Có nên dùng bếp gas mini

Nhiều người chụm đầu trên bếp gas mini mà không hề biết nguy cơ tai nạn với mình. Ảnh: 4so9.com.

Cùng các đồng nghiệp, chị Quyên đi ăn liên hoan ở một nhà hàng lẩu. Thấy bật bếp không cháy, chị tháo bình gas ra lắp lại. Lần này, ngọn lửa bùng lên rất cao, trùm cả nồi lẩu do khí gas bị xì. Sau khi nhà hàng thay bình gas mới, Quyên vẫn lo lắng không yên, chỉ mong buổi liên hoan kết thúc để về.

Sự sợ hãi của chị Quyên không phải là thái quá vì đã có rất nhiều người bị bỏng nặng, thậm chí tử vong do xì hoặc nổ bình gas mini - loại vẫn được dùng rất phổ biến ở các nhà hàng, quán ăn và cả gia đình, nhất là khi có món lẩu.

Tiến sĩ Nguyễn Viết Lượng, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp Viện Bỏng Quốc gia, cho biết các trường hợp bỏng gas rất thường gặp và gần đây ngày càng tăng. Trung bình mỗi tháng viện tiếp nhận khoảng 2-3 vụ, mỗi vụ thường có 2-3 người trở lên. Rất nhiều trường hợp trong số đó là nạn nhân của bình gas mini, sử dụng ở hàng quán cũng có, trong nhà cũng có.

Theo tiến sĩ Lượng, các trường hợp nổ bếp gas do kèm sóng nổ, nhiệt độ lửa gas lại cao nên nạn nhân thường bị bỏng nặng và sâu, nguy cơ tử vong rất cao. Không chỉ tổn thương vùng da hở, nhiều trường hợp lửa táp vào quần áo gây bỏng toàn thân. Có khi lửa theo khí gas đi vào phổi và các phế nang, gây bỏng đường hô hấp.

Phần lớn bình gas mini không an toàn

Ông Nguyễn Văn Đức, Trưởng phòng kỹ thuật công ty Petrolimex gas, cho biết, sở dĩ các bình gas mini có thể gây tai nạn xì, nổ vì chúng được sử dụng không đúng nguyên tắc an toàn. Phần lớn bình gas mini hiện nay thuộc loại dùng một lần, tuy nhiên đa số các đại lý sang chiết gas lại tái sử dụng chúng vài ba lần, thậm chí có khi hàng chục lần đến tróc sờn cả vỏ nên nguy cơ rò rỉ và cháy nổ rất cao.

Theo nguyên tắc, gas được dùng cho bình mini phải khác với loại dùng cho bình lớn. Để bảo đảm an toàn, thành phần chính của nó là khí butan, tạo áp suất thấp khi đánh lửa, tương tự như ở bật lửa gas. Còn khí ở các bình gas lớn bao gồm cả butan và proben, tạo áp suất rất cao.

Tuy nhiên trong thực tế, các cơ sở sang chiết gas trái phép vẫn san gas từ bình lớn sang bình mini. Do đó, ngay cả với bình gass mini có thể tái sử dụng (bình inox, chiếm tỷ lệ không nhiều), người dân vẫn có thể gặp nguy cơ cháy nổ nếu gas trong bình thuộc loại này.

Ngoài ra, nhiều khi nguyên nhân xì nổ lại đến từ cái bếp. Bếp hỏng, gài không khớp hay bị kẹt có thể làm bình gas bị xì.

Nhiều người sợ ăn lẩu bếp gas

Sau khi nghe tin về vụ nổ bình gas ở tiệc cưới làm 10 người bị bỏng nặng ở Đồng Nai, chị Phương (Thanh Xuân) Hà Nội, dứt khoát: "Từ giờ trở đi tôi sẽ không bao giờ ăn lẩu nhà hàng nữa nếu họ sử dụng bếp gas". Lâu nay chị Phương vốn đã cảm thấy bất an mỗi khi đi ăn lẩu dạng này, thường ngồi xa và không ghé mặt gần bếp. Và bây giờ thì chị "nói không" luôn với nó.

Còn chị Liên (Vĩnh Tuy, Hà Nội) thì quyết định đi mua ngay cái bếp từ để ăn lẩu để thay thế cho bếp gas mini vẫn dùng. "Vừa không phải mất công đi mua gas mỗi khi cần đến, lại vừa an toàn" - chị nói. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Đức, người dân không nhất thiết phải tẩy chay bình gas mini. Chỉ cần mua loại bình gas mới, dấu hiệu nhận biết là còn đầy đủ niêm phong.

Ngay cả các chủ nhà hàng cũng đang có xu hướng chuyển sang sử dụng các loại bếp lẩu khác... Chị Thúy Nga, chủ một nhà hàng ở quận Ba Đình, cho biết đã vài lần chứng kiến bếp gas bùng lửa vì xì khí trên bàn ăn của khách nên rất sợ. "Gas được một đại lý ở Hàng Khoai mang đến, toàn là bình sử dụng lại, có nhiều bình cũ đến mức tôi không dám dùng".

Gần đây, chị Nga chuyển sang dùng cồn khô cho khách ăn lẩu. Chị cho biết nhiều nhà hàng, quán ăn xung quanh đã trang bị loại bếp gas mini có van an toàn, nhưng chị không chọn phương án này vì bếp chỉ là một trong các yếu tố gây xì nổ.

Bếp từ an toàn hơn nhiều so với bếp gas mini. Ảnh: T.N.

Tại một hàng lẩu trên đường Nguyễn Chí Thanh, toàn bộ bếp gas đã được thay bằng bếp từ. Bà chủ cho biết sự thay đổi này là theo ý khách. Bà nhận thấy nhiều thực khách không an tâm khi nhìn thấy bếp gas, mặt khác bếp từ trông cũng có vẻ sạch sẽ hiện đại hơn. Nhiều nhà hàng lớn hoặc có đẳng cấp cũng không còn dùng bếp gas mini nữa.

Tuy nhiên, bếp gas vẫn đang ngự trị ở phần lớn các quán lẩu bình dân, nhất là những quán phải ngồi ngoài sân hoặc vỉa hè. Một chủ quán bia - lẩu ở cạnh sông Kim Ngưu cho biết, mua bếp từ thực ra không đắt, nhưng không có chỗ để cắm điện. Còn việc mua loại bình gas mới thì ông chưa nghĩ đến, bởi loại gas này đắt gấp 3 lần gas tái sử dụng: "Nồi lẩu có 70-80 nghìn đồng, không thể chi đến mười mấy nghìn tiền gas được".

Chính vì thế, các chuyên gia như ông Đức hay bác sĩ Lượng khuyên rằng, để đảm bảo an toàn, chỉ có cách từ chối bếp gas mini khi đi ăn lẩu ngoài hàng. Ngay cả khi bình gas đang dùng có vẻ mới thì bạn cũng không thể chắc có phải nó được sử dụng lần đầu hay không. Mặt khác, bếp kém chất lượng cũng có thể làm xì nổ bình gas mới. 

Hải Hà