Máy xúc hiện nay đã không còn quá xa lạ gì đối với nhiều người Việt. Máy xúc, máy xúc đào hay máy đào... Là các tên gọi phổ biến của nhiều người Việt dành cho máy xúc, tất nhiên tùy từng vùng miền sẽ có tên gọi khác nhưng 3 tên gọi trên là phổ biến nhất do chính chức năng của máy.
Được phát triển dựa trên máy xúc thủy lực, các chức năng và chuyển động trên máy xúc thủy lực được thực hiện thông qua việc sử dụng thủy lực[ động cơ, piston, xi lanh]. Khác với máy xúc đào hiện nay lại thường sử dụng cáp, thép, động cơ diesel và cả động cơ thủy lực.
Xem thêm về máy xúc trên WIKIPEDIA.
Máy xúc thường được sử dụng trong rất nhiều công trình bởi sức mạnh và tình di động của máy. Trong một ước tính nhỏ, "một chiếc máy xúc hoạt động tương đương với 20 công nhân làm việc cùng một lúc!"
Công dụng của máy xúc đào
Công dụng chính của máy đào là đào rãnh, mương, móng... Nó có sức mạnh để thực hiện các dự án như vậy dễ dàng và hiệu quả hơn bất kỳ thiết bị xây dựng nào khác trên thị trường hiện nay. Ngoài việc đào, máy đào thường được sử dụng cho các dự án như phá dỡ, nạo vét sông hoặc đơn giản chỉ là nâng vật nặng.
Còn máy xúc lại là một trong những thiết bị có giá trị nhất trên công trường xây dựng hiện nay. Với góc quay chỉ 200 độ, nhưng máy xúc lại rất linh hoạt, nó có thể hoàn thành hết các nhiệm vụ mà máy đào có thể thực hiện. Ở phía trước, máy xúc thường có một thùng lớn để di chuyển một lượng lớn vật liệu.
Video máy xúc SWE210 hoạt động
Máy xúc vận hành ra sao?
1. Thiết bị máy xúc được vận hành bởi động cơ diesel, và động cơ thủy lực cung cấp số mã lực mạnh mẽ để đạt được hiệu quả làm việc tối đa. Sử dụng máy xúc động cơ diesel sẽ đáng tin cậy và an toàn nhiều hơn so với việc sử dụng các động cơ khác, vì động cơ Diesel có thể chịu được thời tiết khắc nghiệt ở các công trình. Điều đó đã được minh chứng trong suốt nhiều thập kỷ qua.
2. Điều khiển vận hành: Người vận hành[ thợ lái máy xúc] sử dụng bàn đạp và đòn bẩy để điều khiển thiết bị, di chuyển lùi và tiến... Bánh xe, hay đường ray xe được kích hoạt bởi động cơ chạy bằng diesel và động cơ thủy lực được điều khiển bằng cánh tay của máy đào.
3. Bộ điều khiển hữu ích: Thông thường một chiếc máy xúc sẽ được trang bị ba piston thủy lực hoạt động song song với nhau.
Các loại máy xúc phổ biến
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều kiểu phân loại khác nhau, dựa vào nguyên lý hoạt động hoặc dựa vào cấu tạo[ kết cấu bánh xe, gầu đào...]
Theo kết cấu di chuyển
1. Máy xúc bánh xích:
Là loại máy xúc phổ biến nhất trên các công trường xây dựng. Máy xúc đào bánh xích có độ ổn định, cân bằng và độ hiệu quả cao hơn so với máy đào bánh lốp.
Di chuyển chậm hơn so với máy đào bánh lốp, máy đào bánh xích có thể sử dụng trong nhiều công việc như cắt thủy lực, khoan, ép cọc... Không có gì lạ khi máy đào bánh xích là lựa chọn phổ biến nhất hiện nay.
2. Máy đào bánh lốp:
Máy đào bánh lốp có tính cơ động, tốc độ và sức mạnh. Mặc dù không phổ biến như máy đào bánh xích, nhưng máy đào bánh lốp cũng có những ưu điểm riêng:
- Chi phí vận hành thấp hơn.
- Làm việc dễ dàng trên công trường bởi tính di động.
- Và một số ưu điểm khác, tùy thuộc vào năm và hãng sản xuất.
Cần nên xem xét trước địa hình di chuyển của máy đào bánh lốp, có độ sâu đào thấp hơn do vị trí ngồi cao hơn máy đào bánh xích. Cần phải cẩn thận khi làm việc trên sườn dốc, địa hình hiểm trở.Máy đào bánh lốp có thể thực hiện tốt công việc nhờ vào cần cẩu thủy lực có thể điều chỉnh.
Theo kích thước/trọng lượng máy xúc
Máy xúc đào có nhiều kích cỡ khác nhau để phù hợp với mọi dự án, từ công trường, nhà máy cho đến xây dựng thương mại quy mô lớn. Hiểu được lợi ích và sự khác nhau trong kích thước của máy đào có thể giúp bạn chọn lựa kích thước máy xúc đào phù hợp với công việc của bạn.
Máy xúc đào có ba kích thước chính, và được chia theo trọng lượng của máy:
1. Máy xúc đào mini
Những máy xúc đào có trọng lượng dưới 7 tấn sẽ được gọi là máy xúc đào mini. Những chiếc máy đào nhỏ này có tính di động rất cao, trong không gian nhỏ như đào hồ, hố, rãnh, đường ống... Với các vị trí công trình có nhiều đường ống hoặc dưới lòng đất, máy đào mini có độ chính xác cao hơn hẳn so với các máy xúc có kích thước lớn hơn.
Tem máy xúc mini SWE60E
Di động là ưu điểm nổi trội của máy đào mini, chúng dễ dàng vận chuyển bằng xe tải hoặc xe kéo và cũng cần ít nhiên liệu hơn so với máy đào lớn. Với trọng lượng nhẹ hơn, máy đào mini có thể hoạt động trên mọi địa hình mềm mà không gây ảnh hưởng đến đất nền. Tuy nhiên, điểm yếu của máy xúc đào mini lại là về sức mạnh.
2. Máy xúc đào thường
Máy xúc đào kích cỡ tiêu chuẩn có trọng lượng từ 7 - 45 tấn. Những chiếc máy đào này khá phổ biến trong các công trình xây dựng khu thương mại, có sức mạnh và khả năng chuyển chở để xử lý được nhiều công việc cùng một lúc.
Máy xúc đào cỡ trung - SWE210 - Trọng lưuọng 21,3 tấn
Máy xúc dào tiêu chuẩn có tính cơ động và có đủ sức mạnh cho mọi công trình xây dựng. Tuy nhiên, chúng có thể phá hủy đất nền, hoặc làm cho đất bị hủy hoại do quá nặng. Tùy thuộc vào kích thước, độ cao và độ dài, máy cũng có thể gặp khó khăn khi hoạt động trong không gian chật hẹp.
Đôi khi máy đào cỡ tiêu chuẩn cũng được chia làm 2 loại là vừa và nhỏ. Loại nhỏ có kích thước từ 7-10 tấn, và chúng hữu ích trong nhiều công trình giống như máy đào mini.
3. Máy xúc đào lớn
Những chiếc máy xúc đào khổng lồ này có trọng lượng nặng từ 45 tấn trở lên. Thường được dùng trong các dự án thương mại lớn hoặc phá hủy công trình có quy mô lớn. Chúng cũng có thể đào móng cho các khu trung tâm mua sắm hoặc khu chung cư, hoặc di chuyển khối lượng đất lớn cho các công việc khác. Mặc dù gặp khó khăn trong việc vận chuyển và lưu trữ, do không có tính cơ động, nhưng máy đào lớn có thể xử lý mọi công trình lớn một cách dễ dàng.
Theo gầu máy xúc
1. Máy xúc đào gầu nghịch
Với kết cấu gầu của máy hướng ngược vào máy xúc, kết cấu này đã được người dân đặt là gầu nghịch[ hoặc ngược].
Sử dụng máy xúc đào gầu nghịch
Máy xúc đào gầu nghịch khá phổ biến trong xây dựng, và gần như là một thiết bị không thể thiếu trong các công trình. Thường được dùng đào đất sâu hơn so với đất nền với dung tích gầu thường nằm trong khoảng từ 0.15 - 0.5m3.
Một ưu điểm nữa giải thích tại sao máy xúc đào gầu nghịch lại phổ biến, đó là máy có thể hoạt động trên mọi địa hình.
2. Máy xúc đào gầu thuận
Như tên gọi, máy đào gầu thuận sẽ có cấu tạo gầu hướng ra ngoài. Tuy nhiên, tại Việt Nam thì máy xúc đào gầu thuận chưa thực sự phổ biến.
Chọn máy xúc đào loại nào?
Với rất nhiều loại máy và kích cỡ có sẵn, việc chọn đúng máy đào cho dự án cần phâỉ cân nhắc cẩn thận. Chọn đúng máy xúc phù hợp sẽ cung cấp đủ sức mạnh để hoàn thành công việc một cách hiệu quả với chi phí vận hành thấp nhất có thể.
Nếu bạn muốn thuê máy xúc cho một dự án duy nhất, hãy đánh giá các yêu cầu của dự án và vị trí làm việc cho chiếc máy xúc. Nếu bạn muốn mua một chiếc máy đào để sử dụng lâu dài, hãy xem xét các dự án thi công mà công ty bạn thường đảm nhận. Chọn đúng máy đào sẽ đáp ứng được các yêu cầu công việc chung và hoạt động tốt trên mọi công trình. Để tận dụng được khoản đầu tư ban đầu, hãy tìm một chiếc máy đào phù hợp, sử dụng lâu dài và có thể theo kịp sự phát triển của công ty trong tương lai.
1. Không gian
Đầu tiên, hãy xem xét không gian và vị trí của công trình. Bạn sẽ thi công làm việc trong một công trình nhỏ hẹp và có nhiều chướng ngại vật? Hay là một khu đất rộng mở chưa từng thi công xây dựng?
Một chiếc máy đào mini là lựa chọn thông minh nếu công trình thi công có địa hình nhỏ, hiểm trở, hay dưới lòng đất, đường ống, đường dẫn khí. Máy đào mini sẽ có các gầu đào nhỏ hơn, cũng như thợ lái có thể điều khiển chính xác hơn, để tránh các mối nguy hiểm dưới lòng đất.
Máy đào cỡ thường sẽ thoải mái hơn đối với một công trình thi công có không gian lớn. Tuy nhiên, hãy tính xa hơn, khi dự án thi công tiến triển, bạn có thực sự cần chiếc máy này xuyên suốt quá trình thi công?
Độ xoay của máy cũng quyết định máy có thể làm việc dễ dàng như thế nào trong một không gian chật hẹp. Máy đào lớn hơn sẽ có độ dài[ từ gầu đến buồng điều khiển] lớn hơn. Độ dài này có thể gây ra vấn đề khi làm việc gần tường, tòa nhà xung quanh, hoặc gây nguy hiểm cho công nhân.
2. Địa hình công trường
Các loại máy đào khác nhau hoạt động tốt hơn trên các địa hình khác nhau. Máy đào bánh xích có thể cho bạn lực kéo tuyệt vời và ổn định trên đất đồi hoặc đất nền mềm. Trong khi máy đào bánh xe hoạt động tốt trên đất nền cứng và phẳng. Tất nhiên, trọng lượng của máy đào cũng ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của máy trên từng địa hình cụ thể.
Máy đào cỡ lớn và thường với trọng lượng nặng có thể phá hủy đất nền mềm, yếu. Đối với một số dự án, điều này có thể không phải là vấn đề, nếu đất nền sẽ được san lấp sau đó. Nếu làm việc trên một dự án đã có đất nền, sân hoặc không gian dân cư... Sẽ đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận cao để hạn chế thiệt hại về địa hình. Máy xúc mini là một lựa chọn hợp lý để hoàn thành các công trình nhỏ mà không hề gây tổn hại đến mặt đất.
Khi xem trọng lượng của máy đào, hãy tính trọng lượng vận hành tối đa, thay vì tính trọng lượng của mỗi máy đào. Trọng lượng vận hành bao gồm cả trọng lượng của người vận hành và tải trọng mà máy sẽ vận chuyển.
3. Yêu cầu từ dự án
Sau khi tính toán các điều kiện địa hình thi công, hãy xem các yêu cầu điển hình mà chiếc máy đào sẽ cần thực hiện. Máy đào kích thước phù hợp sẽ có thể xử lý các công việc như đào, nâng và kéo một cách dễ dàng, hiệu quả. Nếu mua một chiếc máy đào để sử dụng lâu dài, hãy xem các yêu cầu của các dự án đã từng thi công trong quá khứ, từ đó đưa ra được nhu cầu về thi công trong tương lai.
Dưới đây là liệt kê một số yêu cầu của dự án để chọn kích thước máy xúc phù hợp:
- Độ sâu đào: Độ sâu đào tối đa mà dự án yêu cầu để đào ống, trồng cây, đào rãnh... Đảm bảo chiếc máy đào này có thể đạt được độ sâu đào này. Hoặc nếu bạn có chiếc máy đào rồi nhưng độ sâu chưa đủ? Hãy cân nhắc việc nâng cấp chiếc máy đào, từ đó có thể đạt được độ sâu đào mà bạn cần.
- Bán kính đào: Chọn một chiếc máy đào phù hợp, thợ lái có thể đứng 1 vị trí, xoay và làm được rất nhiều công việc cùng lúc.
- Chiều cao: Nếu dự án yêu cầu chuyển tải vật liệu lên trên cao hoặc vào xe tải lớn, hãy chọn chiếc máy xúc có chiều cao nâng phù hợp.
- Khả năng tải: Xác định được số lượng đất, vật liệu bạn có thể tải được trong một chu kỳ, ảnh hưởng đến tốc độ công việc. Hãy tìm một chiếc máy xúc có gầu đào đủ lớn cho nhu cầu công việc của bạn.
4. Vận chuyển và lưu trữ
Một vấn đề quan trọng khi lựa chọn giữa các kích thước của máy đào, đó là vấn đề về vận chuyển và lưu trữ của từng kích thước.
Vận chuyến máy đào thường và lớn sẽ tốn kém, cần phải có giấy phép và thiết bị đặc biệt. Nếu có kế hoạch vận chuyển máy đào, hãy chuẩn bị xe kéo, tải và rơ moóc để thực hiện, lái xe cung phải có giấy phép di chuyển thiết bị hạng nặng. Bạn cũng có thể cân nhắc chọn một công ty vận chuyển để giảm chi phí vận chuyển.
Nếu mua một chiếc máy xúc phục vụ công việc lâu dài, nên có các không gian và phương tiện lưu trữ phù hợp với kích thước máy. Nếu sử dụng ít, chọn thuê máy thay vì mua sẽ giúp bạn tiết kiệm được chi phí cho việc lưu trữ và vận chuyển máy đào.
Trên đây là những điều cơ bản cần biết trước khi mua hoặc thuê một chiếc máy xúc đào, hi vọng sẽ có ích cho bạn.