Phầnl BẢNG TÍNH ĐIỆN Tư ■ ÍBaỉĩ CHƯƠNG TRÌNH BẢNG TÍNH LÀ G ì ? Bảng và nhu cầu xử lí thông tin dạng bảng Trong thực tế nhiều thông tin có thể được trình bày dưới dạng bảng để tiện cho việc theo dõi, so sánh, sắp xếp, tính toán,... Ví Sử dụng bảng điểm các môn học, thầy cô giáo có thể dễ dàng theo dõi, phân loại kết quả học tập của từng học sinh. Nhìn vào bảng điểm, em có thể biết ngay được kết quả học tập của em cũng như của các bạn trong lớp. su Họ vá tên Toán Vát li Ngũ văn Tin hoc Điềm trung binh 1 Đinh Vạn Hoàng An 8 7 8 8 7.8 2 Lỉ Thị Hoài An 8 8 8 8 8.0 3 Lê Thái Anh 8 8 7 8 7.8 4 Phạm Như Anh 9 10 10 10 9.8 5 Vũ Việt Anh 8 6 8 8 7.5 6 Phạm Thanh Bình 8 9 9 8 8.5 7 Trần Quốc Bình 8 8 9 9 8.5 8 Nguyễn Linh Chi 7 6 8 9 7.5 9 Vũ Xuân Cưong 8 7 8 9 8.0 10 Nguyễn Anh Duy 8 7 8 8 7.8 11 Nguyễn Trung Dũng 8 7 8 7 7.5 12 Trần Hoàng Hà 8 8 -ì 7 7.5 13 Phạm Hoàng Hài 8 8 7 7 7.5 14 Đoàn Mạnh Hiệp 6 -ì 8 7 7.0 Hình 1, Bảng điểm của lớp Bang diêm lớp 7A Ví dụ 2: Giả sử điểm tổng kết môn học là điểm trung bình của các điểm kiểm tra miệng [hệ số 1], kiểm tra 15 phút [hệ số 1], kiểm tra một tiết [hệ số 2] và kiểm tra học kì [hệ số 3]. Em có thể lập bảng để tính kết quả học tập của riêng em như ở hình 2. Stt MÕI] hoc KT miènq KT15 phút KT1 tiết lần 1 KT 1 tiết lần 2 KT hoc kì Điềm tỗnq kễt 1 Toán 9 8 7 9 10 8.8 2 Vât lí 8 8 8 9 9 8?ẽ 3 Lích sử 8 8 8 9 7 7.9 4 Sinh hoc 7 9 10 9 10 9.3 5 Cônq nqhê 8 8 6 8 8 7.6 6 Tin hoc 9 8 9 9 9 8.9 7 Nqữ vãn 7 7 6 8 8 7.3 8 Giáo due cônq dân 6 8 9 9 9 8.6 Bảng theo dõi kết quả học tập Từ các số liệu trong bảng, đôi khi người ta còn có nhu cầu vẽ biểu đổ để minh hoạ trực quan cho các số liệu ấy. Ví dụ 3: Dưới đây là bảng số liệu và biểu đồ về tình hình sử dụng đất ở xã Xuân Phương. Thống kê tình hình sử dụng đất ở xã Xuân Phương Như vậy, ngoài trình bày thông tin cô đọng và dễ so sánh, việc thực hiện các tính toán phổ biến [tính tổng, trung bình cộng, xác định giá trị lớn nhất, nhỏ nhất,...], vẽ các biểu đồ minh hoạ cho các số liệu tương ứng là nhu cầu thường gặp trong thực tế. Nhờ các chương trình bảng tính, người ta có thể dễ dàng thực hiện những việc đó trên máy tính. Chương trình bảng tính là phần mềm được thiết kê'để giúp ghi lại và trình bày thông tin dưới dạng bảng, thục hiện các tính toán cũng như xây dụng các biêu đồ biểu diễn một cách trục quan các sô liệu có trong bảng. Microsoft Excel [gọi tắt là Excel] là một trong những chương trình bảng tính được sử dụng rộng rãi. Trong phần này em sẽ làm quen với chương trình bảng tính Excel. Màn hình làm việc của Excel Màn hình làm việc của chương trình bảng tính Excel như hình 4. Thanh tiêu đề Bảng chọn Data 1 £3 Microsoft Excel - Book2 Eite Edit View insert Format loots Bata Window Help _ B X D ” Arial 10 V J B / u SB a _ ’ ▼ A * » OB ▼ £ =5+4 1 A B c D E F G ▲ 1 2 3 4 5 6 9 * ô tính đang đươc chon 7 8 9 ▼ H < ► w \sheetl / Sheet2 / Sheet3 / — hl J Air Ready NUM Thanh công thức Thanh bảng chọn Các thanh công cu Tên cột Trang tính Tên hàng Thanh trạng thái ' Tên các trang tính Hình 4 Màn hình làm việc của Excel Ngoài các bảng chọn, thanh công cụ và nút lệnh quen thuộc giống như của chương trình soạn thảo văn bản Word, giao diện này còn có thêm: Thanh công thúc: Đây là thanh công cụ đặc truhg của chương trình bảng tính. Thanh công thức được sử dụng để nhập, hiển thị dữ liệu hoặc công thức trong ô tính [h. 4]. Bảng chọn Data [Dữ liệu]: Trên thanh bảng chọn có bảng chọn Data gồm các lệnh dùng để xử lí dữ liệu. Trang tính: Trang tính gổm các cột và các hàng là miền làm việc chính của bảng tính. Vùng giao nhau giũa cột và hàng là ô tính [còn gọi tắt là ô] dùng để chúa dữ liệu. Các cột của các trang tính được đánh thứ tự liên tiếp từ trái sang phải bằng các chữ cái bắt đầu từ A, B, c,... Các kí tự này được gọi là têrì cột. Các hàng của trang tính được đánh thứ tự liên tiếp từ trên xuống dưới bằng các số bắt đầu từ 1,2, 3,... Các số này được gọi là tên hàng. Địa chỉ của một ô tính là cặp tên cột và tên hàng mà ô nằm trên đó. Ví dụ: A1 là giao của cột A và hàng 1. C5 là giao của cột c và hàng 5,... Nhập dữ liệu vào trang tính Nhập và sủa dữ liệu Để nhập dữ liệu vào một ô của trang tính em nháy chuột chọn ô đó và gõ dữ liệu [số hoặc kí tự,...] vào từ bàn phím. Để kết thúc việc nhập dữ liệu, em có thể chọn một ô tính khác hoặc nhấn phím Enter. Thao tác nháy chuột chọn một ô được gọi là kích hoạt ô tính. Khi một ô tính được chọn [hay được kích hoạt], trên màn hình máy tính em sẽ thấy ô tính đó có viền đậm xung quanh [h. 4]. Dữ liệu nhập vào được lưu trong ô đang được kích hoạt. Để sửa dữ liệu của một ô cần phải nháy đúp chuột vào ô đó và thực hiện việc sửa tương tự như khi soạn thảo văn bản. Di chuyên trên trang tính Em có thể di chuyển giữa các ô [thay đổi ô được kích hoạt] theo hai cách: Sử dụng các phím mũi tên trên bàn phím: Nếu ô cần di chuyển tới ở gần ô đang được kích hoạt, sử dụng các phím ị, T để di chuyển đến ô cần kích hoạt. Sử dụng chuột và các thanh cuốn: Nếu ô cần kích hoạt nằm ngoài phạm vi màn hình, sử dụng các thanh cuốn để đưa vùng trang tính có chứa ô vào phạm vi màn hình và nháy chuột vào ô đó [con trỏ chuột có hình chữ thập ộ]. Gõ chữ Việt trên trang tính Tương tự như khi làm việc với chương trình soạn thảo văn bản, để gõ các chữ đặc trưng của tiếng Việt [ă, ơ, đ,... và các chữ có dấu thanh], chúng ta cần có chương trình hỗ trợ gõ [gọi tắt là chương trình gõ]. Hiện tại ở nước ta có nhiều chương trình gõ chữ Việt đang được sử dụng phổ biến. Để hiển thị và in được chữ Việt, chúng ta còn cần các phông chữ Việt được cài sẵn trên máy tính. Hai kiểu gõ chữ Việt phổ biến hiện nay là kiểu TELEX và kiểu VNI. Quy tắc gõ chữ Việt có dấu trong Excel tương tự như quy tắc gõ chữ Việt có dấu trong chương trình soạn thảo văn bản mà em đã được học. CAUJ4OI Em hãy tìm thêm một vài ví dụ về thông tin dưới dạng bảng. Hãy nêu tính năng chung của các chương trình bảng tính. Màn hình của Excel có những công cụ gi đặc trưng cho chương trinh bảng tinh? Có thể nhập và lưu dữ liệu ở thạnh phần nào của trang tính? ô tính đang được kích hoạt có gi khác biệt so vói các ô tính khác?
A. Nội dung bài học:
- Ưu điểm của chương trình bảng tính
- Các đối tượng chính của màn hình Excel
- Địa chỉ ô tính
- Nhập dữ liệu vào trang tính
1. Bảng tính và nhu cầu xử lí thông tin dạng bảng
a. Chương trình bảng tính
Chương trình bảng tính là phần mềm giúp ghi lại và trình bày thông tin dưới dạng bảng, có thể thực hiện các tính toán phức tạp hoặc biểu diễn các dữ liệu bằng biểu đồ.
b. Ưu điểm của chương trình bảng tính
Dễ dàng:
- Trình bày thông tin cô đọng, dễ so sánh, sắp xếp.
- Thực hiện các tính toán phổ biến[ tính tổng, trung bình,..]
- Vẽ các biểu đồ minh họa dựa trên số liệu
2. Màn hình làm việc của Excel
- Microsoft Excel[ gọi tắt là Excel] là 1 trong những bảng tính thông dụng nhất hiện nay.
- Sau khi khởi động phần mềm Excel sẽ như sau:
cùng tìm hiểu các thành phần có trong màn hình trên.
a. Trang tính
- Trang tính được chia thành các hàng và cột.
- Các hàng: 1, 2, 3, 4,...
- Các cột: A, B, C, D,...
- Địa chỉ của 1 ô tính: được ghép giữa tên cột và tên hàng giao nhau.
Ví dụ: A1, B2, C4[ lưu ý: tên cột đứng trước, tên hàng đứng sau]
b. Thanh công thức
- Là thanh công cụ đặc trưng của bảng tính
- Sử dụng để nhập, hiển thị dữ liệu, thay đổi công thức của ô tính.
c. Các dải lệnh
Gồm 2 dải lệnh Formulas và Data gồm các lệnh dùng để thực hiện các phép tính với các số và xử lí dữ liệu.
3. Nhập dữ liệu vào trang tính
a. Nhập và sửa dữ liệu
- Khái niệm dữ liệu: là thông tin được nhập và lưu trữ ở các ô tính, có thể là ký tự hoặc số.
• Nhập dữ liệu
- B1: di chuyển chuột chọn 1 ô, sau đó nháy đúp chuột
- B2: nhập dữ liệu từ bàn phím
- B3: ấn phím Enter để kết thúc
Làm tương tự với các ô tính khác.
• Sửa dữ liệu
- B1: chọn 1 ô, sau đó nháy đúp chuột
- B2: sửa dữ liệu trực tiếp trong ô bằng cách xóa dữ liệu cũ và nhập mới hoặc xóa dữ liệu cũ và nhập mới trên thanh công thức
- B3: ấn phím Enter để kết thúc.
Làm tương tự với các ô tính khác.
b. Di chuyển trên trang tính
- Cách 1: sử dụng phím mũi tên trên bàn phím.
- Cách 2: dùng chuột và thanh cuộn.
c. Gõ tiếng việt trên trang tính
- Sử dụng phần mềm hỗ trợ gõ tiếng việt[ unikey].
- Chú ý: cần chọn cả trang tính để có thể sử dụng tiếng việt cho toàn bộ các ô.
B. Bài tập
Câu 1: Chương trình bảng tính có tính năng đặc biệt là:
A. xử lý những văn bản lớn.
B. chứa nhiều thông tin.
C. chuyên thực hiện các tính toán.
D. chuyên lưu trữ hình ảnh.
Chương trình bảng tính là phần mềm giúp ghi lại và trình bày thông tin dưới dạng bảng, có thể thực hiện các tính toán phức tạp hoặc biểu diễn các dữ liệu bằng biểu đồ.
Đáp án: C
Câu 2: Nhu cầu xử lí thông tin dạng bảng là:
A. Dễ so sánh B. Dễ in ra giấy
C. Dễ học hỏi D. Dễ di chuyển
Thông tin được trình bày dưới dạng bảng dễ dàng cho việc theo dõi, so sánh, sắp xếp, tính toán…
Đáp án: A
Câu 3: Chương trình bảng tính, ngoài chức năng tính toán còn có chức năng:
A. tạo biểu đồ. B. tạo trò chơi.
C. tạo video D. tạo nhạc.
Chương trình bảng tính là phần mềm giúp ghi lại và trình bày thông tin dưới dạng bảng, có thể thực hiện các tính toán phức tạp hoặc biểu diễn các dữ liệu bằng biểu đồ.
Đáp án: A
Câu 4: Đâu là biểu tượng dùng để khởi động chương trình bảng tính Excel?
Biểu tượng chương trình bảng tính Excel là có chữ X.
Đáp án: B
Câu 5: Để khởi động chương trình bảng tính excel, ta thực hiện:
A. nháy chuột lên biểu tượng Excel.
B. Nháy chuột phải lên biểu tượng Excel.
C. Nháy đúp chuột lên biểu tượng Excel.
D. nháy đúp chuột phải lên biểu tượng Excel.
Để khởi động chương trình bảng tính excel cũng giống như phần mềm khác ta thực hiện nháy đúp chuột lên biểu tượng Excel hoặc chuột phải rồi chọn Open.
Đáp án: C
Câu 6: Trong màn hình Excel, ngoài bảng chọn File và các dải lệnh giống Word thì màn hình Excel còn có:
A. trang tính, thanh công thức.
B. thanh công thức, các dải lệnh Formulas.
C. các dải lệnh Formulas và bảng chọn Data.
D. trang tính, thanh công thức, các dải lệnh Formulas và bảng chọn Data.
Trong màn hình Excel, ngoài bảng chọn File và các dải lệnh giống Word thì màn hình Excel còn có: trang tính, thanh công thức, các dải lệnh Formulas và bảng chọn Data.
Đáp án: D
Câu 7: Trên trang tính, muốn nhập dữ liệu vào ô tính, đầu tiên ta thực hiện thao tác:
A. nháy chuột chọn hàng cần nhập.
B. nháy chuột chọn cột cần nhập.
C. nháy chuột chọn khối ô cần nhập.
D. nháy chuột chọn ô cần nhập.
Các bước nhập dữ liệu
- B1: nháy chuột chọn ô cần nhập
- B2: nhập dữ liệu từ bàn phím
- B3: ấn phím Enter để kết thúc
Đáp án: D
Câu 8: Trên trang tính, sau khi gõ dữ liệu từ bàn phím xong, ta nhấn phím:
A. Enter B. Shift
C. Alt D. Capslock
Trên trang tính, sau khi gõ dữ liệu từ bàn phím xong, ta nhấn phím Enter hoặc sử dụng chuột chọn ô tính khác.
Đáp án: A
Câu 9: Trên trang tính, các ký tự chữ cái A,B,C,….được gọi là:
A. tên hàng. B. tên ô.
C. tên cột. D. tên khối
Trên trang tính, các ký tự chữ cái A,B,C,….được gọi là tên cột, trang tính được đánh thứ tự liên tiếp trên đầu mỗi cột, từ trái qua phải.
Đáp án: C
Câu 10: Trên trang tính, dãy số thứ tự 1,2,3,…..được gọi là:
A. tên khối. B. tên ô.
C. tên cột. D. tên hàng.
Trên trang tính, dãy số thứ tự 1,2,3,…..được đánh thứ tự liên tiếp từ trên xuống dưới được gọi là tên hàng.
Đáp án: D