Hỏi - 17/12/2016
Chào bác sĩ,
Hiện em đang mang thai tuần thứ 4, vì cách đây 1 năm em đã bị sảy thai ở tuần thứ 4 nên khi chậm kinh 6 ngày em đã đến bác sĩ để khám, kết quả siêu âm là có kết cấu dạng túi trong lòng tử cung và bác sĩ đã kê thuốc dưỡng thai 03 tuần gồm: alverine citrat 40mg: uống 2 viên/2 lần/ngày; vitamin e: uống ngày 1 viên; protakecare: uống ngày 1 viên và 02 loại thuốc em không rõ tên là: thuốc ngậm 1 ngày 1 viên vào buổi trưa, thuốc dạng viên bột, có hình tròn nhỏ màu trắng, khuyết góc giữa viên thuốc, và 01 viên thuốc đặt dạng nang mềm hình trứng, màu vàng. Sau 1 tuần, em thấy mỏi lưng, bụng dưới đau lâm râm và âm đạo có dịch màu nâu nhạt, rất ít nên em đến khám lại, và bác sĩ kê thêm cho em Pregnen 200mg, đặt bổ sung ngày 1 viên trong 2 tuần. Em không rõ tình trạng của em như vậy có ổn không, việc dùng thuốc nhiều như vậy có ảnh huởng đến thai nhi không ạ. Em cảm ơn bác sĩ.
Trả lời
Thân chào chị, các thuốc mà chị đã nêu tên [Alverine citrate 40mg, Vitamin E, Protakecare và Pregnen] có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai, còn các thuốc chị không nhớ rõ tên, miêu tả hình dạng thì không thể nào biết được là thuốc gì. Nếu chị đặt hết thuốc theo chỉ định của bác sĩ mà vẫn còn triệu chứng đáng lo ngại thì chị nên đi tái khám để yên tâm hơn nhé.
Chúc chị có một thai kỳ khỏe mạnh.
TS. DS. Huỳnh Thị Hồng Gấm
Khoa Dược
Thuốc nội tiết dưỡng thai là thuốc gì?
Theo nghiên cứu, thuốc nội tiết dưỡng thai là những loại thuốc dùng để bổ sung hormone trong thời kỳ mang thai, phổ biến nhất là : progesterone và estrogen. Phần lớn chúng ở dạng viên, dùng qua đường uống, các bác sĩ có thể kê toa và bạn có thể tự đến nhà thuốc rồi mua về uống.
Hiện nay, thuốc này còn có nhiều loại khác nhau nữa, chẳng hạn như dạng tiêm [bắp tay], thuốc đặt âm đạo [viên nén hoặc kéo dính]. Thuốc nội tiết dưỡng thai có vai trò giúp cân bằng lượng hormone điều tiết thai kỳ ở mức cần thiết, hỗ trợ phát triển thai kỳ.
Những phụ nữ bình thường thì loại thuốc này không cần thiết. Và nếu có thể tránh sử dụng thì bà bầu nên tránh. Theo ý kiến của các bác sĩ, các loại thuốc dưỡng thai chỉ được kê cho phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng, có nguy cơ sảy thai hoặc sinh non, mức hormone thấp hoặc trước đó phải thụ tinh nhân tạo mới mang thai được.
Tóm lại, thuốc dưỡng thai chỉ nên uống khi có sự chỉ định từ phía bác sĩ chuyên khoa. Bà bầu không nên tự ý sử dụng thuốc để tránh các tác dụng phụ nguy hiểm.
Những vấn đề từ thuốc nội tiết dưỡng thai mẹ bầu cần biết
Hiện nay, việc bổ sung thuốc nội tiết dưỡng thai cho bà bầu vẫn đang là vấn đề gây ra nhiều tranh cãi. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ ràng về vẫn đề này, thậm chí nhiều người cho rằng bà bầu cố sử dụng thuốc này có thể dẫn đến tình trạng sinh non. Song nếu sử dụng thuốc theo đúng trị liệu của bác sĩ thì có thể hạn chế tối đa tác dụng phụ.
Tuy ít gặp nhưng không có nghĩa là không xảy ra. Tác dụng phụ của thuốc này xuất hiện nhiều ở những người nhạy cảm hoặc đang gặp các vấn đề về sức khỏe.
Một số tác dụng phụ dễ thấy khi sử dụng thuốc nội tiết dưỡng thai: đau bụng, thau đổi sự thèm ăn, tăng cân, phù nề, mệt mỏi, mụn trứng cá, buồn ngủ hoặc mất ngủ, phát ban dị ứng da, nổi mề đay, sốt, nhức đầu,trầm cảm,khó chịu hoặc sưng vú, nghẹt mũi, tâm trạng thất thường, táo bón…
Bà bầu sử dụng loại thuốc này có thể gặp nhiều tác dụng phụ cùng một lúc. Điều này tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, loại thuốc mà bà bầu sử dụng. Song nếu thấy có những thay đổi bất thường sau khi uống thuốc thì cần đến ngay bệnh viện để kiểm tra.
Tóm lại, tác dụng phụ của thuốc nội tiết dưỡng thai là có, cũng như nhiều những loại thuốc khác, tuy nhiên nó là ít gặp, cho nên các bà bầu không nên quá lo lắng. Khi sử dụng bất kỳ loại thuốc gì, hãy thảo luận với bác sĩ của mình và làm theo hướng dẫn của họ, đó điều đúng đắn nhất bạn nên làm trong quá trình mang thai.
Điều quan trọng nhất, mẹ bầu hãy chăm sóc bản thân, chăm sóc thai nhi theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, tránh trường hợp sử dụng thuốc linh tinh.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Viết Nhân, chuyên gia tư vấn di truyền, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Để có một thai kỳ khỏe mạnh, bên cạnh việc ăn uống đầy đủ, nhiều mẹ bầu còn lo lắng không biết trước khi mang thai cần bổ sung thuốc gì hay không? Việc uống thuốc khi mang thai có ảnh hưởng gì không? Để giải đáp những thắc mắc trên, hãy cùng tìm hiểu về uống thuốc khi mang thai trong bài viết dưới đây.
Hiện nay trong việc sử dụng thuốc, nhiều bạn nhầm lẫn giữa thuốc và thực phẩm chức năng dẫn đến việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách.
Năm 2004, Bộ Y tế đã đưa ra thông tư khái niệm về Thực phẩm chức năng như sau: “Thực phẩm chức năng là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng bổ sung dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật”, như vậy công dụng của thực phẩm chức năng không phải là thuốc chữa bệnh mà chỉ là sản phẩm giúp bổ sung những chất còn thiếu trong cơ thể trong quá trình chuyển hóa và giúp cải thiện tình trạng bệnh trong một số trường hợp.
Khác với Thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh tác động trực tiếp vào quá trình chuyển hóa các chất, làm thay đổi cấu trúc sinh lý và bệnh lý, qua đó sửa chữa và cải thiện những tổn thương trong cơ thể người bệnh.
Đối với thực phẩm chức năng, người ta không yêu cầu kỹ thuật chế biến quá cao người tiêu dùng có thể tự mua và uống không cần chỉ định nhưng với thuốc chữa bệnh thì hoàn toàn ngược lại luôn đòi hỏi các tiêu chuẩn rất khắt khe, không chỉ loại thuốc mà liều lượng cũng như thời điểm sử dụng trong ngày cũng hết sức quan trọng và cần có chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
Tuy nhiên trong một vài trường hợp thực phẩm chức năng cũng có thể được coi như là thuốc. Ví dụ như bị chuột rút bởi thiếu canxi và vitamin D3 thì chỉ cần bổ sung thực phẩm chức năng [vitamin D3 và canxi] là đủ. Tuy nhiên, trong trường hợp người bệnh mắc bệnh lý phức tạp hơn, chỉ bổ sung thực phẩm chức năng không có giá trị nhiều và đôi khi lại không có tác dụng. Tốt hơn hết người dùng nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ.
Một vài trường hợp thực phẩm chức năng cũng có thể được coi như là thuốc
Để phân biệt giữa thuốc và thực phẩm chức năng bạn có thể hỏi ý kiến của nhà thuốc, dược sĩ hoặc bạn có thể tự kiểm tra trên nhãn thuốc theo cách đơn giản sau:
- Đối với thực phẩm chức năng: Số đăng ký ghi trên hộp là số công bố tiêu chuẩn [SCBTC] ví dụ: SCBTC: 2204/2012/YT-CNTC và luôn có ghi dòng chữ: Thực phẩm chức năng hoặc Thực phẩm dinh dưỡng hoặc Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh
- Đối với thuốc, trên hộp phải có số đăng ký [SĐK], Ví dụ: SĐK: V... – 1200 – 12
Bạn cần cẩn trọng với loại các thực phẩm chức năng và thuốc được gọi là “xách tay” từ Mỹ, Úc hoặc từ các nước phát triển khác vì mức độ tin cậy khá thấp.
Các loại thuốc bạn sử dụng trong thai kỳ đều có thể qua nhau thai để ảnh hưởng lên thai nhi và có thể gây ra các hậu quả như:
- Tác động trực tiếp lên thai nhi gây sẩy thai, thai lưu, dị tật bẩm sinh
- Làm thay đổi chức năng của bánh rau, làm giảm nguồn cung cấp oxygen và chất dinh dưỡng cho thai có thể làm thai kém phát triển
- Có thể tác động lên tử cung, gây co bóp và qua đó gián tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển của thai hoặc gây sinh non
- Thuốc có thể gây ra những thay đổi trên cơ thẻ mẹ và gián tiếp ảnh hưởng tới thai như thuốc hạ huyết áp có thể làm giảm lượng máu tới bánh rau và làm giảm lượng oxygen và chất dinh dưỡng cung cấp cho thai nhi
Việc gây ra các hậu quả cho thai phụ thuộc vào những yếu tố sau:
- Giai đoạn phát triển của thai nhi
- Loại thuốc và liều lượng sử dụng
- Đặc điểm của cơ thể mẹ [vai trò của yếu tố di truyền] trong đáp ứng với từng loại thuốc.
- Những yếu tố khác liên quan tới đặc điểm sinh lý của mẹ ví dụ như mẹ bị nôn sau khi uống thuốc [hay gặp trong 3 tháng đầu của thai kỳ] sẽ không hấp thụ được nhiều thuốc vì vậy thuốc sẽ tác động lên thai nhi ít hơn
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] đã phân loại thuốc thành năm loại theo thứ tự A, B, C, D, X theo mức độ rủi ro mà chúng gây ra cho thai nhi nếu chúng được sử dụng trong thai kỳ. Thuốc được phân loại từ A là những loại thuốc mà nghiên cứu trên phụ nữ mang thai sử dụng thuốc thì không thấy có ảnh hưởng trên bào thai đến X những loại mà nghiên cứu cho thấy có độc tính cao và không bao giờ được sử dụng cho phụ nữ mang thai vì có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc trong thai kỳ
Ví dụ như thalidomide, một loại thuốc trước đây được sử dụng để điều trị ốm nghén trong 3 tháng đầu thai kỳ, thuốc đã gây ra tình trạng kém phát triển của cánh tay và chân và các khuyết tật của ruột, tim và mạch máu ở trẻ sơ sinh của phụ nữ dùng thuốc trong khi mang thai.
Hệ thống phân loại này của FDA chủ yếu dựa trên thông tin từ các nghiên cứu trên động vật và ít dựa trên các nghiên cứu được thiết kế tốt ở phụ nữ mang thai vì vậy việc áp dụng hệ thống phân loại trong các tình huống cụ thể là hết sức khó khăn.
Vì những khó khăn và phức tạp này mà FDA yêu cầu trên nhãn thuốc phải bao gồm thông tin cụ thể hơn như sau:
- Có nguy cơ khi dùng thuốc trong khi mang thai và cho con bú
- Đã có những bằng chứng được xác định về những nguy cơ này
- Thông tin giúp bác sĩ quyết định có nên sử dụng thuốc trong thai kỳ hay không và giúp giải thích những nguy cơ và lợi ích của việc sử dụng thuốc đối với người phụ nữ
Thông thường, các bác sĩ khi cho thuốc đều tuân theo một quy tắc chung: Chỉ xem xét cho phụ nữ mang thai sử dụng một loại thuốc để điều trị rối loạn khi lợi ích tiềm năng vượt xa những nguy cơ đã biết.
Các bác sĩ sẽ lựa chọn một loại thuốc an toàn hơn để thay thế cho một loại có khả năng gây hại trong thai kỳ ví dụ như để phòng ngừa sự tạo thành cục máu đông, thuốc chống đông máu heparin sẽ được thay cho warfarin. Một số loại kháng sinh an toàn cho thai kỳ, như penicillin, sẽ được sử dụng để điều trị nhiễm trùng v.v...
Hoặc một số loại thuốc có thể gây nguy cơ sau khi đã dừng sử dụng như isotretinoin, một loại thuốc dùng để điều trị mụn da, thuốc được lưu trữ trong vùng mỡ dưới da và được giải phóng chậm vì vậy Isotretinoin có thể gây dị tật bẩm sinh cho thai nếu phụ nữ có thai trong vòng 2 tuần sau khi ngừng thuốc. Do đó, phụ nữ nên đợi ít nhất 3 đến 4 tuần sau khi ngừng thuốc trước khi mang thai.
Qua những thông tin này bạn có thể thấy những nguy hiểm của việc uống thuốc tùy tiện, vì vậy tốt nhất trong thai kỳ, khi cần phải sử dụng thuốc và ngay cả thực phẩm chức năng bạn cần có ý kiến của bác sĩ.
Tư vấn trước khi mang thai sẽ trao đổi với các bạn về vấn đề sử dụng thuốc trước và trong thai kỳ đảm bảo các bạn sử dụng thuốc một cách hợp lý trước và trong quá trình mang thai. Tư vấn sử dụng thuốc cũng là một trong những nội dung nằm trong Chương trình tư vấn và chăm sóc sức khỏe trước khi mang thai tại Vinmec.
Để đảm bảo an toàn, khi bạn mắc bệnh lý và muốn sử dụng bất cứ loại thuốc nào cũng nên có sự chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa. Khoa Sản của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là đơn vị y tế chất lượng cao, được khách hàng đánh giá cao về chất lượng chuyên môn cũng như dịch vụ chuyên nghiệp. Đội ngũ bác sĩ đều có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, được cập nhật thường xuyên, liên tục các kỹ thuật sản khoa mới nhất trên thế giới giúp bảo vệ sức khỏe thai phụ và thai nhi tốt nhất.
Để khám với các bác sĩ Sản khoa giàu kinh nghiệm tại Vinmec, Khách hàng vui lòng đặt lịch trực tiếp tại website để được phục vụ.
Hình ảnh khách hàng được tư vấn sức khỏe sau khi khám thai định kỳ tại Vinmec
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Khám thai lần đầu vào lúc nào và cần khám những gì?
XEM THÊM: