- Bài 3.1
- Bài 3.2
Bài 3.1
Tìm lỗi. Cho \[x\] tỉ lệ nghịch với \[y\] và \[y\] tỉ lệ nghịch với \[ z\]. Hãy cho biết mối quan hệ giữa \[x\] và \[z.\] Hãy nhận xét hai trả lời sau đây của hai bạn.
Bài giải của bạn Hùng:
\[\left\{ \begin{array}{l}
x = \dfrac{y}{a}\left[ {a \ne 0} \right]\\
y = \dfrac{z}{b}\left[ {b \ne 0} \right]
\end{array} \right.\]\[\, \Rightarrow x = \dfrac{z}{b}:a = \dfrac{z}{{ab}}\left[ {ba \ne 0} \right]\]
Vậy \[x\] tỉ lệ nghịch với \[z\] theo hệ số tỉ lệ \[b.a\].
Bài giải của bạn Hoa
\[\left\{ \begin{array}{l}
x = \dfrac{a}{y}\left[ {a \ne 0} \right]\\
y = \dfrac{b}{z}\left[ {b \ne 0} \right]
\end{array} \right.\]\[\, \Rightarrow x = \dfrac{a}{{\dfrac{b}{z}}} = \dfrac{{a.z}}{b} = \dfrac{a}{b}.z\left[ {\dfrac{a}{b} \ne 0} \right]\]
Vậy \[x\] tỉ lệ thuận với \[z\] theo hệ số tỉ lệ \[\dfrac{a}{b}.\]
Phương pháp giải:
- Hai đại lượng tỷ lệ thuận \[x\] và \[y\] liên hệ với nhau bởi công thức \[y = kx\],[với \[k\] là một hằng số khác \[0\]], thì ta nói \[y\] tỉ lệ thuận với \[x\] theo hệ số tỉ lệ \[k.\]
-Hai đại lượng tỉ lệ nghịch \[x\] và \[y\] liên hệ với nhau bởi công thức \[y = \dfrac{a}{x}\] hay \[xy=a\] [với \[a\] là một số khác \[0\]] thì ta nói \[y\] tỉ lệ nghịch với \[x\] theo hệ số tỉ lệ \[a\].
Lời giải chi tiết:
Bạn Hoa giải đúng.
Bạn Hùng nhầm công thức tỉ lệ nghịch sang tỉ lệ thuận. Tức là nếu\[x\] tỉ lệ nghịch với \[y\] thì ta có\[x = \dfrac{a}{y}\] chứ không phải\[x = \dfrac{y}{a}\] như bạn Hùng làm.
Bài 3.2
Cho biết hai đại lượng \[x\] và \[y\] tỉ lệ nghịch với nhau và khi \[x = 6\] thì \[y = -5.\] Khi đó, biểu diễn \[y\] theo \[x\] ta được :
[A] \[y = - \dfrac{{30}}{x}\]; [B] \[y = -30x\];
[C] \[y = \dfrac{{ - 5}}{{6x}}\]; [D] \[y = - \dfrac{5}{6}x\].
Phương pháp giải:
Hai đại lượng tỉ lệ nghịch \[x\] và \[y\] liên hệ với nhau bởi công thức \[y = \dfrac{a}{x}\] hay \[xy=a\] [với \[a\] là một số khác \[0\]] thì ta nói \[y\] tỉ lệ nghịch với \[x\] theo hệ số tỉ lệ \[a\].
Lời giải chi tiết:
\[x\] và \[y\] tỉ lệ nghịch với nhau nên ta giả sử công thức tổng quát liên hệ giữa \[x\] và \[y\] là\[xy=a\][với \[a\] là một số khác \[0\]].
Theo đề bàikhi \[x = 6\] thì \[y = -5\] nên thay \[x=6;y=-5\] vào công thức tổng quát ta được:
\[a = 6.\left[ { - 5} \right] = - 30\]
Suy ra\[xy=-30\]
Vậy công thức biểu diễn \[y\] theo \[x\] là:\[y = -\dfrac{{30}}{x}\]
Chọn A.