Bệnh Hib là gì

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Vi khuẩn Hib [Haemophilus Influenzae type b] là vi khuẩn gây bệnh viêm phổi nặng, viêm màng não và các bệnh xâm lấn khác diễn ra ở trẻ dưới 5 tuổi. Vi khuẩn Hib có thể xâm lấn vào các bộ phận của cơ thể thường không có vi trùng như dịch tủy sống gây viêm màng não hoặc máu gây nhiễm khuẩn huyết. Bệnh xâm lấn thường nặng, cần điều trị tại bệnh viện và đôi khi có thể dẫn đến tử vong. Do đó, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, vắc-xin là công cụ duy nhất có khả năng ngăn ngừa phần lớn các bệnh nặng do vi khuẩn Hib gây ra.

Haemophilus influenzae là một loại vi khuẩn gây ra nhiều loại bệnh nhiễm trùng khác nhau, từ nhiễm trùng tai nhẹ đến các bệnh nghiêm trọng, như nhiễm trùng máu.

Các bác sĩ gọi các bệnh nhiễm trùng này là bệnh xâm lấn. Bệnh xâm lấn xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào các bộ phận của cơ thể mà bình thường không có vi trùng. Ví dụ, Haemophilus influenzae có thể xâm lấn vào dịch tủy sống gây viêm màng não hoặc vào máu gây nhiễm khuẩn huyết. Bệnh xâm lấn thường nặng, cần điều trị trong bệnh viện và có thể tử vong.

Các loại bệnh xâm lấn phổ biến nhất do Haemophilus influenzae gây ra là:

Viêm phổi

Nhiễm trùng máu

Viêm màng não

Viêm nắp thanh quản [Epiglotittis]

Viêm mô tế bào [Cellulitis]

Viêm khớp nhiễm khuẩn

Haemophilus influenzae là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng tai ở trẻ em và viêm phế quản ở người lớn.

Có 6 loại vi khuẩn Haemophilus influenzae [được đặt tên từ a đến f] và các loại không thể nhận dạng khác [nontypeable]. Những vi khuẩn này sống ở mũi và vùng họng của người khỏe mạnh và thường không gây hại. Tuy nhiên, vi khuẩn này đôi khi có thể di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể và gây nhiễm trùng.

Do vi khuẩn Hib thường cư trú trong mũi hoặc vùng họng, nên kể cả người khỏe mạnh và người mắc bệnh do vi khuẩn Hib gây ra đều có khả năng truyền vi khuẩn này cho người khác khi họ hắt hơi hoặc ho. Vi khuẩn Hib cũng có thể lây sang những người tiếp xúc gần hoặc tiếp xúc với người mắc bệnh do vi khuẩn Haemophilus influenzae gây ra.

Các bệnh do vi khuẩn Haemophilus influenzae gây ra, bao gồm cả vi khuẩn Hib thường xảy ra chủ yếu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Người lớn từ 65 tuổi trở lên và những người mắc một số bệnh cũng có nguy cơ mắc bệnh cao như:

Bệnh hồng cầu hình liềm

Thiếu lá lách [asplenia]

Nhiễm virus HIV

Ung thư cần điều trị bằng hóa trị, xạ trị hoặc ghép tế bào gốc tủy xương

Vi khuẩn Haemophilus influenzae, bao gồm cả vi khuẩn Hib, có thể gây ra nhiều loại bệnh nhiễm trùng khác nhau. Các triệu chứng phụ thuộc vào cơ quan của cơ thể bị nhiễm bệnh.

Viêm phổi

Các triệu chứng viêm phổi thường bao gồm:

Sốt và ớn lạnh

Ho

Thở dốc hoặc khó thở

Đổ mồ hôi

Đau ngực

Đau đầu

Đau cơ hoặc đau nhức cơ thể

Mệt mỏi quá mức

Vãng khuẩn huyết [Bacteremia]

Đây là bệnh nhiễm trùng ở máu với triệu chứng như sau:

Sốt và ớn lạnh

Mệt mỏi quá mức

Đau bụng

Buồn nôn hoặc nôn

Bệnh tiêu chảy

Lo âu

Thở dốc hoặc khó thở

Lú lẫn

Viêm màng não

Viêm màng não là tình trạng nhiễm trùng màng bao phủ não và tủy sống. Các triệu chứng của viêm màng não thường khởi phát đột ngột:

Sốt

Đau đầu

Cứng cổ

Buồn nôn hoặc nôn

Chứng sợ ánh sáng [Photophobia]

Lú lẫn

Em bé bị viêm màng não có thể cáu kỉnh, nôn, bú kém hoặc có vẻ chậm hoặc không hoạt náo như bình thường.

5.1 Tiêm vắc xin

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ [U.S. CDC] để phòng bệnh do vi khuẩn Hib gây ra, các bậc phụ huynh nên cho tất cả trẻ từ 2 tháng tuổi đến dưới 2 tuổi tiêm vắc-xin phòng ngừa Hib.

Trẻ lớn hơn và người lớn thường không cần vắc-xin Hib. Tuy nhiên, CDC khuyến cáo tiêm vắc-xin Hib cho những người mắc một số bệnh khiến họ có tăng nguy cơ mắc thêm các bệnh do vi khuẩn Hib gây ra.

Hiện nay tại bệnh viện Vinmec đang triển khai chương trình tiêm vắc xin Hib với 3 loại vắc xin phối hợp, gồm:

Phòng 6 bệnh [bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, Hib, viêm gan B] - tên vắc-xin là vắc-xin 6 trong 1 Infanrix Hexa của GSK [Bỉ]

Phòng 6 bệnh [Bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, Hib, viêm gan B] - tên vắc-xin là vắc-xin 6 trong 1 Hexaxim của Sanofi [Pháp]

Phòng 5 bệnh [bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, Hib] - tên vắc-xin là vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim của Sanofi [Pháp]

5.2 Kháng sinh phòng ngừa

Vi khuẩn Haemophilus influenzae có thể lây sang những người tiếp xúc gần hoặc tiếp xúc lâu với người bị bệnh do vi khuẩn Haemophilus influenzae. Trong một số trường hợp nhất định, những người tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh do vi khuẩn Haemophilus influenzae nên dùng kháng sinh để phòng bệnh.

Hiện nay tại bệnh viện Vinmec đang triển khai chương trình tiêm vắc xin Hib với 3 loại vắc xin phối hợp được sản xuất tại Bỉ và Pháp. Lợi ích khách hàng nhận được khi lựa chọn tiêm vắc-xin tại Vinmec gồm:

• Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi - vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp - ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh [Cold chain] đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.
Riêng trong tháng 12/2019, Vinmec miễn phí tiêm Vắc-xin Viêm gan B sơ sinh [tiêm ngay sau khi sinh] cho bé khi đăng kí Gói tiêm chủng trọn gói dành cho trẻ từ 0-1 tuổi hoặc từ 0-2 tuổi.

Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh đã có 7 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhi khoa. Hiện Bác sĩ đang làm việc tại phòng khám đơn nguyên vaccine thuộc trung tâm Nhi Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Bài viết tham khảo nguồn: cdc.gov, who.int