Từ lâu, con người đã mặc định trong suy nghĩ của mình là cá phải sống dưới nước. Tuy nhiên, vẫn có một số loài cá thuộc trường hợp ngoại lệ, mặc dù mang hình hài của một chú cá nhưng chúng lại có thể sống trong môi trường khô cạn hàng tháng trời mà chẳng hề hấn gì.
Cá phổi, hay còn gọi là cá Salamanderfish, là một loài cá nước ngọt có khả năng sống trên cạn mà không cần nước trong nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm.
Loại cá này xuất hiện từ thời cổ đại, ước tính những con cá đầu tiên xuất hiện trên trái đất từ khoảng 419,2 triệu - 393,3 triệu năm trước, và sau 4 lần tuyệt chủng vẫn sống sót kiên cường.
Loài cá này tự xây kén khi mùa khô đến.
Trên thực tế, cá phổi có 3 chi cùng 6 phân loài và được chia theo nơi cư trú, ví như cá phổi châu Phi, cá phổi châu Mỹ và cá phổi Úc. Những con cá phổi trưởng thành sẽ có thể nặng 10kg và dài 1,25m. Trong đó, cá phổi Victoria là loài cá phổi châu Phi lớn nhất hiện nay, có thể dài tới 2m.
Nhiệt độ châu Phi chủ yếu quanh năm cao chót vót, không có 4 mùa, chủ yếu khô hạn. Đặc biệt, mùa khô tại châu Phi rất khắc nghiệt, thường kéo dài ít nhất 4-5 tháng. Điều này khiến tất cả sông hồ nơi đây đều trở nên khô cạn. Để có thể tồn tại, cá phổi đã phát triển chế độ
ngủ hè" cùng hệ thống hô hấp vô cùng độc đáo.
Loài cá phổi có hệ thống hô hấp rất phát triển có thể lấy oxy từ không khí giống như động vật trên cạn khác. Chúng sống dưới nước lúc còn nhỏ và phải ngoi lên mặt nước hít thở không khí thường xuyên. Đến khi đã trưởng thành, chúng có thể sống trên cạn cả năm trời, thậm chí có thể chết đuối nếu chúng bị giữ trong nước quá lâu.
Vây của chúng rất cứng để di chuyển trên cạn dễ dàng.
Cá phổi có thân dài giống với loài lươn, vây ngực và bụng khỏe, giúp chúng di chuyển dễ dàng trên cạn. Chúng thường sống ở vùng nước nông, như đầm lầy và đầm lầy, nhưng đôi lúc cũng được tìm thấy trong các hồ nước lớn.
Khi xuống nước, chúng di chuyển và kiếm ăn giống như những loài cá khác. Nhưng vào mùa khô, chúng tự đào một hố sâu trên lớp bùn non bằng cách ăn bùn bằng miệng và thải qua mang. Khi đạt độ sâu vừa đủ, nó ngừng đào và tiết chất nhầy qua miệng để làm cứng bùn, tạo thành một cái kén bao quanh nó, chỉ trừ miệng lộ ra bên ngoài để lấy không khí.
Cách sinh sống kỳ lạ của loài cá phổi.
Khi đang trong quá trình ngủ đông, chúng hạn chế quá trình trao đổi chất. Khi có nước về, chúng chui ra khỏi hang và bắt đầu quá trình tìm kiếm thức ăn.
Loài này thường được tìm thấy ở Châu phi, Nam Mỹ và Úc. Người Châu Phi thường bắt chúng bằng cách đào các lỗ của chúng trên các đầm khô. Tuy nhiên, thịt chúng có mùi rất nặng và không phải ai cũng thích mùi vị này.
Cập nhật: 05/01/2021
Căn cứ vào bề mặt trao đổi khí, ở động vật có bao nhiêu hình thức hô hấp?
Nếu bắt giun đất để lên mặt đất khô ráo giun sẽ nhanh chết vì:
Côn trùng có hình thức hô hấp nào?
Sự thông khí trong các ống khí của côn trùng thực hiện được nhờ:
Vì sao mang cá có diện tích trao đổi khí lớn?
Khi cá thở ra, diễn biến nào sau đây đúng?
Khi cá hít vào, diễn biến nào dưới đây đúng?
Vì sao ở cá, nước chảy từ miệng qua mang theo một chiều?
Vì sao cá xương có thể lấy được hơn 80% lượng O2 của nước đi qua mang?
Vì sao cá lên cạn sẽ bị chết trong thời gian ngắn?
Nhóm động vật nào sau đây trao đổi khí qua cả phổi và da?
Vì sao lưỡng cư sống được cả ở nước và ở cạn?
Sự thông khí ở phổi của loài lưỡng cư nhờ
Chim có hình thức hô hấp nào?
Phổi của chim có cấu tạo khác với phổi của thú ở đặc điểm nào?
Sự thông khí ở phổi của bò sát, chim và thú chủ yếu nhờ
Cơ quan hô hấp của nhóm động vật nào trao đổi khí hiệu quả nhất.
Vì sao động vật có phổi không hô hấp dưới nước được?
Vì sao cá không sống được trên cạn?
Vì sao cá lên cạn sẽ bị chết trong thời gian ngắn?
Loga Sinh Học lớp 11