Cây thuốc dòi còn có tên khác là cây Bọ mắm, tên khoa học là Pouzolzia zeylanica, là loại cỏ thân mềm, thân cây có lông. Lá mọc so le, có khi mọc đối có lá kèm, hình mác, hẹp, trên gân và 2 mặt đều có lông nhất là ở mặt dưới; lá dài 4 – 9cm, rộng 1,5- 2,5cm có 3 gân xuất phát từ cuống, cuống dài 5mm có lông trắng. Hoa tự đơn tính mọc thành tim co. Quả hình trứng nhọn, có bao hoa có lông.
Theo đông y, cây thuốc dòi có vị ngọt, nhạt, tính mát, có tác dụng chỉ khái, tiêu đờm, dùng chữa ho lâu ngày, ho do viêm họng, viêm thanh phế quản, ho khan, tiêu viêm, thông tiểu, thông sữa, dạ dày, viêm ruột, viêm đường tiết niệu.
Liều dùng trung bình cho mỗi ngày từ 10 đến 20 g[Khô], sắc uống. Loại thuốc này còn được dùng như thuốc điều kinh và cả để gây sẩy thai. Vì vậy phụ nữ có thai không nên uống nhiều loại thảo dược này.
Cây Thuốc Dòi còn gọi là Cây Bỏ Mắm vì người dân địa phương thường dùng cây này để giã cho vào mắm tôm để không có giòi bọ. Có nơi dùng lá giã nát nhét vào răng sâu để chữa sâu răng. Riêng về công dụng kháng viêm, trừ đờm mủ của cây bọ mắm, Theo lương y cho rằng bọ mắm là loại thuốc có tính năng bài nung [trừ mủ] rất mạnh.
Nước mát là tên dân gian dùng để gọi các loại nước nấu từ dược liệu có tác dụng thanh nhiệt, làm cho mát, hạ sốt, thường được nấu và dùng trong gia đình vào mùa nắng nóng.
Theo Đông y: Bọ mắm có vị ngọt nhạt [cam đạm], tính lạnh [hàn]. Có tác dụng giải độc, tiêu thũng, bài nung [trừ mủ], trừ thấp nhiệt. Dùng chữa các chứng viêm nhiễm đường hô hấp, viêm ruột, kiết lỵ, viêm đường tiết niệu, ung nhọt mưng mủ, đau răng do phong hỏi.
Bọ mắm là loại thuốc có tính năng “bài nung” [trừ mủ] rất mạnh, nên một số địa phương ở Trung Quốc, còn đặt cho cây những tên như “nung kiến tiêu” [mủ nhìn thấy là tiêu], “bạt nung cao” [cao trừ mủ], … Tuy nhiên đối với những loại mụn nhọt không mưng mủ, thì không nên dùng, vì sẽ gây đau hơn.
Cây thuốc dòi là vị thuốc có tác dụng điều trị ho lao, viêm phổi, rong kinh. Uống nước lá thuốc giòi giúp thanh nhiệt rất tốt. Cụ thể cây thuốc dòi trị bệnh gì, mua cây mút dòi ở đâu?
Xem thêm: Xuyên tâm liên: Kháng sinh thực vật dùng để điều trị COVID-19
Đa phần chúng ta biết đến cây thuốc giòi là nhờ tác dụng diệt dòi trong mắm tôm. Bên cạnh đó, ít ai biết rằng nó còn được xem là một trong những vị thuốc quý trong Đông y, có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Sau đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về thảo dược này.
- Mô tả cây thuốc dòi
- Công dụng của cây thuốc dòi
- Cây thuốc dòi trị bệnh gì? Bài thuốc chữa bệnh từ cây thuốc dòi
- Cách sử dụng cây thuốc dòi
- Tác hại của cây thuốc dòi
- Uống lá thuốc dòi nhiều có tốt không?
- Đối tượng sử dụng cây thuốc dòi
- Những điều cần lưu ý khi dùng cây thuốc dòi
- Mua cây thuốc dòi ở đâu, địa chỉ bán cây thuốc dòi?
- Thuốc dòi có nhiều cách gọi khác như: cây cỏ dòi, cây mút dòi, cây bọ mắm, đuổi dòi, giòi bọ, đại kích biển, cây dòi ho,…
- Tên khoa học là: Pouzolzia zeylanica,
- Họ: Thuộc họ Tầm Ma hay Tầm Gai.
Thuốc dòi là thực vật có hoa, thuộc họ gai, thân thảo, hình dạng nhỏ, cành cây mềm và ở có một lớp lông nhỏ, mịn bao bọc thân cây.
Lá thuốc giòi dài khoảng 4 cm đến 9.5 cm, chiều rộng khoảng 1,5 cm đến 3 cm, lá có hình mác và hẹp. Lông ở bề mặt dưới nhiều hơn lông ở bề mặt trên. Lá thường so le, nhưng đôi khi có một số mọc đối xứng nhau.
Hoa thuốc dòi mọc thành cụm, không có cuống, hay mọc ở những kẽ lá. Quả có hình như quả trứng, 2 đầu nhọn.
Hình ảnh cây thuốc dòi
Ở Việt Nam, hình ảnh cây thuốc dòi thường được nhìn thấy mọc hoang tại nhiều nơi. Đặc biệt ở những bãi cát ven biển hay những khu đất trống. Trên thế giới, chúng được tìm thấy ở nhiều nơi khác như: Ấn Độ, Lào, Philippines, Nam Trung Quốc, Indonesia, Campuchia,…
Cây thuốc giòi được sử dụng dưới cả 2 dạng là khô và tươi. Về công dụng giúp hỗ trợ điều trị bệnh thì cả 2 loại đều có công dụng như nhau, nhưng thường thì người ta sẽ dùng loại khô nhiều hơn vì dễ bảo quản và sử dụng được lâu hơn.
Ngoài ra, còn có loại thuốc dòi tím, nhìn chung thì loại này vẫn có công dụng điều trị bệnh như cây thuốc dòi bình thường, chỉ khác nhau ở màu sắc.
Cách chế biến cây thuốc dòi thành thuốc
Có thể dùng hầu như toàn bộ cây để chế biến thành thuốc như: thân, rễ và lá. Sau khi thu hái, rửa lại cho sạch với nước, đem phơi khô. Cuối cùng, cho vào túi nilon, tránh để ở ngoài không khí quá nhiều làm giảm tác dụng dược liệu.
Công dụng của cây thuốc dòi
Trong Đông y, cây thuốc giòi được xem là một vị thuốc đa công dụng, những tác dụng nổi bật của thuốc dòi phải kể đến như:
- Điều trị viêm đau họng, viêm phổi.
- Hỗ trợ điều trị ho lao, ho có đờm, ho khan, ho lao, ho lâu ngày.
- Chữa đau dạ dày do nhiễm khuẩn HP.
- Chữa đinh nhọt, viêm sưng vú, vết bầm tụ máu.
- Chữa viêm mũi sưng đau.
- Điều trị rong kinh.
Ứng dụng của cây thuốc dòi ở một số nước trên thế giới:
- Ở Ấn Độ, nhân dân sử dụng thuốc dòi để chữa bệnh lậu, giang mai, rắn cắn. Ẩm thực Ấn Độ dùng thuốc dòi làm thức ăn với thịt bò hun khói và măng khô trong các dịp lễ hội.
- Tại Malaysia, người ta sử dụng lá cây cỏ dòi để điều trị tắc tia sữa, viêm tuyến sữa sau sinh.
- Nhân dân Trung Quốc thường nhai lá thuốc giòi để chữa sâu răng, viêm mũi.
- Ở Việt Nam, nhân dân ta thường dùng để đuổi dòi bọ trong mắm.
Tham khảo: Tinh dầu bạc hà trị ho, cảm cúm hiệu quả không nên xem thường.
Cây thuốc dòi trị bệnh gì? Bài thuốc chữa bệnh từ cây thuốc dòi
Theo Đông y, thuốc dòi có tác dụng chữa đa bệnh, ngoài công dụng điều trị ho lao, viêm phổi, do có tính mát và ngọt nên người ta còn dùng nó làm thuốc lợi tiểu, giải nhiệt, điều trị viêm đường tiết niệu và nhiều tác dụng trị bệnh khác. Cụ thể như sau:
Hỗ trợ chữa ho lao:
Theo các nhà thực vật học, họ đã tìm thấy nhiều hoạt chất isoflavone bên trong lá thuốc dòi rất tốt cho phổi, nó có công dụng chống lại các virus có nguy cơ gây tổn thương phổi.
Cách điều chế bài thuốc để trị bệnh ho lao từ lá thuốc dòi cũng tương đối đơn giản. Ta cần chuẩn bị khoảng 40g lá thuốc dòi đã được phơi khô, sắc chung với nước để uống mỗi ngày hoặc ta có thể nấu thành dạng cao hơi lỏng.
Mỗi lần sử dụng có thể pha vào thêm khoảng 3 muỗng mật ong hoặc tùy theo liều lượng và khẩu vị của mình. Mỗi ngày chia ra sử dụng khoảng 3 đến 4 lần.
Chữa ho do viêm họng, cảm mạo:
Nếu như bạn đang gặp phải triệu chứng ho do cảm mạo hoặc do viêm họng, thì thuốc dòi chính là cách giải quyết hiệu quả. Dùng khoảng 20g lá thuốc giòi tươi, rửa sạch. Sau đó, đem đi giã nhuyễn cùng với muối, vắt lấy nước, chia làm nhiều phần để sử dụng.
Bạn chỉ cần ngậm nước thuốc trong miệng, nuốt từ từ xuống có thể giúp điều trị bệnh đau họng, ho và giúp tiêu đờm rất tốt. Kiên trì sử dụng trong khoảng 7 ngày có thể cảm nhận được hiệu quả rõ rệt.
Xem thêm: Quả kha tử – Vị thuốc Đông y hàng đầu chữa viêm họng, ho, khản tiếng.
Chữa đau dạ dày do nhiễm khuẩn HP:
Theo kinh nghiệm dân gian, ngoài chè dây, vi khuẩn HP rất “sợ” cây thuốc dòi, do đó, nếu bị đau dạ dày, bạn có thể làm như sau:
Hái 1 nắm lá tươi, rửa sạch, cho vào máy xay cùng một lượng nước vừa phải, sau đó vắt lấy nước cốt. Uống mỗi ngày 2 lần sau bữa ăn.
Chữa đinh nhọt, viêm sưng vú, vết bầm tụ máu:
Nếu như bạn đang bị định nhọt hoặc tụ máu do bị chấn thương,… thì sử dụng đắp lá thuốc dòi là một trong những cách hiệu quả và đơn giản.
Sử dụng khoảng 1 nắm lá thuốc, tùy theo vết thương lớn nhỏ, mang đi giã cho nát rồi đắp trực tiếp lên nơi đang bị sưng, đinh nhọt. Thực hiện đều đặn cho đến lúc vết viêm, sưng tan đi, không còn đau nhức nữa thì có thể ngưng.
Chữa viêm mũi sưng đau:
Chuẩn bị khoảng 20g lá thuốc dòi, mang đi rửa cho sạch rồi giã nát, trong lúc giã, thêm vào một vài hạt muối rồi tiếp tục giã. Sau đó vắt lấy nước cốt, dùng tăm bông để thấm nước cốt đã vắt ra rồi thoa vào nơi niêm mạc mũi bị viêm.
Kiên trì thực hiện khoảng 3 đến 4 lần liên tục trong vài ngày cho đến lúc thấy triệu chứng đã giảm đi hẳn thì có thể ngưng dùng.
Điều trị rong kinh:
Vì có tính mát, thuốc dòi có tác dụng hỗ trợ điều kinh rất hiệu quả. Nhiều nghiên cứu cho thấy, chúng có công dụng giúp giải độc, tiêu trừ thấp nhiệt và tiêu thũng cũng hiệu quả không kém.
Để điều trị bệnh rong kinh, chuẩn bị 30g cây thuốc dòi khô, 30g cây nhọ nồi [hay cây cỏ mực], sắc chung 1 lít nước. Chia ra dùng 2 lần trong ngày.
Hoặc hái 1 nắm lá thuốc dòi, lấy nấu nước mát [nước sâm] cùng với râu ngô, mía lau, mã đề, la hán quả, rễ cỏ tranh và thục địa để điều trị rong kinh.
Kiên trì sử dụng các bài thuốc này trong khoảng 1 tuần bạn sẽ nhận được kết quả đáng mong đợi.
Cách sử dụng cây thuốc dòi
Cách sử dụng cây thuốc dòi như sau:
Dùng từ 10 đến 20g thuốc dòi đã được phơi khô, mang đi rửa cho sạch bụi bẩn bằng nước. Sau đó sắc chung với 1 lít nước. Đun sôi đến khi lượng thuốc còn khoảng phân nửa thì chắt ra, lấy nước uống mỗi ngày.
Lưu ý: Cần phải rửa thật kỹ bởi chúng thường mọc ở sát dưới đất nên sẽ có rất nhiều bụi bẩn bám vào.
Tác hại của cây thuốc dòi
Cây thuốc dòi nói chung lành tính, không gây ra tác dụng phụ gì đáng kể, vì vậy, không gây hại đến sức khỏe. Tuy nhiên, bạn nên cẩn trọng với một số tác dụng dược lý sau:
Tác hại của cây thuốc dòi đối với những người có tính hàn:
Loài cây này còn được biết là có thể giúp thanh nhiệt cơ thể, vậy nên đối với những người có cơ địa tính hàn [thấp nhiệt] sẽ rất dễ tạo ra các phản ứng đối nghịch nhau khi sử dụng. Do đó, người có thể hàn, thấp nhiệt nên chú ý liều lượng khi sử dụng.
Tác hại của cây thuốc dòi có thể làm mất cân bằng khoáng chất:
Do có công dụng giúp mát phế vị, thông tiện, lợi tiểu nên nhiều khi việc sử dụng có thể làm mất đi sự cân bằng điện giải. Khiến cho việc hấp thụ các khoáng chất như: kali, natri,… sẽ kém đi do bị đào thải qua nước tiểu.
Uống lá thuốc dòi nhiều có tốt không?
Uống quá nhiều lá thuốc dòi có tác dụng làm hạ huyết áp, hạ nhiệt và có thể làm giảm hiệu quả của một số thuốc nếu uống cùng lúc. Do đó, bạn cần lưu ý:
- Nếu dùng song song với các loại thuốc khác, nên uống cách nhau ít nhất 1 giờ.
- Mỗi ngày, không nên dùng quá 100g lá thuốc dòi.
- Có thể sử dụng liệu trình liên tục trong khoảng 10 ngày, ngừng khoảng 2 đến 3 ngày rồi lại tiếp tục liệu trình khác.
Đối tượng sử dụng cây thuốc dòi
Cây thuốc dòi phù hợp với mọi đối tượng, ai cũng có thể sử dụng, những đối tượng sau đây được khuyên nên sử dụng thuốc dòi để cải thiện sức khỏe:
- Người đang bị ho lao, ho do cảm cúm, viêm họng.
- Phụ nữ đang bị rong kinh.
- Bệnh nhân đang gặp phải những triệu chứng như: kiết lỵ, viêm ruột và đường tiết niệu.
- Người đang bị nhức răng, sâu răng.
- Người đang bị đinh nhọt, viêm lở loét.
- Đặc biệt, đối với những chị em phụ nữ đang mang thai thì tuyệt đối không nên dùng loại cây này làm thuốc vì chúng có tác dụng giúp điều kinh, rất dễ gây ảnh hưởng đến thai nhi.
Những điều cần lưu ý khi dùng cây thuốc dòi
- Phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng, bởi cây thuốc dòi có tác dụng điều kinh, tăng co cơ trơn tử cung, dễ ảnh hưởng đến thai nhi.
- Liều lượng dùng 20-30g/ngày là phù hợp.
- Không được tự ý sáng tác bài thuốc với lá thuốc dòi.
- Tốt nhất nên tham khảo tư vấn của thầy thuốc hoặc người quen có kinh nghiệm sử dụng.
Mua cây thuốc dòi ở đâu, địa chỉ bán cây thuốc dòi?
Bạn đang tìm mua cây thuốc dòi nhưng chưa biết mua ở đâu tốt? Bạn lo ngại mua phải cây dại, cây giả làm ảnh hưởng sức khỏe? Vậy hãy an tâm lựa chọn Thảo dược An Quốc Thái.
Chúng tôi Thảo dược An Quốc Thái là địa chỉ bán cây thuốc dòi chất lượng, đảm bảo dược tính trọn vẹn, đem lại hiệu quả cao trong hỗ trợ điều trị bệnh, giúp bạn cải thiện sức khỏe.
Thảo dược An Quốc Thái
- Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, P. 14, Tân Bình, TP. HCM.
- SĐT mua hàng: 0902743250.
- Website tư vấn: //omega3.vn/.
- Giá bán: 100.000 đồng/kg.
Như vậy, cây thuốc giòi có rất nhiều tác dụng hữu ích đối với sức khỏe, đặc biệt trong điều trị ho lao, viêm phổi. Mong rằng qua bài viết, bạn đã hiểu hơn về cây thuốc đa công dụng này. Nếu có ai chưa biết về nó, hãy chia sẻ bài viết đến họ.
Thông tin được tổng hợp từ các nguồn đáng tin cậy. Nó không thay thế cho lời khuyên hoặc điều trị y tế và chúng tôi không có ý định cung cấp bất kỳ lời khuyên y tế nào.
Người đọc nên trao đổi với thầy thuốc trước khi sử dụng hoặc tiêu thụ cây thuốc cho mục đích chữa bệnh.
Tham khảo tại nguồn:
- Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, Đỗ Tất Lợi [2005].
- Pouzolzia zeylanica [L.] Benn. & R. Br. [//www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/6/6/6649]
- Pouzolzia [//en.wikipedia.org/wiki/Pouzolzia]
Thông tin mua hàng
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, P. 14, Tân Bình, TP. HCM
SĐT đặt hàng: 0902743250
Giá bán: 100.000 đồng/kg