Nguyên tắc bài dùng để cân đối ngân sách nhà nước? Chào Ban biên tập Thư ký luật, tôi là Mỹ, đang sinh sống tại Đồng Tháp. Tôi có một thắc mắc rất mong nhận được câu trả lời của Ban biên tập. Ban biên tập cho tôi hỏi là ngân sách nước ta được cân bằng theo nguyên tắc nào? Vấn đề này được quy định ở đâu? Mong nhận được câu trả lời của Ban biên tập. Xin cám ơn. [Ngọc Mỹ_097***]
Nguyên tắc cân đối ngân sách nhà nước được quy định cụ thể tại Điều 7 Luật Ngân sách Nhà nước 2015, theo đó:
1. Các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật được tổng hợp đầy đủ vào cân đối ngân sách nhà nước, theo nguyên tắc không gắn với nhiệm vụ chi cụ thể. Trường hợp có khoản thu cần gắn với nhiệm vụ chi cụ thể theo quy định của pháp luật thì được bố trí tương ứng từ các khoản thu này trong dự toán chi ngân sách để thực hiện. Việc ban hành chính sách thu ngân sách phải bảo đảm nguyên tắc cân đối ngân sách trong trung hạn, dài hạn và thực hiện các cam kết về hội nhập quốc tế.
2. Ngân sách nhà nước được cân đối theo nguyên tắc tổng số thu từ thuế, phí, lệ phí phải lớn hơn tổng số chi thường xuyên và góp phần tích lũy ngày càng cao để chi đầu tư phát triển; trường hợp còn bội chi thì số bội chi phải nhỏ hơn số chi đầu tư phát triển, tiến tới cân bằng thu, chi ngân sách; trường hợp đặc biệt Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định. Trường hợp bội thu ngân sách thì được sử dụng để trả nợ gốc và lãi các khoản vay của ngân sách nhà nước.
3. Vay bù đắp bội chi ngân sách nhà nước chỉ được sử dụng cho đầu tư phát triển, không sử dụng cho chi thường xuyên.
4. Bội chi ngân sách trung ương được bù đắp từ các nguồn sau:
- Vay trong nước từ phát hành trái phiếu chính phủ, công trái xây dựng Tổ quốc và các khoản vay trong nước khác theo quy định của pháp luật;
- Vay ngoài nước từ các khoản vay của Chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế và phát hành trái phiếu chính phủ ra thị trường quốc tế, không bao gồm các khoản vay về cho vay lại.
5. Bội chi ngân sách địa phương:
- Chi ngân sách địa phương cấp tỉnh được bội chi; bội chi ngân sách địa phương chỉ được sử dụng để đầu tư các dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyếtđịnh;
- Bội chi ngân sách địa phương được bù đắp bằng các nguồn vay trong nước từ phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay lại từ nguồn Chính phủ vay về cho vay lại và các khoản vay trong nước khác theo quy định của pháp luật;
- Bội chi ngân sách địa phương được tổng hợp vào bội chi ngân sách nhà nước và do Quốc hội quyếtđịnh. Chính phủ quy định cụ thể điều kiện được phép bội chi ngân sách địa phương để bảo đảm phù hợp với khả năng trả nợ của địa phương và tổng mức bội chi chung của ngân sách nhà nước.
6. Mức dư nợ vay của ngân sách địa phương:
- Đối với thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh không vượt quá 60% số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp;
- Đối với các địa phương có số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp lớn hơn chi thường xuyên của ngân sách địa phương không vượt quá 30% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp;
- Đối với các địa phương có số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp nhỏ hơn hoặc bằng chi thường xuyên của ngân sách địa phương không vượt quá 20% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp.
Trên đây là tư vấn về nguyên tắc cân đối ngân sách nhà nước. Để hiểu rõ hơn bạn nên tham khảo tại Luật ngân sách Nhà nước 2015.
Từ ngữ Được sử dụng trên Cổng Công khai ngân sách nhà nước Năm ngân sách Bắt đầu từ ngày 01 tháng 01 và kết thúc vào ngày 31 tháng 12 năm dương lịch. Hệ thống ngân sách nhà nước
Ngân sách nhà nước gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.
Ngân sách địa phương gồm ngân sách của các cấp chính quyền địa phương.
Ngân sách nhà nước [NSNN] Toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Ngân sách trung ương [NSTW] Các khoản thu NSNN phân cấp cho cấp trung ương hưởng và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp trung ương. Ngân sách địa phương [NSĐP] Các khoản thu NSNN phân cấp cho cấp địa phương hưởng, thu bổ sung từ NSTW cho NSĐP và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp địa phương. Thu NSNN
Bao gồm: [i] Toàn bộ các khoản thu từ thuế, lệ phí; [ii] Toàn bộ các khoản phí thu từ các hoạt động dịch vụ do cơ quan nhà nước thực hiện, trường hợp được khoán chi phí hoạt động thì được khấu trừ; các khoản phí thu từ các hoạt động dịch vụ do đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước thực hiện nộp NSNN theo quy định của pháp luật; [iii] Các khoản viện trợ không hoàn lại của Chính phủ các nước, các tổ chức, cá nhân ở ngoài nước cho Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa phương; [iv] Các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.
Các khoản thu NSNN được phân theo lĩnh vực, gồm: thu nội địa, thu từ dầu thô, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu, thu viện trợ.
Chi NSNN Bao gồm: [i] Chi đầu tư phát triển; [ii] Chi dự trữ quốc gia; [iii] Chi thường xuyên; [iv] Chi trả nợ lãi; [v] Chi viện trợ; [vi] Chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính; [vii] Dự phòng ngân sách; [viii] Các khoản chi khác theo quy định của pháp luật. Chi đầu tư phát triển Là nhiệm vụ chi của NSNN để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, các chương trình, dự án nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.
Chi trả nợ lãi
Là nhiệm vụ chi của NSNN để thanh toán các khoản phát sinh do hoạt động vay nợ của Chính phủ, bao gồm khoản lãi, phí và chi phí khác phát sinh từ việc vay [không bao gồm lãi, phí và chi phí khác từ việc vay về cho các doanh nghiệp vay lại]. Chi thường xuyên Là nhiệm vụ chi của NSNN nhằm bảo đảm hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Quỹ dự trữ tài chính
Là quỹ của Nhà nước, hình thành từ NSNN và các nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật.
Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương [sau đây gọi chung là cấp tỉnh] lập quỹ dự trữ tài chính từ các nguồn tăng thu, kết dư ngân sách, bố trí trong dự toán chi ngân sách hằng năm và các nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật, số dư của quỹ dự trữ tài chính ở mỗi cấp không vượt quá 25% dự toán chi ngân sách hằng năm của cấp đó.
Quỹ dự trữ tài chính được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Cho ngân sách tạm ứng để đáp ứng các nhu cầu chi theo dự toán chi ngân sách khi nguồn thu chưa tập trung kịp và phải hoàn trả ngay trong năm ngân sách;
- Trường hợp thu NSNN hoặc vay để bù đắp bội chi không đạt mức dự toán được Quốc hội, Hội đồng nhân dân quyết định và thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh trên diện rộng, với mức độ nghiêm trọng, nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh và nhiệm vụ cấp bách khác phát sinh ngoài dự toán mà sau khi sắp xếp lại ngân sách, sử dụng hết dự phòng ngân sách mà vẫn chưa đủ nguồn, được sử dụng quỹ dự trữ tài chính để đáp ứng các nhu cầu chi nhưng mức sử dụng trong năm tối đa không quá 70% số dư đầu năm của quỹ.
Dự phòng NSNN
Là một khoản mục trong dự toán chi ngân sách chưa phân bổ đã được cơ quan có thẩm quyền quyết định ở từng cấp ngân sách. Theo quy định của Luật NSNN, mức bố trí dự phòng từ 2% đến 4% tổng chi ngân sách mỗi cấp.
Dự phòng NSNN sử dụng để chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm hoạ, dịch bệnh, cứu đói; nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh và các nhiệm vụ cần thiết khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách cấp mình mà chưa được dự toán. Các cấp ngân sách cũng có thể sử dụng dự phòng ngân sách cấp mình để hỗ trợ cho ngân sách cấp dưới [sau khi ngân sách cấp dưới đã sử dụng dự phòng cấp mình để thực hiện nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu] hoặc hỗ trợ các địa phương khác thực hiện các nhiệm vụ nêu trên.
Kết dư ngân sách Là chênh lệch lớn hơn giữa tổng số thu ngân sách so với tổng số chi ngân sách của từng cấp ngân sách sau khi kết thúc năm ngân sách. Bổ sung cân đối ngân sách Là khoản ngân sách cấp trên bổ sung cho ngân sách cấp dưới nhằm bảo đảm cho chính quyền cấp dưới cân đối nguồn ngân sách để thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh được giao. Bổ sung có mục tiêu Là khoản ngân sách cấp trên bổ sung cho ngân sách cấp dưới để hỗ trợ thực hiện các chương trình, dự án, nhiệm vụ cụ thể. Bội chi NSNN Bao gồm bội chi NSTW và bội chi NSĐP cấp tỉnh. Bội chi NSTW
Được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng chi NSTW không bao gồm chi trả nợ gốc và tổng thu NSTW trong một năm ngân sách.
Bội chi NSTW được bù đắp từ các nguồn: [i] Vay trong nước từ phát hành trái phiếu Chính phủ, công trái xây dựng Tổ quốc và các khoản vay trong nước khác theo quy định của pháp luật; [ii] Vay ngoài nước từ các khoản vay hỗ trợ phát triển chính thức [ODA], vay ưu đãi của Chính phủ các nước, các định chế tài chính các nước và các tổ chức quốc tế; phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế; không bao gồm các khoản Chính phủ vay về cho các tổ chức kinh tế vay lại.
Bội chi NSĐP cấp tỉnh
Là tổng hợp bội chi ngân sách cấp tỉnh của từng địa phương, được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng chi ngân sách cấp tỉnh và tổng thu ngân sách cấp tỉnh của từng địa phương trong một năm ngân sách.
Bội chi NSĐP được bù đắp từ các nguồn: [i] Vay trong nước từ phát hành trái phiếu chính quyền địa phương và các khoản vay trong nước khác theo quy định của pháp luật; [ii] Vay từ nguồn Chính phủ vay về cho ngân sách địa phương vay lại.
Bội thu NSTW Được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng dự toán thu NSTW và tổng dự toán chi NSTW trong một năm ngân sách. Bội thu NSĐP cấp tỉnh Được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng dự toán thu ngân sách cấp tỉnh và tổng dự toán chi ngân sách cấp tỉnh của từng địa phương trong một năm ngân sách; Chi trả nợ gốc
Là khoản chi để trả các khoản nợ gốc đến hạn phải trả thuộc nghĩa vụ của NSNN [không bao gồm trả nợ gốc đối với các khoản vay về để cho doanh nghiệp vay lại]. Các khoản chi trả nợ gốc được hạch toán giảm số dư nợ của NSNN, không hạch toán vào chi NSNN.
Nguồn chi trả nợ gốc gồm: [i] Vay để trả nợ gốc; [ii] Bội thu, tăng thu, tiết kiệm chi, kết dư ngân sách.
Tổng mức vay của NSNN Bao gồm vay bù đắp bội chi và vay để trả nợ gốc của NSNN. Nợ công Bao gồm nợ Chính phủ, nợ được Chính phủ bảo lãnh, nợ chính quyền địa phương. Nợ Chính phủ
Là khoản nợ phát sinh từ các khoản vay trong nước, nước ngoài, được ký kết, phát hành nhân danh Nhà nước, nhân danh Chính phủ.
Nợ Chính phủ bao gồm: [i] Nợ do Chính phủ phát hành công cụ nợ; [ii] Nợ do Chính phủ ký kết thỏa thuận vay trong nước, nước ngoài; [iii] Nợ của NSTW vay từ quỹ dự trữ tài chính của Nhà nước, ngân quỹ nhà nước, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.
Nợ được Chính phủ bảo lãnh Là khoản nợ do doanh nghiệp, ngân hàng chính sách của Nhà nước vay được Chính phủ bảo lãnh. Nợ chính quyền địa phương
Là khoản nợ phát sinh do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh vay.
Nợ chính quyền địa phương bao gồm: [i] Nợ do phát hành trái phiếu chính quyền địa phương; [ii] Nợ do vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài; [iii] Nợ của ngân sách địa phương vay từ ngân hàng chính sách của Nhà nước, quỹ dự trữ tài chính cấp tỉnh, ngân quỹ nhà nước và vay khác theo quy định của pháp luật về NSNN.
Thu cân đối ngân sách nhà nước là gì?
Thu trong cân đối ngân sách Nhà nước, bao gồm các khoản thu: Thuế, phí, lệ phí Thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước, bao gồm: thu nhập từ vốn góp của Nhà nước vào các cơ sở kinh tế, tiền thu hồi vốn của Nhà nước tại các cơ sở kinh tế, thu hồi tiền cho vay của Nhà nước [cả lãi và gốc]
Thu bổ sung cân đối ngân sách là gì?
Số bổ sung cân đối ngân sách là khoản ngân sách cấp trên bổ sung cho ngân sách cấp dưới nhằm đảm bảo cho chính quyền cấp dưới cân đối ngân sách cấp mình để thực hiện nhiệm vụ được giao. Số bổ sung có mục tiêu là khoản ngân sách cấp trên bổ sung cho cấp dưới để hỗ trợ thực hiện các chương trình, dự án, nhiệm vụ cụ thể.
Ngân sách nhà nước cân bằng khi nào?
- Ngân sách nhà nước cân bằng khi nhà nước huy động đủ nguồn thu để trang trải nhu cầu chi tiêu. - Ngân sách nhà nước bội thu [thặng dư] xảy ra khi ngân sách nhà nước thu lớn hơn chi. - Ngân sách nhà nước bội chi [thâm hụt] xảy ra khi ngân sách nhà nước thu không đủ để đáp ứng nhu cầu chi.
thu ngân sách Nhà nước gồm những gì?
1- Thu ngân sách nhà nước bao gồm: các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí; các khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước; các khoản đóng góp của các tổ chức và cá nhân; các khoản viện trợ; các khoản thu khác theo quy định của pháp luật; các khoản do Nhà nước vay để bù đắp bôi chi được đưa vào cân đối ngân sách nhà nước.