WAP – Japan Medical Gate xin giới thiệu đến các bạn bài review về kỳ thi Chứng chỉ Phiên dịch y tế [医療通訳技能検定試験] vòng 1 [Vòng thì viết] của bạn Phan Phương Mai. Hi vọng những thông tin mà bạn Mai chia sẻ sẽ giúp ích cho mọi người
=====================
Kỳ thi mà mình vừa tham gia là kỳ thi 医療通訳技能検定試験 [Kỳ thi kỹ năng phiên dịch ngành y tế] do 日本医療通訳協会 [Hiệp hội phiên dịch Y tế Nhật Bản] tổ chức định kỳ 2 lần/năm, có nhiều thứ tiếng, trong đó phổ biến nhất là Anh – Nhật và Trung – Nhật. Kỳ thi tiếng Việt cũng mới được tổ chức dạo gần đây, và năm nay là lần đầu tiên mình tham gia .
*** Chi tiết các bạn có thể xem tại đây.
Kỳ thi gồm có 2 vòng, vòng 1 là thi viết [筆記試験, thi trong 120 phút, gồm 12 bài lớn, trong mỗi bài lại có khoảng 10 câu nhỏ, có cả phần thi viết tay], vòng 2 là thi vấn đáp （ロールプレイ], nhưng ai thi đỗ vòng 1 mới được thi tiếp vòng 2. Vòng 1 thì kết quả thi cũng được phân thành 2 cấp, cấp 2kyu [được 70 điểm bài thi viết trở lên], và cấp 1 kyu[được 80 điểm bài thi viết trở lên]. Ai được 2kyu vòng 1 mà thi vòng 2 được 2kyu trở lên [tức là bài roleplay cũng được 70d trở lên] thì sẽ được công nhận 医療通訳２級 [có khả năng dịch được các case về 健康診断・検診], còn ai đỗ 2kyu vòng 1 mà vòng 2 thi roleplay chỉ được 2kyu thì kết quả cuối cùng cũng chỉ được công nhận là 医療通訳２級, nếu được 1kyu cả vòng 2[ thi roleplay được 85d trở lên] thì mới được công nhận 医療通訳1級 [có khả năng dịch được cả những ca bệnh nặng: 重症の病気に対応できるレベル].
Đợt vừa rồi mình mới qua vòng thi viết, và đỗ ở mức điểm 2kyu thôi :]]. Hôm tới đầu tháng 12 thi tiếp Roleplay nữa mà được 2kyu trở lên nữa thì mới có chứng nhận 医療通訳２級, còn nếu thi trượt thì kỳ thi tới kỳ thi lần sau sau phải thi lại vòng roleplay lần nữa, đỗ thì mới được chứng nhận [ 1 lần thi kế tiếp sau đó thì được miễn kỳ thi viết].
Lý do tại sao mình lại quyết định thi kỳ thi chứng chỉ phiên dịch y tế này, thì là vì:
- Hiện mình cũng đang tham gia làm content cho Page về Y tế Nhật Bản là Japan Medical Gate cùng các chị/bạn khác [đều đã có kinh nghiệm làm y tế nhiều năm], nên mình muốn nhân dịp này học thêm về y tế để có thể có kiến thức và tiếng Nhật tốt hơn để hỗ trợ được mọi người tốt hơn. Trước giờ chủ yếu mình tự tìm hiểu qua các website hoặc qua các tài liệu mà các chị cùng team đưa cho.
- Một số bệnh viện ở Nhật hiện cũng đã bắt đầu yêu cầu phiên dịch đảm nhận các case tại bệnh viện họ phải có chứng chỉ phiên dịch y tế chứ không theo kiểu dịch nhiều có kinh nghiệm là ok như bây giờ nữa, nên mình cũng muốn chuẩn bị trước để biết đâu sau. này có dịp lại cần dùng. Với lại cũng là một dịp hay để mình có động lực học hành hơn và kiểm chứng lại xem năng lực của mình đến đâu :]], chứ nhiều khi ở nhà tự sướng dễ hay ảo tưởng sức mạnh =]].
Thôi, giờ mình đi vào review kỳ thi viết nhá. À, trước khi đi vào review chi tiết thì mình xin nói qua về background của mình khi thi chút để mọi người dễ hình dung. Mình học thuần kinh tế từ đại học tới cao học, công việc từ khi ra trường cũng liên quan tới IT và nhân sự là chủ yếu, biên dịch chỉ là 1 phần rất nhỏ trong công việc của mình [chủ yếu là đọc tài liệu rồi tổng hợp thành content tiếng Việt trên Tomoni + dịch dạo 1 số tài liệu, video]. Mình cũng gần như không đi dịch nói do công việc của mình ở MPKEN khá bận, nếu có dịch thì chủ yếu là dịch cho sếp khi họp hành gì đó là nhiều. Về y tế thì hầu hết kiến thức là do mình tự đọc tự tìm hiểu vì sở thích và do thói quen đợt đẻ 2 đứa nhập viện dài ngày nên thời gian ở bệnh viện dài [đứa đầu mình doạ sinh non nên nhập viện khoa sản 70 ngày, nên tìm hiểu khá kỹ về mảng y tế mảng khoa sản, còn đứa thứ 2 thì sinh non ở NICU 120 ngày nên mình cũng tìm hiểu tương đối kỹ về bên NICU, xong từ đấy thành thói quen là hay đọc về y tế này nọ]. Tiếng Nhật của mình là trình độ 1kyu [tương đương N1 bây giờ], nói chung hay đọc tài liệu viết content nên đọc hiểu cũng khá =]], hồi xưa thi 1kyu mình làm phần dokkai toàn thừa 50% giờ =]]. Đây cũng là 1 lợi thế giúp mình đợt này đọc hiểu đề thi được tốt hơn :]].
Rồi xong, với một đứa có background như mình thì ôn thi kỳ thi này như nào, anh em cùng đọc tiếp nhé :]].
Dù tên kỳ thi là kỹ năng phiên dịch y tế, nhưng bài thi thì không chỉ có về dịch, mà còn kiểm tra cả kiến thức về y tế nữa, mà không chỉ kiểm tra qua qua, kiểm tra khá kỹ là đằng khác các bạn ạ =]]. Do vấn đề bản quyền nên mình ko thể share bài thi lên đây được, bạn nào quan tâm và muốn biết rõ hơn về nội dung thi thì có thể đăng ký mua 過去問 [đề thi cũ] các năm trước nhé.
Đề thi cũ thì được bên Hiệp Hội bán thông qua công ty WAP, các bạn có thể đăng ký mua tại đây nhé.
Để mọi người hình dung rõ hơn thì mình sẽ nói qua về các phần thi 1 chút. Bài thi thường gồm các phần là:
- Giải phẫu cơ thể [ví dụ sẽ cho hình vẽ các bộ phận của tim/mắt/tai và đánh dấu khoảng 10 chỗ, yêu cầu mình trả lời tên bộ phận bằng tiếng Nhật là gì]. Câu này thì không phải viết tay mà kiểu có 10 bộ phận thì đề thi sẽ cho khoảng 12 từ rồi yêu cầu mình lựa trong list để điền vô thôi. Bài này năm nay như mình thi là hỏi về các bộ phận trong tai và tên + vị trí các cơ quan nội tạng trong cơ thể. Cái này thì phải học hết các hình vẽ giải phẫu và tên tiếng Nhật + tiếng Việt, nếu ko thì sẽ ko trả lời được. Như năm nay mình học là mình cũng học hết từ tim, tai, mắt đến cơ quan nội tạng, cơ quan tiêu hoá, xương sọ, não niếc các kiểu theo đề cương luyện thi của WAP ^^. Các bạn đăng ký thi qua WAP năm nay đều được tham gia group ôn thi và được công ty hỗ trợ tài liệu các phần.
- Phần yêu cầu dịch từ lẻ, có khoảng list 20 từ, 10 từ Tiếng Nhật, 10 từ TV, dịch chéo sang ngôn ngữ còn lại. Cái này năm nay mình thi thì ko phải chọn từ list mà là tự nghĩ ra từ tương ứng rồi tự viết tay câu trả lời vào bài :]]. Làm cuối giờ cũng hơi có tí hốt hoảng suýt thì bỏ cả bài =]], may sau cũng định thần nhớ ra được kha khá. Phần này thì nói chung ko có đề cương, chủ yếu dựa trên vốn từ thực tế, ai hay đi dịch, làm liên quan tới ngành y thì chắc lợi thế hơn. Như mình thì may cũng hay đọc báo, tài liệu, bài viết về y tế nên cũng nhớ được khá nhiều.
- Một phần nữa là trắc nghiệm đúng/sai về kiến thức y tế, bao gồm khá nhiều mảng, như hỏi về: chức năng các bộ phận trên cơ thể, hoặc về các loại 検査, triệu chứng các loại bệnh này nọ…. Kiểu ví dụ có câu như này, điền chọn đúng hay sai? Ví dụ: 1. ホルター心電図検査とは、24時間ホルターを装着し、日常に起きる心臓の異常を調べる検査である [Đúng hay sai?], HOẶC 右心室の壁が左心室より厚いのは心臓から全身へ血液を送り出すので、筋層が発達しているからである。[Đúng hay sai?]. Cái này thì sẽ yêu cầu bạn phải có kiến thức nhất định về các loại bệnh hoặc các cơ quan trong cơ thể. Phần này thì có 1 số cái cũng đề cập tới trong đề cương, nhưng 1 số cái thì cũng phải chủ động Google tìm đọc thêm. Ví dụ khi học về tim thì ko chỉ học mỗi cái hình giải phẫu tim với các vị trí của các van tim, các động mạch,…mà phải biết cấu tạo và chức năng của từng van, từng động mạch như nào,…[bằng cách Google đọc thêm] thì mới làm được bài. Đại khái phần này vừa yêu cầu khả năng đọc hiểu tiếng Nhật y tế, vừa yêu cầu kiến thức y tế.
- Năm nay mình thi còn có một phần gồm list hơn 10 từ tiếng Việt chỉ bộ phận, tên bệnh,…, sau đó là khoảng 10 câu miêu tả 1 đặc điểm, triệu chứng bệnh nào đó cũng bằng TV rồi yêu cầu ghép vào với nhau :]]. Cái này thì vì là TV nên chỉ cần có kiến thức y tế là được =]].
- Bài thi có cả phần hỏi về chế độ bảo hiểm của Nhật, hệ thống y tế Nhật, và 1 bài riêng về đạo đức của người phiên dịch y tế + các skill của nghề phiên dịch… Rất may phần này thì trong đề cương của WAP cũng có khá kỹ nên chỉ cần chăm chỉ học theo thì cũng làm được khá nhiều.
- Phần khó nhất và cũng liên quan tới dịch nhất, là phần dịch 1 đoạn văn từ Việt sang Nhật :]]. Có năm còn có 2 bài dịch, 1 bài Nhật – Việt, 1 bài Việt – Nhật. Năm nay may mình thi chỉ có 1 bài thôi, ko thì có khi cũng chả làm hết đc :]]. Năm nay mình thi thì bài dịch là yêu cầu dịch 1 đoạn văn khoảng hơn 10 dòng nói về bệnh hẹp van tim, các triệu chứng và lưu ý,… Phần dịch này với ai không quen dịch theo mình nghĩ là khá khó. Cá nhân mình cũng hay dịch từ tiếng Nhật sang tiếng Việt hơn, nhưng may là do hay đọc tài liệu nhiều và khi đọc mình cũng hay chú ý cách dùng từ, hành văn của văn bản gốc nên may vẫn dịch được hết cả 10 câu + viết tay bài ra giấy trong 30p cuối giờ. Phần này mình thấy nhiều bạn thi cùng, kể cả mấy em làm điều dưỡng theo EPA cũng kêu khó và ko làm hết, nên mình nghĩ cái này phụ thuộc nhiều vào việc mình quen dịch/hay đọc tài liệu nhiều tới mức nào.
Tổng cộng thời gian mình ôn tử tế là khoảng 3 tuần trước khi thi, mỗi tối mình ôn tầm 1-1.5 tiếng, hôm nào chăm thì 2 tiếng, nhưng cũng có hôm mệt quá thì chỉ đọc lướt lướt qua rồi đi ngủ. Tài liệu mình ôn chủ yếu theo bộ tài liệu mà bên nhóm luyện thi của WAP cung cấp, ngoài ra thì cũng Google thêm khá nhiều để đọc kỹ hơn những đoạn cần thiết [kiểu trong đề năm cũ hỏi mà đề cương ko thấy đề cập].
Đoạn cuối gần thi mình cũng thấy khá khủng hoảng do học trước quên sau =]], rõ ràng đọc tài liệu đề cương rồi mà lúc làm thửu vào đề vẫn thấy như mới =]]. Sau mình mới nhận ra là nếu chỉ đọc tài liệu mà ko áp vào đề thi làm thử thì mình sẽ ko biết rõ là cần đọc thêm cái gì khi học về từng phần,…nên tầm 5 ngày cuối mình cày đi cày lại đề cũ rồi đọc thêm về các kiến thức mà đề hay triển khai thì cũng cảm thấy đỡ mông lung hơn nhiều :]]. Chứ thú thật lúc mới ôn 1 tuần đầu mình cảm giác chỉ muốn bỏ thi quách cho xong vì …lắm thứ phải học quá :]].
Tuy vậy thì mình nghĩ nếu cho làm lại thì có lẽ mình sẽ học hành sớm hơn, khoảng 2 tháng trước khi thi gì đó thì chắc kiến thức lúc thi sẽ chắc hơn :]], chứ mình học 3 tuần như vậy mà lúc vào phòng thi cũng phải đuổi hình bắt chữ 1 số đoạn, và đề thi 2 tiếng mà mình cũng làm vừa vặn hết, thừa đúng 3p cuối giờ để soát thôi.
Vậy nên nếu ai xác định thi nghiêm túc để lấy chứng chỉ thì mình nghĩ nên học sớm và mua đề thi cũ về nghiên cứu trước. Còn bạn nào muốn thi mà đọc phần mình viết ở trên thấy hốt quá thì …đừng sợ, đến thi JLPT mà còn nhiều người thi 2-3 lần mới đỗ mà, mình cứ đăng ký thi rồi học rồi thi cọ xát vài lần cho chắc kiến thức mình nghĩ cũng hay. Quan trọng là việc đăng ký và đi thi giúp mình nghiêm túc với việc học hành hơn, và việc ôn thi cũng giúp mình củng cố thêm nhiều kiến thức hơn.
********************************
Các bạn có thể hỏi thêm về khám và điều trị bệnh tại Nhật theo các địa chỉ dưới đây:
Tại Nhật:
Công ty Wap
– Địa chỉ: Tokyo, Minato-ku, Shirokanedai 3-16-11, Minegishi Build 3F
– Sdt: [+81] 03-6687-1033
– Hotline [Tiếng Việt] : [+81] 08096793939
Tại Việt Nam:
Văn phòng đại diện Wap
– Otomon Tại Việt Nam [Tomo-Med]
– Địa chỉ: Tầng 3 – Espace – Tòa Nhà Savina, Số 1 Đinh Lễ, Hà Nội.
– Hotline: +84-904529276