1. Các kiểu câu
CÁC KIỂU CÂU
Kiểu câu |
Ai- là gì? |
Ai- làm gì? |
Ai thế nào? |
| Chức năng giao tiếp | Dùng để nhận định, giới thiệu về một người, một vật nào đó. | Dùng để kể về hoạt động của người, động vật hoặc vật được nhân hóa. | Dùng để miêu tả đặc điểm, tính chất hoặc trạng thái của người, vật. |
| Bộ phận trả lời cho câu hỏiAi? |
- Chỉ người, vật - Trả lời cho câu hỏiAi? Cái gì? Con gì? |
-Chỉ người, động vật hoặcvật được nhân hóa. - Trả lời câu hỏi Ai? Con gì?Ít khi trả lời câu hỏi cái gì?[trừ trường hợp sự vật ở bộ phận đứng trước được nhân hóa.] |
-Chỉ người, vật. - Trả lời câu hỏiAi? Cái gì? Con gì? |
| Bộ phận trả lời cho câu hỏilà gì? [làm gì?/ thế nào? ] |
- Là tổ hợp của từ “là” với các từ ngữchỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, tính chất. - Trả lời cho câu hỏilà gì? là ai? là con gì? |
- Là từ hoặc cáctừ ngữ chỉ hoạt động. - Trả lời cho câu hỏilàm gì? |
- Là từ hoặc các từ ngữchỉ đặc điểm, tính chất hoặc trạng thái. -Trả lời cho câu hỏithế nào? |
| Ví dụ |
Bạn Nam là lớp trưởng lớp tôi. Chim công là nghệ sĩ múa của rừng xanh. Ai?:Bạn Nam Là gì?:Là lớp trưởng lớp tôi. |
- Đàn trâu đang gặm cỏ trên cánh đồng. Ai?:Đàn trâu Làm gì?:đang gặm cỏ. |
- Bông hoa hồng rất đẹp - Đàn voi đi đủng đỉnh trong rừng. Ai?: Đàn voi Thế nào?:đi đủng đỉnh trong rừng. |
Đặt 3 câu theo mẫu Ai là gì? để nói về những người trong gia đình em:
M: Ông tôi là người có công với cách mạng.
Xem lời giải
Đặt ba câu theo mẫu Ai là gì? Viết vào vở ba câu em vừa đặt
Các kiểu câu hiện nay
Câu nghi vấn [câu hỏi]
Chức năng chính: Dùng để hỏi.
Ngoài ra, câu nghi vấn còn thực hiện các chức năng khác như để chào xã giao [Bác đi đâu đấy ạ?, Chị có khỏe không ạ?…], để cầu khiến, ra lệnh [Bạn có thể giúp tớ đóng cửa sổ được không?], để đe dọa, để khẳng định/phủ định, để bộc lộ cảm xúc [“Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”].
Câu cầu khiến
Chức năng chính: Dùng để yêu cầu, đề nghị, ra lệnh… ai đó làm gì.
Có các từ cầu khiến: hãy, đừng, chớ, đi, thôi, nào…hoặc cuối câu có dấu chấm than hoặc câu có ngữ điệu cầu khiến. Ví dụ: Bạn hãy giữ gìn sức khỏe. Chúng ta cùng làm việc nào.
Câu cảm thán
Chức năng chính: để bộc lộ cảm xúc.
Ví dụ: Ối giời ơi! Câu Hai đi học xa về rồi đấy à!
Câu trần thuật
Đây là kiểu câu phổ biến nhất trong giao tiếp. Nó có chức năng chính là kể, tả, thông báo, giới thiệu…
Bên cạnh đó, nó cũng thể hiện một số chức năng khác như yêu cầu, đề nghị, bộc lộ cảm xúc…Ví dụ: Ngày hôm qua tôi gặp một chuyện buồn.