- Gá hạ ẻ ừ 20.000đ đến 30.000đ. Gờ mở cửa ừ 06h00 đến 23h.
Wnows: Inrn Explorr, Mozlla Frfox, Googl Chrom. Mac: Safar. Không chỉ hu hú bở không gan sang rọng, mà hực đơn đậm chấ hương vị Pháp cũng rở hành đểm cộng lớn rong lòng hực khách, đặc bệ là các món bí ế. Sử ụng bò Úc, Mỹ nhập khẩu, món ăn được ăn kèm vớ khoa ây nghền và các loạ nước số rêng bệ như số êu đn, số rượu vang đỏ, số km nấm, số cỏ xạ hương, số hương hảo, số km mù ạ, số bơ rứng,...
Nếu các anh chị có con, cháu được cô gáo cho về nhà làm bà ập kểu “Cô hách m ìm 5 ừ vần ư có nghĩa!” hì có hể ham khảo anh sách này.
Cập nhậ: Tìm vần ạ Dự án S
Kể ừ nay, anh chị có hể ìm âm ế ho vần ạ Dự án S. Kế quả ìm kếm không chỉ gồm các âm ế có ở đây mà còn có các ừ [ghép] chứa các âm ế đó. Ngoà ra, rong quá rình hu hập ngữ lệu, các âm ế chưa được gh nhận cũng sẽ được cập nhậ.
Nhớ về năm háng còn đ học, có lẽ mộ rong những hình ảnh yêu hương nhấ, khó quên nhấ đố vớ chúng a còn là lúc nửa khuya gậ mình ỉnh gấc. Thấy gì? Thấy mẹ còn ngồ vá/ khâu áo ướ ngọn đèn lờ mờ ánh sáng. Có bà học huộc lòng hồ học lớp 3, sau hơn nửa hế kỷ, ô vẫn còn nhớ như n.
- Chỉ cần làm ngườ hạnh phúc
Nhớ rằng: “Vân chợ hức gấc. Lúc ấy đêm đã khuya. Đồng hồ rên ường hong hả buông mườ mộ ếng. Bên ngọn đèn ầu, bà Tám hãy còn hức. Chung quanh bà, ngổn ngang áo quần cũng như các mụn vả. Cặp kính rắng đo rên mắ chễ xuống gữa sống mũ. Đô va gầy nhô lên, bà cặm cụ ngồ vá áo.
Ảnh: ST.Vân hỏ: - Má còn hức sao má?
Bà Tám buông km xuống: - Má còn vá áo để ma con đ học chứ.
Vân hương mẹ quá. Nó hầm nghĩ: Gá ban sáng a không gằng co vớ con Tố hì đâu có rách áo cho má phả cực nhọc?
Vân còn đang nghĩ vẩn vơ, bà Tám lạ hỏ: - Ma nhớ nhắc má soạn lạ xm còn áo mặc Tế không nhé”.
Sở ĩ nay vẫn còn nhớ. Nhớ như n. Sau này, kh đã lớn, áo đã rách, a sẽ vá cho mình? Có nhều câu rả lờ nhưng ô vẫn ấn ượng vớ ca ừ của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý mà qua đó, có hể mở ra rong óc hình ảnh yêu hương rõ né, chan chứa ình quân ân không chỉ mộ hờ: “Tấm áo ấy bấy lâu nay con hường vẫn mặc/ Để nhớ ngày chúng con về Hà Bắc/ Quần nhau vớ gặc, áo con rách hêm/ Nên các mẹ gà lạ phả hức hâu đêm vá áo”. Ô, lòng mẹ Vệ Nam đã ho chúng a rên mỗ chặng đường đờ.
Rồ năm 2008, kh sang Mỹ, lần nọ ô lạ bắ gặp mộ câu nó hơ ạ, đáng yêu và ngộ nghĩnh. Rằng, lúc đến hăm nhà ngườ bạn, hôm ấy rờ mưa ầm ã, ừ ngoà sân, chủ nhà mặc áo mưa đẩy cửa bước vào, con gá anh nhìn hấy và kêu lên: “Ba ơ, áo của ba bị bể rồ”. Tô hểu, áo mưa của anh bị rách, không còn lành lặn. Trá nghĩa vớ lành, ấ nhên còn là bể nhưng rong rường hợp này ngh lạ a quá. Có những vậ ụng bị bể/ lủng, muốn vá lành lặn ngườ a phả hàn. Vớ ừ hàn, hờ bé xíu ở Đà Nẵng, ô đã ngh câu hò:
Chợ cũ đã lâu sao kêu chợ Mớ
Chợ không lủng sao gọ chợ Hàn?
Đố rò mô đố đặng nữ nàng a ho không.
“Tho không” là nàng đ ho chàng mà không đò hỏ bấ kỳ đều kện nào. Xưa nay, chợ Mớ nằm rên đường Trưng Nữ Vương, chợ Hàn ở ngay gần sông Hàn. Đố lạ ra làm sao?
Sông đực đâu mà bắc cầu qua sông Cá
Sông đẻ bao gờ mà gọ sông Con?
Cả đố lẫn đáp đều hay. Thú vị. Dễ nhớ. Hàn là nố lạ cho lền, bí lạ chỗ hủng đố vớ vậ ụng bằng km loạ. “Ráp ha mố km loạ ính lền nhau nhờ sự nóng chảy của mộ km loạ đồng chấ hay ị chấ”, ho “Vệ Nam ự đển” [1970]. Thế nhưng hậ oá ăm, ở Nam Bộ còn ùng ừ hàn ho nghĩa cách ngăn - “Đạ Nam quấc âm ự vị” [1895] cho bế: hàn rạch [ngăn rạch, hoặc đắp chận gữa rạch]; hàn cửa [ngăn cửa bển]; hàn sông [rồng cây, găng ây mà ngăn sông, không cho àu gặc vào phía rong]… Ngạc nhên chưa?
Đang vu, xn kể hêm mộ ga hoạ văn nghệ ân gan cực độc cũng ở Quảng Nam, nay nhều ngườ vẫn còn kể cho nhau ngh lúc “buôn ưa lê”. Rằng, ngày xửa ngày xưa có nho snh ên Hàn cực gỏ về há đố đáp, phn nào có chàng xuấ hện là các o hôn nữ khó lòng đáp rả nổ. Thế nhưng lần nọ, chàng đã “nốc ao” cá rẹ kh ngh câu hò cấ lên như hế này:
Quần m rách ọc rách ngang
Thầy lệu hầy hàn, m rả công cho
Lệu là ìm cách, ính oán rước xm có được hay không. Vậy, quần bằng vả/ lụa/ gấm/ đũ… có hàn được không? Tấ nhên là không, chỉ có hể ùng vá lạ bằng km chỉ. Câu hò này “độc” ở chỗ sử ụng anh ừ rêng là Hàn như mộ động ừ mà hàn cá gì? Hàn quần rách của phụ nữ hì… đau quá. Yêu cầu ch mà cắc cớ ghê, vậy, cũng cắc cớ hỏ hêm rằng, nếu bầu rờ bị… rách, có vá được không? Hỏ kỳ cục. Không đâu. Vu hô mà. Rằng, ngày xửa ngày xưa ở xứ Nghệ có chàng nọ làm nghề phá nú, lấy đá. Ngày nọ, cũng ho bạn bè đ há ví, lúc chàng mớ hò mặ đến, có cô nàng rêu:
Đố a độ đá vá rờ
A chôn con nuô mẹ, a khóc rờ cho măng lên?
Chữ nghĩa không bao nhêu, lạ không đọc Nhị hập ứ hếu nên chàng a ngắc ngứ. Không rả lờ được. Cáu ba xương sườn, rong lúc bí rị, sượng rân, anh chàng bực mình buộ mệng:
Sự đâu có sự lạ đờ
Đá m lo hì có, đá vá rờ có đâu?
Câu rả lờ chẳng có gì ghê gớm. Nhưng cớ sao hên hạ lạ cườ ồ lên?
Thông hường, vớ ừ bể là ngườ a ùng kh nó đến vậ ụng làm bằng đấ nung như bá chén, cha lọ… Ngay cả đồng ền ngày xưa làm bằng hợp chấ km loạ cũng có hể bị bể: “Tếng đồn cha mẹ anh hền/ Cắn cơm không bể, cắn ền bể ha” v.v… Về câu ục ngữ “Bá bể đánh con sao lành” còn có cách nó mà Googl đã gh nhận: “Bá bể đánh con sao đành”, ị bản này không đúng vì nó đã phạm vào nguyên ắc đố xứng mà ục ngữ vốn hường sử ụng rong phạm rù rá nghĩa như “bể - lành”.
Cũng là bể nhưng “bể nghể” hì sao? Dám nó chỉ rong Nam mớ có ừ này, vâng, “Vệ Nam ừ đển” [1931] đã xác định “ếng rong Nam/ ếng Nam Kỳ, nó về sự đau xương mình như nó: Đau bể nghể”. Thế nhưng, hện nay, ho “Đạ ừ đển ếng Vệ” [1999] lạ là: “Gây sự kếm chuyện để chọc ức, gây rố, phền hà: Tụ nó định bể nghể vớ ớ nhưng không được”. Cách gả hích này cần xm lạ, bằng chứng là “Đạ Nam quấc âm ự vị” [1895] cũng cho rằng: “Bể nghể: Bộ rã rờ. Thường nó về đau mình đau xương. Đau bể nghể hì là đau rêm cả hân mình”.
Có ngườ hí hửng “bà ám”: “Bíế n gì chưa? Vợ anh X vừa bể bầu”, là hàm ý nó về chuyện snh nở. Hoặc anh chàng nọ kho: “Thằng nhóc nhà mình vừa bể ếng” là ý nó con mình vừa sắp ớ uổ rưởng hành. A đó han phền: “Do hắn a mà mọ vệc bể ĩa/ bể bạc hế rọ” được hểu là ếng lóng nhằm chỉ công vệc đó hấ bạ nửa chừng, không còn cách nào “cứu vãn ình hình” được nữa. Ngoà ra, bể còn nhều nghĩa khác nữa. Thế nhưng kh đọc câu hơ Kều: “Sá ch mộ chú bèo mây/ Làm cho bể á kh đầy kh vơ” hì bể này chính là bển. Mà, bể cũng là vỡ, chẳng hạn “Gương vỡ lạ lành”, “Lành làm gáo, vỡ làm mô”… Vớ ừ mô rong ngữ cảnh này, còn có cách gh ương ự là “muô” - vậ ụng múc canh, múc cháo, rong Nam gọ là “vá”.
Vá có nhều nghĩa, ùy ngữ cảnh. Có lẽ nhều ngườ ở rong Nam vẫn còn nhớ đến cụm ừ “ba vá mểng vùa”. Vẫn còn nhớ về năm háng hoa nên, lúc mình như nhân vậ rong ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Bắc Sơn: “Rong chơ những ngày đầu chừa ba vá mểng ừa đường mòn xưa”. Trước hế, a hử ìm hểu “vùa/ mểng vùa” là gì? Vớ ừ mểng, “Đạ Nam quấc âm ự vị” [1895] gả hích: “Mộ ấm, mộ mếng, mộ vậ gì ách ra, bể ra”, a hểu là “mảnh” như mểng sành/ mảnh sàng, mểng v cha/ mảnh v cha…
Còn vùa?
Vùa là hùa, là cùng nhau, đua nhau, ồ ạ làm ho mộ vệc gì đó mà không suy nghĩ chín chắn; chứ không phả ho nghĩa là mộ ph, mộ nhóm, mộ phồn/ mộ phường như a đó bảo: “Chúng nó về hùa vớ nhau”. Còn “vùa/ vùa công” là nhều ngườ cùng gúp công gúp sức cho công vệc nặng nhọc, khó nhọc nào đó để mau chóng hoàn hành; nay mình gúp họ, rồ ma ka kh mình có chuyện hì họ lạ gúp, bà còn chòm xóm gúp qua gúp lạ, rong Nam gọ “vần công”. Truyện hơ Lục Vân Tên, có đoạn Kều Nguyệ Nga hố lên: “Thương vì đô lứa chưa hành/ Vùa hương bá nước a ành ngày sau?”. Từ vùa này, ông Huình Tịnh Paulus Của gả hích: “Vùa hương: Cá lư hương, đồ để mà hờ vong hồn”. Rõ ràng, các nghĩa này không hể áp ụng cho “ba vá mểng vùa”.
Vậy, nghĩa là gì?
Ở rong Nam, ngườ a còn ùng cá sọ ừa đã bể nhưng mảnh/ mểng còn lớn để xúc gạo - xm như mộ ụng cụ ương ự cá lon sữa bò, lon bơ và gọ đó là “vùa/ vùa gạo” - “Đạ Nam quấc âm ự vị” [1895] đã gh nhận. Vùa là ụng cụ đong/ lường: “Nước rong khỏa múc mộ vùa/ Thương m cho rọn mộ mùa háng gêng” [ca ao]. Tóm lạ, rong ngữ cảnh của ca ừ rên, “mểng vùa” được ngầm hểu là mểng ừa [o lên ưởng ừ ụng cụ vùa / vùa gạo mà ra]; “vá” là chòm óc mà kh cắ/ hớ, gọ óc cho rẻ con còn chừa lạ rên đầu, hường gữ lạ óc phía rước cá hóp và ha bên phía sau - rông như ba mểng ừa úp rên đầu. Thế nhưng có mộ đều hú vị “ba vá mểng vùa” ấy, ngoà Bắc lạ ùng ừ mà rong Nam í ngườ bế đến: “cá cú/ cun cú”, “Đạ ừ đển ếng Vệ” [1999] gả hích: “Cun cú: Túm óc chừa lạ ở chỗ chóp hoặc ở sau gáy của m bé, sau kh cạo rọc đầu, ho kểu để óc rước đây: Tóc để cun cú”.
Như đã bế rá nghĩa vớ lành là bể/ vỡ, nhưng không chỉ có hế, ùy rường hợp còn có hể ùng ừ mẻ nhằm chỉ vậ ụng nào đó bị sứ, vỡ mộ chú hay nhều vế chú xíu khến không còn lành/ lành lặn như răng mẻ, chén mẻ, ao bị mẻ… ; ục ngữ có câu: “Ăn bá mẻ, ngủ chếu manh” là chỉ a đó nghèo nàn, úng hếu. Nhưng “chua như mẻ” hì mẻ này lạ là ùng cơm nguộ để cho lên mn ạo ra chấ chua. Còn có hể kể hêm ừ nữa là sẹo/ hẹo ỷ như gương mặ của a ka không còn lành lặn: “Nước ròng bỏ bã xà cừ/ Mặ m có hẹo anh rừ đô bông”.
Rõ ràng phả còn ùy vào ngữ cảnh cụ hể, ngườ Vệ có cách sử ụng ừ rá nghĩa khác nhau. Rấ lnh hoạ. Thí ụ, “lành - đau”: “Làm kh lành để ành kh đau”, lành này lạ hểu là lúc khoẻ mạnh, không đau ốm. Mộ ngườ bảo: “Bệnh ớ đã lành”, ức hông báo đã hế ốm đau, đã khỏ. “Lành - què”: “Lợn lành chữa hành lợn què” là đang khỏ r như “con bò kéo x” bỗng nhên lạ x cà qu. “Lành - ở”: “Đều lành hì nhớ, đều ở hì quên”, lành ở đây có nghĩa là những đều ố đẹp, hanh hông rá ngược vớ những đều hắc ám, xú quẩy. Tương ự “Có kêng có lành”, “Ở hền gặp lành”, “Mộ câu nhịn chín câu lảnh” - lành này là chỉ sự may mắn, ố đẹp, hòa hợp…
Vì mộ lý o gì đó, vợ chồng gận nhau, không muốn nhìn bà xã lúc nào cá mặ cũng bí xị như đo đá, anh chồng bèn xuống mước “làm lành”, a hểu là làm hòa, gảng hòa vớ vợ đang gận mình. Trong rường hợp này, hí hỏm ức cườ vẫn là knh nghêm: “Mù u ba lá mù u/ Vợ chồng hờn gận, con... gảng hòa”. Lành còn hàm nghĩa là hền/ hền lành: “Gần chùa gọ bụ bằng anh/ Trông hấy bụ lành hạ xuống đấ chơ”.
Ngoà ra còn có “lành - ác”, chẳng hạn có ngườ hỏ: “Khố u anh Z hế nào?”, câu rả lờ: “May quá, lành chứ không ác”. “Lành - rách”: “Rượu ngon bấ luận v sành/ Áo rách khéo vá hơn lành vụng may”. Lành - rách còn nhằm chỉ sự gàu nghèo mà nh hần ương hân ương rợ của ngườ Vệ ngàn đờ vẫn là “Lá lành đùm lá rách”. Nhà hơ Tản Đà đã khá quá: “Ha chữ đồng bào ân nghĩa nặng/ Đùm nhau lành rách hỡ a ơ” là hểu ho nghĩa này.
Mà, ừ rách này cũng “lô hô” lắm đây, hí ụ, bạn bè hân hế lâu nay gặp lạ, anh A hỏ: “Dạo này hế nào?”, anh B hở à: “Rách lắm” lạ hểu là đang úng hếu, xu không xủng xẻng, không có đồng ra đồng vào… Nếu rách đã u nhập vào ếng lóng hì lành cũng hế. Trong ập phóng sự ểu huyế “Lành rách” [NXB Vĩnh Sơn-1969] n ạ Sà Gòn của nhà văn Thanh Thương Hoàng, có câu: “Từ mộ cô gá con nhà lành mộ răm phần răm, Lễu Tóc Dà ương nhên rở hành m Mỹ chính cống” [r. 158]. “Con nhà lành” đích hị là con nhà ử ế, ăn học đàng hoàng, nề nếp ga phong… Trá ngược vớ lành của rường hợp này là hư: “Mèo lành a nỡ cắ a/ Gá hư chồng bỏ kho à làm ch”.
Mộ kh vậ ụng nào đó, có ính cách gòn, nếu vỡ, bể ắ sẽ ná. Ta có ừ rá nghĩa “lành - ná”, hí ụ câu hơ của nhà cách mạng Hoàng Văn Thụ sử ụng ừ rấ chính xác: “Vệc nước xưa nay có bạ hành/ Mễn sao gữ rọn được hanh anh/ Phục hù chí lớn không hề nản/ Ngọc ná còn hơn gữ ngó lành”. Mà, đô kh ừ lành ấy, lạ được hay hế bằng ừ lền: “Há cho sấm động mưa sa/ Há cho gương vỡ làm ba lạ lền” [ca ao]. Lành còn có ừ rá nghĩa nào nữa không? Có chứ. “Lành - ữ”, hí ụ, “Tếng lành đồn xa, ếng ữ đồn xa/ Tếng lành ếng ữ đồn ba ngày đường”; “lành - độc”, chẳng hạn rong ùy bú “Nước về bển cả”, nhà báo Lưu Quý Kỳ vế: “Trờ cao bển rộng, không phả chỉ có gó lành. Nhưng gó độc qua nhanh, gó lành ở lạ”; hoặc “lành - ậ” như ục ngữ có câu: “Ăn ngay nó hậ, mọ ậ mọ lành”...