Đây là thời điểm mà những người dân đồng bào dân tộc ở Lào Cai đào khoai sâm rất nhiều. Nơi trồng khoai sâm nhiều nhất là tại Y Tý, Lào Cai.
Nhìn hình dáng bên ngoài, những củ khoai sâm đất hay còn gọi là củ hoàng sin cô giống hệt như củ khoai lang. Tuy nhiên, bên trong củ khoai sâm đất có ruột mầu trắng trong hoặc màu vàng nhạt. Đặc biệt ở những củ khoai sâm này, chúng có mùi thơm nhẹ giống như mùi nhân sâm
Khoai sâm đất sau khi được đào lên tại ven đồi có thể được bảo quản rất lâu đến nửa năm nếu ở nơi khô ráo, thoáng. Bên cạnh đó, khoai sâm đất có giá thành rẻ như khoai lang, khoai tây lại giàu giá trị dinh dưỡng nên loại khoai sâm này được rất nhiều người đặt mua.
Chị Nguyễn Thanh Huệ - một tiểu thương chuyên thu mua loại khoai sâm đất Lào Cai mỗi khi vào mùa cho biết, khoai sâm ăn ngọt mát, rất tốt cho sức khỏe: Chúng có thể dùng để ăn sống hay chế biến thành nhiều món ăn như xào, nấu canh. Hay bạn cũng có thể ép lấy nước dùng làm mặt nạ dưỡng da hay uống trực tiếp. Thậm chí có thể thái mỏng trộn nộm, ăn cuốn hoặc ngâm rượu đều rất đưa miệng.
Chị Huệ cho biết, do loại củ này chỉ rộ vào mùa được khoảng 1 tháng nên thời điểm này, rất đông khách hàng đặt mua khoai sâm đất. Hầu hết khách đặt hàng là những chị em ở các tỉnh thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Hồ Chí Minh. Vì nhu cầu đặt mua lớn nên mỗi ngày chị Huệ cho biết bán cả tạ khoai sâm đất.
Nếu khách hàng đã từng ăn loại khoai sâm đất này là sẽ bị nghiện liền. Nên khách đặt mua chủ yếu là khách quen. Họ mua liền 1 lúc 5kg -10kg về ăn dần. Giá bán lẻ 1kg khoai sâm đất có giá 40 ngàn đồng. Nếu những củ khoai nhỏ hơn mình sẽ bán giá thấp đi 1 chút khoảng 30 ngàn đồng/kg, chị Huệ nói.
Cũng theo bà nội trợ tên Phượng ở Hà Nội inbox đặt mua khoai sâm đất chia sẻ, cứ đến những ngày tháng 11, chị lại không quên hỏi 1 tiểu thương thu mua loại khoai này đã có hàng chưa. Nếu có năm nào chị cũng đặt 20 kg để ăn. Bởi ăn khoai sâm đất vừa rẻ, vừa ngon, nhiều nước, giá lại chỉ như các loại khoai bình thường khác.
Chị Phương cũng chia sẻ, mua khoai sâm về chị chế biến được rất nhiều món ăn để đổi vị cho bữa ăn gia đình. Cụ thể như chị rất thích làm nộm sâm đất hoặc uống nước ép từ loại củ này.
Để có bình rượu Tết ngon và khác biệt cho anh xã uống Tết, mình còn ngâm khoai sâm đất với rượu. Anh xã uống khen quá trời luôn. Vì thế, năm nay mình đang đặt mua số lượng nhiều hơn để biếu ông bà nội ngoại thêm, chị Phương chia sẻ.
Treo 2 túi nilon to lủng lẳng trên xe, chị Phan Ngọc Nhung ở Đội Cấn [Ba Đình, Hà Nội] khoe, chị vừa nhận được 10kg khoai sâm đất từ shipper, tối nay sẽ nấu món canh sâm hầm chân giò tẩm bổ cho cả nhà, đêm khuya hấp thêm 2 củ để chồng nhấm nháp khi xem bóng đá.
Nhân sâm đắt đỏ thì tôi biết từ lâu nhưng không phải lúc nào cũng có điều kiện thưởng thức vì một củ bé tí teo cũng có giá đến cả triệu đồng, mà còn phải ăn dè tí một. Trong khi đó, khoai sâm đất vừa thơm ngon, vừa có tác dụng thanh mát, bổ dưỡng mà giá chưa đến 40.000 đồng/kg, chỉ bằng khoai lang ngoài chợ thì tội gì không mua. Chị Nhung nói và cho biết, 1kg khoai sâm được 3-4 củ, mỗi tuần ăn 2kg là có thể chế được đủ món ngon lành.
Như hôm trước, chị vừa giới thiệu cho bạn đồng nghiệp mua 2kg, hôm sau cô ấy mang cho chị thưởng thức món nộm tôm sâm đất vừa ngon vừa mát, còn nhờ chị mua hộ thêm 20kg nữa về biếu hai bên nội ngoại.
Không chỉ dùng để xào thịt bò hay bóp nộm, chị Lương Thị Hồng Hạnh ở Định Công Thượng [Hoàng Mai, Hà Nội] còn làm đẹp từ sâm đất bằng cách cứ hai ngày một lần, chị lại gọt rửa sạch 2 củ sâm đất cho vào xay lấy nước uống, bã thì dùng để đắp mặt nạ. Theo chị tìm hiểu, khoai sâm đất giúp giảm mỡ gan, điều hoà lượng mỡ trong cơ thể, thanh mát nên bổ từ trong ra ngoài.
Tôi mới uống được hơn 1 tuần nhưng nghe người bán nói, kiên trì trong một tháng là da dẻ sẽ đẹp đẽ, hồng hào hơn. Vừa ngon bổ rẻ, lại bảo quản được lâu nên tôi mua vài chục kg ăn dần, càng để lâu lại khoai sâm càng ngọt, chị chia sẻ.