Nhạc sĩ Văn Dung sinh ngày 15-1-1936. Ông là nguyên Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội.
Nhạc sĩ Văn Dung là tác giả của nhiều ca khúc nổi tiếng như: Những bông hoa trong vườn Bác, Đường Trường Sơn xe anh qua, Hành khúc thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh...
Những sáng tác của nhạc sĩ Văn Dung đa sắc màu, có cách tiếp cận ở những góc nhìn về nhiều đề tài khác nhau. Những ca khúc của ông đã đi vào đời sống, trở thành những tác phẩm âm nhạc được nhiều người yêu thích.
| Nhạc sĩ Văn Dung. Ảnh: VOV. |
Nhắc đến nhạc sĩ Văn Dung không thể không nói đến một bài hát, đó là “Hành khúc thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh”. Đây là một khúc tráng ca về thế hệ thanh niên đầy hào hùng, căng tràn sức sống của tuổi trẻ, nhưng giai điệu, tiết tấu vẫn mang đậm âm hưởng trữ tình.
Bài hát này được hoàn thành vào năm 1971, lúc đó Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam đã phát động phong trào sáng tác ca khúc cho thanh niên, nhân dịp chuẩn bị kỷ niệm 40 năm thành lập Đoàn. Vào thời điểm đó, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn ác liệt. Vì vậy các loại hình nghệ thuật, trong đó có âm nhạc đã tập trung phản ánh đề tài này. Khi đó, thế hệ thanh niên đang náo nức lên đường ra trận và xây dựng đất nước. Chỉ trong 3 tiếng, nhạc sĩ Văn Dung đã hoàn thành bài hát này. Sau đó tác phẩm đã được dàn dựng và trình bày bởi 500 học sinh, sinh viên trong lễ kỷ niệm 40 năm Ngày thành lập Đoàn được tổ chức vào ngày 26-3-1971.
Ca khúc “Những bông hoa trong vườn Bác” của nhạc sĩ này là một tác phẩm âm nhạc thể hiện tình cảm sâu đậm của người Việt Nam đối với Bác Hồ kính yêu. Đây được coi là một trong những nhạc phẩm hay về Người lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và luôn in đậm trong trái tim người nghe.
Với những đóng góp cho nền âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Văn Dung đã được tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt I năm 2001.
KHÁNH HUYỀN
Nghệ sĩ Vương Cảnh - Ảnh tư liệu
Nghệ sĩ Vương Cảnh sinh năm 1960 ở Sài Gòn. Ông tên thật là Nguyễn Sơn Hùng. Ông theo nghề hát khá sớm và từng đi qua các đoàn Thanh Nga, Trung Hiếu, Trần Hữu Trang, Sài Gòn 3, tuồng cổ Minh Tơ…, hát cùng các nghệ sĩ Phượng Hằng, Khánh Linh, Cẩm Tiên, Kim Thoa…
Đạo diễn Thành Bỉ, người cộng tác thời gian dài với Vương Cảnh trong chương trình Sân khấu cải lương định kỳ hằng tháng tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM, bàng hoàng khi nghe Vương Cảnh qua đời.
Anh chia sẻ Vương Cảnh là người cực kỳ yêu nghề, có trách nhiệm, nhận vai nào là nghiên cứu rất kỹ, chuẩn bị đạo cụ, trang phục kỹ càng. "Giọng hát của anh rất lạ, ấn tượng. Giọng kim pha thổ rất hay, khiến nhiều khán giả yêu mến" - đạo diễn Thành Bỉ chia sẻ.
Đạo diễn Thành Bỉ cũng cho biết thêm, vài năm trước trong lần biểu diễn ở Bến Tre, nghệ sĩ Vương Cảnh bị tai nạn giao thông dẫn đến trí nhớ bị giảm sút. Cứ chiều chiều ông hay thay đồ mới rồi thẫn thờ bảo là chờ tới giờ đi hát, mặc dù lúc đó không có sô diễn.
Cũng theo chị Kim Hương, chồng chị có thời gian rất lâu trị bệnh tiểu đường.
Tang lễ nghệ sĩ Vương Cảnh được tổ chức tại nhà riêng, số 730 Quang Trung, phường 8, quận Gò Vấp, TP.HCM. 7h ngày 19-2, ông được đưa đi hỏa táng tại Bình Dương, sau đó đưa tro cốt về chùa Nghệ Sĩ, quận Gò Vấp, nơi ông thường xuyên tham gia biểu diễn trong các chuyến thiện nguyện tại chùa trước đây.
LINH ĐOAN
Giới văn nghệ sĩ chứng kiến nhiều gương mặt gạo cội qua đời vì đại dịch suốt 2021. Làng nhạc nhận tin buồn từ đầu năm khi danh ca Lệ Thu mất ở tuổi 78 ngày 16/1 tại California, Mỹ sau gần hai tháng chữa Covid-19. Một tháng trước khi nhập viện, bà còn dự định cùng Khánh Ly, Tuấn Ngọc về nước tham gia show ca hát thiện nguyện.
Nghệ sĩ Quốc Trụ - thầy của nhiều thế hệ ca sĩ - qua đời ở tuổi 80 hôm 14/8, sau nhiều ngày điều trị Covid-19. Ông thuộc thế hệ nghệ sĩ opera đầu tiên của Việt Nam. Không theo đuổi ca hát, ông gắn bó với nghiệp giảng dạy, trở thành người dẫn dắt Thanh Lan, Họa My, Tạ Minh Tâm, Mỹ Tâm... Ca sĩ Y Jang Tuyn - 42 tuổi, giọng ca người Bana - cũng qua đời sau một tháng trị Covid-19, để lại vợ và hai con nhỏ. Sinh thời, anh nổi tiếng với giọng hát nội lực, là một trong số gương mặt đại diện cho lớp ca sĩ Tây Nguyên hiện đại.
Di ảnh Phi Nhung ở lễ cầu siêu vào tháng 10. Ảnh: DL Duy
Tin ca sĩ Phi Nhung qua đời hôm 28/9 gây sốc với đông đảo giới nghệ sĩ và khán giả, khi hai tháng trước đó, chị còn xông xáo làm thiện nguyện giữa dịch. Sau khi ca sĩ mất, Mạnh Quỳnh - bạn tâm giao của Phi Nhung - viết bản vọng cổ tiễn biệt chị: "Đêm trắng thâu đêm, nghe tiếng mưa sầu rơi rơi/ Bạn mình giờ ở nơi đâu, bên kia thế giới xa ngàn, âm dương cách trở đôi đàng". Ca sĩ được hỏa táng ngày 8/10, sau đó tro cốt được nghệ sĩ Việt Hương đưa về Mỹ để con gái làm lễ tang.
Vài tháng sau, người mộ điệu sững sờ khi hay tin ca sĩ Ngô Quốc Linh qua đời ở tuổi 50 sau thời gian điều trị Covid-19. Anh đã tiêm hai liều vaccine, song tình trạng chuyển biến nặng do có bệnh lý nền về phổi. Theo đuổi dòng nhạc trữ tình, anh gây tiếng vang qua các tình khúc Có buồn nào buồn hơn, Hết duyên, Lá thư đô thị, ...
Mảng kịch nói - cải lương chứng kiến sự ra đi của nhiều gương mặt lão thành vì Covid-19. Hôm 12/8, đạo diễn Lê Văn Tĩnh - 86 tuổi, bậc thầy sân khấu miền Nam - qua đời sau ba ngày nhập viện. Cuối tháng 8, nghệ sĩ Bạch Mai - mẹ diễn viên Bình Tinh, tên tuổi gạo cội của sân khấu tuồng cổ - mất khi điều trị Covid-19, thọ 73 tuổi. Hơn nửa thế kỷ qua, bà cùng người thân gây dựng gánh Huỳnh Long trở thành đại bang hùng mạnh. Gia tộc Huỳnh Long trải qua nhiều nỗi mất mát năm nay khi các tên tuổi liên tiếp qua đời vì đại dịch, như nghệ sĩ Kim Phượng, nhạc sĩ Thanh Châu, diễn viên Thanh Linh, nhạc sĩ Thanh Dũng...
Nhiều gương mặt gạo cội của làng nghệ thuật qua đời sau thời gian chống chọi bệnh tật. Giới âm nhạc tiễn biệt nhiều tên tuổi kỳ cựu. Cuối tháng 1, nghệ sĩ Trung Kiên qua đời ở tuổi 83 vì tai biến mạch máu não. Ông là giọng tenor [nam cao] chuẩn mực, thuộc thế hệ vàng những năm đầu thập niên 1960, được đào tạo ở Ukraine. Một đời, ông tâm huyết dạy học, truyền nghề cho nhiều ca sĩ thành danh như Quang Thọ, Lê Dung, Quốc Hưng...
Sau hai năm đổ bệnh, nhạc sĩ Phú Quang qua đời ở tuổi 72 trong một sáng đầu tháng 12. Những năm cuối đời, ông vẫn miệt mài làm việc dù sức khỏe không tốt. Ngày ông ra đi, khán giả nhiều thế hệ ôn lại ký ức một thời yêu và sống cùng nhạc Phú Quang qua các sáng tác - đa số là về Hà Nội, như Em ơi, Hà Nội phố [thơ Phan Vũ], Hà Nội ngày trở về [thơ Thanh Tùng], Im lặng đêm Hà Nội [thơ Phan Thị Ngọc Liên]...
Làng phim ảnh - sân khấu trải qua mất mát ngay dịp Tết, khi nghệ sĩ Hoàng Dũng qua đời ngày 14/2, sau hơn hai tháng chống chọi ung thư máu. Ông phát hiện bệnh khi đang đóng phim Trở về giữa yêu thương, giấu khán giả, đồng nghiệp vì không muốn mọi người lo lắng cho mình. Gần một tháng sau, Trần Hạnh - ông già hiền lành của màn ảnh Việt - qua đời ở tuổi 92. Một đời làm nghề, ông được công chúng yêu mến qua nhiều vai nông dân chất phác.
Một ngày tháng 6, đạo diễn Lê Cung Bắc - gương mặt gạo cội của làng phim miền Nam - qua đời vì bệnh phổi, thọ 75 tuổi. Một đời làm nghề, ông có nhiều tác phẩm truyền hình đi vào lòng công chúng như Dòng đời, Cõi tình, Xóm cũ, Ngược sóng... Ông là người phát hiện ra cái duyên điện ảnh của diễn viên Việt Trinh, Sông Hương, Hồng Ánh...
Giang Còi - "cây hài" quen thuộc cùa màn ảnh và sân khấu phía Bắc - mất ngày 4/8 sau thời gian điều trị ung thư hạ họng. Những ngày cuối đời, nghệ sĩ sống lạc quan, ở nhà vui thú điền viên. Anh ấp ủ viết kịch bản cho chính mình đóng - về một người câm - nhưng chưa kịp hoàn thành.
Hôm 22/10, đạo diễn Trần Cảnh Đôn qua đời tại nhà vì nhồi máu cơ tim ở tuổi 62. Nổi tiếng với tác phẩm đầu tay Ngọc trong đá [1991], sau đó, ông tiếp tục ghi dấu ấn với khán giả qua các phim như: Đoạn cuối ở Bangkok, Cô thủ môn tội nghiệp, Khi người ta trẻ, Vòng vây tội lỗi...
23/12 - những ngày cuối năm, Thanh Kim Huệ - nàng Lan, Thị Hến một thời - bất ngờ từ biệt khán giả sau thời gian trị ung thư, hưởng thọ 67 tuổi. Bà giấu kín bệnh tình đến cuối đời, chỉ có chồng - nghệ sĩ Thanh Điền - và một số đồng nghiệp hay tin.
Làng văn đón nhiều tin buồn. "Tướng về hưu" Nguyễn Huy Thiệp qua đời ở tuổi 71 sau thời gian tai biến hôm 20/3. Những tháng cuối đời, trên giường bệnh, ông viết thơ, vẽ tranh cho khuây khỏa, lạc quan sẽ sớm hồi phục. Thế nhưng từ khi vợ qua đời cuối năm ngoái, sức khỏe, tinh thần ông sa sút.
Một tháng sau, nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm qua đời sau vài năm chống chọi bệnh phổi, thọ 69 tuổi. Ông nổi tiếng với các bài thơ tình gắn với học sinh, sinh viên như Chiếc lá buổi đầu tiên, Vào mặt trận lúc mùa ve đang kêu cũng như vai bác sĩ Hoa Súng trong chương trình Gặp nhau cuối tuần. Gần đây nhất, nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương - 86 tuổi, tác giả tập Còn gặp nhau - qua đời sáng 24/12 vì nhiều bệnh nền. Để ghi lại dấu ấn của cố nữ sĩ, gia đình in một cuốn lịch, bìa là ảnh của Hỷ Khương, nội dung gồm những câu thơ được yêu thích của bà.
Giới nghệ sĩ cũng bàng hoàng khi nhiều đồng nghiệp đột ngột ra đi ở độ tuổi sung sức với nghề. Hoa hậu Thu Thủy mất hồi tháng 6 ở tuổi 45 vì đột quỵ. Sinh thời, chị được ca ngợi là hoa hậu "tài sắc vẹn toàn", từng đỗ hai đại học là Học viện Ngoại giao và Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, đăng quang năm 1994 khi mới 18 tuổi. Chị trở thành người truyền cảm hứng cho cộng đồng yêu thể thao.
Hoa hậu Thu Thủy ở tuổi 45. Ảnh: Facebook Nguyen Thu Thuy
Giữa tháng 8, ca sĩ Việt Quang qua đời ở tuổi 44 sau thời gian điều trị viêm phổi. Trước lúc ngã bệnh, Việt Quang còn thu âm một ca khúc nhưng chưa kịp ra mắt. Là ca sĩ nổi tiếng ở thập niên 2000, anh quen thuộc với khán giả qua các bản hit như Tình ơi, Về đây, Tình anh... Giọng ca trẻ Phạm Chí Thành mất sau thời gian điều trị viêm gan B, khép lại cuộc đời ở tuổi 25 với bao dự định dang dở.
Hôm 7/12, Hội Sân khấu TP HCM làm lễ tưởng nhớ các đồng nghiệp qua đời trong đại dịch. Trước bài vị các nghệ sĩ, đạo diễn Trần Ngọc Giàu - Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM - rưng rưng nói: "Chúng tôi xót xa khi nhiều nghệ sĩ qua đời trong giai đoạn giãn cách xã hội, không thể có một tang lễ chu đáo. Sân khấu, công chúng sẽ mãi biết ơn sự đóng góp âm thầm mà to lớn của họ với văn hóa, nghệ thuật nước nhà".
Nhật Thu