Thức ăn được tiêu hóa như thế nào?
Tìm hiểu quá trình tiêu hóa ở dạ dày
Thứ Ba ngày 14/11/2017
- Nghệ – “Khắc tinh” của bệnh dạ dày
- Bài thuốc dân gian trị đau dạ dày hiệu quả tại nhà
- Trị đau dạ dày cực đơn giản từ lá mơ
Quá trình tiêu hóa thức ăn ở cả người và động vật đều phải tuân thủ theo cấu tạo của tự nhiên, bao gồm cả quá trình tiêu hóa ở dạ dày. Vậy quá trình
1. Tìm hiểu về cấu tạo sơ bộ và chức năng của dạ dày
Dạ dày là đoạn giữa của ống tiêu hóa, phía trên dạ dày thông với thực quản qua tâm vị còn phía dưới thông với ruột non qua môn vị. Dạ dày được chia thành 3 phần: đáy vị, thân vị và hang vị.
Thành phần cấu tạo
Dạ dày được ví như một chiếc túi lớn trong hệ tiêu hóa. Nó có thể co bóp linh hoạt: ăn vào, dạ dày sẽ nở to. Dung lượng của dạ dày bình quân ở người trưởng thành khoảng 1.5 lít, trong đó bao gồm:
- Thành dạ dày: có nhiều lớp, cơ lớp, cơ vòng tạo thành.
- Bên trong dạ dày: có tế bào tuyến thể đặc biệt, có thể tiết dịch vị, có cả mạch máu và thần kinh.
- Đầu dưới dạ dày: có cơ thắt môn vị, có thể thông với hành tá tràng.
Vai trò
Dạ dày là cơ quan dung nạp và chứa thức ăn, nó có 2 chức năng cơ bản đó là:
-Nghiền cơ học thức ăn và thấm đều dịch vị.
-Phân hủy thức ăn chúng ta ăn nhờ hệ enzym tiêu hóa ở trong dịch vị.
Quá trình tiêu hóa ở dạ dày này khởi nguồn từ miệng và cuối cùng hoàn thành trong ruột non.
2. Quá trình tiêu hóa ở dạ dày diễn ra như thế nào?
Quá trình tiêu hóa ở dạ dày bắt đầu ngay từ khi thức ăn được đưa vào miệng. Răng của chúng ta nghiền thức ăn, còn các tuyến nước bọt sẽ tiết ra nước bọt để bôi trơn làm mềm đồ ăn.
Bước 1
Thức ăn đi vào dạ dày thông qua đường ống nối với thực quản. Tại đây, quá trình tiêu hóa ở dạ dày bắt đầu diễn ra.
–Biến đổi lí học của thức ăn: Thức ăn chạm lưỡi và dạ dày sẽ kích thích tiết dịch vị, sau 3 giờ có tới 1 lít dịch vị. Sự phối hợp co bóp của các lớp cơ dạ dày sẽ làm nhuyễn, nhào trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị để tạo thành khối nhão
–Biến đổi hoá học của thức ăn: Một phần nhỏ thức ăn được phân giải nhờ enzyme amylase [đã được trộn đều khi còn ở khoang miệng] thành đường mantose ở giai đoạn đầu. Khi thức ăn chưa được trộn đều với dịch vị. Pepsin có trong dịch vị sẽ phân cắt protein còn nhiều loại enzyme khác sẽ đóng vai trò khác nhau để tiêu hóa các chất.
Bước 2:
Khối thức ăn đã làm nhuyễn trên được đẩy xuống hang vị dạ dày và đi qua môn vị xuống tá tràng từng chút một, rồi đi xuống ruột non. Hệ thống ruột non [dài hơn 3m] là nơi hấp thụ hầu hết các chất dinh dưỡng của thức ăn. Tiếp theo tụy sẽ tiết ra dịch tụy, gan sẽ tiết ra dịch mật để phân giải thức ăn cho ruột dễ hấp thu dinh dưỡng.
Bước 3:
Quá trình trên diễn ra trong khoảng 1 giờ 30 phút. Sau đó, phần thức ăn còn lại [hầu hết chuyển thành bã và các tế bào chết từ ruột] được đưa xuống ruột già, qua phần ruột tịt [manh tràng có chức năng giữ thức ăn không bị trôi ngược lên phía trên]
Tại đây, ruột già sẽ có nhiệm vụ tách nước bên trong những gì còn lại. Tại ruột già có rất nhiều vi khuẩn có nhiệm vụ tiết ra enzyme phân giải cấu trúc carbonhydrate phức tạp mà dạ dày và ruột non chưa tiêu hóa được. Sau đó, khối phân được tạo thành dồn lại, khi đạt được 1 lượng đủ để kích thích co bóp và được tống đẩy ra ngoài qua hậu môn trực tràng. Quá trình tiêu hóa kết thúc tại đây.
Quá trình tiêu hóa ở dạ dày là quá trình sinh học khép kín, tuy nhiên thời gian tiêu hóa thức ăn ở mỗi người có thể khác nhau. Do đó, để tránh những tác động xấu nhất có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa ăn, mỗi người nên tự đảm bảo cho mình một chế độ ăn uống hợp lý, khoa học nhé.
Thanh Hoa
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.
- đau dạ dày
1. Giải phẫu
Ở người và nhiều động vật, dạ dày nằm giữa thực quản và ruột non. Nó tiết ra các enzyme tiêu hóa và axit để hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Cơ thắt môn vị kiểm soát việc đưa thức ăn được tiêu hóa một phần từ dạ dày vào tá tràng, để di chuyển qua các phần còn lại của ruột.
Dạ dày nằm ở phần trên bên trái của khoang bụng. Đỉnh của dạ dày nằm đè lên cơ hoành. Nằm sau dạ dày là tuyến tụy. Một nếp gấp lớn của phúc mạc tạng được treo xuống từ độ cong lớn của dạ dày. Hai cơ vòng giữ các chất được ở lại trong dạ dày. Bên cạnh đó, có các cơ thắt thực quản dưới tại ngã ba của thực quản và dạ dày, và cơ thắt môn vị ở ngã ba của dạ dày với tá tràng.
Dạ dày được bao quanh bởi các đám rối thần kinh giao cảm và đối giao cảm. Chúng điều chỉnh cả hoạt động bài tiết của dạ dày và chuyển động các cơ của dạ dày.
Bởi vì dạ dày là một cơ quan có thể dãn rộng, nó thường dãn rộng để chứa khoảng một lít thức ăn. Dạ dày của một đứa trẻ sơ sinh sẽ chỉ có thể giữ lại khoảng 30 ml. Thể tích dạ dày tối đa ở người lớn có thể từ 2 đến 4 lít.
Dạ dày có khả năng mở rộng hoặc co lại tùy thuộc vào lượng thức ăn có trong đó. Các bức tường bên trong thành dạ dày tạo thành nhiều nếp gấp. Lớp màng niêm mạc dày của các bức tường chứa các tuyến dạ dày nhỏ; những chất này tiết ra hỗn hợp enzyme và axit hydrochloric giúp tiêu hóa một phần protein và chất béo.
Enzym tiêu hóa là gì?
Enzym là những xúc tác sinh học cho hầu hết các phản ứng chuyển hóa thức ăn thành chất hữu ích cho sự phát triển và hoạt động của một cơ thể sống. Nhờ enzym tiêu hóa mà sự trao đổi chất thường xuyên giữa cơ thể sống và môi trường bên ngoài được duy trì.
Enzym tiêu hóa được tiết ở nhiều bộ phận trong hệ thống tiêu hóa và có vai trò chức năng riêng. Tuyến nước bọt tiết enzym maltase, amylase… giúp tiêu hóa tinh bột. Dạ dày tiết dịch vị và men pepsin giúp tiêu hóa Protein. Dịch mật giúp tiêu hóa Lipit. Tuyến tụy tiết dịch tụy để hoàn chỉnh việc tiêu hóa thức ăn ở ruột non.
Hệ tiêu hóa giúp phân giải thức ăn thành những dạng mà cơ thể có thể sử dụng được qua các cơ chế cơ học và hóa học. Sự tiêu hóa cơ học là quá trình phá vỡ thức ăn ra thành những mảnh nhỏ hơn bằng cơ học, chẳng hạn như quá trình nhai. Những mảnh nhỏ này sẽ được các enzyme tiêu hóa biến đổi từ những phân tử hóa học phức tạp thành những phân tử đơn giản hơn mà cơ thể có thể sử dụng được dễ dàng, đây chính là sự tiêu hóa hóa học, quá trình này đòi hỏi sự có mặt của các enzyme
Sơ đồ hệ tiêu hóa ở người