Các chức danh của học hàm, học vị ở Việt Nam như: cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ, giáo sư,...đã trở nên quen thuộc và được sử dụng khá phổ biến. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người chưa thực sự hiểu rõ về bản chất của chúng, đặc biệt là chức danh tiến sĩ. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng Phương Nam 24h tìm hiểu xem học vị tiến sĩ và sau tiến sĩ là gì?
Học vị tiến sĩ là gì?
Tiến sĩ là một chức danh của học vị và cao hơn so với cử nhân, thạc sĩ. Ở Việt Nam, học vị tiến sĩ đã xuất hiện từ thời phong kiến. Tại các cuộc thi nho học, người đỗ tất cả 3 kỳ: Thi Hương, Thi Hội và Thi Đình sẽ được ghi danh vào khoa bảng là tiến sĩ. Từ thế kỷ 20, học vị tiến sĩ ở Việt Nam bắt đầu được áp dụng chính thức theo hệ thống giáo dục hiện đại châu Âu. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của Liên Xô nên tồn tại 2 bậc học vị: Phó tiến sĩ và Tiến sĩ. Kể từ thời điểm Luật Giáo dục năm 1998 có hiệu lực, học vị phó tiến sĩ được đổi thành tiến sĩ. Ngoài ra, các bậc học vị tiến sĩ cũ theo hệ thống giáo dục Đông Âu và Liên Xô được đổi thành học vị tiến sĩ khoa học.
Học vị tiến sĩ thường được cấp cho các nghiên cứu sinh sau đại học. Để có được học vị này, trước hết người nghiên cứu cần phải có bằng thạc sỹ [mất 2 năm để học]. Sau đó, tiếp tục nghiên cứu và làm luận văn [trong khoảng từ 3 - 4 năm]. Luận văn này sẽ được một hoặc các chuyên gia là giáo sư hướng dẫn và giúp đỡ để hoàn thành. Ngoài ra, người thực hiện luận văn để được cấp bằng tiến sĩ phải có ít nhất 2 bài báo được đăng trên tạp chí chuyên ngành.
Ở Việt Nam, học vị tiến sĩ được viết tắt là “TS”. Còn với một số quốc gia khác, học vị tiến sĩ sẽ có nhiều cách viết khác nhau.
- Ở Mỹ và một số nước nói tiếng Anh là “Ph.D” [Doctor of Philosophy].
- Ở Nga và số nước Đông Âu là “CSc” [Candidate of Sciences].
- Ở một số nước châu Âu là “Dr.” [Doctor].
Học vị sau tiến sĩ - Tiến sĩ khoa học
Một người sau khi hoàn thành luận văn và được công nhận là tiến sĩ thì sẽ được gọi là “Tiến sĩ chuyên ngành”. Ngoài ra, còn có một học vị sau tiến sĩ nữa đó là “Tiến sĩ liên ngành”. Theo đó, các tiến sĩ chuyên ngành sẽ tiếp tục thực hiện nghiên cứu để mở rộng phạm vi đề tài của mình trước đó và tìm ra những kiến thức mới hơn. Hiện nay, tiến sĩ liên ngành còn được gọi là “Tiến sĩ khoa học”.
Học vị tiến sĩ khoa học chỉ dành cho những người đã có học vị tiến sĩ đồng thời có nhiều đóng góp xuất sắc cho nghiên cứu khoa học, có các bài luận mang giá trị được quốc tế ghi nhận. Một số cách viết tắt học vị tiến sĩ khoa học ở các nước:
- Ở Việt Nam là “TSKH” [Tiến sĩ khoa học].
- Ở các nước châu Âu là “Dr.habil” [Doctor habilitatus].
- Ở Nga và một số nước Đông Âu là “DrSc” [Doctor of Sciences].
Ngoài ra, nhiều người còn nghe đến học vị giáo sư tiến sĩ. Tuy nhiên, đây chỉ là một cách gọi mà những người có lẽ chưa hiểu rõ về học vị, học hàm sử dụng. Lý do là vì, tiến sĩ là một chức danh của học vị còn giáo sư là một chức danh của học hàm. Người có bằng tiến sĩ, không nhất thiết phải là giáo sư. Ngược lại, người đã được phong giáo sư, không nhất thiết phải có bằng tiến sĩ. Tuy nhiên, giáo sư vẫn ở một bậc cao hơn so với tiến sĩ.
Trên đây là một số thông tin về học vị tiến sĩ mà đội ngũ biên tập viên chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã hiểu rõ hơn về học vị tiến sĩ và học vị tiến sĩ khoa học. Từ đó, phân biệt rõ ràng hơn về các chức danh của học vị tiến sĩ hiện nay.
Ở nước ta, tiến sĩ khoa học là một danh xưng xuất hiện từ thời khắc Luật giáo dục năm 1998 sở hữu hiệu lực. Tiến sĩ khoa học được ứng dụng và được sử dụng đối với những người nào sở hữu bằng tiến sĩ của những quốc gia như Nga [Liên xô cũ], học vị doktor nauk [những nước Đông Âu cũ] hoặc doctorat d’Etat [tiến sĩ nhà nước] tại nước Pháp. Tiến sĩ khoa học là một khái niệm gắn liền với lịch sử, do trước đây hệ thống giáo dục của nước ta thiết lập những văn bằng được cấp sau huấn luyện đại học sắp giống với hệ thống của những nước này, chẳng hạn như học sĩ tiến sĩ và phó tiến sĩ.
Trong quá trình hội nhập và mở cửa, nước ta cũng đã chấp nhận những học vị tiến sĩ theo hệ thống học vị của những quốc gia châu Âu và Hoa Kỳ. Thế nhưng, chính điều này đã làm cho hệ thống văn bằng quốc gia thiếu sự thống nhất. Lúc này hai học vĩ tồn tại cùng một lúc, một là tiến sĩ theo hệ thống học vị của Việt Nam, hai là tiến sĩ theo hệ thống học vị của những nước này. Trong lúc học vị tiến sĩ theo quy định trong Luật Giáo dục là chỉ sở hữu một.
Đã ko ít lần giới chuyên môn và khoa học phát sinh những tranh cãi, đặc thù lúc sở hữu một quyết định hành chính được ban hành. Theo quyết định này, phó tiến sĩ trước đây sẽ được đổi thành tiến sĩ, tiến sĩ trước đây sẽ đổi thành tiến sĩ khoa học. Với tức thị, tiến sĩ khoa học sẽ được tiêu dùng chung cho bằng tiến sĩ cũ của Việt Nam cấp trước đó, bằng tiến sĩ tại những nước Đông Âu và Liên Xô, bằng tiến sĩ ha-bi, bằng tiến sĩ Nhà nước,… trong đó, bằng tiến sĩ bao gồm cả bằng phó tiến sĩ trước đây.
Tham khảo: MSC là gì – Thuật ngữ chỉ về cấp học vị tương xứng
2. Thông tin tiến sĩ khoa học tại một số nước trên toàn cầu
Scientiae Doctor là tiếng Latin chỉ tiến sĩ khoa học [bao gồm cả văn bằng, học vị và khái niệm]. Nếu xem xét phân tích ở nghĩa đen từ những thứ tiếng khác nhau, sở hữu thể sắp giống với thuật ngữ tiến sĩ khoa học tại nước ta hay ko, điều đó còn phụ thuộc vào từng tình huống, trường hợp cụ thể [quy định quốc gia, thời khắc lịch sử].
Doctor of Science – tiến sĩ khoa học chỉ là khái niệm đơn thuần chỉ tiến sĩ về ngành khoa học, nhằm phân biệt với học vị tiến sĩ ở những ngành khác, chẳng hạn như Doctor of Engineering [tiến sĩ kỹ thuật], Doctor of Education [tiến sĩ giáo dục],…
2.1. Tiến sĩ khoa học tại Nga
Tại nước Nga, tiến sĩ khoa học là gì? Những nhà khoa học tại nước Nga phải sở hữu học vị tiến sĩ và sau lúc sở hữu học vị này phải tham gia những công việc nghiên cứu khoa học ít nhất 3 năm thì mới đủ điều kiện bảo vệ luận án tiến sĩ khoa học. Trong tiếng Nga, tiến sĩ khoa học là Доктор наук, là học vị dành cho những tư nhân sở hữu thể thông minh, đưa ra một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới trong khoa học. Khác với tiến sĩ khoa học, tiến sĩ tại Nga chỉ là tư nhân sở hữu đủ năng lực thực hiện một cách độc lập những nghiên cứu khoa học mà thôi.
2.2. Tiến sĩ khoa học tại Pháp
Trong tiếng Pháp, Docteur ès Sciences chính là tiến sĩ khoa học. Thuật ngữ này xuất hiện từ thời khắc năm 1808, tuy nhiên từ sau cải cách năm 1974 đã ko còn được tiêu dùng nữa. Sau thời khắc này, nước Pháp tiến hành thống nhất học vị tiến sĩ thuộc những ngành nhiều khác nhau [tiến sĩ luật, tiến sĩ khoa học, tiến sĩ khoa học kinh tế, khoa học chính trị, khoa học nhân văn, văn học,…]. Tất cả đều được gọi chung là tiến sĩ cho khỏi phát sinh những nhầm lẫn ko đáng sở hữu.
Xem thêm: Việc làm Hoá học – Sinh vật học
2.3. Tiến sĩ khoa học tại Ireland và Khối thịnh vượng chung Anh
Đối với những quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung Anh [Ấn Độ, Anh,..] và Ireland thì ngày nay, tiến sĩ khoa học chỉ tồn tại và được sử dụng như một danh hiệu mang tính tôn vinh, tưởng nhớ. Tiến sĩ khoa học được sử dụng dành cho những tư nhân sở hữu những đóng góp nhất định và đặc thù cho một ngành nào đó. Chứ tiến sĩ khoa học tại những quốc gia này ko được sử dụng để tôn vinh những thành tựu hàn lâm cụ thể.
2.4. Tiến sĩ khoa học tại Bắc Mỹ
Tại Bắc Mỹ, tiến sĩ khoa học là gì? Tại khu vực này, thực tế ko sở hữu sự phân biệt khác nhau giữa hai học vị tiến sĩ [Doctor of Philosophy, Ph.D.] và tiến sĩ khoa học [Doctor of Science]. Tức thị chúng được sử dụng chung, tương tự nhau và sở hữu thể thay thế cho nhau.
3. Sự khác nhau giữa tiến sĩ và tiến sĩ khoa học
Trên thực tế, ko chỉ khái niệm tiến sĩ khoa học là gì được quan tâm mà rất nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề khác biệt giữa tiến sĩ khoa học và tiến sĩ tại nước ta. Như đã phân tích, trước đây trong quy chế huấn luyện sau đại học ở Liên Xô cũ, chỉ sở hữu học vị tiến sĩ, phó tiến sĩ mà ko sở hữu học vị thạc sĩ. Cùng tương tự như Liên Xô, nhưng ở Pháp lấy tên gọi khác là tiến sĩ quốc gia, hay tiến sĩ tam cấp.
Sau sự tan rã của Liên Xô cũ, tại nước Nga hiện nay, người ta đã thống nhất chung thành một danh xưng tiến sĩ mà ko phân biệt hai loại như trước đây nữa, ở Pháp cũng tương tự.
Trước thời khắc năm 1990, tại nước ta, tất cả hệ thống giáo dục nhường nhịn như đều tuân thủ theo quy chế của Liên Xô cũ. Tuy nhiên, sau lúc Liên Xô cũ tan rã, ta sẽ chẳng giống nước nào nếu như vẫn duy trì quy chế và hệ thống cũ. Đó chính là lý do Chính phủ Việt Nam đã ban hành một quyết định mới, nội dung của quyết định này đã thống nhất vấn đề phó tiến sĩ sẽ ko được gọi là thạc sĩ, mà sẽ chuyển gọi thành tiến sĩ. Vì thực tế, phó tiến sĩ được huấn luyện trong thời kì bốn năm, trong lúc thạc sĩ chỉ sở hữu thời kì huấn luyện là hai năm.
Một luận án phó tiến sĩ nếu theo quy chế của Liên Xô trước đây sở hữu thể sở hữu trị giá tương đương với một luận án tiến sĩ. Lúc này, nghiên cứu sinh sở hữu thể được Hội đồng chấm đề nghị nâng cấp sau quá trình hoàn chỉnh luận án, được phép bảo vệ luận án tiến sĩ nếu Hội đồng cấp trên phê duyệt. Còn thông thường, nghiên cứu sinh chỉ sở hữu thể bảo vệ luận án tiến sĩ sau lúc đã sở hữu bằng phó tiến sĩ.
Sau những tranh cãi ko ngừng nghỉ ở thời khắc đó, người ta đã bổ sung thêm từ “khoa học” phía sau từ “tiến sĩ” để phân biệt. Tránh trường hợp những tiến sĩ thuộc quy chế cũ bị cào bằng. Vậy về cơ bản, sở hữu thể thấy, danh xưng tiến sĩ khoa học đa phần được xem là sở hữu trị giá hơn, hoặc được thẩm định cao hơn danh xưng tiến sĩ.
Trên đây là những thông tin tư vấn thắc mắc tiến sĩ khoa học là gì? Tiến trình ra đời và chuyển đổi cũng như sự xác nhận của danh xưng học thuật này. Kỳ vọng bài viết đã bổ sung lượng tri thức mà bạn đang rất quan tâm!
Mẫu CV xin việc
Thạc sĩ tiếng Anh là gì? Tất cả điều cần biết về học vị thạc sĩ
Kế bên thắc mắc về tiến sĩ khoa học là gì thì thạc sĩ tiếng Anh là gì cũng là một vấn đề cần được tư vấn. Cùng tác giả Phùng Hà của timviec365.com tư vấn khái niệm này qua những san sớt trong bài viết sau nhé!
Thạc sĩ tiếng Anh là gì?
']; $['#js_share'].append[""]; } }else box_cv.addClass['hidden']; }]; $['.close_banner_cv'].click[function[]{$['.box_banner_cv'].addClass['hidden none']}]; $['.bottom_bot_dt .button'].click[function[]{ e=$[this]; target=e.parent[].prev[]; fa=e.find['.fa']; if[!target.hasClass['full']]{ target.addClass['full']; e.attr['src','/images/dropup_blog.svg']; } else{ target.removeClass['full']; e.attr['src',"//timviec365.com/images/dropdown_blog.svg"]; } offset=target.parent[].offset[].top - 25; $['html,body'].animate[{scrollTop:offset},1000] }];
$['a[href$=".docx"]'].html['Tải xuống ngay.docx'].addClass['download_365'].attr['rel','nofollow'];