Metronidazole là một dẫn xuất 5-nitroimidazole có tác dụng mạnh chống lại vi khuẩn kỵ khí và động vật nguyên sinh. Thuốc này được sử dụng trong điều trị các bệnh nhiễm trùng đơn bào nhạy cảm như nhiễm trùng do amip Entamoeba histolytica, nhiễm trùng đơn bào gây ra bởi nhiễm Balantidium coli, nhiễm Blastocystis hominis, nhiễm Trichomonas.
Metronidazole cũng được sử dụng trong điều trị và dự phòng các bệnh nhiễm trùng vi khuẩn kỵ khí, viêm loét nướu cấp tính, nhiễm khuẩn âm đạo, viêm vùng chậu, viêm niệu đạo không do lậu, uốn ván, viêm đại tràng liên quan kháng sinh.
Thuốc này được sử dụng trong nhiễm trùng phẫu thuật phụ khoa do có tác dụng chống lại vi khuẩn yếm khí đặc biệt là Bacteroides fragilis. Metronidazole cũng có hoạt tính chống vi khuẩn Clostridium difficile.
Thuốc này cũng được sử dụng kết hợp với kháng sinh trong điều trị bệnh loét dạ dày do Helicobacter pylori [1,2,3].
Metronidazol có nhiều dạng dùng như: đường uống, truyền tĩnh mạch, đặt trực tràng, bôi âm đạo [dạng gel]… [2,3]
Trước đây, metronidazole chống chỉ định đối với phụ nữ cho con bú bởi vì nó đã được chứng minh là gây đột biến tế bào vi khuẩn, gây ung thư ở một số loài động vật và có thể gây đột biến ở người. Mối quan tâm này đã được phản ánh do thuốc này có khả năng bài tiết qua sữa mẹ, nên đã đưa ra đề nghị chỉ cho con bú 12-24 giờ sau khi uống một liều metronidazol duy nhất [4].
Tuy nhiên, một sự xem xét mở rộng đã chỉ ra rằng không có bằng chứng trên in vitro và in vivo về việc metronidazol gây đột biến hoặc gây ung thư ở người [5]. Một tác giả của nghiên cứu đánh giá về ảnh hưởng kháng sinh trong thời kỳ cho con bú kết luận rằng, những ảnh hưởng lâu dài của việc sử dụng kháng sinh trong thời kỳ cho con bú vẫn chưa được biết, và rất có thể sẽ không có sẵn, do vậy dựa trên bằng chứng sử dụng lâm sàng của metronidazole cho thấy những mối quan tâm trước đây chủ yếu được phóng đại và việc sử dụng metronidazole trong thời gian ngắn trên bà mẹ cho con bú không ảnh hưởng đến thói quen cho con bú bình thường [6].
Vì vậy, sự cân bằng các bằng chứng hiện tại, kinh nghiệm lâm sàng và ý kiến đồng thuận của chuyên gia, đưa ra kết luận là không có nguy cơ gây đột biến được thành lập hoặc nguy cơ gây ung thư cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ từ bà mẹ được chỉ định điều trị metronidazole [bất kỳ đường dùng nào] trong thời gian ngắn [7,8,9 ].
II. Dược động học
Sau khi uống, nồng độ đỉnh trong huyết thanh của metronidazol đạt được sau 1-2 giờ với liều 250mg, 500mg, và 2g tương ứng là 6, 12, và 40 mcg/ml. Sinh khả dụng đường uống của metronidazol là 98-100%. [1,22,23].
Sau một liều metronidazol đường tĩnh mạch 15mg/kg tiếp theo 7.5mg/kg mỗi 6 giờ, nồng độ metronidazol ổn định, cao nhất khoảng 25 mcg/ml và thấp nhất khoảng 18 mcg/ml [22]. Một số nghiên cứu đã chứng minh nồng độ metronidazol tương tự khi sử dụng đường uống và đường tĩnh mạch, chỉ có thời gian đạt nồng độ định đường uống chậm hơn một chút so với đường tĩnh mạch [7,23].
Sinh khả dụng của metronidazole đường đặt hậu môn là 60 đến 80%; nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt được sau 4-12 giờ và bằng ½ so với đường uống [23].
Metronidazol dạng gel bôi âm đạo với 37.5mg metronidazole có nồng độ đỉnh trong huyết tương là 300 nanogram/ml sau 8 giờ, sinh khả dụng là 56% [1,23]. Metronidazol 5g liều duy nhất gel âm đạo 0,75% thử nghiệm trên 12 đối tượng bình thường cho thấy nồng độ metronidazol trung bình tối đa trong huyết thanh là 237 nanogram/ml, bằng khoảng 2% mức huyết thanh tối đa trung bình của một viên metronidazol 500mg đường uống[24].
III. Các nghiên cứu
Nghiên cứu 1: Một nghiên cứu với 10 cặp trẻ sơ sinh và bà mẹ, các bà mẹ được cho uống một liều 200mg duy nhất metronidazole trong 5 ngày sau khi sinh. Nồng độ metronidazol trung bình trong sữa mẹ đo được tại thời điểm 4 giờ, 8 giờ và 12 giờ [trên 10 đối tượng] là 3,4, 2,2 và 1,3 mcg/ml, được so sánh với nồng độ metronidazol trung bình trong huyết tương mẹ là 3,9, 2,3 và 1,8 mcg/ml. Nồng độ metronidazol trong huyết tương trẻ sơ sinh là 0,28 và 0,4 mcg/ml lúc 8 giờ trên 2 trẻ sơ sinh và 0,2 mcg/ml lúc 12 giờ trên hai trẻ sơ sinh khác. 6 trẻ sơ sinh còn lại có nồng độ metronidazol trong huyết tương không thể phát hiện [