Chi phí thích hợp là gì

Khái niệm chi phí là gì dưới góc độ kế toán quản trị và dưới góc độ kế toán tài chính

1 . Bản chất kinh tế của chi phí là gì

Chi phí là một trong những yếu tố trung tâm của công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp . Chi phí được nhìn nhận theo nhiều góc độ khác nhau . Chi phí sản xuất có thể hiểu một cách trừu tượng là biểu hiện bằng tiền của những hao phí lao động sống và lao động vật hoá phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh được tính cho một thời kỳ nhất định ; hoặc chi phí là những phí tổn về nguồn lực , tài sản cụ thể và dịch vụ sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh .

Những nhận thức chi phí có thể khác nhau về quan điểm , hình thức  thể hiện chi phí , tuy nhiên chúng đều có những điểm chung :

+ Chi phí là hao phí tài nguyên [ kể cả hữu hình và vô hình ] , vật chất . lao động ;

+ Những hao phí này phải gắn liền với mục đích sản xuất kinh doanh ;

+ Phải định lượng được bằng tiền và được xác định trong một khoảng thời gian nhất định .

Đây chính là bản chất kinh tế của chi phí trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Từ bản chất kinh tế này , ta có thể phân biệt được chi phí với chi tiêu , chi phí với vốn . Chi phí gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh , được tài trợ từ vốn kinh doanh và được bù đắp từ thu nhập hoạt động sản xuất kinh doanh . Ngược lại , chỉ tiêu là sự giảm đi đơn thuần các loại vật tư tài sản , tiền vốn của doanh nghiệp bất kể nó được dùng cho mục đích nào . Tuy nhiên , chi phí và chi tiêu cũng có mối quan hệ nhất định . Chi tiêu là cơ sở phát sinh chi phí , không có chi tiêu thì không có chi phí . Chi phí và chi tiêu không những khác nhau về lượng mà còn khác nhau về thời gian , có những khoản chi tiêu kỳ này nhưng chưa được tính vào chi phí [ như mua nguyên vật liệu nhưng chưa sử dụng ] và cũng có những khoản tính vào chi phí kỳ này nhưng thực tế lại chưa chi tiêu [ như chi phí trích trước ] . Sự khác biệt giữa chi phí và chi tiêu trong các doanh nghiệp là do đặc điểm , tính chất vận động và phương thức chuyển dịch giá trị của từng loại tài sản vào quá trình sản xuất và yêu cầu kỹ thuật hạch toán chúng .

Chi phí cũng khác với vốn , vốn là biểu hiện bằng tiền những tài sản của doanh nghiệp nên bản thân chúng chưa tạo nên phí tổn .

2 . Khái niệm về chi phí dưới góc độ kế toán tài chính

Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam - VAS 01 : Chuẩn mực chung , chị phí là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán dưới hình thức các khoản tiền chi ra , các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu , không bao gồm các khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu .

Trên góc độ của kế toán tài chính , chi phí được nhìn nhận như những khoản phí tổn thực tế phát sinh gắn liền với hoạt động sản xuất của doanh nghiệp , bao gồm các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp và các chi phí khác để đạt được một loại sản phẩm , dịch vụ nhất định , mục đích cụ thể trong kinh doanh . Chi phí được định lượng và thể hiện dưới dạng một lượng tiền chi ra , khấu hao tài sản cố định , một khoản nợ dịch vụ , nợ thuế , cũng như những khoản phí tổn góp phần làm giảm vốn sở hữu của doanh nghiệp [ không bao gồm việc phân chia vốn hoặc hoàn trả vốn cho cổ đông ] ... Các chi phí này được kế toán ghi nhận trên cơ sở các chứng từ sổ sách kế toán hợp lệ chứng minh việc phát sinh của chúng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp .

3 . Khái niệm về chi phí dưới góc độ kế toán quản trị

Do mục đích của kế toán quản trị là cung cấp thông tin thích hợp , hữu ích , kịp thời cho việc ra quyết định của nhà quản trị nên ngoài việc nhận thức chi phí như trong kế toán tài chính , các nhà quản trị còn cần phải nhận thức chi phí theo góc độ nhận diện thông tin để phục vụ cho việc ra quyết định kinh doanh . Do đó , chi phí có thể là những phí tổn thực tế phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh được tổng hợp theo từng bộ phận , từng trung tâm chi phí cũng như xác định trị giá hàng tồn kho trong từng khâu của quá trình sản xuất và tiêu thụ . Chi phí có thể được tập hợp phân loại theo biến phí và định phí , từ đó có thể lập các phương trình dự toán chi phí các mức hoạt động khác nhau và phân tích mối quan hệ Chi phí - Sản lượng - Lợi nhuận nhằm phục vụ hữu ích cho việc ra quyết định kinh doanh các tình huống khác nhau . Chi phí cũng có thể là những phí tổn ước tính hoặc dự kiến trước để thực hiện một hoạt động sản xuất kinh doanh , một hợp đồng kinh tế . Chi phí có thể gồm cả những phí tổn mất đi do chọn lựa phương án này thay cho phương án khác [ Ví dụ chi phí cơ hội , thường không có đủ chứng từ pháp lý ] ... Như vậy , trong kế toán quản trị , khi nhận thức chi phí cần chú ý đến sự lựa chọn , so sánh theo mục đích sử dụng , ra quyết định kinh doanh hơn là chỉ chú trọng vào chúng từ đảm bảo tính pháp lý như trong kế toán tài chính .

Trong hoạt động sản xuất kinh doanh , chi phí luôn gắn liền với các sự  kiện kinh tế mà ở đó các khoản thu nhập được sinh ra thường có nguồn gốc từ một khoản chi phí nhất định . Tối thiểu hóa chi phí luôn là mục tiêu ca phần lớn các dự án đầu tư , các kế hoạch sản xuất kinh doanh nhằm mang lại lợi nhuận cao hơn . Vì vậy , để phục vụ cho việc quản lý chi phí và ra các quyết định kinh doanh có hiệu quả cần nhận diện chi phí trên nhiều góc độ khác nhau . Mỗi cách phân loại chi phí sẽ cung cấp những thông tin cần thiết phù hợp với từng mục đích nhất định .

Bạn muốn tìm hiểu về chi phí là gì trong doanh nghiêp sản xuất tham khảo thêm tại:  khóa học kế toán sản xuất

Các bài viết mới

15/06/2017 04:00

Đối với các cấp quản trị, việc phân tích thông tin thích hợp và không thích hợp là cơ sở để đưa ra các quyết định ngắn hạn có ý nghĩa quan trọng. Ví dụ như giảm được thời gian và chi phí cho quá trình xử lý thông tin, hạn chế trường hợp quá tải về thông tin từ khâu thu nhận tới tiến trình xử lý.

1. Phân tích thông tin thích hợp cho việc ra quyết định ngắn hạn

Thông tin thích hợp đó là những thông tin thường liên quan đến chi phí của các phương án kinh doanh, được coi là thông tin cơ bản nhất, do vậy để phân tích, đánh giá chính xác chi phí của từng phương án cần phải hiểu rõ bản chất, quy luật của các yếu tố chi phí phát sinh.

Để thành công trong việc đưa ra các quyết định ngắn hạn, các nhà quản trị cần sử dụng các phương pháp thích hợp để phân tích và đánh giá. Quá trình thu thập thông tin kế toán quản trị cần đảm bảo các yêu cầu như: phù hợp, kịp thời, chính xác. Sau khi đã phân tích và đánh giá thông tin thích hợp cần đạt những tiêu chuẩn sau:

Các tiêu chuẩn để đưa ra các quyết định ngắn hạn

Thông thường, khi đưa ra quyết định đảm bảo độ tin cậy cao, các nhà quản trị thường vận dụng các bước sau:

Bước 1: Tổng hợp tất cả thông tin về chi phí, doanh thu, thu nhập có liên quan

Bước 2: Chọn lọc thông tin thích hợp và loại bỏ thông tin không thích hợp

Bước 3: Phân tích, đánh giá các thông tin thích hợp đã giữ lại.

Bước 4: Ra quyết định dựa trên thông tin thích hợp phân tích ở bước 3.

2. Phân tích thông tin không thích hợp

Thông tin không thích hợp thường được loại bỏ trong quá trình phân tích để đưa ra các quyết định ngắn hạn. Thông tin không thích hợp là thông tin không thỏa mãi các yêu cầu và điều kiện đưa ra ở phần trên, cụ thể đó là:

- Chi phí chìm là thông tin không thích hợp vì chi phí chìm là những khoản chi phí đã xảy ra ở quá khứ mà doanh nghiệp không thể trách được dù chọn bất kì phương án kinh doanh nào.

- Các khoản chi phí và doanh thu trong tương lai không chênh lệch giữa các phương án đều được coi là thông tin không thích hợp.

Ví dụ: Công ty Hoàng Sơn đang lựa chọn 1 trong 2 phương án: Mua máy mới hiện đại thay cho máy cũ đang sử dụng. Yêu cầu hãy phân tích các thông tin chi phí, doanh thu để chọn 1 trong 2 phương án tối ưu nhất?

Các thông tin về máy mới, cũ như sau:

Các thông tin về máy mới, cũ

Giải đáp:

Bước 1: Theo tài liệu trên, các thông tin thích hợp bao gồm:

- Chi phí biến đổi để hoạt động hàng năm

- Chi phí khấu hao máy

- Giá bán máy cũ

-Giá mua máy mới

Các thông tin không thích hợp bao gồm:

- Doanh thu hàng năm

- Giá trị thanh lý khi hết thời gian sử dụng

- Giá trị còn lại trên sổ kế toán

Bước 2: Với tài liệu trên, để đi tới quyết định lựa chọn phương án mua máy mới hay vẫn sử dụng máy cũ cần nhận diện và loại bỏ các thông tin. Giá trị còn lại của máy cũ: 420tr là khoản chi phí không tránh được cho dù ta chọn bất kỳ phương án nào. Trường hợp máy cũ được giữ lại sử dụng thì khoản chi phí này được coi là chi phí khấu hao. Trường hợp mang đi bán thì khoản chi phí này dược tính vào chi phí nhượng bán. Để phân tích các thông tin, chọn phương án tối ưu ta lập bảng sau:

Tổng hợp chi phí và doanh thu qua 8 năm hoạt động

Từ bảng phân tích trên ta thấy phương án mua máy mới mang lại lợi nhuận cao hơn. Do vậy nhà quản trị nên chọn phương án mua máy mới.

Kế toán Đức Minh chúc bạn đọc thành công!

-Hương Thuỳ-

Với mục tiêu “Sự thành công của học viên là niềm tự hào của Đức Minh”, Công ty đào tạo kế toán và tin học Đức Minh là nơi đào tạo kế toán thực tế và tin học văn phòng uy tín và chuyên nghiệp nhất Hà Nội hiện nay. Đức Minh luôn sẵn sàng hỗ trợ hết mình vì học viên, luôn đồng hành cùng học viên trên bước đường đi tới thành công.

Lịch học dạy kèm linh động từ thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần cho tất cả các học viên:

Ca 1: Từ 8h -> 11h30 * Ca 2: Từ 13h30 -> 17h * Ca 3: Từ 18h -> 20h

TỔ CHỨC THI VÀ CẤP CHỨNG CHỈ CỦA VIỆN KẾ TOÁN ĐỨC MINH

Mọi chi tiết vui lòng liên hệ:

HỌC VIỆN ĐÀO TẠO KẾ TOÁN - TIN HỌC ĐỨC MINH

Cơ Sở 1: Tầng 2 - Tòa nhà B6A Nam Trung Yên - đường Nguyễn Chánh – Cầu Giấy HN - 0339.156.806
Cơ Sở 2: Phòng 610 - Chung cư CT4A2 Ngã tư Nguyễn Hữu Thọ, Nguyễn Xiển - Linh Đàm - Hoàng Mai - Hà Nội. - 0342.254.883
Cơ Sở 3: Tầng 2, Nhà số 2, Ngõ 4 - Đường Nguyễn Khuyến - Văn Quán - Hà Đông - Hà Nội - 0339.421.606