1 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015GIỚI THIỆU VÀ TÍNH TOÁN CHIẾU SÁNG BẰNG PHẦN MỀM THIẾT KẾ CHIẾU SÁNG DIALUXINTRODUCTION AND CALCULATIONS BY LIGHTING DESIGN LIGHTING SOFTWARE DIALUXSVTH: Hoàng Anh Tuấn, Lê Viết TuấnLớp12Đ3, 12Đ2, Khoa Điện, Trường Cao Đẵng Công Nghệ; Email: , : Nguyễn Văn Tiến.Khoa Điện, Trường Cao Đẵng Công Nghệ; Email: óm lược – Dialux là phần mềm thiết kế chiếu sáng độc lập được phát triển bởi công ty DIAL GmbH – Đức và được cung cấp miễn phí cho người dùng toàn cầu. DIALux tính toán chiếu sáng dựa trên tiêu chuẩn châu âu như EN 12464, CEN 8995.Một trong các ưu điểm của phần mềm là đưa ra nhiều phương án chọn bộ đèn. Không chỉ các bộ đèn của DIALux mà còn có thể nhập vào bộ đèn của những hãng khác. DIALux còn đưa ra các thông số kỹ thuật ánh sáng, giúp ta thực hiện nhanh chóng quá trình tính toán hoặc cho phép ta sửa đổi thông số đó. Cho phép hỗ trợ các file bản vẽ Autocad với định dạng *.DXF và *.DWG.Dialux cho phép chèn nhiều vật dụng khác nhau vào dự án như: bàn, ghế, TV, giường, gác lửng, cầu thang…Bên cạnh đó là một thư viện khá nhiều vật liệu để áp vào các vật dụng trong dự án…cũng như dễ dàng hiệu chỉnh mặt bằng theo ý muốn của mình.Tính toán chiếu sáng những không gian đặc biệt [trần nghiêng, tường nghiêng, có đồ vật, vật dụng trong phòng] trong điều kiện có và không có ánh sáng tự nhiên.Từ khóa – DIALux; Phần mềm DIALux; phần mềm tính toán chiếu sáng DIALux Abstract - DIALux is the lighting design software independently developed by the company DIAL GmbH - Germany and is provided free to users worldwide. DIALux lighting calculation based on European standards like EN 12 464, CEN 8995.One of the advantages of the software is offering various options for selecting the lights. Not only the lights but also of DIALux can enter the luminaires of other manufacturers. DIALux also given the specs of light, we will need to quickly process allows us to calculate or modify such parameters. Enables support files Autocad drawings with format * .DXF and * .DWG.DIALux allows inserting many different items in the project as: tables, chairs, TV, bed, mezzanine, stairs Besides being a library quite a lot of material to apply to items in project Easy calibration and ground according to his will.Lighting Calculator special spaces [slanted ceilings, walls inclined, with objects and things in the room] in conditions with and without natural light.Key words – DIALux; software dialux; lighting calculation software dialux; free lighting design software dialux…1. Lời mở đầu chiếu sáng1.1. Mở đầuVới sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của các ngành Xây dựng, Giao thông và Kiến trúc trong những năm gần đây đã thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển của kỹ thuật chiếu sáng nhân tạo. Yêu cầu chiếu sáng ngày nay không chỉ đòi hỏi thỏa mãn các khía cạnh công năng – kỹ thuật như về tiện nghi sinh hoạt, vệ sinh thị giác, an toàn mà còn phải có khả năng nâng cao giá trị chất lượng nghệ thuật, thẩm mĩ của công trình và tiết kiệm năng lượng.Thiết kế chiếu sáng là một ứng dụng công nghệ chiếu sáng cho một không gian của con người. Giống như việc thiết kế trong kiến trúc và những thiết kế khác thiết kế chiếu sáng dựa vào những tổ hợp nguyên tắc, các tiêu chuẩn đăc trưng và các quy ước đã được thiết lập cũng như các tham số về thẫm mỹ học, văn hóa con người được xem xét một cách hài hòa.Quan điểm chiếu sáng cho các công trình xây dựng cũng đã thay đổi nhiều so với thập kỷ trước, việc thiết kế chiếu sáng được tiến hành đồng thời với việc thiết kế công trình chứ không còn thực hiện sau khi công trình đã hoàn chỉnh như trước nữa. Để phát huy hiệu quả thì trong quá trình thiết kế luôn đòi hỏi sự phối hợp tốt giữa các kĩ sư xây dựng, kĩ sư kiến trúc và kĩ sư điện…1.2. Giới thiệu chung• Trong cuộc sống cũng như trong sản xuất công nghiệp, chiếu sáng đóng một vai trò tất yếu và rất quan trọng hiện nay. Do nhu cầu và tính năng sử dụng nên kĩ thuật chiếu sáng ngày càng được chú trọng và nâng cao.• Ta phân chiếu sáng ra làm hai loại:o Mục đích chiếu sáng:SVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 2 Chiếu sáng chung: là chiếu sáng tạo nên độ sáng đồng đều trên toàn bộ diện tích cần chiếu sáng [nhà khách, hội trường…] Chiếu sáng cục bộ: là chiếu sáng tập trung vào một điểm, một điện tích hẹp [bàn học, bàn làm việc…] Chiếu sáng sự cố: là hình thức chiếu sáng dự phòng khi xảy ra mất điện lưới nhằm mục đích an toàn cho người trong khu vực sản xuất hoặc nơi tập trung đông người.o Đối tượng chiếu sáng: Chiếu sáng dân dụng [chiếu sáng cho căn hộ gia đình, cơ quan, trường học, bệnh viện…] Chiếu sáng công nghiệp [chiếu sáng cho các khu vực sản xuất như nhà xưởng, kho bãi…] Ngoài ra, còn chia chiếu sáng trong nhà, chiếu sáng ngoài trời, chiếu sáng trang trí, chiếu sáng bảo vệ…• Tóm lại: Căn cứ vào yêu cầu, kiểu, loại chiếu sáng thì có những cách tính toán, bố trí đèn, chọn đèn khác nhau. Chất lượng chiếu sáng ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt bình thường của con người và ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội.2. Phần mềm DIALux2.1. Giới thiệu phần mềmHiện nay, với sự phát triển không ngừng của ngành điện nói chung và ngành chiếu sáng nói riêng, có rất nhiều phần mềm chiếu sáng được rất nhiều hãng phát triển, và DIALux là một trong số đó. Có thể nói, phần mềm DIALux là phần mềm khá thông dụng, hỗ trợ thiết kế khá tốt và có một thư viện database rất lớn.Ưu điểm của DAILux cho phép người dùng chèn nhiều vật dụng khác nhau vào dự án như: bàn, ghế, tivi, giường, cầu thang… Bên cạnh đó là một thư viện khá nhiều vật liệu để áp vào các vật dụng trong dự án… cũng như dễ dàng hiệu chỉnh mặt bằng theo ý muốn của mình. Vì vậy khi biểu diễn sẽ cho ra hình dạng màu rất trực quang và sinh động. Ngoài ra, DIALux còn cho phép thết kế trên những dạng phòng phức tạp mà một số phần mền thiết kế chiếu sáng khác không đáp ứng được.2.2. Cài đặt và khởi động phần mềm DIALux2.2.1. Tải và cài đặt phần mềm [download & software]a. Tải và cài đặt phần mềm.• Bước 1 : vào trang web dialux: http ://www.dialux.com . Chọn ngôn ngữ tiếng anh [English].Hình 1: Trang chủ tải phần mềm DIALux• Bước 2 : Chọn phiên bản Dialux 4.12[ chọn Dowload để bắt đầu].Hình 2: Màn hình tải phần mềm• Bước 3: Tiến hành cài đặt phần mềm [chọn next để tiếp tục cài đặt].3 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015Hình 3: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 4: Tiến hành cài đặt phần mềm [chọn next để tiếp tục cài đặt].Hình 4: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 5: Tiến hành cài đặt phần mềm [chọn finish để tiếp tục cài đặt].Hình 5: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 6: Tiến hành cài đặt phần mềm [chọn next để tiếp tục cài đặt].Hình 6: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 7: chọn đồng ý điều khoản của nhà sản xuất để tiếp tục cài đặt [chọn next để tiếp tục cài đặt].SVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 4Hình 7: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 8: Tiến hành cài đặt phần mềm [chọn next để tiếp tục cài đặt].Hình 8: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 9: chọn những mục muốn cài đặt.o Furnitures nội thất o textures kết cấuo languages ngôn ngữo help giúp đỡHình 9: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 10: Chọn next để tiếp tục cài đặtHình 10: Màn hình cài đặt phần mềm• Bước 11: chọn Finish để hoàn thành cài đặt.Hình 11: Màn hình cài đặt phần mềm Hoàn thành cài đặt phần mềm.b. Tải và cài đặt catalog đèn• Bước 1: Vào trang chủ DAILux 5 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015để trực tiếp tải catalog.[ chọn DIALux – Pluglns/catalog]Hình 12: Màn hình cài đặt catalog• Bước 2: Chọn hãng sản xuất đènHình 13: Màn hình cài đặt catalog• Bước 3: Chọn PlugIn downloadHình 14: Màn hình cài đặt catalog• Bước 4: Chờ cài đặtHình 15: Màn hình cài đặt catalog• Bước 5: Chọn next để tiếp tục cài đặt catalogHình 16: Màn hình cài đặt catalog• Bước 6: Chọn đồng ý – Chọn nextHình 17: Màn hình cài đặt catalog• Bước 7: Chọn next để tiếp tục cài đặt catalogSVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 6Hình 18: Màn hình cài đặt catalog• Bước 8: Chọn next để tiếp tục cài đặt catalogHình 19: Màn hình cài đặt catalog• Bước 9: Chọn next để tiếp tục cài đặt catalogHình 20: Màn hình cài đặt catalog• Bước 10: chờ cài đặt catalogHình 21: Màn hình cài đặt catalog• Bước 11: Chọn finish hoàn tất cài đặt catalogHình 22: Màn hình cài đặt catalog7 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015• Bước 12: Chọn đèn và applyHình 23: Màn hình cài đặt catalogHoàn tất cài đặt phần mềm.2.2.2. Hướng dẫn sử dụng phần mềma. Khởi động phần mềm• Bước 1: Khởi động phần mềm DIALux để tính toán chiếu sángHình 24: Màn hình chính phần mềm DIALux• Bước 2: Chọn Winzards… để bắt đầu bộ sưu tập tính toánHình 25: Màn hình chính phần mềm DIALux• Bước 3: Chọn phương pháp tính toánHình 26: Chọn phương pháp chiếu sángb. Tính toán chiếu sáng nội thấtĐể tính toán chiếu sáng trong nhà một cách đơn giản và nhanh chóng ta thực hiện như sau:• Bước 1: Sau khi chọn DIALux light ta có giao diện làm việc như sau. Chọn next để thiết lập projects. SVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 8Hình 27: Chiếu sáng cho nội thất• Bước 2: Đặt tên cho căn phòng.Hình 28: Chiếu sáng cho nội thất• Bước 3: Chọn Form cho căn phòng [ hình dáng phòng]. Click next để tiếp tục thiết kế.Hình 29: Chọn phương pháp chiếu sáng• Bước 4: Chọn kích thước phòng [ điền đầy đủ kích thước phòng]. Click next để tiếp tục thiết kế.Hình 30: Chọn phương pháp chiếu sángLength: chiều dàiWidth: chiều rộngHeight: chiều caoClick next để tiếp tục thiết kế.• Bước 5:Hình 31: Chọn phương pháp chiếu sángCelling: trầnWalls: tườngFloor: sànreflection factor: hệ số phản xạmaterial: chất liệuuser defined: người dùng lựa chọnClick next để tiếp tục thiết kế.• Bước 6:9 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015Hình 32: Chọn phương pháp chiếu sángWorkplane hieght: chiều cao mặt phẳng làm việcWall zone: khoảng cách từ tường đến mặt phẳng làm việcClick next để tiếp tục thiết kế.• Bước 7: Chọ hệ số suy giảm cho bóng đèn trong phòngHình 33: Chọn phương pháp chiếu sángmaintenance factor: chọn hệ số suy giảm quang thông.reference values: giá trị tham khảo định kì bảo trì.Click next để tiếp tục thiết kế.• Bước 8: Chọn bộ đèn sử dụng, thông qua catalog của các nhà sản xuất philips, LG, thorn lighting….Hình 34: Chọn phương pháp chiếu sángSau khi chọn được bộ đèn vừa ý.Click next để tiếp tục thiết kế.• Bước 9: Chọn chiều cao treo đènHình 35: Chọn phương pháp chiếu sángSuspension height: khoảng cách treo đèn cách trầnHeight: khoảng cách từ mặt phẳng làm việc đến đènmounting height: chiều cao lắp đèn.luminaire height: độ dày của đèn.Click next để tiếp tục thiết kế.SVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 10• Bước 10: Chọn độ rọi theo yêu cầu của căn phòng. Dựa theoo tiêu chuẩn hiện hành.Phòng vẽ, siêu thị: 1,000 luxPhòng sử sụng vi tính, học tập: 300 – 500 luxPhòng họp: 200 – 250 lux…Hình 36: Chọn phương pháp chiếu sángRows: hàngLuminaires per Row: số đèn trên một hàng.Click next để tiếp tục thiết kế.• Bước 11: Sau khi chọn số đèn ở bước 9.Hình 36: Chọn phương pháp chiếu sángta có được tính toán sơ bộ. Khoảng cách giữa tường và hàng, Giữa tường và cột. Khoảng cách đèn với đèn theo hàng, theo cột. hình bố trí các đèn trên mặt chiếu bằng.Click calclulate để tính toán.Click next để tiếp tục thiết kế.• Bước 12: kiểm tra lại kết quả vừa thiết kế. Bước này cho ta thấy được các kết quả chiếu sáng trên bề mặt làm việc. Gồm có độ rọi trên từng tọa độ điểm trên hình chiếu bằng của phòng. Cho biết độ rọi trung bình trên toàn phòng.Hình 36: Chọn phương pháp chiếu sángChưa phù hợp thì Click back để quay lại chọn lại.Phù hợp thì Click next để tiếp tục thiết kế.• Bước 13: xuất file kiểm duyệt. Tùy chon định dạng mà ta muốn xuất file. Rồi Click vào biểu 11 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015tượng mà ta muốn. Hình 36: Chọn phương pháp chiếu sáng• Bước 14: Mô hình 3D sau khi tính toán nhanh hoàn tất.Hình 36: Chọn phương pháp chiếu sáng• Bước 11: Thiết kế nội thất bên trong.Hình 36: Các mô hình chen vào nội thất.• Bước 11: sau khi chọn và đặt theo cị trí ta được mô hình 3D như sauHình 36: Chọn phương pháp chiếu sángSVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 12c. Thiết kế chiếu sáng giao thông.Hình 36: mô phỏng đèn đườngCác thông số cụ thể như sau :Đường đôi , mỗi đường có hai làn xe, mỗi làn rộng 4mMặt đường có hệ số phản chiếu : 0.07Có giải phân cách ở giữaĐèn đôi lắp sole , đèn cao áp sodium 150WĐộ cao trèo đèn 9m, khoảng cách hai đèn là 22mĐộ ngang đèn [ inclination] : 15 độKhoảng cách treo đèn [ overhang]: cần đèn 1.7mTrụ cách lề 0.7 m• Bước 1: Chọn New street Project để bắt đầu thiết kế hệ thong chiếu sáng giao thông.Hình 36: mô phỏng đèn đường• Bước 2:Click chuột phải vào vào project , chọn Street > Arrangement chọn RoadwayHình 36: mô phỏng đèn đường• Bước 3: Điều chỉnh bề rộng làn đường và số làn đường Ở mục Street chọn Roadway .Ở ô width chọn 8m.Ở ô number of lanes chọn 2Hình 36: mô phỏng đèn đường Bước 4: Để chọn chiều cao và bề rộng của dải phân cách ta thực hiện tương tự như Roadway13 HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG LẦN THỨ X - 2015Hình 36: mô phỏng đèn đườngBước 5: Bố trí đèn Bố trí đèn Chọn luminaire > Dialux Catalog >chọn catalog đèn. Ở đây ta chọn loại đèn của hãng ThornHình 36: mô phỏng đèn đườngMở catalog đèn chọn Outdoor lighting > road lighting>chọn loại Dyana > chọn đèn Và kích chuột phải chọn Used and close• Bước 6: Phân bố và hiệu chỉnh đènHình 36: mô phỏng đèn đườngĐể thêm đèn vào dự án ta chọn Insert > luminaire Arrangenment > Street Arrangenment hoặc nhấp vào biểu tượng như hình dưới.• Bước 7: nhập số liệu cột đènHình 36: mô phỏng đèn đườngÔ number of Luminaire [số bóng trong 1 chụp] : nhập 1.Ô Distance between two poles [khoảng chách giữa hai cột đèn]Để bố trí đèn ở thẻ Arrangement [kiểu bố trí] ta chọn kiểu bố trí theo yêu cầuỞ thẻ Pole ArrangementÔ Luminaire Mounting Height [chiều Cao gắn đèn] ở đây ta nhập 9. • Bước 8: Thiết lập thông số cần đèn.Hình 36: mô phỏng đèn đườngỞ thẻ nhỏ Boom:Ô Boom Inclination : nhập 15.Ô overhang [phần nhô ra]: nhập 1SVTH: Hoàng Anh Tuấn & Lê Viết Tuấn; GVHD: Nguyễn Văn Tiến 14Ô Boon length nhập 1.370 Hoặc ô distance to pole nhập 0.7Lưu ý: hình ảnh phải rõ ràng, sét nét, mật độ điểm ảnh tối thiểu là 150 dpi đối với các hình ảnh chèn vào ở dạng BMP, JPG, PNG, 2.2.3. Nội dung 2Bảng 1: Chú thích bảng…STTNội dung Kết quả2.3. Kết quả 22.3.1. Nội dung 1Kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1 kết quả 2 nội dung 1.2.3.2. Nội dung 2a. Ý 1Kết quả 2 nội dung 2 ý kết quả 2 nội dung 2 ý 1 kết quả 2 nội dung 2 ý 1 kết quả 2 nội dung 2 ý 1 kết quả 2 nội dung 2 ý 1 kết quả 2 nội dung 2 ý 1.b. Ý 2Kết quả 2 nội dung 2 ý 2 kết quả 2 nội dung 2 ý 2 kết quả 2 nội dung 2 ý 2 kết quả 2 nội dung 2 ý 2 kết quả 2 nội dung 2 ý 2.3. Bàn luận3.1. Bàn luận 13.1.1. Nội dung 1a. Ý 1Bàn luận 1 nội dung 1 ý 1 Bàn luận 1 nội dung 1 ý 1 Bàn luận 1 nội dung 1 ý 1 Bàn luận 1 nội dung 1 ý 1 Bàn luận 1 nội dung 1 ý 1 Bàn luận 1 nội dung 1 ý 1.b. Ý 2Bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2 bàn luận 1 nội dung 1 ý 2.3.1.2. Nội dung 2Bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2 bàn luận 1 nội dung 2.3.2. Bàn luận 2Bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2 bàn luận 2.4. Kết luậnKết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận.Kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận kết luận.Tài liệu tham khảo[1] Tài liệu tham khảo 1.[2] Tài liệu tham khảo 2.[3] Tài liệu tham khảo 3.[4] … Alt+T[5][BBT nhận bài: …/…/2014, phản biện xong: …/…/2014]]Thông tin về tác giảHinh tác giả 1Nguyễn Văn A:- Điện thoại:Hinh tác giả2Trần Văn B:- Điện thoại.Hinh tác giả 3Lê Văn C:- Điện thoại.Hinh tác giả 4Huỳnh Văn D:- Điện thoại.