Cập nhật lúc 06:37, Thứ sáu, 17/09/2021 [GMT+7]
[Thanh tra]- Trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều người dân đã mua sản phẩm hỗ trợ phòng, điều trị COVID-19 trên mạng internet. Tuy nhiên, Cục Quản lý Thị trường [QLTT] Hà Nội cảnh báo, có nhiều loại sản phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, người dân nên cẩn trọng khi chọn mua hàng.
Lực lượng QLTT Hà Nội thu giữ số lượng lớn bộ kit test COVID-19 không rõ nguồn gốc. Ảnh: QLTT
Phát hiện hàng nghìn bộ kit test không đảm bảo
Lợi dụng tình hình dịch bệnh, nhiều đối tượng lên mạng xã hội rao bán bộ kit test nhanh COVID-19 với giá từ 300.000 - 800.000 đồng. Các chủ hàng quảng cáo mặt hàng xuất xứ từ nhiều nước như Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản…
Theo quảng cáo, mỗi bộ kit này gồm 2 test dùng cho 2 người hoặc 2 lần sử dụng, có kết quả ngay sau 15 phút. Nếu bảng hiện 1 vạch là âm tính, 2 vạch là dương tính. Do vậy, việc lấy mẫu cũng được người bán quảng cáo là "cực kỳ dễ dàng" bằng cách dùng que lấy dịch ở mũi, sau đó bơm vào dung dịch và chờ kết quả.
Tuy nhiên, theo Cục QLTT Hà Nội, có rất nhiều sản phẩm kit test nhập lậu, không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng, không được phép lưu hành hoặc chưa đăng ký bản công bố tại cơ quan có thẩm quyền hoặc ghi thông tin không chính xác, tăng giá bán đột biến so với giá bán thông thường niêm yết trước đó.
Điển hình, tháng 8, Đội QLTT số 22, Cục QLTT Hà Nội phối hợp với Công an quận Bắc Từ Liêm kiểm tra điểm tập kết lô hàng tại ven đường Hồ Tùng Mậu, phường Phú Diễn. Qua kiểm tra, phát hiện 1.100 test xét nghiệm nhanh Sars-Cov-2, trên bao bì ghi chữ Novel Coronavirus [Sars-Cov-2] Antigen Rapid Test Device [Saliva] Really tech.
Chủ số hàng hóa trên không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh tính hợp pháp của số hàng này. Xác minh làm rõ, đoàn kiểm tra xác định số hàng hóa trên là trang thiết bị y tế nhập lậu.
Trước đó, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Công an TP Hà Nội, phối hợp với Đội QLTT số 14, Cục QLTT Hà Nội kiểm tra địa điểm kinh doanh tại địa chỉ phòng 304, chung cư HH3B, Khu Đô thị Linh Đàm, quận Hoàng Mai, phát hiện tạm giữ 1.000 bộ kit test nhanh COVID-19 mang nhãn hiệu NASOCHECK Comfort SARS-CoV-2.
Tiếp tục xác minh mở rộng, kiểm tra địa điểm kinh doanh số nhà 69, ngách 12, ngõ 470 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, lực lượng chức năng phát hiện và tạm giữ 2.050 bộ kit test nhanh COVID-19 cùng nhãn hiệu NASOCHECK Comfort SARS-CoV-2. Toàn bộ số hàng hóa trên không có hóa đơn chứng từ chứng minh tính hợp pháp.
Tỉnh táo trước những lời quảng cáo trên mạng
Chỉ tính riêng trong thời gian thực hiện Chỉ thị số 17 của UBND TP Hà Nội, liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19, Cục QLTT đã kiểm tra 9 vụ việc liên quan đến các hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu là trang thiết bị y tế, khẩu trang, dụng cụ test Covid-19… Trong đó, 4 vụ việc đang tiếp tục xử lý theo quy định; 5 vụ việc đã xử lý vi phạm hành chính và tiêu hủy sản phẩm vi phạm, không đảm bảo chất lượng.
Để qua mắt lực lượng chức năng, các đối tượng thường lợi dụng mạng xã hội làm nơi buôn bán, sau đó, tìm những địa điểm đang xây dựng, địa hình đi lại khó khăn, sâu trong các ngõ nhỏ để làm nơi cất giấu hàng hóa.
Do đó, Cục QLTT khuyến cáo, người dân cần cảnh tỉnh trước những lời quảng cáo trên mạng xã hội về thuốc điều trị COVID-19, bởi hiện nay, phương án phòng, chống COVID-19 tối ưu nhất chính là 5K + vaccine phòng COVID-19.
Thời gian tới, Cục QLTT sẽ tiếp tục chỉ đạo các đội QLTT phối hợp kiếm tra, xử lý vi phạm các mặt hàng phục vụ phòng, chống dịch bệnh COVID-19 [khẩu trang, dung dịch sát khuẩn, thiết bị y tế...]. Đặc biệt là các sản phẩm kit test nhanh COVID-19 nhập lậu, không rõ nguồn gốc, chưa được phép lưu hành, đảm bảo thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ kép trong tình hình mới.
Tập trung kiểm tra, kiểm soát đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế, thương mại điện tử, ứng dụng công nghệ số để kinh doanh [mạng xã hội facebook, zalo]. Không để các đối tượng xấu lợi dụng tình hình bệnh dịch diễn biến phức tạp để trục lợi, gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, Cục QLTT Hà Nội cũng sẽ chú trọng kiểm tra, kiểm soát nhằm phát hiện các đối tượng lợi dụng dịch bệnh để đầu cơ, găm hàng tăng giá bất hợp lý hàng hóa thiết yếu, các mặt hàng phòng, chống dịch.
Hải Hà
Theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức, thành phố đang có chủ trương cho người dân tự test nhanh SARS-CoV-2 tại nhà. Đây là việc làm giúp giảm gánh nặng cho ngành y tế và phát hiện nhanh F0 để đưa đi cách ly, điều trị.
Mua bộ test đạt chuẩn
Theo BSCK1 Lê Thị Thanh Thùy - Phó Khoa Vi sinh, Bệnh viện Nhi Đồng 2 [TP HCM] - test nhanh SARS-CoV-2 là phương pháp xét nghiệm phát hiện các protein trên bề mặt của virus SARS-CoV-2 [xét nghiệm kháng nguyên]. Phương pháp xét nghiệm kháng nguyên được sử dụng phổ biến hiện nay để sàng lọc người nhiễm SARS-CoV-2 trong cộng đồng.
Giải thích về sự khác nhau của test nhanh kháng nguyên với xét nghiệm PCR, bác sĩ Thùy cho biết xét nghiệm PCR là xét nghiệm sinh học phân tử [Realtime RT - PCR], giúp xác định sự hiện diện của virus thông qua phát hiện đoạn gien axít nucleic trên virus SARS-CoV-2. Test nhanh là phát hiện protein trên bề mặt virus. Do đó, độ chính xác của test nhanh không bằng xét nghiệm PCR.
Để lấy mẫu xét nghiệm test nhanh kháng nguyên tại nhà, cần phải mua được bộ test [kit test] đạt chuẩn, do Bộ Y tế cấp phép, lưu hành. Nếu mua phải hàng nhái, kém chất lượng thì sẽ có kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả.
Do có nhiều bộ kit test nhanh kháng nguyên khác nhau nên quy trình test nhanh SARS-CoV-2 cũng sẽ có một số điểm khác nhau. Tuy nhiên, các dụng cụ test nhanh kháng nguyên đều có kết cấu chung gồm: khay thử, đệm chiết mẫu, que lấy mẫu, ống lấy mẫu có nắp nhỏ giọt và hướng dẫn sử dụng.
Các dụng cụ kèm theo của một bộ kit test nhanh SARS-CoV-2
Đa phần hiện nay test nhanh kháng nguyên đều lấy ở dịch tỵ hầu. Trước khi lấy mẫu cần phải chọn nơi thông thoáng, sạch sẽ, không lấy mẫu trong phòng máy lạnh để bảo đảm không lây nhiễm. Độ chính xác của test nhanh phụ thuộc vào kỹ thuật lấy mẫu, cần phải để người lấy mẫu ngồi hoặc nằm đầu nghiêng về phía sau một góc 70 độ. Sau đó, nhẹ nhàng đưa đầu que lấy mẫu qua lỗ mũi, đẩy dọc sàn mũi tới khoang mũi hầu cho đến khi thấy có lực cản [sâu khoảng 1/2 khoảng cách từ đầu mũi đến dái tai]. Xoay que ba lần và nhẹ nhàng xoay và rút que mẫu khỏi mũi.
Các dụng cụ kèm theo của một bộ kit test nhanh SARS-CoV-2
Nếu âm tính chỉ xuất hiện vạch chứng C và không có vạch nào trong vùng kết quả T. Nếu không xuất hiện vạch chứng C là kết quả không hợp lệ. Nguyên nhân do lượng mẫu không đủ hoặc thực hiện sai quy trình.
"Quan trọng nhất là kỹ thuật lấy mẫu phải đúng. Nếu kit test bảo đảm chất lượng mà lấy mẫu sai cách sẽ không có được kết quả chuẩn. Ngoài ra, cần phải đọc kết quả đúng thời điểm như hướng dẫn sử dụng, nếu đọc sớm hay muộn cũng sẽ có kết quả không chính xác" - bác sĩ Thùy lưu ý.
Không được chủ quan cho dù âm tính
Bác sĩ Thanh Thùy cho rằng test nhanh kháng nguyên tại nhà có nhiều ưu điểm như kỹ thuật lấy mẫu đơn giản và có thể tự thực hiện. Những loại test nhanh có thể mua được ở các nhà thuốc với chi phí hợp lý.
Nhu cầu tự test nhanh để xác định có mắc Covid-19 hay không của người dân là rất lớn, đặc biệt là với những người có yếu tố dịch tễ nhằm kịp thời tầm soát, theo dõi sức khỏe của mình. Một số bệnh viện chưa có xét nghiệm PCR cũng dùng test nhanh để kịp thời phát hiện các bệnh nhân mắc Covid-19 nhằm có hướng xử lý kịp thời.
Người dân tự lấy mẫu test nhanh kháng nguyên tại nhà
Khi lấy mẫu tại nhà cần nhẹ nhàng, tránh bị chảy máu cam. Nếu bị chảy máu cam cũng cần bình tĩnh, ngồi thẳng đầu hơi nghiêng về phía trước và bóp chặt cánh mũi khoảng 10-15 phút cho máu ngừng chảy, khoảng 1 giờ sau lấy lại mẫu ở vị trí khác như hầu họng. Sau khi test nhanh có kết quả dương tính, người dân cần bình tĩnh và cách ly với người thân tại nơi riêng biệt, tránh tiếp xúc với những người xung quanh, sau đó thông báo cho nhân viên y tế địa phương để được lấy mẫu xét nghiệm PCR.
"Với người có kết quả âm tính cũng không được chủ quan, bởi độ nhạy và độ đặc hiệu của test nhanh không chính xác bằng xét nghiệm PCR. Do đó, cần phải theo dõi thêm những triệu chứng khác, đặc biệt vẫn thực hiện nghiêm quy định 5K để bảo đảm an toàn" - bác sĩ Thùy tư vấn.
Sau khi lấy mẫu test nhanh SARS-CoV-2 tại nhà, dù âm tính hay dương tính cũng cần phải đóng gói bộ kit test đã sử dụng bằng 2 lớp ni-lông màu vàng [đây là màu tượng trưng cho bao rác y tế] và dán giấy ghi chú là rác thải Covid-19. Tuyệt đối không để chung với rác thải sinh hoạt hằng ngày để tránh lây nhiễm.