RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN? NHẬN BIẾT VÀ BỆNH RLTĐ CÓ NGUY HIỂM HAY KHÔNG?
Rối loạn tiền đình là thuật ngữ vốn không còn xa lạ gì đối với nhiều người nhưng điều đáng nói là không phải ai trong số họ cũng hiểu và nhận diện đúng bệnh. Vậy đây là bệnh gì, có nguy hiểm không, làm sao để nhận biết, câu trả lời sẽ có ngay trong bài viết dưới đây.
1. Rối loạn tiền đình và nguyên nhân gây bệnh
1.1. Thế nào là rối loạn tiền đình?
Tiền đình thuộc hệ thần kinh; nằm sau hai bên ốc tai với nhiệm vụ chính là duy trì tư thế, điệu bộ, phối hợp cử động đầu, mắt và thân mình. Khi cơ thể thực hiện bất kỳ động tác gì thì tiền đình cũng sẽ nghiêng lắc theo để giúp cơ thể giữ được thăng bằng.
Tình trạng cơ thể mất cân bằng về tư thế gọi là rối loạn tiền đình
Rối loạn tiền đình là tình trạng cơ thể bị mất cân bằng về tư thế nên có cảm giác chóng mặt, buồn nôn, ù tai, hoa mắt. Thường thì đây được gọi là hội chứng nhiều hơn là bệnh, gồm 2 loại:
- Rối loạn tiền đình ngoại biên
Đây là tình trạng được gây ra do tổn thương tai trong, dây thần kinh tiền đình hoặc có bệnh lý tắc mạch máu vùng sau cổ. Khi ấy, người bệnh sẽ thường bị chóng mặt khi thay đổi tư thế nhưng vẫn khá tỉnh táo khi di chuyển.
- Rối loạn tiền đình trung ươngNguyên nhân của hội chứng này là do nhân tiền đình, đường dây liên hệ của nhân dây tiền đình tiểu não và thân não bị thương. Người bệnh thường cảm thấy sa sầm mặt mày, khó đi lại hoặc choáng váng khi tư thế thay đổi...
1.2. Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình là gì?
Tuy đến nay chưa tìm được chính xác nguyên nhân gây rối loạn tiền đình là gì nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy nhiễm vi khuẩn hoặc virus ở tai; rối loạn tuần hoàn máu tác động đến não hoặc tai; chấn thương ở đầu chính là tác nhân gây nên hội chứng này. Ngoài ra, những yếu tố sau cũng được xem là tăng nguy cơ gây bệnh:
- Tuổi tác: người cao tuổi thường dễ mắc cảm giác mất thăng bằng hoặc các bệnh lý gây ra hiện tượng chóng mặt.
- Tiền sử bị chóng mặt: những ai trước đây từng bị chóng mặt thì cũng có nhiều khả năng tương lai sẽ tái diễn tình trạng này.
2. Rối loạn tiền đình có nguy hiểm không?
Về cơ bản, rối loạn tiền đình không gây ra nguy hiểm cho tính mạng nhưng khi không được điều trị kịp thời, nó lại là nguyên nhân tác động đến diễn tiến của nhiều bệnh lý khác. Điển hình trong đó có thể kể đến như:
Khó tập trung, hiệu quả công việc giảm sút do rối loạn tiền đình
- Do rối loạn tiền đình mà việc đi lại hàng ngày gặp nhiều khó khăn, cơ thể mệt mỏi khiến cho sinh hoạt thường ngày bị ảnh hưởng. Không những thế, người bệnh cũng vì điều này mà lười vận động từ đó dễ mắc các bệnh lý khác.
- Xuất hiện thường xuyên các cơn đau đầu gây cản trở đến khả năng tập trung khi làm việc, hệ lụy là số lượng và chất lượng công việc bị suy giảm.
- Dễ nảy sinh tâm lý bực tức, nóng giận với những người xung quanh.
- Gặp tai nạn khi tham gia giao thông.
- Tăng nguy cơ biến chứng mất thính lực.
3. Nhận biết đúng bệnh rối loạn tiền đình
3.1. Các dấu hiệu của rối loạn tiền đình
Người bị rối loạn tiền đình rất dễ gặp các hiện tượng sau:
- Chóng mặt: người bệnh cảm thấy như bị chao đảo, quay cuồng, khó khăn trong việc đứng lên ngồi xuống, thậm chí có người không thể đứng lên được. Lý do gây nên điều này là dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương hoặc hệ thần kinh của não bộ bị chèn ép. Đa phần các trường hợp sau khi được nghỉ ngơi thì các dấu hiệu trên cũng chấm dứt.
Các dấu hiệu đặc trưng của bệnh rối loạn tiền đình
- Mất ngủ, mất ý thức, ngất xỉu do lượng máu lưu thông lên não bị suy giảm, rối loạn chức năng tim, huyết áp tụt. Các triệu chứng này càng kéo dài càng khiến người bệnh bị mất ý thức.
- Mất thăng bằng nên khó khăn khi đi lại, luôn cảm thấy lâng lâng, muốn di chuyển được phải bám víu vào người hoặc vật khác mới được. Nguyên nhân gây nên tình trạng ấy là do sự tắc nghẽn tiểu não, toàn bộ tiền đình, mắt và ngoại tháp mà ra.
3.2. Tránh nhầm lẫn thiếu máu não với rối loạn tiền đình
Có một thực tế không thể phủ nhận là rất nhiều người nhầm lẫn rối loạn tiền đình với thiếu máu não vì chúng có những biểu hiện tương đối giống nhau như: chóng mặt, buồn nôn, hoa mắt, nhức đầu,... Tuy nhiên đây lại là hai bệnh không hề giống nhau vì chúng khác nhau vì căn nguyên gây bệnh.
- Thiếu máu não [rối loạn tuần hoàn não]
Đây là trạng thái lượng máu đến nuôi não bị suy giảm, chủ yếu gây ra bởi các bệnh mạn tính như: suy thận mạn, bệnh van tim, xơ cứng mạch máu não, rối loạn nhịp tim, cao huyết áp,... Ngoài ra, các yếu tố như: béo phì, thuốc lá, stress, rượu bia, ít vận động,... cũng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Rối loạn tiền đình
Nói một cách đơn giản thì đây là trạng thái mất cân bằng về tư thế nên người bệnh cảm thấy bị chóng mặt, buồn nôn, ù tai, lảo đảo, khó chịu, đi đứng khó khăn.
Nói tóm lại, thiếu máu não là một trong những yếu tố gây nên chứ không phải là rối loạn tiền đình.
Về cơ bản, các triệu chứng của rối loạn tiền đình không cảnh báo sự trầm trọng về bệnh lý nhưng khi nó xuất hiện kèm theo các hiện tượng: sốt cao trên 38 độ C; đau nhức đầu đột ngột; giảm hoặc mất thị lực; nói khó; mất thính giác; không thể định hướng không gian hoặc thời gian; mất ý thức; run rẩy chân tay; tê đầu ngón chân, ngón tay; chao đảo, dễ té ngã; nhịp tim nhanh hoặc chậm bất thường, đau tức ngực,... thì cần đến gặp bác sĩ ngay vì nó cảnh báo các bệnh lý nguy hại cho sức khỏe và tính mạng người bệnh.
Qua những chia sẻ trên đây chúng tôi hy vọng rằng bạn đọc đã có thể tự nhận biết được bệnh rối loạn tiền đình để không nhầm lẫn với tình trạng thiếu máu não, chủ động theo dõi để kịp thời xử trí trước những dấu hiệu đe dọa tới sức khỏe của mình. Nếu cần được tư vấn thêm hoặc hỗ trợ về y tế, đừng quên gọi tới tổng đài 088 900 6677 để được chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa Thành Phố Thanh Hóa giúp đỡ tận tình.
Nguồn: Khoa Nội Nhi
Rối loạn tiền đình là một căn bệnh rất nguy hiểm với nguy cơ đột quỵ rất cao. Bệnh có 2 loại tiền đình trung ương và tiền đình ngoại biên với các biểu hiện khác nhau. Cùng tìm hiểu các triệu chứng nhận biết và cách điều trị bệnh rối loạn tiền đình qua bài viết dưới đây.
1. Rối loạn tiền đình là gì?
Tiền đình là một bộ phận thuộc hệ thống thần kinh nằm phía trong tai, sau ốc tai. Chức năng chủ yếu của bộ phận tiền đình là giữ thăng bằng cho cơ thể, duy trì tư thế, điều khiển sự phối hợp cử động giữa các bộ phận cử động như thân mình, mắt, tay, chân,…
Rối loạn tiền đình là hiện tượng rối loạn của hệ thống thần kinh nằm phía sau ốc tai
Rối loạn tiền đình là tình trạng rối loạn hoặc tắc nghẽn trong ở tiền đình khiến bộ phận này không thực hiện đúng những chức năng nhiệm vụ của mình.
Do vậy, người mắc bệnh này thường có biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn rất điển hình.
2. Phân loại và nhận diện bệnh rối loạn tiền đình
Dựa vào nguồn gốc tổn thương mà người ta chia bệnh này thành 2 dạng: rối loạn tiền đình ngoại biên và rối loạn tiền đình trung ương
2.1. Rối loạn tiền đình ngoại biên
Rối loạn tiền đình ngoại biên là rối loạn do tổn thương hệ tiền đình ngay tại vùng tai. Đa số mọi người hay mắc nhóm bệnh này với các triệu chứng rất rõ nét. Đó là hoa mắt, chóng mặt dữ dội đặc biệt khi thay đổi tư thế, đứng lên ngồi xuống một cách đột ngột hoặc khi vừa ngủ dậy
Tùy từng trường hợp, người bệnh có thể xuất hiện thêm các biểu hiện:
– Buồn nôn, nôn ói kéo dài
– Ù tai, giảm thính lực
– Nặng đầu, khó tập trung
– Mất ngủ
– Hạ đường huyết
Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình ngoại biên bao gồm:
– Virus zona thần kinh, thủy đậu, quai bị gây liệt dây thần kinh tiền đình
– Các bệnh lý do rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, suy giáp,…
– Hội chứng phù nề vùng tai trong [Meniere]
– Viêm tai giữa
– Chấn thương, dị dạng tai trong
– U, tắc nghẽn dây thần kinh số 8
– Tác dụng phụ của thuốc
– Say tàu xe
– Chứng song thị [nhìn đôi]
Rối loạn tiền đình dạng này gây rất nhiều khó chịu cho cuộc sống của người bệnh nhưng không nguy hiểm đến tính mạng.
Hoa mắt, chóng mặt là biểu hiện rõ nét nhất của bệnh tiền đình
2.2. Bệnh rối loạn tiền đình có nguồn gốc trung ương
Rối loạn tiền đình không chỉ gây ra bởi những tổn thương trong tai mà còn có nguồn gốc từ các tổn thương nhân tiền đình ở thân não, tiểu não, gọi là rối loạn tiền đình trung ương.
Nhóm bệnh này ít gặp hơn và các triệu chứng không rầm rộ. Nhưng đây lại là nhóm bệnh có tính chất nguy hiểm và khó chữa hơn so nhóm bệnh tiền đình có nguồn gốc ngoại biên.
Các biểu hiện thường gặp của bệnh:
– Đi lại khó khăn, không vững
– Choáng váng khi thay đổi tư thế
– Chóng mặt nhẹ như say sóng
– Không thể làm chính xác động tác đơn giản
– Thay đổi giọng nói
Nguyên nhân gây rối loại tiền đình ngoại biên thường là:
– Thiểu năng tuần hoàn máu
– Nhồi máu tiểu não
– Hạ huyết áp
– Hội chứng Wallenberg
– Xơ vữa động mạch
– Thoái hóa cột sống
– U tiểu não…
– Đau đầu Migraine
– Bệnh Parkinson
– Giang mai thần kinh
3. Mắc chứng rối loạn tiền đình có nguy hiểm không?
Bệnh tiền đình gây rất nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống của bệnh nhân, gây ra tình trạng:
– Mệt mỏi, suy nhược cơ thể, lười vận động
– Tâm lý bực tức, dễ cáu gắt, nóng giận
– Mất tập trung, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc
– Dễ gặp tai nạn khi tham gia giao thông
– Nguy cơ biến chứng: mất thính lực, tai biến mạch máu não,…
Đặc biệt, nếu không được điều trị kịp thời, rối loạn tiền đình có thể gây đột quỵ, đe dọa tính mạng của người bệnh.
Bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng, phổ biến hơn ở những người trên tuổi 65. Đáng nói, bệnh có xu hướng ngày càng trẻ hóa với những biểu hiện phức tạp. Do vậy, việc phát hiện kịp thời, điều trị sớm và phòng chống căn bệnh này là một điều vô cùng quan trọng.
4. Cách chẩn đoán và điều trị chứng rối loạn tiền đình
4.1. Chẩn đoán bệnh rối loạn tiền đình
Rối loạn tiền đình là một tổn thương liên quan đến hoạt động của hệ thống thần kinh, ảnh hưởng đến hoạt động của mắt, tai và nhiều bộ phận trên cơ thể. Hơn nữa các triệu chứng của rối loạn tiền đình rất dễ nhầm lẫn với thiếu máu não, tăng huyết áp,… Vì thế bệnh nhân cần làm những xét nghiệm và thăm dò chức năng hiện đại mới có thể chẩn đoán chính xác hoạt động.
Các chẩn đoán đó bao gồm: Điện não đồ, Chụp X quang, Chụp cắt lớp vi tính CT Scanner, Chụp cộng hưởng từ [MRI]
Trong đó, chụp cộng hưởng MRI là phương pháp hiện đại nhất hiện nay. Phương pháp sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh cắt ngang các mô cơ thể được quét. Qua đó phát hiện các khối u, đột quỵ và các bất thường liên quan đến mô mềm khác.
4.2. Điều trị rối loạn tiền đình
Điều trị rối loạn tiền đình nhằm làm giảm tần suất và mức độ các cơn chóng mặt, đau đầu ở người bệnh.
Có nhiều phương pháp điều trị bệnh, trong đó phổ biến nhất là điều trị nội khoa.
Người bệnh có thể được các bác sĩ chỉ định một số loại thuốc làm giảm triệu chứng đau. Bên cạnh đó là các loại thuốc nhằm điều trị nguyên nhân gây bệnh, như thuốc chống viêm để điều trị viêm tai giữa, thuốc cải thiện tuần hoàn máu não,…
Người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc chỉ định của bác sĩ về liều lượng, thời gian sử dụng thuốc. Không tự ý mua thuốc điều trị khi chưa rõ nguyên nhân của bệnh.
Các phương pháp điều trị không cần dùng thuốc như vật lý trị liệu, xoa bóp bấm huyệt, tập yoga,…có thể được áp dụng giúp hỗ trợ giảm đau, cải thiện tuần hoàn não.
Muốn điều trị hiệu quả bệnh rối loạn tiền đình, cần gặp ngay bác sĩ nội thần kinh uy tín
5. Làm gì để phòng tránh bệnh tiền đình
Để phòng ngừa rối loạn tiền đình, ngăn ngừa tác động của bệnh đến sức khỏe, người bệnh nên:
– Từ bỏ các thói quen không tốt như ngồi quá lâu trước máy vi tính
– Tập thể dục thể thao vừa sức hàng ngày, đặc biệt là các bài tập vận động vùng đầu, cổ gáy
– Uống nước đầy đủ, thường xuyên, khoảng 2 lít/ngày
– Ăn uống lành mạnh: Ăn đủ các nhóm chất, cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Bổ sung các loại rau, củ, quả; hạn chế các đồ ăn chiên xào, đồ ăn nhiều dầu mỡ…
– Tránh xa môi trường, công việc phải tiếp xúc với tiếng ồn lớn để tránh gây ảnh hưởng đến tai
– Cần giảm căng thẳng, lo âu
Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn có thêm hiểu biết và khả năng nhận biết bệnh rối loạn tiền đình. Hãy nhớ rằng điều trị càng sớm thì càng hạn chế được những mệt mỏi, khó chịu và hạn chế được biến chứng. Khi có dấu hiệu như hoa mắt, chóng mặt thường xuyên kèm theo các triệu chứng khác, hãy đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám sớm. Qua đó xác định chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời và hiệu quả.