Hiện nay nhân quyền đã trở thành một vấn đề thu hút sự chú ý rộng rãi của dư luận thế giới, một nhân tố quan trọng trong các chương trình nghị sự và trong các văn kiện của các hội nghị quốc tế, tổ chức quốc tế, … Hầu hết các quốc gia ở mọi khu vực trên thế giới, ở mọi trình độ phát triển đều khẳng định cam kết về nhân quyền. Một trong các tư tưởng và định hướng cần thực hiện của các quốc gia là hành vi chống phân biệt chủng tộc. Vậy Chủng tộc là gì? Cùng tham khảo bài viết dưới đây.
Chủng tộc là một quần thể [hay tập hợp quần thể, thường quen gọi là những nhóm người] hình thành trong lịch sử trên một lãnh thổ nhất định, có một số đặc điểm chung trên cơ sở mang tính chất di truyền.
Các nhóm người này có những đặc trưng, đặc điểm di truyền về hình thái – sinh lý mà nguồn gốc và quá trình hình thành của chúng liên quan đến một vùng địa vực nhất định. Hay nói một cách khác, chủng tộc là những nhóm người có một số đặc trưng hình thái giống nhau. Những đặc trưng đó được di truyền lại.
Phân loại chủng tộc
Để giúp Quý độc giả có thêm thông tin khi tìm hiểu chủng tộc là gì? Chúng tôi chia sẻ về phân loại chủng tộc. Phân loại chủng tộc ra đời cùng lúc với khái niệm chủng tộc. Có nhiều cách phân loại khác nhau, tùy thuộc vào những đặc điểm cụ thể trên cơ thể.
Francois Bernier là một trong những người đi đầu trong việc phân loại chủng tộc. Theo ông, có thể chia nhân loại thành 4 chủng tộc:
– Chủng tộc cư trú ở châu Âu, Bắc Phi, Tiền Á, Ấn Độ.
– Chủng tộc cư trí ở phần còn lại của châu Phi.
– Chủng tộc cư trú ở Đông Á và Nam Á.
– Chủng tộc cư trí ở vùng Bắc Cực.
Dựa trên những tài liệu giải phẫu học, nhà y học người Đức đã phân biệt thành 5 chủng tộc:
– Capca [da trắng] gồm người châu Âu, Tây Á và Bắc Phi.
– Mông Cổ [da vàng] gồm những người châu Á và người Exkimo.
– Etiopi [da đen] gồm những người châu Phi, trừ Bắc Phi.
– Mỹ gồm người Anhdieng.
– Mã Lai gồm những người sống trên các đảo phía Nam Thái Bình Dương.
Năm 1800 Cuvier cũng phân chia thành 3 chủng tộc [da trắng, da vàng, da đen] dựa vào các màu sắc da. Như vậy, một số chủng tộc chủ yếu trên Trái đất đã được phát hiện từ thế kỷ XVIII. Đó là chủng Âu [hay Capca hoặc Oropeoit], chủng Phi [Etiopi hay Negroit], chủng Á [Mông Cổ hoặc Mongoloit] và chủng Mỹ [Americanoit]. Ngoài ra, người ta còn phát hiện một vài nhóm loại hình như Laplandi [cực Bắc] Nam Á hoặc Mã Lai. Riêng chủng Úc [Oxtraloit] cho tới lúc này chưa có ai đề cập tới. Đến thế kỷ XIX chủng này mới được Thoma Huxlay đưa vào hệ phân loại.
Từ nửa sau thế kỷ XX, nhiều hệ phân loại chủng tộc tiếp tục được công bố và hoàn thiện. Người có nhiều cống hiến trong lĩnh vực này là Tiến sĩ nhân học và dân tộc học người Nga N.N.Tcheboxaro. Theo hệ phân loại của ông, nhân loại được chia thành 3 đại chủng: Xích đạo hay Úc Phi [Oxtralonegroit], Âu [Oropeoit] và Á [Monggoloit], mỗi đại chủng bao gồm một số tiểu chủng. Còn nhóm loại hình là cấp phân loại cơ sở.
Hệ phân loại này đến nay vẫn thông dụng. Ưu thế của nó là sự cấu tạo của hệ thống vừa theo chiều dọc [thời gian], vừa theo chiều ngang [không gian].
Việt Nam nỗ lực chống lại Phân biệt chủng tộc
Tại Khoản 1 Điều 1 của Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc, năm 1965 của Liên Hợp quốc đã đưa ra một định nghĩa pháp lý toàn diện về phân biệt chủng tộc: “Trong Công ước này, thuật ngữ “phân biệt chủng tộc” nghĩa là bất kỳ sự phân biệt, xua đuổi, hạn chế hoặc ưu đãi nào dựa trên cơ sở chủng tộc, màu da, dòng dõi, dân tộc hoặc người gốc thiểu số với mục đích hoặc nỗ lực để vô hiệu hóa hay làm giảm giá trị sự thừa nhận, sự hưởng thụ hoặc thực hành, trên một địa vị bình đẳng, các quyền con người và tự do cơ bản trong đời sống chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa hoặc bất kỳ lĩnh vự nào khác”. Định nghĩa này được sử dụng như là cơ sở cho nhiều định nghĩa và các văn kiện liên quan đến phân biệt chủng tộc.
Phân biệt chủng tộc là một trong những hành vi bất hợp pháp rất nghiêm trọng, nó xảy ra ở nhiều khu vực trên thế giới. Chủ thể của sự phân biệt đối xử có thể là Nhà nước hoặc cá nhân. Theo truyền thống, cơ chế bảo vệ quốc tế về quyền con người và các cơ chế pháp lý về chống phân biệt chủng tộc cũng chịu chi phối của quan điểm về bảo đảm sự bảo vệ cho các cá nhân trước sự can thiệp của Nhà nước. Bởi vậy, các chủ thể chính [một cách tích cự hoặc tiêu cực] thường là Nhà nước, trong khi đó sự phân biệt giữa cá nhân hầu như chưa được điều chỉnh. Nhận thức này mới chỉ được thay đổi dẫn tới sự hiểu biết đúng đắn hơn về sự phân biệt đối xử do chủ thể phi nhà nước gây ra.
Cùng với sự ra đời của các Bộ luật, Nghị định và Thông tư hướng dẫn ban hành, Việt Nam đã dần khẳng định và làm rõ quan điểm chính trị của mình đối với việc chống phân biệt chủng tộc.
Ngày 9/6/1981, Việt Nam chính thức gia nhập Công ước quốc tế về xoá bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc [CERD], với bốn lần đệ trình Báo cáo quốc gia về thực hiện Công ước CERD vào các năm 1983, 1993, 2000 và 2012. Đặc biệt, Ủy ban Dân tộc đảm nhận là cơ quan đầu mối phụ trách Công ước quốc tế về xoá bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc và chuẩn bị Báo cáo quốc gia về thực hiện Công ước CERD.
Những năm qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong thực hiện Công ước CERD, đặc biệt là việc đảm bảo quyền của các dân tộc thiểu số như: Xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội… Trong đó, nhấn mạnh đến những thành tựu trong việc đảm bảo quyền cho người dân tộc thiểu số như: hệ thống pháp luật, các quy định đảm bảo quyền con người, các chính sách cụ thể về phát triển kinh tế – xã hội…
Có thể nói trong suốt hàng nghìn năm lịch sử, Việt Nam đã luôn chứng tỏ với cộng đồng quốc tế, là một dân tộc có truyền thống lịch sử lâu đời về tinh thần đoàn kết, bình đẳng và tương trợ lẫn nhau.
Trên đây là một số vấn đề liên quan đến Chủng tộc là gì? Mong rằng đây sẽ là một nguồn tài liệu bổ ích có thể giúp Quý bạn đọc trong quá trình nghiên cứu hoặc áp dụng trên thực tế. Nếu vẫn còn thắc mắc hoặc để biết thêm nhiều thông tin, Quý bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi.
Thuật ngữ “Dân tộc” đã xuất hiện rất nhiều và quá quen thuộc đối với mọi người dân. Khi xét thuật ngữ này vào các mối quan hệ khác nhau thì nó sẽ mang các ngữ nghĩa khác nhau. Vậy Dân tộc là gì? Dân tộc mang những nét đặc trưng như thế nào? Qua bài viết dưới đây, Luật Hoàng Phi sẽ giải đáp cho Qúy khách về những vấn đề này.
Dân tộc là gì?
Dân tộc là quốc gia theo nghĩa rộng, gồm cộng đồng người dân cùng nhau sinh sống trên một lãnh thổ rộng lớn, được vận hành bởi sự quản lý của bộ máy nhà nước, trong một dân tộc thì có thể gồm nhiều tộc người, mỗi tộc người lại có những nét văn hóa và ngôn ngữ khác nhau tạo ra nét phong phú, độc đáo.
Ngoài ra dân tộc còn được hiểu là những nhóm người cùng sinh sống với nhau trên một khu vực địa lý nhất định trong lãnh thổ, mang những đặc điểm riêng biệt như về ngôn ngữ, văn hóa, phong tục tập quán…
Ngoài việc giải đáp cho Qúy khách về Dân tộc là gì? Thì với nội dung tiếp theo Luật Hoàng Phi sẽ cung cấp thêm cho Qúy khách các thông tin khác liên quan đến vấn đề này.
Đặc điểm các dân tộc Việt Nam
Việt Nam là một trong những quốc gia có số lượng dân tộc lớn trên thế giới, số lượng lớn dân tộc như trên là kết quả của hành trình dài của lịch sử. Trong 54 dân tộc anh em, dân tộc kinh chiếm 1 tỷ lệ cao nhất [85,7%].
Về cơ bản, đặc điểm các dân tộc Việt Nam được thể hiện qua các mục sau đây:
– Các dân tộc trên đất nước ta có truyền thống đoàn kết tương thân tương ái;
– Các dân tộc ở Việt Nam cư trú xen kẽ nhau rải khắp mọi miền tổ quốc;
– Các dân tộc thiểu số ở nước ta chủ yếu cư trú trên các vùng rừng núi, biên giới, có vị trí quan trọng trong việc bảo vệ biên giới quốc gia;
– Các dân tộc ở Việt Nam có trình độ phát triển kinh tế – xã hội không đều nhau
– Nền văn hóa Việt Nam là nền văn hóa thống nhất trong đa dạng, mỗi dân tộc anh em có những giá trị và sắc thái văn riêng
– Việt Nam có một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số theo các tôn giáo khác
Dân tộc thiểu số là gì?
Dân tộc thiêu số là những dân tộc có số dân ít, chiếm tỷ lệ thấp trong tổng dân số cả nước, đa số các dân tộc thiểu số đều tập trung sinh sống ở những khu vực giáp biên giới, vùng sâu vùng xa, có điều kiện kinh tế khó khăn, vấn đề giáo dục, chăm sóc sức khỏe người dân còn nhiều hạn chế.
Ngoài ra cộng đồng các dân tộc thiểu số ít người thường khó hòa nhập do họ sử dụng ngôn ngữ riêng, nhận thức còn hạn chế, có nhiều phong tục tập quán cổ hủ.
Ở nước ta thì chỉ có dân tộc Kinh được coi là dân tộc đa số, chiếm tỷ lệ dân số lớn trong tổng số dân số cả nước, còn 53 dân tộc còn lại đều được xếp vào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên hiện nay số dân của một số dân tộc ngày càng tăng lên như Tày, Thái, Mường….đồng thời địa bàn sinh sống đã tản ra, trình độ văn hóa, kinh tế phát triển mạnh.
Do đặc điểm của cộng đồng dân tộc thiểu số mà trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm chú trọng đến việc phát triển kinh tế – xã hội, văn hóa, giáo dục tại địa bàn các khu vực có dân tộc thiểu số sinh sống, góp phần tạo lập sự bình đẳng, phát triển đồng đều trên cả nước.
Đặc trưng của dân tộc như thế nào?
Mỗi dân tộc đều mang trong mình những nét đặc trưng riêng về truyền thống, văn hóa được tạo dựng bởi bề dày lịch sử dân tộc. Ở Việt Nam cũng vậy, 54 dân tộc mang 54 màu sắc văn hóa khác nhau, tạo lên sự phong phú, đa dạng.
Trước kia mỗi dân tộc đều chỉ sinh sống trong một khu vực địa lý nhất định, mọi vấn đề liên quan đến công việc, giáo dục hay sức khỏe đều chỉ được diễn ra trong khu vực địa lý đó.
Phương hướng phát triển kinh tế cùng với điều kiện sinh sống phụ thuộc rất nhiều vào địa hình nơi cư trú, chủ yếu là phát triển nông, lâm hoặc ngư nghiệp
Văn hóa cũng mang nét đặc trưng riêng của từng dân tộc như về trang phục truyền thống, chứ viết, tiếng nói hay đến các ngày lễ quan trọng…Chính vì vậy trước kia các dân tộc thường sống tách biệt và không có mối quan hệ với nhau.
Hiện nay, với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước thông qua các chính sách phát triển, ưu đãi mà các dân tộc đang ngày càng có đời sống tốt hơn
Địa bàn cư trú của các dân tộc đã có sự xen kẽ với nhau chính vì vậy mà đã tạo ra sự giao thoa của các nền văn hóa
So với việc phát triển kinh kế riêng biệt thì hiện nay các dân tộc đã mở rộng phạm vi, tham gia vào công cuộc phát triển kinh tế của cả nước.
Trên đây là toàn bộ nội dung về Trên đây là toàn bộ nội dung về Dân tộc là gì? Nếu Qúy khách còn thắc mắc gì vấn đề này hoặc muốn biết thêm thông tin chi tiết thì vui lòng liên hệ đến công ty Luật Hoàng phi theo số tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6557.