Đặc điểm chung của các cấp tổ chức của thế giới sống
- Sinh giới được phân chia thành các cấp độ từ nhỏ đến lớn như sau : phân tử – bào quan – tế bào – mô – cơ quan – hệ cơ quan – cơ thể – quần thể – quần xã – hệ sinh thái – sinh quyển. Trong đó, các cấp độ tổ chức cơ bản của thế giới sống bao gồm : tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã và hệ sinh thái.
- Các cấp độ tổ chức sống có mối liên hệ mật thiết, ảnh hưởng qua lại lẫn nhau và góp phần duy trì sự thống nhất, ổn định của sinh giới.
Đặc điểm chung của các cấp tổ chức của thế giới sống:
- Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc : tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng xây dựng nên tổ chức sống cấp trên.
- Là những hệ thống mở và tự điều chỉnh : có sự trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường bên ngoài, có khả năng tự kiểm soát và cân bằng hoá hệ thống trước những thay đổi của điều kiện ngoại cảnh.
- Liên tục tiến hoá : sinh giới liên tục sinh sôi, nảy nở và không ngừng tiến hoá tạo nên một thế giới sống vô cùng đa dạng nhưng lại gói gọn trong sự hài hoà và thống nhất.
Xem thêm lý thuyết trọng tâm Sinh học 10 và các dạng bài tập có đáp án hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube Tôi
Đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống
1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc, tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp trên. Tổ chức sống cấp cao hơn không chỉ có các đặc điểm của tổ chức sống cấp thấp hơn mà còn có những đặc tính nổi trội mà tổ chức sống cấp thấp hơn không có được. Những đặc tính nổi trội ở mỗi cấp tổ chức được hình thành do sự tương tác giữa các bộ phận cấu thành.
Ví dụ: từng tế bào thần kinh chỉ có khả năng dẫn truyền xung thần kinh, nhưng tập hợp của khoảng1012 tế bào thần kinh tạo nên bộ não của con người với khoảng1015đường liên hệ giữa chúng, đã cho con người có được trí thông minh và trạng thái tình cảm mà ở mức độ từng tế bào không thể có được.
2. Hệ thống mở và tự điều chỉnh
Sinh vật ở mọi cấp tổ chức đều không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường. Do đó, sinh vật không chỉ chịu sự tác động của môi trường mà còn góp phần làm biến đổi môi trường.
Mọi cấp tổ chức sống từ thấp đến cao của thế giới sống đều có các cơ chế tự điều chỉnh đảm bảo duy trì và điều hòa sự cân bằng động trong hệ thống, giúp tổ chức sống có thể tồn tại và phát triển.
Ví dụ : nồng độ các chất trong cơ thể người luôn luôn được duy trì ở một mức độ nhất định, khi xảy ra mất cân bằng sẽ có các cơ chế điều hòa để đưa về trạng thái bình thường. Nếu cơ thể không còn khả năng tự điều hòa thì cơ thể sẽ phát sinh bệnh và có thể dẫn đến tử vong.
3. Thế giới sống liên tục tiến hóa
Thế giới sinh vật liên tục sinh sôi nảy nở và không ngừng tiến hóa. Sự sống được tiếp diễn liên tục nhờ sự truyền thông tin trên ADN từ tế bào này sang tế bào khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nhờ được kế thừa thông tin di truyền từ những sinh vật tổ tiên ban đầu nên các sinh vật trên Trái Đất đều có những đặc điểm chung.
Tuy nhiên, sinh vật luôn có những cơ chế phát sinh các biến dị di truyền và sự thay đổi không ngừng của điều kiện ngoại cảnh luôn chọn lọc, giữ lại các dạng sống thích nghi với môi trường khác nhau.
Vì thế, mặc dù có chung một nguồn gốc nhưng các sinh vật luôn luôn tiến hóa tạo nên một thế giới Sống vô cùng đa dạng và phong phú.
Loigiaihay.com
-
Các cấp tổ chức của thế giới sống
Để nghiên cứu sự sống các nhà sinh học thường tập trung vào nghiên cứu các đặc điểm của cơ thể sống.
-
Sinh vật khác với vật vô sinh ở những điểm nào?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 6 SGK Sinh học 10.
-
Quan sát hình 1 và giải thích các khái niệm cơ bản: Mô, cơ quan, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái.
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 6 SGK Sinh học 10.
-
Bài 1 trang 9 SGK Sinh học 10
Giải bài 1 trang 9 SGK Sinh học 10. Thế giới sống được tổ chức như thế nào? Nêu các cấp tổ chức cơ bản.
-
Bài 2 trang 9 SGK Sinh học 10
Giải bài 2 trang 9 SGK Sinh học 10. Đặc tính nổi trội của các cấp tổ chức sống là gì? Nêu một số ví dụ.
-
Ý nghĩa của quá trình nguyên phân
Đối với các sinh vật nhân thực đơn bào, nguyên phân là cơ chế sinh sản. Từ 1 tế bào mẹ qua nguyên phân tạo ra 2 tế bào con giống y hệt nhau.
-
Các giai đoạn chính của quá trình hô hấp tế bào
1. Đường phân: Đường phân xảy ra trong bào tương. Kết thúc quá trình đường phân, phân tử glucôzơ [6 cacbon] bị tách thành 2 phân tử axit piruvic [3 cacbon].
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Các cấp độ tổ chức của thế giới sống
a. Khái niệm
– Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc chặt chẽ:
– Nguyên tử→phân tử→bào quan→tế bào→mô→cơ quan→hệ cơ quan→cơ thể→quần thể→quần xã→hệ sinh thái→sinh quyển.
– Các cấp tổ chức sống chính: Tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái.
– Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật.
b. Tế bào
– Là cấp tổ chức quan trọng vì nó biểu hiện đầy đủ các đặc tính của cơ thể sống.
– Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo từ 1 hay nhiều tế bào và các tế bào chỉ được sinh ra bằng cách phân chia tế bào.
– Học thuyết tế bào: Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo từ tế bào và các tế bào chỉ được sinh ra bằng cách phân chia tế bào.
– Thế giới sinh vật được tổ chức theo thứ bậc rất chặt chẽ, trong đó tế bào là đơn vị tổ chức cơ bản của sự sống.
1.2. Đặc điểm chung của các cấp tổ chức sống
a.Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
– Tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp trên.
– Tổ chức sống cao hơn không chỉ có các đặc điểm của tổ chức sống cấp thấp mà còn có những đặc tính nổi trội hơn.
b. Hệ thống mở và tự điều chỉnh
– Hệ thống mở: Sinh vật ở mọi tổ chức đều không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường→ sinh vật không chỉ chịu sự tác động của môi trường mà còn góp phần làm biến đổi môi trường.
– Mọi cấp độ tổ chức từ thấp đến cao đều có các cơ chế tự điều chỉnh để đảm bảo duy trì và điều hòa sự cân bằng trong hệ thống→hệ thống cân bằng và phát triển.
c. Thế giới sống liên tục tiến hóa
– Thế giới sinh vật liên tục sinh sôi nảy nở và không ngừng tiến hóa.
– Các sinh vật trên Trái Đất đều có đặc điểm chung do có chung nguồn gốc nhưng luôn tiến hóa theo nhiều hướng khác nhau→thế giới sống đa dạng và phong phú.