CHƯƠNG 8 HÌNH THỨC BUỔI TẬP THỂ DỤC THỂ THAO
1. Những nét đặc trưng của giờ học thể dục thể thao
+ Dấu hiệu quan trọng nhất của giờ học là nhà sư phạm GV TDTT, HLV, HDV giữ vai trò chủ đạo, điều khiển và tổ chức các hoạt động dạy học.+ Buổi tập còn được tiến hành theo kế hoạch học tập chặt chẽ của trường học, theo thời khố biểu chung của tồn trường.+ Lớp học có số lượng người học ổn định, có cùng lứa tuổi, cùng trình độ . Đó là những điều kiện khơng kém quan trọng để giải quyết có hiệu quảnhiệm vụ giáo dục – giáo dưỡng trong quá trình giáo dục thể chất. + Giờ học TDTT được tổ chức phù hợp với những nguyên tắc sư phạmchung và các nguyên tắc giáo dục thể chất, đôàng thời việc tiến hành giờ học cần bảo đảm những yêu cầu sau: Tác động toàn diện về các mặt giáo dưỡng, giáo dục và sức khoẻ Hoạt động dạy học và giáo dục phải được thực hiện từ đầu đến cuối buổihọc Cần phải hết sức tránh khuôn mẫu và cứng nhắc trong sử dụng cácphương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Đảm bảo bình đẳng trong hoạt động học tập cho tất cả học sinh, đồng thờichú ý đến từng đặc điểm của từng cá nhân người tập. Các nhiệm vụ đặt ra trong mỗi giờ học phải thật cụ thể, sao cho có thể giảiquyết được ngay trong giờ học.49Dựa trên quy luật diễn biến khả năng hoạt động thể lực trong phạm vi buổi tập và đặc điểm tổ chúc hoạt động người tập, người ta chia buổi tập thànhba phần: chuẩn bị, cơ bản, kết thúc.•chiếm từ10 à 15 thời gian của buổi tập Việc tổ chức giờ học bắt đầu ngay trước khi vào lớp. Người thầy giáo tổ chứccác hoạt động như sau: cho học sinh chuẩn bị dụng cụ sân bãi, nhắc nhở trách nhiệm của trực nhật, cho xếp hàng trước khi bắt đầu vào tập luyện ...Phần này cơ thể chuyển từ trạng thái tĩnh sang trạng thái động, gồm: - Nhận lớp, điểm danh, phổ biến nhiệm vụ và yêu cầu của buổi học.- Khởi động chung và khởi động chuyên môn để chuẩn bị những nhóm cơ chính chịu lượng vận động của giờ học.- Cấu trúc phần chuẩn bị phải phù hợp với phần cơ bản •Phần chuẩn bị: được sử dụng để tổ chức học sinh, tạo trạng thái tâm lý để học sinh tự giác tích cực và sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ đặt ra, đồng thời chuẩn bị cho cơ thể hoạt động ở mức độ cao hơn trong phần sau. Phần chuẩn bị của giờ học thể dục thể thao không chỉ có ý nghĩa hỗ trợ đơn thuần, mà còn giải quyết những nhiệm vụ tương đối độc lập như: hình thành và củng cố các kỹ xảo trong các bài tập đội hình đội ngũ, thói quen duy trì tư thế chính xác, củng cố hệ cơ xương v.v...
- Đối với học sinh từ lớp 1- lớp 2, giáo viên tự tổ chức tập họp. Từ lớp 3 trở đi, khi đầu tiết học cán sự lớp hoặc trực nhật đứng ra tổ chức lớp. Đối với các lớp trên nữa thì giáo viên có thể giao phần này cho học sinh đảm nhiệm.
Phần khởi động: đối với tuổi học sinh tiểu học và trung học cơ sở thường sử dụng các bài tập chuẩn bị chung. Một trong những điểm quan trọng nhất đối với hoạt động của giáo viên ở phần chuẩn bị là xác định nhiệm vụ cho tiết học [nhiệm vụ đó phải có mối liên hệ của giờ học này với giờ học trước] và ý nghĩa của những nhiệm vụ vừa đặt ra, động viên học sinh tích cực tham gia học tập. Song cần chú ý đến nhiệm vụ đưa ra phải phù hợp với đối tượng học sinh.
Thời gian chung của phần chuẩn bị tiết học thường dao động từ 8-12 phút.
Phần cơ bản: có thể có cấu trúc tương đối đơn giản khi nội dung buổi học đồng nhất [bài tập thể dục cơ bản, trò chơi vận động...] và có cấu trúc phức tạp [như bài tập nhảy xa, ném đẩy...].
Thành phần các bài tập của tiết học tổng hợp phải có tác động toàn diện đến các chức năng cơ thể và biết vận dụng khả năng chuyển tốt kỹ xảo vận động, tránh chuyển xấu. Thông thường người ta sắp xếp những động tác mới, kỹ thụât phức tạp vào đầu phần cơ bản, còn củng cố hoặc hoàn thiện những kỹ thuật động tác vào giữa hay cuối phần cơ bản.
Số lần lặp lại các động tác riêng lẻ phụ thuộc vào nhiệm vụ của tiết học, mức độ phức tạp và khối lượng các động tác trong tiết học, điều kiện tiến hành tập luyện và phương pháp tổ chức học sinh. Nếu mỗi học sinh chỉ được thực hiện động tác từ 1-2 lần thì đó là dấu hiệu tổ chức lớp không tốt. Thời gian chung của phần cơ bản thường không ít hơn 25 phút.
Phần kết thúc: dần chuyển cơ thể học sinh từ trạng thái hoạt động sang trạng thái gắn với lúc yên tĩnh để tránh làm cản trở mà còn góp phần chuyển hướng thuận lợi sang một hoạt động học tập khác. Phần kết thúc thường là các bài tập thở, thả lỏng, nghỉ ngơi tích cực... và giáo viên tiến hành đánh giá những ưu nhược điểm, kết quả học tập một cách ngắn gọn, giao bài tập về nhà cho cả lớp, nhóm học sinh và từng học sinh riêng biệt để củng cố và nắm chắc các nội dung đã học, hoàn thiện các tố chất thể lực. Tất nhiên nội dung các bài tập về nhà phải vừa sức và không gây chấn thương nguy hiểm cho học sinh.