Tại sao lại bị hở van tim

Xin hỏi bác sĩ cháu có nhất thiết phải thay van tim? Thời niên thiếu cháu hay viêm amidan, liệu đây có phải là nguyên nhân gây bệnh tim?

Nguyễn Quỳnh Hương [quynh ]

Những tổn thương hẹp hở van tim là di chứng, là hậu quả của viêm nội tâm mạc trong thấp tim cấp tính nên y học gọi là bệnh van tim hậu thấp. Đây là bệnh van tim mắc phải, xảy ra sau viêm họng, amidan do liên cầu khuẩn beta tan máu nhóm A.

Đặc điểm của các van tim là do lớp nội tâm mạc [màng mỏng bao phủ toàn bộ mặt trong buồng tim và các lá van] khi bị viêm gây sưng nề trong các đợt cấp và sau nhiều lần tái đi tái lại làm cho các lá van và dây chằng xù xì, xơ, dày cứng dính nhau nên khi tim cần đóng kín van thì các lá van không khép kín gọi là hở van tim. Trên lâm sàng có thể gặp chỉ hẹp hoặc hở van đơn thuần nhưng nhiều khi do van có nhiều biến đổi cấu trúc nên bị phối hợp cả hẹp và hở. Hậu quả của hẹp, hở van tim là suy tim.

Bệnh của cháu đã được chẩn đoán hở van mà tiền sử thời niên thiếu cháu có viêm họng, amidan mà không điều trị triệt để. Vấn đề là ngay bây giờ cháu phải đi khám tại trung tâm tim mạch hoặc Viện Tim mạch Quốc gia để điều trị tích cực, nếu để muộn sẽ dẫn đến biến chứng suy tim.

Hiện nay, bệnh van tim hoàn toàn có thể chữa khỏi, tùy trường hợp tổn thương mà bác sĩ sẽ quyết định mổ kín, vá van hay mổ hở có máy tim phổi nhân tạo nhằm thay van cơ học hay sinh học.

Bệnh hở van tim là bệnh lý phổ biến nhất trong các bệnh về tim mạch hiện nay. Nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời, các biến chứng của bệnh sẽ phát triển vô cùng nhanh chóng và có thể gây tử vong bất cứ khi nào.

Bệnh hở van tim là gì

Tim bao gồm bốn van tim: van 2 lá, van 3 lá, van động mạch chủ và van động mạch phổi. Thông thường máu sẽ lưu thông theo một chiều, từ tĩnh mạch chạy về tim và đi ra động mạch mà không chảy theo chiều ngược lại nhờ các van tim.

Nếu một trong bốn van này bị hở, sẽ khiến dòng máu bị chạy ngược trở lại buồng tim mỗi khi co bóp. Đó chính là bệnh hở van tim.

Chắc hẳn, bạn đã từng nghe về nhiều loại hở van tim khác nhau. Vậy hãy cùng tìm hiểu nội dung tiếp theo để xem rốt cuộc hở van tim có bao nhiêu loại và đặc điểm của chúng là gì.

Hở van tim là một trong những bệnh lý về tim vô cùng nguy hiểm

[ Ảnh minh họa Internet] 

 Phân loại

Như đã nói ở trên, tim bao gồm bốn van tim và mỗi van sẽ biểu hiện bệnh lý bệnh khác nhau:

Máu mang oxy từ thất trái đi vào động mạch chủ mang máu đi nuôi cơ thể chịu sự kiểm soát của van động mạch chủ. Vì vậy, đây chính là van tim có vai trò quan trọng nhất.

Hở van động mạch chủ tức là một phần lượng máu được bơm vào động mạch chủ sẽ trào ngược lại thất trái trong, thì tâm thu làm giảm dòng máu đi nuôi cơ thể.

Van động mạch phổi cho phép máu đi từ tâm thất phải lên động mạch phổi để trao đổi oxy. Khi hở van động mạch phổi, một lượng máu đáng lẽ đi vào động mạch phổi lại trào ngược lại thất phải.

Ở người bình thường, tâm nhĩ phải đi qua van ba lá xuống tâm thất phải rồi sau đó được bơm vào động mạch phổi để phổi trao đổi oxy. Nếu van ba lá hở, một phần máu sẽ từ thất phải trào ngược lại nghĩ phải.

Van hai lá có chức năng kiểm soát dòng máu mang oxy chảy một chiều từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái. Hở van hai lá tức là một lượng máu xuống thất trái sẽ bị trào ngược trở lại nhĩ trái.

Hở van tim được chia thành nhiều loại với nhiều cấp độ khác nhau [ Ảnh minh họa Internet]

Nguyên nhân bệnh hở van tim

Đây là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về tim và bệnh hở van tim cũng không phải là ngoại lệ.

 Khi cơ thể bị nhiễm khuẩn Streptococus và không được điều trị kịp thời sẽ gây tổn thương van tim.

Khi tuổi càng cao, hình dạng và sự linh hoạt của van tim sẽ thay đổi. Lúc này, các nắp van sẽ không thể đóng kín được bởi do sự “ xâm nhập” của canxi và các chất lỏng khác lắng đọng lại tại van tim.

Xơ vữa động mạch, tiểu đường...đều có thể là “ tác nhân” gây nên bệnh hở van tim.

Bên cạnh những nguyên nhân chính nêu ở trên, còn rất nhiều nguyên nhân khác mà chỉ khi tới bệnh viện khám trực tiếp mới có thể xác định được cụ thể và chính xác.

Phương pháp chẩn đoán như thế nào và  khám ở đâu sẽ được bật mí ở phần tiếp theo.

Tới bệnh viện kiểm tra là cách chính xác nhất để chẩn đoán bệnh [ Ảnh minh họa]

Hình ảnh chưa đúng khoa

Triệu chứng

Dưới đây là những biểu hiện điển hình “tố cáo” bạn đang bị bệnh hở van tim và cần được điều trị ngay lập tức:

Là biểu hiện đầu tiên khi bạn bị bệnh hở van tim. Bạn sẽ luôn có cảm giác khó thở, nhất là khi nằm thẳng hoặc hoạt động mạnh thì tình trạng này càng trở nên trầm trọng.

Cũng tương tự như các bệnh lý khác về tim, bạn sẽ thấy mệt mỏi kéo dài liên tục ngay cả khi không hoạt động.

• Tim đập nhanh, đánh trống ngực liên hồi
• Ho khan

Triệu chứng này thường gặp ở bệnh hở van 2 lá và 3 lá.

Tức ngực, khó thở là một trong những triệu chứng bệnh ở van tim  [ Ảnh minh họa Internet]

 Biến chứng

Bệnh hở van tim, khi nghe ai cũng sẽ giật mình. Nhưng không phải ai cũng hiểu được sự nguy hiểm của căn bệnh này.

Những biến chứng được nêu ra dưới đây sẽ khiến bạn phải thay đổi hoàn toàn cách nhìn về bệnh hở van tim. Chỉ khi bạn nhận thức được mức độ trầm trọng của nó, bạn mới có thể tự bảo vệ bản thân mình.

1/ Suy tim

Lúc này tim sẽ phải hoạt động nhiều hơn để duy trì máu nuôi cơ thể. Lâu ngày, buồng tim giãn và nhanh chóng dẫn đến suy tim.

2/ Rối loạn nhịp tim

Bệnh hở van tim cũng có thể dẫn tới tình trạng rối loạn nhịp tim. Nếu không được điều trị ngay lập tức, nguy cơ tử vong vô cùng cao.

Nếu không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân hở van tim có nguy cơ tử vong rất cao

[ Ảnh minh họa]

3/ Phù phổi cấp:

4/ Tai biến mạch máu não

 Là nguyên nhân lớn nhất gây tàn phế, liệt và nằm trong top 3 nguyên nhân gây tử vong lớn nhất thế giới. Một khi biến chứng này tái phát, thời gian cấp cứu của bạn sẽ chỉ còn được tính bằng giây.

Phương pháp chẩn đoán bệnh hở van tim

Các phương pháp phổ biến để chẩn đoán bệnh hở van tim hiện nay gồm:

• Điện tâm đồ
• X quang ngực
• Siêu âm tim
• Định lượng nồng độ B-type natriuretic peptide [BNP] trong máu

Phương pháp điều trị

Tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị khác nhau, cụ thể:

• Mức độ nhẹ: Bạn chỉ cần điều chỉnh và duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.
• Mức độ vừa: Điều trị thuốc
• Mức độ nặng: Bắt buộc phải phẫu thuật để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.

Hiện nay, khám tầm soát tim  đang được rất nhiều bệnh nhân hở van tim lựa chọn. Trong đó, điển hình phải kể đến gói khám tầm soát tim mạch tại Bệnh viện Gia An 115.

Với 2 lộ trình: tầm soát bệnh và tư vấn lộ trình điều trị, Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đầu tiên áp dụng cả 2 lộ trình điều trị vào trong một gói khám. Đó chính là lý do tại sao, Bệnh viện Gia An 115 lại được người dân tin tưởng và lựa chọn nhiều đến như vậy.

Người bệnh đến khám tầm soát bệnh tim mạch tại Bệnh viện Gia An 115 [ Ảnh minh họa]

Phương pháp phòng ngừa

Bệnh hở van tim là căn bệnh vô cùng nguy hiểm và phổ biến. Tuy nhiên, chỉ cần biết được biện pháp phòng ngừa đúng cách, bạn hoàn toàn bảo vệ mình khỏi căn bệnh này. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả cũng như dễ dàng thực hiện nhất:

• Chế độ ăn uống khoa học
• Luyện tập thể thao thường xuyên
• Thường xuyên kiểm tra huyết áp và lượng cholesterol
• Hạn chế sử dụng thuốc lá

Với những kiến thức vừa chia sẻ ở trên, hy vọng bạn đã hiểu hơn về bệnh hở van tim cũng như biết phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này. Không phải là căn bệnh hiếm gặp, vì vậy đừng quá lo lắng nếu bạn đã và đang mắc bệnh, hãy đến ngay Bệnh viện Gia An 115 để được khám và tư vấn lộ trình điều trị phù hợp.

Hở van tim là một trong số những bệnh lý tim mạch thường gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào. Vì vậy, không ít người khi bị bệnh hở van tim luôn cảm thấy bất an, lo lắng, liệu bệnh có chữa trị được không? Có gây nguy hiểm đến tính mạng hay không? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm cho bạn những kiến thức bổ ích để hiểu rõ hơn về bệnh lý này.

Hở van tim là một trong những bệnh lý về tim mạch phổ biến và nguy hiểm.

Van tim của con người thực tế không khác van một chiều trong hệ thống máy bơm, có tác dụng lưu thông máu theo một chiều, máu sẽ từ tĩnh mạch chạy về tim và đi ra động mạch mà không thể chảy theo chiều ngược lại.

Nếu không có van tim, tim sẽ không thể đẩy máu đi nuôi cơ thể vì lúc đó máu sẽ lưu thông hai chiều còn khi van tim bị hở quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn hơn.

Hở van tim sẽ làm quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn hơn.

Hở van tim khiến lưu thông máu trở nên khó khăn

Có 2 nguyên nhân gây nên bệnh hở van tim:

• Một là bị bệnh tim bẩm sinh, tức ngay từ khi sinh ra đã có dị tật bẩm sinh ở tim;
• Thứ hai là do người bệnh có những bệnh lý mắc phải.

Trong bệnh lý hở van tim do mắc phải được chia làm 2 dạng bệnh thường gặp:

• Bệnh lý van tim do hậu thấp [hở van tim sau khi bị thấp khớp, thấp tim];
• Bệnh lý van tim do thoái hóa [hở van tim do thoái hóa của tuổi già, hoặc bệnh lý nào đó khiến tim thoái hóa nhanh hơn].

Bên cạnh hở van tim do thoái hóa còn có những bệnh lý khác khiến van tim bị tổn thương như: hồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim…

Khi van tim bị hư, các dây chằng và phần cơ giữ van tim bên trong bị đứt dẫn đến bệnh hở van tim.

Ngoài ra một số bệnh lý khác hiếm gặp nhưng cũng có thể là nguyên nhân khiến van tim bị hở như bệnh nhân bị phình động mạch chủ, cơ tim giãn nở, bệnh viêm nội tâm mạc…

Phần lớn hở van tim là do bẩm sinh

Giai đoạn đầu khi bệnh hở van tim vẫn đang ở mức độ nhẹ thì người bệnh sẽ khó có thể phát hiện ra các triệu chứng và rất nhiều trường hợp trong quá trình thăm khám sức khỏe mới biết mình bị bệnh hở van tim.

Có nhiều dấu hiệu để nhận biết người mắc bệnh hở van tim

Khi bệnh tiến triển ở giai đoạn nặng, người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng:

Khó thở:

Triệu chứng thường gặp nhất là người bệnh cảm thấy khó thở hơn, nhất là đối với bệnh nhân bị hở van động mạch phổi, hở van tim 2 lá. Khi người bệnh nằm xuống, dấu hiệu này sẽ tăng lên rõ rệt.

Mệt mỏi:

Do tim không tuần hoàn mang máu đi nuôi cơ thể nên người bị hở van tim thường cảm thấy mệt mỏi, nếu lao động quá sức người bệnh còn có thể ngất xỉu.

Tim đập nhanh:

Không ít người nhầm tưởng tim đập nhanh là dấu hiệu của bệnh nhịp tim đập nhanh không kiểm soát hay rối loạn nhịp tim, nhưng thực tế đây cũng có thể là triệu chứng của bệnh hở van 2 lá giai đoạn đầu.

Ngoài ra, người bệnh còn có một số triệu chứng khác như: chóng mặt, hoa mắt, sưng chân hoặc mắt cá chân, ho nhiều vào ban đêm…

Triệu chứng phổ biến của hở van tim là khó thở

Bệnh hở van tim là bệnh nguy hiểm, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Do đó, nếu không được phát hiện sớm để có biện pháp điều trị kịp thời có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Về cách điều trị bệnh hở van tim, tùy vào từng giai đoạn phát hiện bệnh sớm hay muộn mà phương pháp điều trị sẽ khác nhau:

• Nếu bệnh ở giai đoạn nhẹ thì không cần phẫu thuật, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt để sống hòa bình với bệnh.
• Phẫu thuật sẽ giúp ngăn chặn những diễn biến xấu của bệnh. Khi van tim bị tổn thương nặng kèm theo các triệu chứng như: khó thở, đau tức ngực, mệt mỏi… có nguy cơ dẫn đến suy tim, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định phẫu thuật nhằm ngăn chặn diễn biến của bệnh.

Cần phẫu thuật thay van tim khi van tim tổn thương quá nặng. Có các phẫu thuật:

• Phẫu thuật sửa van tim: Với các van bị hở, bác sĩ sẽ dựa vào cơ chế gây hở để có cách can thiệp khác nhau như: cắt, khâu… giúp các lá van khép kín với nhau.
• Phẫu thuật thay van tim: Khi những tổn thương của van tim quá nặng, việc phẫu thuật sửa van tim cũng không còn hiệu quả thì cần phải cắt bỏ van tim và thay thế bằng van tim nhân tạo. Van được dùng để thay thế có thể là van cơ học hoặc van sinh học tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ.

Van tim nhân tạo

Kiểm tra huyết áp:

Thường xuyên kiểm tra huyết áp và điều trị tăng huyết áp [nếu có] vì huyết áp cao sẽ khiến tim phải làm việc gắng sức hơn.

Ăn nhạt, ăn ít muối:

Để tránh cho tim phải gắng sức và giảm hiện tượng tăng huyết áp bạn cần kiểm soát chế độ ăn uống của mình, ăn thức ăn nhạt, ít muối, ít chất béo… và kiểm tra nồng độ mỡ trong máu thường xuyên để phòng ngừa bệnh động mạch vành gây ảnh hưởng tới cơ tim, tăng mức độ hở van tim.

Thường xuyên kiểm tra huyết áp và điều trị tăng huyết áp [nếu có]

Không uống cà phê:

Cà phê, rượu bia sẽ làm tăng hiện tượng rối loạn nhịp ở người bị bệnh hở van tim vì thế bạn cần tránh xa những đồ uống gây ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.

Tránh tăng cân:

Hiện tượng thừa cân, béo phì cũng là một gánh nặng cho tim khi co bóp. Hãy tập thể dục mỗi ngày, sinh hoạt điều độ với chế độ ăn khoa học.

Người bị bệnh liên quan đến tim mạch nên tránh tăng cân

Có thể nói, với sự phát triển mạnh mẽ của y học hiện đại, các bệnh lý về tim mạch như: Hở van tim, bệnh động mạch vành, phình động mạch chủ… nếu được phát hiện sớm thì việc điều trị sẽ trở nên dễ dàng. Vì vậy để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, để có một trái tim khỏe bạn cần chủ động hơn trong việc thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm./.

Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/