dựa vào các thành phần chính này, đất được xem là môi trường sống quan trọng của hầu hết tất cả các loại cây trồng. Đất không chỉ giúp cho cây đứng vững mà còn cung cấp dinh dưỡng nuôi cây phát triển xanh tốt.
Tính chất chính của đất bao gồm:
- Thành phần cơ giới: Chính là tỷ lệ % các loại hạt cát, limon, sét trong đất. Tùy vào tỷ lệ từng loại hạt trong đất mà chia đất thành: Đất cát, đất thịt, đất sét.
- Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng: Nhờ các hạt cát, limon, sét và chất mùn trong đất mà đất mới giữ được nước và các chất dinh dưỡng. Theo thứ tự đất sét giữ nước và chất dinh dưỡng tốt nhất sau đó đến đất thịt, đất cát.
- Độ phì nhiêu: Chính là khả năng của đất cung cấp đủ nước, ôxi và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt.
- Độ chua, độ kiềm được đo bằng độ pH. Có 3 mức phân loại phổ biến: Đất có pH < 6,5 là đất chua; Đất có pH = 6,6 – 7,5 là đất trung tính; Đất có pH > 7,5 là đất kiềm.
Đất trồng đóng vai trò là môi trường sống không thể thiếu của cây trồng
Đất trồng sau một thời gian dài trồng trọt không được bón phân hoặc đất trồng để quá lâu không canh tác có thể bị thoái hóa, trở nên nghèo dinh dưỡng. Với những trường hợp này, người nông dân cần phải có những tác động để phục hồi và cải tạo đất.
Dưới đây là một số nguyên liệu thường dùng để cải tạo đất:
- Vỏ trấu sống hay trấu hun: có thể dùng trộn trực tiếp với đất màu đã cày bừa nhằm làm tơi xốp đất và tăng độ thoáng khí.
- Xơ dừa: nên dùng xơ dừa đã được ngâm nước và ủ đúng cách để đảm bảo đã loại bỏ được chất chát có bên trong. Nguyên liệu xơ dừa trộn vào đất giúp tăng khả năng hút, thoát nước, giữ độ ẩm thích hợp trong đất.
- Than bùn: chứa hàm lượng chất dinh dưỡng vô cơ và hữu cơ khá cao, thích hợp trộn cùng đất trồng cải thiện dinh dưỡng.
- Than hoạt tính: làm tăng lượng CO2 trong đất thúc đẩy quá trình hô hấp của cây trồng.
- Vôi bột: dùng rắc trên đất phơi ải để khử chua và xử lý mầm bệnh.
- Phân hữu cơ: nên dùng các loại phân chuồng hoai mục đã qua xử lý như phân gà, phân bò hay phân trùn quế,…
- Phân vi sinh: được dùng phổ biến nhất vì nó vừa thân thiện môi trường vừa có tác dụng trong thời gian dài.
Trên đây chỉ là những nguyên liệu có thể cải tạo đất trồng mà bạn có thể tham khảo. Bạn nên chọn lọc các nguyên liệu tùy vào nhu cầu dinh dưỡng của từng loại cây trồng.
Ví dụ như, trồng cây cảnh trong chậu người ta có thể dùng thêm một số nguyên liệu như đá Perlite, xỉ than, đá nham thạch, sỏi, đất nung,…
Các thành phần dinh dưỡng hữu cơ thường dùng cải tạo đất trồng
Nếu bạn muốn trồng cây cảnh, hoa hay rau sạch mà diện tích đất trồng hạn hẹp thì có nên mua đất trồng bán sẵn hay không?
Trên thực tế, thị trường hiện nay có rất nhiều cửa hàng chuyên cung cấp đất trồng đã được phối trộn sẵn. Thành phần chung của các loại đất này đều bao gồm:
- Đất màu đã được làm sạch tạp chất và mầm bềnh, sâu hại
- Các thành phần hữu cơ như than bùn, than hoạt tính, xơ dừa, mùn cưa, vỏ trấu, …
- Phân hữu cơ vi sinh đã qua xử lý
- Phân vô cơ như NPK
- Các nguyên tố vi, trung và đa lượng
- …
Như vậy, nhìn chung các loại đất này đều đảm bảo dinh dưỡng phù hợp với nhiều loại cây trồng. Tuy nhiên, người mua nên chọn đất từ các công ty uy tín nhằm đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Dưới đây là một số thương hiệu đất trồng có tên tuổi trên thị trường bạn có thể tham khảo:
Mua đất trộn sẵn từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng
Qua bài viết trên, bạn đã phần nào hiểu rõ hơn về các thành phần cơ bản của đất trồng. Và các nguyên liệu hữu cơ, vô cơ để cung cấp dinh dưỡng cho đất. Đừng quên áp dụng chúng để nâng cao năng suất, chất lượng của cây trồng của bạn nhé. Chúc bạn thành công!