- 15/02/2019 10:02:00 CH
Cách tính chứng khoán phái sinh là kiến thức cơ bản khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh nhưng không phải nhà đầu tư nào bước vào thị trường cũng nắm vững. Vì vậy, bài viết dưới đây xin cung cấp cho các nhà giao dịch cách tính lời-lỗ trong chứng khoán phái sinh.
1. Giới thiệu về chứng khoán phái sinh
1.1. Khái niệm
- Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại... hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất, v.v.
- Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
1.2. Tại sao nên chọn đầu tư chứng khoán phái sinh?
Có thể thấy những ưu điểm của chứng khoán phái sinh và chứng khoán cơ sở:
- Nhà đầu tư có thể tự bảo vệ mình hiệu quả hơn: Nhà đầu tư mua cổ phiếu ngày hôm nay thì phải đến ngày T+3 mới được bán. Nếu trong thời gian đó giá giảm thì NĐT chịu lỗ khá nhiều. Với hợp đồng tương lai, NĐT có thể mua và bán ngay sau đó 5 giây.
- NĐT có thể quản lý rủi ro tốt hơn: NĐT khó có thể mua hết cả 30 mã cổ phiếu trong rổ VN30 để phân tán rủi ro. Ngược lại với hợp đồng tương lai chỉ số, NĐT có thể dễ dàng mua cả rổ 30 cổ phiếu chỉ bằng một cú nhấp chuột.
- NĐT có thể quay vòng vốn nhanh hơn: Giao dịch T+3 và T+0 vốn dĩ đã rất khác nhau nhưng khả năng giao dịch T+0 và có thể quay nhiều vòng trong ngày của chứng khoán phái sinh khiến công cụ này khác biệt rất lớn với chứng khoán cơ sở.
- NĐT có thể sử dụng đòn bẩy cao hơn: Tỷ lệ ký quỹ của cổ phiếu và hợp đồng tương lai khác nhau. Với hợp đồng tương lai, NĐT có thể dùng vốn ít hơn để kiếm tiền nhiều hơn hoặc trả giá cho sai lầm rất nhanh với mức độ thiệt hại ít hơn.
- NĐT có thể ra quyết định, xây dựng chiến lược giao dịch linh hoạt hơn: Có thể Long [tham gia vị thế Mua] và có thể Short [tham gia vị thế Bán] tùy diễn biến thị trường, miễn là thị trường có biến động.
2. Cách tính chứng khoán phái sinh
Sản phẩm đầu tiên của chứng khoán phái sinh là hợp đồng tương lai chỉ số VN30, vì vậy bài viết này sẽ hướng dẫn nhà đầu tư cách tính lời-lỗ của HĐTL chỉ số VN30 khi tham gia đầu tư CKPS.
2.1. Quy tắc xác định lãi - lỗ vị thế cuối ngày
- Quy tắc: Xác định trên cơ sở chênh lệch giá thanh toán cuối ngày [DSP] với giá bình quân gia quyền theo số lượng [VWAP] của mỗi loại vị thế, tính riêng theo mã hợp đồng. Sau đó được bù trừ ròng để xác định ra nghĩa vụ thanh toán cuối cùng của nhà đầu tư.
- Công thức tính giá trị lỗ/lãi vị thế cuối ngày: VM cuối ngày= [DSPt - VWAP]* Số HĐ* Hệ số nhân
- Trường hợp vị thế Long: VWAP= Giá bình quân gia quyền mua.
- Trường hợp vị thế Short: VWAP= Giá bình quân gia quyền bán.
- Số hợp đồng: dấu [+] nếu vị thế Long, dấu [-] nếu vị thế Short.
- Trường hợp không phát sinh giao dịch vị thế trong ngày VWAP = DSPt-1
2.2. Ví dụ về cách tính CKPS
VD1: Mở vị thế mua
Trong phiên: NĐT mở 4 vị thế mua HĐTL VN30F1902 giá 870. Sau đó mở tiếp 2 vị thế mua HĐTL VN30F1902 giá 880 => Giá bình quân quyền mua = [4*870+2*880]/6=873,33
Cuối ngày: Giả sử NĐT vẫn giữ nguyên vị thế mua đến hết phiên, và giá DSP= 880.
VM= [880-873,33]*6*100.000= 4.002.000
=> Tài khoản lãi: 4.002.000 VNĐ.
VD2: Mở vị thế mua và mở vị thế bán
Trong phiên: NĐT mở 4 vị thế mua HĐTL VN30F1902 giá 870 . Sau đó mở tiếp 2 vị thế mua HĐTL VN30F1902 giá 880. => Giá bình quân gia quyền mua= [4*870+2*880]/6= 873,33
Tiếp theo: NĐT mở 3 vị thế bán HĐTL VN30F1902 giá 875 => Giá bình quân bán 875.
Cuối ngày: Giả sử NĐT giữ nguyên trạng thái TK đến hết phiên giao, giá DPS = 880
VM= [880-873,33]*6*100.000+[880-875]*[-3]*100.000= 4.002.000-1.500.000=2.502.000
=> Tài khoản lãi 2.502.000 VNĐ.
Cách tính chứng khoán phái sinh sẽ giúp các nhà đầu tư biết được hiệu quả trong quá trình đầu tư của mình để xác định được phương pháp cũng như chiến lược đầu tư hiệu quả. Chúc các bạn thành công!
Các tin liên quan